Nτ. Ντίμιτς: Η υπόθεση του Νόβι Σαντ έχει εκπληκτικές ομοιότητες μ’ αυτήν των Τεμπών στη διαφθορά

Ο Ντιμίτρι Ντίμιτς, Σέρβος φοιτητής, είναι ένας από τους χιλιάδες που παίρνει σταθερά μέρος στις πολύ μεγάλες διαδηλώσεις στη Σερβία με αφορμή το δυστύχημα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ.

Οι διαδηλώσεις, που εξελίχθηκαν σε ένα πολύ δυναμικό φοιτητικό και νεολαιϊστικο κίνημα, έχει βάλει πολύ δύσκολα στον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάντερ Βούσιτς. Αμφισβητεί την παντοκρατορία του, προκαλεί σοβαρές ρωγμές στην εικόνα του, αναδεικνύει τις αντιφάσεις της σχεδόν ολοκληρωτικής πολιτικής του.

Ο Ντίμιτς βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο στο Στρασβούργο ως φιναλίστ (όχι ο ίδιος ως πρόσωπο αλλά ως μέρος του κινήματος και μόνο) για τα βραβεία Ζαχάροφ. Δεν ευτύχησε να βραβευτεί αλλά αυτό μικρή σημασία έχει. Φορώντας κοστούμι, στο οποίο μάλλον ασφυκτιούσε, βρήκε την ευκαιρία να μεταδώσει το μήνυμα της αντίστασης και να διατρανώσει την άποψη ότι η Σερβία εξουσιάζεται από ένα μονοπρόσωπο σύστημα που αντιμετωπίζει την εξουσία ως λάφυρο.

Είχαμε την ευκαιρία, μαζί με συναδέλφους από την Κροατία, την Ουγγαρία και την Ιταλία, να συνομιλήσουμε με τον Ντίμιτς, ένα πρόσωπο ιδιαίτερα επικοινωνιακό και φρέσκο, που όπως μας αποκάλυψε αγαπά ιδιαίτερα την Ελλάδα. Αλλωστε δεν είχε κανένα πρόβλημα να μας μιλήσει τα βασικά ελληνικά να χαιρετήσει και να ευχαριστήσει. Orthodox brother, θα λέγαμε!

“Για μένα προσωπικά ήταν πολύ μεγάλη τιμή να βρίσκομαι στον κατάλογο των βραβείων Ζαχάροφ. Ανάμεσα σε ανθρώπους που παλεύουν για ελευθερία όπως οι Παλαιστίνιοι, οι Γεωργιανοί, οι Λευκορώσοι, ήταν πραγματικά τιμή να συναντά κανείς το όνομά του. Δεν μπορώ βέβαια να συγκριθώ μ’ αυτούς” μάς λέει αρχικά κρατώντας το καφέ του ο οποίος τον βοηθά να ανταποκριθεί σε ένα “σκληρό” πρόγραμμα συνεντεύξεων και δημόσιων παρεμβάσεων.

Τον ρωτάμε τι θα έλεγε ο πρόεδρος Βούσιτς αν τον έβλεπε στο ευρωκοινοβούλιο να εξαπολύει μύδρους εναντίον του και μας απαντά ολίγον προβοκατόρικα: “Για πιθανή αντίδραση του Βούσιτς πραγματικά δεν έχω ιδέα. Αν υπήρχε βέβαια, θα είχε επηρεαστεί η ψυχική μου υγεία (γέλια). Αλλά τώρα που θα το μάθει μπορεί να με χαρακτηρίσει εχθρό του κράτους ή οτιδήποτε άλλο. Αν μάθει ειδικά ότι δίνω συνέντευξη και σε Κροάτη δημοσιογράφο…”

Εν συνεχεία, αρχίζει και ξεδιπλώνει τους πολιτικούς του προβληματισμούς: “Μπορώ να πω άνετα ότι οι πολιτικές ελίτ έχουν κλέψει το δικαίωμά μας να εκφραζόμαστε δημοκρατικά. Το θέμα είναι πως παίρνεις πίσω αυτό που σου έκλεψαν. Νομίζω ότι ο μοναδικός τρόπος είναι μεταρρυθμίσεις αλλά εκλογές. Και φυσικά να κάνουμε τους εαυτούς μας καλύτερους. Ετσι θα τελειώσει τις ημέρες του αυτό το σύστημα του αναθεωρητισμού και του αυταρχισμού. Για να σπάσει το απόστημα που έχουν δημιουργήσει όσοι προσβάλλουν τη δημοκρατία χρειάζονται πολίτες ενημερωμένοι αλλά και αποφασισμένοι να βγουν στους δρόμους αν και όποτε χρειαστεί”.

Ο λόγος έρχεται στον Ελληνα της παρέας και η ερώτηση  για τα Τέμπη μοιάζει αναπόφευκτη. Σε δύο χώρες που έχουν παραδοσιακούς ιστορικούς δεσμούς αναπτύχθηκαν σχεδόν παράλληλα δύο κινήματα διαμαρτυρίας με αφορμή δύο τραγικά δυστυχήματα: “Οι ομοιότητες της σερβικής περίπτωσης με ότι συνέβη στην Ελλάδα μετά το σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών είναι εκπληκτικές, να ξέρετε” τονίζει

“Μιλάμε για τρένα που μετέφεραν ανθρώπους, πολίτες, όχι αντικείμενα. Ξέρουμε ότι πολλά πράγματα σ’ αυτήν την υπόθεση έγιναν παράνομα και ότι άνθρωποι θα πρέπει να καταλήξουν στη φυλακή. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Στη Σερβία τι έγινε; Υπήρξε διαφθορά που επηρέασε τον τρόπο που έγιναν τα έργα στο σταθμό του Νόβισαντ.Ο σταθμός εγκαινιάστηκε δύο φορές, γεγονός ύποπτο από μόνο του, και κατέρρευσε μόλις μερικούς μήνες μετά την τελευταία τελετή εγκαινίων. Δηλαδή τον εγκαινίασαν, τον έκλεισαν γιατί κάτι δεν πήγε καλά, τον ξανάνοιξαν και εν τέλει κατέρρευσε. Είναι εγκληματικό και αηδιαστικό.Τι συνέβη στη συνέχεια; Με το που έγινε το δυστύχημα, ο πρόεδρος της χώρας βγήκε στην τηλεόραση για διάγγελμα στο οποίο ψευδόταν ασυστόλως. Ελεγε “κάναμε αυτό που έπρεπε” κτλ”. 

Η διαδικασία στη Σερβία επιστρέφει από τους δρόμους στους θεσμούς. Πως; Η Αρχή για το οργανωμένο έγκλημα ανέλαβε νομική δράση εναντίον υπουργών. Αυτό συμβαίνει τώρα που μιλάμε, βρίσκεται σε εξέλιξη. Και πρέπει να σας πω ότι κανείς Σέρβος υπουργός δεν έχει πάει φυλακή εδώ και πολλά-πολλά χρόνια. Ούτε μία μέρα. Στην Κροατία αντίθετα υπάρχουν πολλοί που έχουν καταδικαστεί”.

Μας μιλάς για το κίνημα με μία λάμψη στα μάτια και με εξαιρετικά αγγλικά που τον βοηθούν να γίνεται σαφής: “Η διαμαρτυρία μας άρχισε από το πανεπιστήμιό μας όπου μπλοκάραμε τη λειτουργία του. Μείναμε στους δρόμους για μήνες, πολλούς μήνες. Και να που βλέπουμε ότι κάποιοι από τους θεσμούς του κράτους αρχίζουν πλέον να ξυπνούν. Εξετάζονται οι υπεύθυνοι, ανακαλύφθηκαν οι διαδρομές του χρήματος του έργου (για το οποίο ξοδεύτηκαν πολλά εκατομμύρια). Γενικά κάτι κινείται. Και απαιτούμε παράλληλα όσοι συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των απολύτως ειρηνικών διαμαρτυριών μας να απελευθερωθούν”.

Η Κροάτισσα συνάδελφος τον προβοκάρει ελαφρώς φέρνοντας στο τραπέζι μία δήλωση του Βούσιτς σύμφωνα με την οποία έχει ικανοποιήσει όλα τα αιτήματά των φοιτητών. “Ναι, καλά (γελάει). Ο Βούσιτς έχει μία εκπληκτική δύναμη να αγνοεί την πραγματικότητα! Τον προηγούμενοπ Δεκέμβριο μας είπε ” μα γιατί συνεχίζετε να διαμαρτύρεστε, έχω ικανοποιήσει όλα τα αιτήματά σας, τι ακριβώς θελετε;”. Μα όλα τα αιτήματά μας είχαν ως αποδέκτη τους θεσμούς, όχι τον ίδιο. Οσο περνούσε όμως ο χρόνος καταλαβαίναμε ότι εχθρός μας ήταν ένας και μοναδικός άνθρωπος”.

