Αυτόματα κιβώτια

Η λύση ακούει στο όνομα “αυτόματο” και οι κατασκευαστές έχουν πλέον πολλές προτάσεις ρίξει στο τραπέζι. Ποια όμως είναι η πιο κατάλληλη για κάθε περίπτωση;



Η σχέση του Έλληνα οδηγού με τα αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων δεν ήταν ποτέ στο φόρτε της. Για κάποιο λόγο οι έλληνες καταναλωτές δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι τα αυτοκίνητα με το λογότυπο “auto” στο πίσω μέρος και εν μέρει είχαν δίκιο.



Βλέπετε, οι λίγο παλαιότεροι μπορούν εύκολα να θυμηθούν τις απελπιστικά αργές αλλαγές ταχυτήτων, τις θεόμακρες σχέσεις που έφεραν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τις χειρότερες επιδόσεις σε σχέση με τη αντίστοιχη χειροκίνητη έκδοση και φυσικά την αυξημένη κατανάλωση.



Το τοπίο όμως δείχνει να αλλάζει αφού η εξέλιξη των αυτόματων κιβωτίων από τη μία και οι αφιλόξενες συνθήκες οδήγησης στα μεγάλα αστικά κέντρα από την άλλη, έχουν στρέψει ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι του αγοραστικού κοινού στα αυτόματα μοντέλα.



Καλά και άγια τα χειροκίνητα αλλά όταν βρίσκεσαι κολλημένος στην κίνηση και ο μοχλός του κιβωτίου θυμίζει κουτάλα σούπας από τις πάμπολες αλλαγές τότε το αυτόματο κιβώτιο μοιάζει σαν δροσερό βοριαδάκι καταμεσήμερο Αυγούστου.




Το αυτόματο δεν είναι μόδα



Το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα του κυκλοφοριακού δεν είναι κάτι που συναντάται μόνο στην χώρα μας. Τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ευρώπης έχουν κορεσθεί από τα χιλιάδες αυτοκίνητα που κατακλύζουν τους δρόμους καθημερινά. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ώθησε τις αυτοκινητοβιομηχανίες στην εξέλιξη νέων τύπων αυτόματων κιβωτίων με απώτερο σκοπό την ευκολία οδήγησης σε καθημερινή χρήση.



Μη νομίζετε όμως ότι τα σύγχρονα αυτόματα κιβώτια προορίζονται μόνο για αυτό το σκοπό. Πολλά supercars (Ferrari, Porsche κλπ.) διατίθενται πλέον ως αυτόματα και μόνο κατόπιν παραγγελίας μπορεί κάποιος να αγοράσει το χειροκίνητο.








Δεν είναι τυχαίο ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών των αυτοκινήτων πωλούνται ως αυτόματα ενώ συνεχώς αυξάνονται τα μοντέλα που προσφέρονται αποκλειστικά με αυτόματο κιβώτιο. Τρανταχτό και πρόσφατο παράδειγμα το νέο Nissan GT-R.

Αυτοκίνητο με εξαιρετικά δυναμικά χαρακτηριστικά (κινητήρας 3,8 λίτρων με δύο τούρμπο και ισχύ 480 ίππους) το οποίο προσφέρεται αποκλειστικά με 6άρι κιβώτιο διπλού συμπλέκτη (κάτι ανάλογο με το γνωστό DSG του ομίλου VW) με δυνατότητα χειροκίνητων αλλαγών. Δεν είναι καθόλου υπερβολικό αν στο μέλλον τα περισσότερα αυτοκίνητα συνδυάζονται αποκλειστικά με αυτόματο κιβώτιο στέλνοντας τον κλασικό λεβιέ ταχυτήτων στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.




Για ποιους λόγους να το επιλέξω



Εκτός όμως από το θέμα της ευκολίας οδήγησης υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα σε σχέση με ένα χειροκίνητο κιβώτιο. Καταρχάς, ο οδηγός έχει ένα λιγότερο ποδοστήριο να τον απασχολεί. Επίσης, έχει και τα δύο χέρια στο τιμόνι και δεν ασχολείται με αλλαγές ταχυτήτων πράγμα που για έναν μέσο οδηγό αυξάνει την ασφάλεια αφού δεν αποσπά την προσοχή του με παραπάνω κινήσεις.



Άλλος ένας λόγος, είναι το “άγχος” του ξεκινήματος (ή παρκαρίσματος) σε ανηφόρα (ιδιαίτερα για τους άπειρους οδηγούς) ή το ξεκίνημα σε γλιστερό (βρεγμένο-χιονισμένο) οδόστρωμα που στην περίπτωση του αυτόματου κιβωτίου τέτοιου είδους εμπόδια ξεπερνιώνται πολύ άνετα. Πολλά αυτόματα κιβώτια λειτουργούν με μετατροπέα ροπής πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει φθορά στον δίσκο (αφού πολύ απλά δεν υπάρχει) όπως στα χειροκίνητα γεγονός που σας γλυτώνει από τα έξοδα αντικατάστασής του.



