Ένα βίντεο, μια εξαφάνιση και συγκάλυψη – Τι πρέπει να γνωρίζετε για το σκάνδαλο που συγκλονίζει το Ισραήλ

Λιγότερο από μια εβδομάδα πριν, η Υποστράτηγος Γιφάτ Τόμερ-Γερουσάλμι ήταν η κορυφαία νομικός του ισραηλινού στρατού, υπεύθυνη για την εφαρμογή του κράτους δικαίου στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας.

Τώρα, βρίσκεται υπό κράτηση στο πλαίσιο ποινικής έρευνας για τη διαρροή ενός βίντεο που φέρεται να δείχνει την κακοποίηση ενός Παλαιστίνιου κρατούμενου από Ισραηλινούς στρατιώτες, σε μια διαβόητη ισραηλινή στρατιωτική φυλακή.

Ως διαρκής στόχος της ακροδεξιάς πτέρυγας του Ισραήλ, η ξαφνική πτώση της Γιφάτ Τόμερ-Γερουσάλμι έχει αναδειχτεί σε εθνικό σκάνδαλο, επισκιάζοντας το βίντεο που βρίσκεται στο επίκεντρο της υπόθεσης.

Η υπόθεση χρονολογείται από τον Ιούλιο του 2024, όταν οι νομικές αρχές των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας (IDF) άνοιξαν έρευνα για στρατιώτες που φέρονται να εμφανίζονται να κακοποιούν σεξουαλικά έναν Παλαιστίνιο κρατούμενο που είχε συλληφθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου της Γάζας, ενώ άλλοι κρατούμενοι βρίσκονταν ξαπλωμένοι με το πρόσωπο προς τα κάτω, στη στρατιωτική φυλακή Σντε Τέιμαν.

Η έρευνα και η επακόλουθη σύλληψη των στρατιωτών πυροδότησαν έντονη πολιτική αντίδραση, με ορισμένα μέλη της δεξιάς πτέρυγας της κυβέρνησης του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Βενιαμίν Νετανιάχου, να συμμετέχουν ακόμη και σε διαμαρτυρίες και ταραχές έξω από τη φυλακή Σντε Τέιμαν και το στρατιωτικό δικαστήριο στο οποίο μεταφέρθηκαν οι στρατιώτες.

Το βίντεο προβλήθηκε για πρώτη φορά από το Κανάλι 12 του Ισραήλ τον Αύγουστο του 2024, ωστόσο δεν ήταν η πρώτη αναφορά που καταγγέλλονταν οι απάνθρωπες συνθήκες στη βάση. Τον Μάιο του 2024, το CNN μίλησε με τρεις καταγγέλλοντες που μίλησαν για κακοποίηση στη Σντε Τέιμαν. Ένα μήνα αργότερα, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει τη σταδιακή κατάργηση της εγκατάστασης.

Ωστόσο, αυτό δεν ήταν αρκετό για να περιορίσει την οργή που στόχευε στην στρατιωτική εισαγγελέα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων.

Την Τετάρτη, η Τόμερ-Γερουσάλμι τέθηκε σε διαθεσιμότητα, καθώς η Γενική Εισαγγελέας του Ισραήλ, Γκάλι Μπαχαράβ-Μιάρα, ανακοίνωσε ποινική έρευνα για τη διαρροή του βίντεο. Δύο ημέρες αργότερα, η Τόμερ-Γερουσάλμι υπέβαλε την παραίτησή της, παραδεχόμενη ότι ενέκρινε τη δημοσίευση του βίντεο και αναλαμβάνοντας «πλήρως την ευθύνη για οποιοδήποτε υλικό διαδόθηκε στα ΜΜΕ».

Στην επιστολή της έγραψε ότι μια «εκστρατεία υποκίνησης» εναντίον της είχε φτάσει στην κορύφωσή της μετά την απόφαση να διεξαχθεί έρευνα για τους στρατιώτες στη Σντε Τέιμαν. «Αυτή η εκστρατεία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα και προκαλεί βαθιά και σοβαρή βλάβη στους IDF, την εικόνα τους και την ανθεκτικότητα των στρατιωτών και των διοικητών της» έγραψε.

«Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν, ακόμη και εναντίον των χειρότερων από τους κρατούμενους» πρόσθεσε. «Οι αξιωματικοί της (νομικής) μονάδας αντιμετώπισαν επανειλημμένες προσωπικές επιθέσεις, σκληρούς χαρακτηρισμούς, ακόμη και πραγματικές απειλές. Όλα αυτά επειδή “φρουρούσαν” το κράτος δικαίου στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις».

Για το ακρο-δεξιό πολιτικό κατεστημένο του Ισραήλ, η παραίτηση και η έρευνα δεν ήταν αρκετές. Λίγες ώρες μετά την αποχώρηση της Τόμερ-Γερουσάλμι, ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ δήλωσε ότι θα λάβει «όλες τις απαραίτητες κυρώσεις εναντίον της», συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης του βαθμού της. Ο Κατς, ο οποίος έκανε αρκετές δηλώσεις εναντίον της στρατιωτικής εισαγγελέως σε λιγότερο από μια εβδομάδα, την κατηγόρησε για εμπλοκή σε συκοφαντική δυσφήμηση εναντίον των στρατιωτών, παρά το γεγονός ότι η αυθεντικότητα του βίντεο δεν έχει αμφισβητηθεί και πέντε στρατιώτες παραπέμφθηκαν τον Φεβρουάριο του 2025 για την κακοποίηση του κρατουμένου. Αυτοί αρνούνται την κατηγορία.

«Η σοβαρότερη επίθεση στις δημόσιες σχέσεις» για το Ισραήλ

Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε τη διαρροή ως «ένα τεράστιο πλήγμα για την αξιοπιστία» περιγράφοντάς την ως «ίσως τη σοβαρότερη επίθεση σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων που έχει υποστεί το Ισραήλ από την ίδρυσή του», τονίζοντας ότι θα διενεργηθεί «ανεξάρτητη» και «αμερόληπτη» έρευνα.

Ο Υπουργός Εθνικής Ασφάλειας αποκάλεσε τη συμπεριφορά της νομικού «εγκληματική ενέργεια κάτω από νομική κάλυψη» και ζήτησε τον διορισμό ειδικού εισαγγελέα για να διερευνήσει τη διαρροή.

Και τότε, η Τόμερ-Γερουσάλμι εξαφανίστηκε.

Για αρκετές ώρες την Κυριακή, ο ισραηλινός στρατός και η αστυνομία δεν μπορούσαν να εντοπίσουν τη γυναίκα που, μέχρι λίγες μέρες πριν, ήταν η κορυφαία νομικός των ένοπλων δυνάμεων της χώρας. Οι IDF δήλωσαν, σε ανακοίνωση, ότι θα «χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα» για να την εντοπίσουν «το συντομότερο δυνατό».

Μετά από εκτεταμένη έρευνα, βρέθηκε σε μια παραλία βόρεια του Τελ Αβίβ.

Την Κυριακή το βράδυ, η αστυνομία τη συνέλαβε με την υποψία ότι διέπραξε πολλαπλά αδικήματα: απάτη και παραβίαση εμπιστοσύνης, κατάχρηση δημόσιας εξουσίας, παρεμπόδιση της δικαιοσύνης και διαρροή πληροφοριών από δημόσιο λειτουργό.

Δεν της έχουν απαγγελθεί ακόμη επίσημες κατηγορίες ούτε έχει καταθέσει υπερασπιστική δήλωση. Η επόμενη ακρόασή της έχει προγραμματιστεί για την Τετάρτη. Ο δικηγόρος που εκπροσωπεί την Τόμερ-Γερουσάλμι αρνήθηκε να σχολιάσει την υπόθεση.

Η ίδια παρουσιάζεται, επίσης, ως ύποπτη για παραπλάνηση του Ανώτατου Δικαστηρίου και ανώτερων στρατιωτικών και δικαστικών αξιωματούχων σχετικά με τη διαρροή του βίντεο, καθώς και ότι έχει υποβάλει ψευδή δήλωση στο δικαστήριο. Μαζί με την Τόμερ-Γερουσάλμι, εμπλέκονται κι άλλοι ανώτεροι νομικοί αξιωματούχοι από το γραφείο του στρατιωτικού εισαγγελέα στην υπόθεση διαρροής του βίντεο. Σύμφωνα με την αστυνομία, υπάρχουν πέντε ύποπτοι στην έρευνα.

Εν τω μεταξύ, ο Παλαιστίνιος κρατούμενος που βρίσκεται στο επίκεντρο της κακοποίησης έχει επιστραφεί στη Γάζα στο πλαίσιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, εγείροντας ερωτήματα για μια δίκαιη δίκη των στρατιωτών που κατηγορούνται στην υπόθεση, καθώς το φερόμενο θύμα δεν είναι διαθέσιμο να καταθέσει.

Η υπόθεση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης επίθεσης κατά της δικαστικής εξουσίας του Ισραήλ από τον συνασπισμό του Νετανιάχου. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γιαρίβ Λέβιν προσπαθεί να αποκλείσει τη Μπαχαράβ-Μιάρα – η οποία είναι επίσης συχνός στόχος της δεξιάς – από την έρευνα για τη διαρροή, υποστηρίζοντας ότι η εμπλοκή της γενικής εισαγγελέως στην υπόθεση θα πρέπει επίσης να εξεταστεί. «Όποιος εμπλέκεται σε συγκρούσεις συμφερόντων δεν θα συμμετέχει στην έρευνα» δήλωσε ο Λέβιν σε ανακοίνωση την περασμένη εβδομάδα.

«Τα ψέματα που έχουν χτιστεί εδώ όλα αυτά τα χρόνια, ενώ καταπατούν τα δικαιώματα ολόκληρων πληθυσμών και βλάπτουν σοβαρά την ασφάλεια του κράτους και των στρατιωτών του IDF, σταδιακά καταρρέουν» είπε ο Λέβιν. «Μια ομάδα που είχε συνηθίσει να αντιμετωπίζει τη χώρα ως δική της, αντικαθίσταται».

Το γραφείο της Μπαχαράβ-Μιάρα απάντησε με επιστολή, λέγοντας ότι ο Λέβιν προσπαθεί να «παράνομα παρεμβαίνει» στη διαδικασία της έρευνας, κάτι που «εμποδίζει την πρόοδό της».