Σε τροχιά, παρά τις καθυστερήσεις, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ

Σε κλίμα συνεννόησης φαίνεται ότι πραγματοποιήθηκαν οι συζητήσεις που είχε χθες στην Κύπρο η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ με την κυβέρνηση, τη Ρυθμιστική Αρχή και τον Διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς, σχετικά με τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Μανουσάκης και Μάργαρης ενημέρωσαν τους Κύπρους συνομιλητές τους ότι έχουν ήδη αναθέσει τη νέα μελέτη κόστους – οφέλους που θέτει ως προϋπόθεση η Κυπριακή κυβέρνηση για να αποφασίσει τη μετοχική της συμμετοχή στο έργο.

Ταυτόχρονα ο ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με πηγές του Διαχιριστή, απέστειλε στις Ρυθμιστικές Αρχές Κύπρου και Ελλάδας τη συμφωνία που έχει υπογραφεί μεταξύ της εταιρείας και του Εuroasia για την ανάληψη του μεγάλου αυτού project ως διαδόχου της Κυπριακής εταιρείας Euroasia Interconnector του επιχειρηματία Α. Κτωρίδη που ήταν ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης. Η κατάθεση της συμφωνίας έγινε μετά από επιστολή που έστειλε η ΡΑΕΚ και συνυπέγραφε η ΡΡΑΕΥ, με την οποία εκαλείτο ο Διαχειριστής να διαβιβάσει τα σχετικά έγγραφα εντός δύο ημερών.

Με την αποστολή της συμφωνίας, λογικά, ανοίγει ο δρόμος για να κηρυχθεί και επίσημα ως promoter του έργου ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος ως γνωστόν έχει συστήσει την εταιρεία Ειδικού Σκοπού (SPV) «Great Sea Interconnector», στην οποία θα εκχωρήσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του έργου.

Ο ΑΔΜΗΕ έχει επανειλημένα αναφερθεί στην ανάγκη να επισπευσθούν οι διαδικασίες, τόσο από την Κυπριακή κυβέρνηση για τη λήψη της απόφασης συμμετοχής στο έργο, όσο και από τους Ρυθμιστές. Αντίστοιχα η Κομισιόν έχει απαιτήσει την ταχεία πρόοδο από όλους τους εμπλεκομένους, Ρυθμιστές, Διαχειριστές και κυβερνήσεις.

Παρόλα αυτά, όλα δείχνουν ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις, πρώτα από όλα διότι η εκπόνηση της μελέτης κόστους – οφέλους θα χρειαστεί κάποιο διάστημα για να ολοκληρωθεί. Αυτό σημαίνει ότι η Nexans που έχει αναλάβει την ανάπτυξη των καλωδίων της διασύνδεσης θα βρεθεί να περιμένει τις εξελίξεις χωρίς να μπορεί να προχωρήσει το έργο. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικά αγκάθια για την περαιτέρω πορεία.

Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη προχωρήσει στην υποκατάσταση των δύο συμβάσεων με τη Nexans (καλώδια) και με τη Siemens (υποσταθμούς) και ως φορέας υλοποίησης έχει συνάψει συμφωνία χρηματοδότησης του έργου με τη CINEA (Εκτελεστική Υπηρεσία της ΕΕ για το κλίμα, τις υποδομές και το περιβάλλον).

Από τον περασμένο Δεκέμβριο έχει προχωρήσει η εκταμίευση 55 εκατ. ευρώ από τη CINEA ως προκαταβολή (από τα 660 εκατ. της ΕΕ )προς τη Nexans ενώ έχει καταβληθεί από τον ΑΔΜΗΕ και η πρώτη δόση, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι έχουν πληρωθείήδη περί τα 100 εκατ. ευρώ.

Θερμό το ενδιαφέρον του Ισραήλ

Ιδιαίτερη σημασία, πάντως, για την υλοποίηση του έργου, αποκτά η θερμή στάση που έχει πλέον το Ισραήλ για το δεύτερο σκέλος της ηλεκτρικής διασύνδεσης, εκείνο που θα συνδέσει την Κυπρο με το Ισραήλ, έργο που θα ολοκληρώσει το project και θα βοηθήσει να αντληθεί το maximum των ωφελειών του.

Χθες στη Λευκωσία, πέραν των επαφών με τους Κυπρίους, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ είχε συνάντηση με πολυμελή αντιπροσωπεία του Ισραηλινού Υπουργείου Ενέργειας, της Ρυθμιστικής Αρχής καθώς και του Διαχειριστή της χώρας, κατά τις οποίες επιβεβαιώθηκε το ισχυρό ενδιαφέρον του Ισραήλ για την ηλεκτρική διασύνδεση Great Sea Interconnector.