Μετά από αυτή τη διακοπή, ο Ντιμίτρι μας αναλύει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το φοιτητικό κίνημα διαμαρτυρίας: “Δεν είμαστε πολιτικό κόμμα, ξεκάθαρα όχι. Και δεν πρόκειται να γίνουμε. Προωθήσαμε απλά ένα κατάλογο ανθρώπων για τις βουλευτικές εκλογές που δεν είχε καμία σχέση με τις κυβερνήσεις των τελευταίων 15 ετών ούτε και σε κόμματα. Ανθρώπους μορφωμένους, με επιρροή στη σερβική κοινωνία που στήριξαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον εγχείρημά μας.

Δεν έχουμε κανένα ηγέτη και αυτό είναι πολύ κρίσιμο στο εγχείρημά μας. Το κίνημα αφορά όσους παίρνουν μέρος σ’ αυτό. Προστατευόμαστε μέσα από την αλληλεγγύη γιατί ξέρουμε ότι μόνοι μας κινδυνεύουμε. Αδειοδοτήθηκα να έρθω εδώ και να καταθέσω την ιστορία μου που περιλαμβάνει σύλληψη, ξυλοδαρμό από την αστυνομία, κατ’ οίκον περιορισμό, τις κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον μου και εναντίον των συναδέλφων μου. Ηθελα να διαδώσω το μήνυμα ότι κινδυνεύουμε και ότι όλα αυτά δεν συμβαίνουν στην Ινδία, ας πούμε, αλλά σε ευρωπαϊκό έδαφος. Και όχι σε οποιοδήποτε έδαφος, αλλά στα βαλκάνια όπου βρίσκονται οι ρίζες της Ευρώπης. Ο Αριστοτέλης ήταν βαλκάνιος!

Οταν τον ρωτάμε για την κορυφαία στιγμή των διαδηλώσεων, ο χρόνος μοιάζει να σταματά. Ο ρυθμός της αφήγησή του εμφανώς επιβραδύνεται…“H σιγή μας στους δρόμους! Ξεκάθαρα! Το πως κρατούσαμε ακόμη και την αναπνοή μας. Το θυμάμαι σαν να ήταν χθες. Ηταν πέρυσι, στα τέλη του Δεκέμβρη όταν και είχαμε τις πρώτες πραγματικά μεγάλες διαδηλώσεις στο κέντρο του Βελιγραδίου. Γύρω μου βρίσκονταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, εγώ ήμουν, τρόπο τινά, στο κέντρο. Δεν είχαμε προγραμματίσει να μιλήσουμε στον κόσμο, δεν είχαμε καν μικροφωνική εγκατάσταση. Επιχειρήσαμε έτσι να σιωπήσουμε. Δεν έπιασε την πρώτη φορά, δεν έπιασε τη δεύτερη, τελικά τα καταφέραμε με την έκτη. Θυμάμαι ακόμη τη σκηνή. Η ώρα είναι τέσσερις και οι πάντες παρέμεναν σιωπηλοί, απολύτως σιωπηλοί. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Μπορούσα εκείνες τις στιγμές να ακούω την αναπνοή μου! Αρχισα να κλαίω. Κατάλαβα ότι περίπου 1εκ κόσμος είχε συνειδητοποιήσει τη δύναμή του”.

Πριν μας δείξει με περηφάνια το κομπολόι του που έχει αγοράσει στη Θεσσαλονίκη σε μία πρόσφατα επίσκεψή του, ο Ντιμίτρι απαντά και σε μία συνήθης κατηγορίας που εκτοξεύεται κατά του κινήματος: “Μπορώ να πω ότι η μεγάλη πλειοηψηφία της σέρβικης κοινής γνώμης είναι υπέρ της Ενωμένης Ευρώπης. Οσοι ισχυρίζονται ότι μας στηρίζει η Ρωσία λένε απλώς fake news. Oι Σέρβοι αγαπάνε τη Ρωσία, ως κουλτούρα, ως προστάτιδα, είναι φυσιολογικό. Αλλά δεν γνωρίζουν τι γίνεται στις ημέρες μας στη Ρωσία και αυτό έχει σημασία”.