Επίσης, ένα αυτόματο κιβώτιο προστατεύει πιο αποτελεσματικά τον κινητήρα από ενδεχόμενο λάθος όπως το να “κατεβάσει” ο οδηγός ταχύτητα εκτοξεύοντας τις στροφές του κινητήρα στα κόκκινα του στροφομέτρου υποβάλλοντας ταυτόχρονα το πορτοφόλι σας σε δίαιτα.









Στις περιπτώσεις των κιβωτίων που δεν χρησιμοποιούν μετατροπέα ροπής αλλά έχουν ένα ηλεκτροϋδραυλικό σύστημα που πραγματοποιεί τις αλλαγές χρησιμοποιώντας συμπλέκτη η κατανάλωση σύμφωνα με τα στοιχεία των κατασκευαστών είναι μικρότερη σε σχέση με την χειροκίνητη έκδοση. Αυτό εν μέρει συμβαίνει γιατί τα περισσότερα από αυτά διαθέτουν την λειτουργία “Economy” (όπως τα Fiat Panda Dualogic, Lancia Ypsilon DFN, Toyota Aygo MMT) που αλλάζει σχέσεις σε πολύ χαμηλές στροφές ενώ παράλληλα εξαλείφεται το “πατινάρισμα” κατά τις αλλαγές.



Το ίδιο ισχύει και για το κιβώτιο διπλού συμπλέκτη DSG της VW αφού το Golf TSI των 122 ίππων που συνδυάζεται με το κλασικό 5άρι χειροκίνητο κιβώτιο καταναλώνει 6,3 λίτρα/100 km την στιγμή που η έκδοση με το νέο 7άρι DSG (το οποίο ζυγίζει 23 kg λιγότερο σε σχέση με το 6άρι -70 έναντι 93 kg) η κατανάλωση δεν ξεπερνά κατά μέσο όρο τα 5,9 λίτρα/100 km.



Εκτός από τα κιβώτια που αναφέραμε παραπάνω υπάρχουν και τα CVT. Πρόκειται για κιβώτια με διαφορετική φιλοσοφία λειτουργίας αφού δεν υπάρχουν προεπιλεγμένες σχέσεις και η λειτουργία τους δεν στηρίζεται σε γρανάζια. Θεωρητικά είναι πιο αποτελεσματικά σε σχέση με τα κλασικά αυτόματα στον τομέα των επιδόσεων και έχουν πλήρως ομαλοποιημένη λειτουργία αφού δεν πραγματοποιεί αλλαγή σχέσεων.



Όλα τέλεια;

Τα αυτόματα κιβώτια με μετατροπέα ροπής έχουν αυξημένη κατανάλωση σε σχέση με τις χειροκίνητες εκδόσεις. Επίσης, τα ίδια κιβώτια έχουν μεγαλύτερες απώλειες όσον αφορά την ισχύ που φτάνει στους τροχούς λόγω της ενέργειας που χάνεται ως θερμότητα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα κλασικά αυτόματα κιβώτια έχουν χειρότερες επιδόσεις σε σχέση με ένα χειροκίνητο. Επίσης, είναι πιο βαρύ σε σχέση με ένα χειροκίνητο και πιο πολύπλοκο στην κατασκευή του.



Σε περίπτωση βλάβης, η επισκευή είναι πιο κοστοβόρα. Για όσους έχουν σκοπό να βελτιώσουν το αυτοκίνητό τους αυξάνοντας την ιπποδύναμή του, πρέπει να είναι διπλά προσεκτικοί. Το μέγεθος της ροπής που μπορεί να χειριστεί ένα αυτόματο κιβώτιο είναι συγκεκριμένο και περιορισμένο και δεν μπορεί να ξεπεραστεί σε καμία περίπτωση. Στα σύγχρονα κιβώτια μεγάλο ρόλο παίζει και το λογισμικό που ελέγχει ορισμένες παραμέτρους και προσαρμόζει την λειτουργία του κιβωτίου ανάλογα την περίπτωση.



Τέλος, σε αρκετές περιπτώσεις οι αλλαγές γίνονται απότομα ενώ σε άλλες, το κιβώτιο “μπερδεύεται” και αντί π.χ. να “κατεβάσει” δύο ή και τρεις σχέσεις για να εκμεταλλευτεί ο οδηγός την ισχύ του κινητήρα σε ένα προσπέρασμα περιορίζεται μόνο στο “κατέβασμα” μίας σχέσης εκθέτωντας εν μέρει τον οδηγό.



Ας συνοψίσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά των αυτόματων κιβωτίων. Σε γενικές γραμμές τα αυτόματα κιβώτια υπερτερούν των χειροκίνητων σε:



Ευκολία οδήγησης (λιγότερα χειριστήρια)

Αυξημένη – θεωρητικά – ασφάλεια

Προστασία κινητήρα από λανθασμένη αλλαγή ταχύτητας

Ιδανικό για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα

Φιλικά για νέους οδηγούς (εύκολο ξεκίνημα σε ανηφόρα κλπ.)



