Πλάνο για αποζημιώσεις εξπρές από το Δημόσιο στους πολίτες

Στα σκαριά μηχανισμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών μεταξύ κράτους και πολιτών που θα διασφαλίσει αποπληρωμες εξπρές για τους πολιτες.

Ειδικότερα, με βάση τα όσα καταγράφονται στο νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές, το οποίο συζητείται στη Βουλή, δημιουργείται ένας νέος μηχανισμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών μέσω του οποίου οι πολίτες θα μπορούν να αποζημιώνονται, εφόσον έχουν δικαιωθεί αμετάκλητα από ποινικό ή διοικητικό δικαστήριο για το ίδιο θέμα.

Ουσιαστικά το Δημόσιο μέσω του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους θα αποσύρεται από εκκρεμείς δίκες και δεν θα προχωρά σε άσκηση έφεσης.

Κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης υπογράμμισε ότι πέρα από τις ρυθμίσεις για τις κοινωφελείς περιουσίες, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει παρεμβάσεις που αγγίζουν την καθημερινότητα ευάλωτων ομάδων, αντιμετωπίζουν παγιωμένες αδικίες και συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός κράτους πιο λειτουργικού και δίκαιου.

Όπως τόνισε, «δημιουργείται για πρώτη φορά ένας μηχανισμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, ώστε ο πολίτης να μπορεί να αποζημιώνεται από το Δημόσιο χωρίς δικαστικές προσφυγές και χωρίς χρόνια ταλαιπωρία».

Η διαδικασία

Με τη νέα διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών ο πολίτης θα μπορεί να ζητά αποζημίωση από το Δημόσιο, χωρίς να χρειάζεται να πάει στο δικαστήριο, μέσω ενός Ειδικού Θεματικού Σχηματισμού στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους Ο Σχηματισμός αυτός θα εξετάζει τις υποθέσεις και θα μπορεί να αναγνωρίζει δικαιώματα αποζημίωσης απευθείας, χωρίς δίκη.

Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο του νομοσχεδίου, η διαδικασία εκκινεί κατόπιν αιτήματος εξωδικαστικής επίλυσης που υποβάλλεται από ιδιώτη –φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα– είτε με εξώδικη αίτηση, είτε στο πλαίσιο εκκρεμούς δικαστικής διαδικασίας, σε οποιοδήποτε στάδιο αυτής, πριν από τη συζήτηση της υπόθεσης στον πρώτο ή δεύτερο βαθμό ή στο στάδιο της αναίρεσης.

Θα καθορίζονται κατηγορίες υποθέσεων, λαμβάνοντας ως κριτήριο ιδίως περιπτώσεις ομοειδών διαφορών που πηγάζουν από την ίδια πραγματική και νομική αιτία, για τις οποίες θα είναι υποχρεωτική –πριν από την προσφυγή στο αρμόδιο δικαστήριο– η υποβολή αίτησης εξωδικαστικής επίλυσης στο ΝΣΚ. Ο ειδικός σχηματισμός θα αξιολογεί την υπόθεση και, όπου προκύπτει δικαίωμα αποζημίωσης, θα το αναγνωρίζει χωρίς να απαιτείται δίκη.

Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης θα καθορίζονται οι περιπτώσεις όπου η εξωδικαστική διαδικασία θα είναι υποχρεωτική πριν από τη δικαστική προσφυγή· διαφορετικά, η υπόθεση δεν θα συζητείται (θα απορρίπτεται ως απαράδεκτη).

Παράλληλα, συστήνεται Ειδικό Τμήμα Ταχείας Αντίδρασης για άμεσες γνωμοδοτήσεις σε επείγουσες υποθέσεις δημοσίου συμφέροντος, ενώ δίνεται στο ΝΣΚ η δυνατότητα να σταματά άσκοπες δίκες όταν ο πολίτης έχει ήδη δικαιωθεί αμετάκλητα, εξοικονομώντας χρόνο και δημόσιους πόρους.