Σ.Α.Π.Ο.Ε. για ντοκιμαντέρ Παπαχελά: “Πλήγμα στην ελευθερία της έκφρασης”

Με μια αιχμηρή ανακοίνωση, ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων (Σ.Α.Π.Ο.Ε.), καταγγέλλει ως “επικίνδυνη θεσμική εκτροπή” την απόφαση του Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ. Α.Ε. να ανακαλέσει την εγκεκριμένη χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ «17Ν, Άνοδος και Πτώση».

Ο Σύνδεσμος κάνει λόγο για πρακτικές που παραπέμπουν σε λογοκρισία, θέτοντας σοβαρά ερωτήματα για τα όρια της κρατικής παρέμβασης στην ανεξάρτητη έρευνα, την καλλιτεχνική δημιουργία και, τελικά, για την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στη χώρα.

Αναλυτικά, η ανακοίνωση του Σ.Α.Π.Ο.Ε.:

«O Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων (Σ.Α.Π.Ο.Ε) εκφράζει την έκπληξή του, την αγανάκτησή του και την ανησυχία του για το μέλλον αναφορικά με λογοκριτικές πρακτικές του Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ. Α.Ε. σε βάρος της ανεξάρτητης έρευνας και της δημιουργίας ταινιών τεκμηρίωσης στη Χώρα. 

Mε μια προδήλως παράνομη απόφαση, η οποία πλήττει ευθέως τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της έκφρασης και πληροφόρησης, το Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ. Α.Ε. ανακάλεσε στις 15.12.2025, δηλαδή μια εβδομάδα μετά την αρχική απόφαση υπαγωγής, την ένταξη στο πρόγραμμα ενίσχυσης της οπτικοακουστικής παραγωγής cash rebate του ντοκιμαντέρ του έγκριτου και πολύπειρου δημοσιογράφου Αλέξη Παπαχελά με τίτλο «17Ν, Άνοδος και Πτώση». Ο λόγος, σύμφωνα με την απόφαση, είναι «η συμμετοχή προσώπου καταδικασμένου για τρομοκρατία και αμετανόητου ως προς τις πράξεις του» (σκ. 23 της απόφασης ανάκλησης»). 

Εν προκειμένω, η Διοίκηση του Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ. Α.Ε. αναλαμβάνει τον ρόλο του προστάτη της δημοσίας τάξης και του υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος (σκ. 27 της απόφασης ανάκλησης) για να δικαιολογήσει την απόφασή του μία μόλις εβδομάδα μετά την έγκριση της ενίσχυσης. Ως εάν η εμπεδωμένη ελληνική δημοκρατία και η δημόσια τάξη να κινδυνεύουν από την σύντομη εμφάνιση του καταδικασθέντος για τρομοκρατία σε ένα ντοκιμαντέρ, του οποίου ο δημιουργός χαίρει εκτίμησης στον πανελλήνιο για την ποιότητα της εργασίας του εδώ και δεκαετίες για την πολύπλευρη, εις βάθος και αντικειμενική πραγμάτευση ιστορικών, κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων. Όταν επιπλέον στην αγορά κυκλοφορεί βιβλίο εκατοντάδων σελίδων, που έχει συγγράψει ο καταδικασθείς, και όταν έχει δώσει συνεντεύξεις στον έντυπο τύπο στο παρελθόν. 

Η απόφαση αυτή παραβιάζει το Σύνταγμα, τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθότι συνιστά λογοκριτική ενέργεια που δεν μπορεί να έχει έρεισμα σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου. Η επέκταση αυτής της λογικής μπορεί να οδηγήσει σε ολισθηρά μονοπάτια λογοκρισίας, που στην Ελλάδα όχι μόνο δεν έχει εκλείψει αλλά δείχνει διαρκώς και με αυξανόμενη ένταση τα δόντια της μέχρι σήμερα (από την επίθεση σε έργα τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη μέχρι τις συγκεντρώσεις φανατικών και τις μηνύσεις για τις αφίσες ταινιών ντοκιμαντέρ). 

Επιπλέον η απόφαση παραβιάζει το ίδιο το νομικό καθεστώς για το cash rebate, το οποίο θεσπίζει ο νόμος 5105/2024 και το οποίο εμπεριέχει ρητές διατάξεις για τα έργα που δεν μπορούν να ενταχθούν από την φύση τους. Εκτός εάν το Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ. Α.Ε θεωρεί πως το έργο του Αλέξη Παπαχελά πρόκειται να εκθειάζει την τρομοκρατία ή να τη δικαιολογεί ή να τη νομιμοποιεί με οποιοδήποτε τρόπο! Η απόφαση, όμως, δεν εμπεριέχει τέτοιες σκέψεις, γιατί προφανώς, εάν διατυπώνονταν, θα κινούνταν στην σφαίρα του ιλαρού.

Καλούμε σε εγρήγορση όλους τους εμπλεκόμενους στην καλλιτεχνική δημιουργία στην Χώρα και όσους πιστεύουν ότι ο πολίτης έχει κρίση, νου και σύνεση ώστε να αξιολογεί ο ίδιος με τα δικά του αισθητικά και διανοητικά κριτήρια αυτό που βλέπει, από έναν πίνακα μέχρι μια αφίσα, από ένα ντοκιμαντέρ μέχρι μια εμπορική διαφήμιση. 

Οι καιροί ου μενετοί. 

Το Δ.Σ. του ΣΑΠΟΕ».