Στον αντίποδα όλα τα αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων υστερούν σε σχέση με τα χειροκίνητα σε:

Κόστος αγοράς

Κόστος επισκευής

Βάρος

Από εκει και πέρα τα υπέρ και κατά έχουν άμεση σχέση με τον τύπο του κιβωτίου και την αρχή λειτουργίας του. Ας δούμε συνοπτικά ποια είναι αυτά.

Κλασικό αυτόματο με μετατροπέα ροπής



Υπέρ

Ομαλές αλλαγές ταχυτήτων

Μικρό κόστος συντήρησης




Κατά

Αυξημένη κατανάλωση

Χειρότερες επιδόσεις




Chevrolet Matiz 800 cc Auto

0-100 km/h: 18,2 (manual) – 21,9 (auto)

Τελική ταχύτητα: 145 km/h – 135 km/h

Κατανάλωση: 5,2 λίτρα/100 km – 5,7 λίτρα/100 km




Opel Astra GTC 1.8 Auto

0-100 km/h: 10,1 (manual) – 11,2 (auto)

Τελική ταχύτητα: 210 km/h – 190 km/h

Κατανάλωση: 7,1 λίτρα/100 km – 7,7 λίτρα/100 km




Daihatsu Sirion 1.3 Auto

0-100 km/h: 11,4 (manual) – 13,0 (auto)

Τελική ταχύτητα: 170 km/h – 165 km/h

Κατανάλωση: 5,8 λίτρα/100 km – 6,4 λίτρα/100 km




Ημιαυτόματα




Υπέρ

Ελάχιστες απώλειες ισχυος

Κατανάλωση




Κατά

Απότομες αλλαγές




Toyota Aygo 1.0 MMT

0-100 km/h: 14,2 (manual) – 14,9 (auto)

Τελική ταχύτητα: 157 km/h – 157 km/h

Κατανάλωση: 4,6 λίτρα/100 km – 4,6 λίτρα/100 km




Lancia Ypsilon 1.4 16v DFN

0-100 km/h: 10,9 (manual) – 10,4 (auto)

Τελική ταχύτητα: 175 km/h – 175 km/h

Κατανάλωση: 6,6 λίτρα/100 km – 6,4 λίτρα/100 km




Opel Astra 1.8 Easytronic

0-100 km/h: 11,7 (manual) – 12,7 (auto)

Τελική ταχύτητα: 191 km/h – 192 km/h

Κατανάλωση: 6,5 λίτρα/100 km – 6,3 λίτρα/100 km




Ημιαυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη




Υπέρ

Εξαιρετικά γρήγορες αλλαγές ταχυτήτων

Μηδαμινές απώλειες ισχύος

Κατανάλωση




Κατά

Ακριβό και πολύπλοκο σε κατασκευή

Περιορισμοί για βελτιωμένα αυτοκίνητα




VW Golf 1.4 TSI 140ps DSG

0-100 km/h: 8,8 (manual) – 8,8 (auto)

Τελική ταχύτητα: 205 km/h – 203 km/h

Κατανάλωση: 7,2 λίτρα/100 km – 7,1 λίτρα/100 km




Audi TT Coupe 2.0 TFSI S tronic

0-100 km/h: 6,6 (manual) – 6,4 (auto)

Τελική ταχύτητα: 240 km/h – 240 km/h

Κατανάλωση: 7,7 λίτρα/100 km – 7,7 λίτρα/100 km




Mitsubishi Lancer Evo X SST

0-100 km/h: 5,4 (manual) – 6,3 (auto)

Τελική ταχύτητα: 240 km/h – 242 km/h

Κατανάλωση: – λίτρα/100 km – – λίτρα/100 km




Συνεχώς μεταβαλλόμενης σχέσης (CVT)

Υπέρ

Εξαιρετικά ομαλή λειτουργία

Μικρότερη απώλεια ισχύος σε σχέση με το κλασικό αυτόματο

Κατανάλωση




Κατά

Αίσθηση (το αυτοκίνητο δείχνει να “πατινάρει”)

Περιορισμοί στην ροπή που μπορεί να διαχειριστεί




Honda Jazz 1.4 CVT

0-100 km/h: 12,9 (manual) – 14,1 (auto)

Τελική ταχύτητα: 170 km/h – 160 km/h

Κατανάλωση: 5,8 λίτρα/100 km – 5,8 λίτρα/100 km




Nissan Qashqai 2.0 4WD CVT

0-100 km/h: 10,6 (manual) – 11,3 (auto)

Τελική ταχύτητα: 190 km/h – 178 km/h

Κατανάλωση: 8,4 λίτρα/100 km – 8,3 λίτρα/100 km




Audi A5 3.2 FSI Multitronic

0-100 km/h: 6,1 (manual) – 6,6 (auto)

Τελική ταχύτητα: 250 km/h – 250 km/h

Κατανάλωση: 9,2 λίτρα/100 km – 8,7 λίτρα/100 km



* Όλα τα παραπάνω νούμερα είναι εργοστασιακές τιμές