Οι Ισραηλινοί επιβεβαίωσαν την απόλυτη στήριξη της κυβέρνησης του Τελ Αβίβ, στο έργο, το οποίο όπως τονίστηκε, θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας λόγω της αυξημένης διασυνδεσιμότητας, θα συμβάλλει στο πρασίνισμα του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής και θα προσφέρει σημαντικά γεωπολιτικά οφέλη για την ευρύτερη περιοχή.

Κατά τη διάρκεια της πολύωρης συνάντησης με τα στελέχη των εκπροσώπων των Ισραηλινών Αρχών συζητήθηκε διεξοδικά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου της διασύνδεσης Κύπρου – Ισραήλ, ενώ συμφωνήθηκε η σύσταση τεχνικών ομάδων προκειμένου να επισπευσθεί η εκπόνηση της μελέτης κόστους- οφέλους (CBA), ώστε αυτή να είναι έτοιμη το προσεχές φθινόπωρο.

Τριπλό όφελος για την Κύπρο

Σύμφωνα με ενημερωτκό σημείωμα του ΑΔΜΗΕ, η ηλεκτρική διασύνδεση “Great Sea Interconnector”,  αποτελεί έργο με τριπλό όφελος για την Κύπρο καθώς θα της προσφέρει αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια, πιο «πράσινο» μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και φθηνότερη ενέργεια για όλους τους Κύπριους καταναλωτές.

Όπως επισημαίνουν σχετικά κύκλοι του διαχειριστή, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ θα άρει την ενεργειακή απομόνωση του τελευταίου μη διασυνδεδεμένου κράτους της ΕΕ συμβάλλοντας στην επίτευξη των υψηλών στόχων που έχει θέσει  η Ευρωπαϊκή Ένωση για διείσδυση ΑΠΕ μέχρι το 2040.

Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ θα δώσει στην Κύπρο την δυνατότητα να εξελιχθεί σε μείζονα ενεργειακό κόμβο της Μεσογείου, χάρις στις εξαγωγές πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη μέσω των διασυνοριακών ηλεκτρικών διασυνδέσεων που προωθεί ο ΑΔΜΗΕ.

Αντιστοίχως θα δώσει την δυνατότητα για εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και προς το Ισραήλ, τις οποίες θα τροφοδοτήσει τόσο το εγχώριο δυναμικό ΑΠΕ, όσο και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που διαθέτει.

Η διασύνδεση της Κύπρου είναι ο μοναδικός τρόπος για να αναπτυχθούν βιώσιμα οι ΑΠΕ και να επιτευχθούν οι υψηλοί ευρωπαϊκοί στόχοι εξασφαλίζοντας παράλληλα τιμές πολύ χαμηλότερες από τα σημερινά επίπεδα. Σε αντίθετη περίπτωση, στην επιλογή της αυτόνομης ανάπτυξης, θα απαιτηθεί πολύ μεγάλη αποθηκευτική ικανότητα εκτοξεύοντας το κόστος παραγωγής ΑΠΕ, επιβαρύνοντας σημαντικά τους Κύπριους καταναλωτές.

Η διασύνδεση αφενός θα ωθήσει την ανάπτυξη μεγάλης ισχύος ΑΠΕ και λελογισμένου μεγέθους αποθήκευσης για την ανάπτυξη αυτής της αναγκαίας τοπικής παραγωγής και αφετέρου δεν θα απαξιώσει τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου που αναπτύσσονται στην Κύπρο και που αναμένεται να στηρίξουν το σύστημα μεταβατικά, ιδίως σε περιόδους μειωμένης ζήτησης ΑΠΕ.

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων παγκοσμίως, πρωτοπορώντας στην πόντιση καλωδίων σε βάθος 3.000 μ. και καινοτόμου τεχνολογίας σταθμών μετατροπής (High Voltage Direct Current).

Η υλοποίηση του έργου αυτού, που διακρίνεται για την υψηλή οικονομική και γεωπολιτική του αξία, θα οδηγήσει σε δραστική μείωση των εκπομπών CO2, ενώ παράλληλα τα εθνικά δίκτυα τόσο της Κύπρου όσο και εν συνεχεία του Ισραήλ θα αποκτήσουν μια πράσινη, αξιόπιστη, αμφίδρομη διασύνδεση με την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη.