Φιλιππίνες: Χιλιάδες διαδηλωτές ζητούν την παραίτηση του προέδρου λόγω σκανδάλου απάτης

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν σήμερα, Κυριακή (30/11), στους δρόμους της πρωτεύουσας των Φιλιππίνων, Μανίλα, ζητώντας την παραίτηση του προέδρου Φερνάντο Μάρκος Τζούνιορ λόγω σκανδάλου διαφθοράς που συνδέεται με κρατικές δαπάνες για αντιπλημμυρικά έργα.

Όπως γράφει το Al Jazeera, η πορεία, που οργανώθηκε από το Kilusang Bayan Kontra-Kurakot ή το Λαϊκό Κίνημα Ενάντια στη Διαφθορά (KBKK), ξεκίνησε από το Εθνικό Πάρκο Λουνέτα στη Μανίλα, με τους διαδηλωτές να κατευθύνονται προς το προεδρικό μέγαρο. Μερικοί κρατούσαν ένα ομοίωμα του Μάρκος και της αντιπροέδρου Σάρα Ντουτέρτε, παρουσιάζοντάς τους ως κροκόδειλους με την ονομασία “corrupt-codile”, ενώ άλλοι κρατούσαν πινακίδες που έγραφαν “Marcos Resign” και “Όλοι οι διεφθαρμένοι πολιτικοί πρέπει να λογοδοτήσουν”.

Διαδηλωτές στις Φιλιππίνες

Οι διοργανωτές εκτίμησαν ότι το πλήθος ξεπέρασε τους 20.000.

Πρόκειται για την τελευταία εκδήλωση δημόσιας οργής σχετικά με το σκάνδαλο του “Τρισεκατομμυρίου Πέσο”, στο οποίο ισχυροί πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων του Μάρκος, κατηγορούνται ότι έλαβαν δισεκατομμύρια πέσο σε δωροδοκίες για συμβόλαια αντιπλημμυρικών έργων που αποδείχθηκαν ελαττωματικά ή δεν κατασκευάστηκαν ποτέ.

Οι εκτεταμένες ζημιές από δύο πρόσφατους ισχυρούς τυφώνες, που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 250 ανθρώπους, έχουν ενισχύσει την αγανάκτηση του κόσμου.

Δύο υπουργοί της κυβέρνησης έχουν παραιτηθεί λόγω του σκανδάλου, ενώ ο πρώην βουλευτής Ζάλντι Κο, που κατηγορείται για εμπλοκή στην υπόθεση, ισχυρίστηκε ότι ο Μάρκος τού ζήτησε να προσθέσει 1,7 δισ. δολάρια στον προϋπολογισμό για “ύποπτα δημόσια έργα”, όταν ο Κο ήταν επικεφαλής της επιτροπής προϋπολογισμού.

Ο πρόεδρος αρνείται τους ισχυρισμούς.

Στην πορεία της Κυριακής συμμετείχε και ο 21χρονος φοιτητής Ματ Γκόβι Βιλιανουέβα, ο οποίος είχε λάβει μέρος και σε αντίστοιχη κινητοποίηση τον Σεπτέμβριο στο προεδρικό μέγαρο. Εκείνη η διαδήλωση είχε εξελιχθεί σε βίαιη σύγκρουση, με την αστυνομία να συλλαμβάνει περίπου 300 άτομα. “Σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο, έχουμε περισσότερους λόγους να ξαναβγούμε στους δρόμους τώρα”, είπε στον Al Jazeera. “Μας αντιμετωπίζουν σαν ανόητους. Αν θέλουμε πραγματική δικαιοσύνη, πρέπει ο Μάρκος και η Ντουτέρτε να παραιτηθούν”.

Η Ντουτέρτε, κόρη του πρώην προέδρου Ροντρίγκο Ντουτέρτε, με τον οποίο ο Μάρκος έχει πλέον έρθει σε ρήξη, αντιμετωπίζει ξεχωριστές κατηγορίες για κατάχρηση κρατικών πόρων.

Παράλληλα, οι κύριες δυνάμεις της αντιπολίτευσης, με τη στήριξη της Καθολικής Εκκλησίας, οργάνωσαν μια ξεχωριστή πορεία με τίτλο “Trillion Peso March” κατά μήκος της ιστορικής λεωφόρου EDSA. Η ομάδα δήλωσε ότι ζητά μόνο την παραίτηση της Ντουτέρτε, καθώς αναμένει περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία για εγκληματικές πράξεις από τον Μάρκος. Η αστυνομία ανέπτυξε περισσότερους από 17.000 άνδρες στη Μανίλα για τις διαδηλώσεις και απέκλεισε όλους τους δρόμους προς το προεδρικό μέγαρο Μαλακανιάνγκ, σταματώντας τους διαδηλωτές του KBKK περίπου ένα τετράγωνο πριν από τις πύλες.

Νωρίτερα μέσα στον μήνα, ο Κο υποστήριξε ότι ο Μάρκος έλαβε πάνω από 50 δισ. πέσο (852 εκατ. δολάρια) σε προμήθειες από έργα υποδομών από το 2022 και διέταξε την προσθήκη 100 δισ. πέσο (1,7 δισ. δολάρια) για “έργα-φαντάσματα” στον προϋπολογισμό του 2025.

Ο Κο ισχυρίστηκε επίσης ότι το 2024 παρέδωσε ο ίδιος βαλίτσες με 1 δισ. πέσο (17 εκατ. δολάρια) σε μετρητά στην κατοικία του Μάρκος.

Ο ίδιος ο Κο κατηγορείται ότι υπεξαίρεσε δισεκατομμύρια από τα ίδια έργα και βρίσκεται σε φυγή από τον Ιούλιο, με την Ιαπωνία να είναι η τελευταία γνωστή τοποθεσία του.

“Ο καθένας μπορεί να πάει στο διαδίκτυο και να πει οτιδήποτε”, απάντησε ο Μάρκος. “Για να έχει σημασία, πρέπει να επιστρέψει”, πρόσθεσε ο πρόεδρος.

Με ή χωρίς τις κατηγορίες του Κο, ο Ρέιμοντ Παλατίνο από το Bagong Alyansang Makabayan (Νέα Πατριωτική Συμμαχία) ή Bayan, μία από τις ομάδες του KBKK, δήλωσε ότι ο πρόεδρος φέρει αναμφισβήτητη ευθύνη για τις παράνομες δημόσιες δαπάνες.

“Παριστάνει ότι εκπλήσσεται από την έκταση της διαφθοράς, αλλά αυτός συνέταξε, υπέγραψε και υλοποίησε τον προϋπολογισμό, έναν προϋπολογισμό γεμάτο έργα τύπου ‘pork barrel’ και ύποπτες προσθήκες”, είπε στον Al Jazeera. Ο Παλατίνο χαρακτήρισε την έντονη αστυνομική παρουσία “υπερβολική” και “σπατάλη δημόσιων πόρων”. Είπε ότι τόσο ο Μάρκος όσο και η Ντουτέρτε πρέπει να αποχωρήσουν “ώστε το έθνος να αρχίσει να θεραπεύεται και να ανοικοδομείται”.

Μετά την απομάκρυνσή τους, ο Παλατίνο ζήτησε τη δημιουργία ενός πολιτικο-καθοδηγούμενου μεταβατικού συμβουλίου, ενός προσωρινού οργάνου που θα οδηγήσει τη χώρα προς πολιτική ανανέωση.

Ωστόσο, η προεδρική εκπρόσωπος Κλερ Κάστρο απέρριψε τα αιτήματα για απομάκρυνση του προέδρου, λέγοντας ότι είναι αντισυνταγματικά και προέρχονται από “ιδιοτελή συμφέροντα”. Ο Μάρκος είχε εκφράσει ανησυχία για το σκάνδαλο τον Ιούλιο, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για την Κατάσταση του Έθνους στο Κογκρέσο. Τον Σεπτέμβριο συγκρότησε την Ανεξάρτητη Επιτροπή για τις Υποδομές (ICI), η οποία έχει ως αποστολή να διερευνήσει αξιωματούχους συνδεδεμένους με τη διαφθορά.

Περίπου 9.855 αντιπλημμυρικά έργα, αξίας άνω των 545 δισ. πέσο (9 δισ. δολάρια), βρίσκονται υπό έρευνα.

Η Γερουσία και η Βουλή διεξήγαγαν επίσης ακροάσεις για την υπόθεση.

Ο υπουργός Οικονομικών είπε στους νομοθέτες τον Σεπτέμβριο ότι έως και 118,5 δισ. πέσο (2 δισ. δολάρια) για αντιπλημμυρικά έργα μπορεί να έχουν χαθεί λόγω διαφθοράς από το 2023.

Μεταξύ των εμπλεκομένων είναι ο ξάδελφος και στενός σύμμαχος του Μάρκος, Μάρτιν Ρομουάλντες, ο οποίος αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή αλλά έχει παραιτηθεί από τη θέση του προέδρου της Βουλής.

Η ICI, ωστόσο, δεν έχει ακόμη εξετάσει ισχυρισμούς για παρατυπίες από τον ίδιο τον πρόεδρο.

“Οι έρευνες της ICI δεν τον έχουν προστατεύσει από κατηγορίες για αδικοπραγία”, δήλωσε η καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης Σολ Ιγκλέσιας από το Πανεπιστήμιο των Φιλιππίνων.

Είπε ότι η “κυβέρνηση Μάρκος χάνει συνεχώς την αξιοπιστία της” μετά τη διαδήλωση του Σεπτεμβρίου και την αστυνομική καταστολή.

“Θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι τα χέρια του προέδρου είναι καθαρά, αν και δεν έχουμε ακόμη δει το ισοδύναμο ενός ‘καπνίζοντος όπλου’”, είπε στον Al Jazeera.