Επιστημονικά Βραβεία 2025 Ιδρύματος Μποδοσάκη: Οι 4 επιστήμονες που βραβεύτηκαν

Στο κατάμεστο Περιστύλιο του Ζαππείου τέσσερις πρωτοπόροι ερευνητές και καινοτόμοι επιστήμονες, που συμβάλλουν στην πρόοδο της γνώσης και της κοινωνίας, τιμήθηκαν την Τρίτη 17 Ιουνίου στην Τελετή Απονομής των Επιστημονικών Βραβείων του Ιδρύματος Μποδοσάκη για το 2025, παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας και σημαντικών προσωπικοτήτων από τον ακαδημαϊκό, επιστημονικό και επιχειρηματικό χώρο, καθώς και από τον χώρο του πολιτισμού και της Κοινωνίας των Πολιτών.

Οι βραβευόμενοι, που διαγράφουν λαμπρή επιστημονική πορεία εντός και εκτός Ελλάδας, ζωντάνεψαν τους συναρπαστικούς τους επιστημονικούς κόσμους με τις παρουσιάσεις τους στην Τελετή Απονομής: μοντελοποιώντας το αόρατο σύμπαν, αποκαλύπτοντας τον βαθμό κοινωνικής ένταξης των μεταναστών με στατιστικά δεδομένα, αποκωδικοποιώντας τις αλληλεπιδράσεις των μικροβίων στο ανθρώπινο σώμα με τη σύζευξη χημείας και μικροβιολογίας, βλέποντας τον εγκεφαλικό φλοιό με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.

Οι Νικητές των Βραβείων

Η Μαρία Πετροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσικής στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, βραβεύτηκε με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Βασικές Επιστήμες στον κλάδο της Φυσικής. Στη διάρκεια της Τελετής προσκάλεσε τον κόσμο σε μια εξερεύνηση του αόρατου σύμπαντος παρουσιάζοντας πώς ο συνδυασμός τριών αγγελιοφόρων (φως, κοσμικές ακτίνες και νετρίνα) μας προσφέρει μια πιο πλήρη εικόνα για αντικείμενα που βρίσκονται εκατοντάδες εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από εμάς. Το έργο της γεφυρώνει τη θεωρία με τις αστρονομικές παρατηρήσεις και εντάσσεται στον ταχέως εξελισσόμενο τομέα της Αστροφυσικής Υψηλών Ενεργειών και Πολλαπλών Αγγελιοφόρων αναζητώντας λύσεις σε θεμελιώδη προβλήματα της αστροφυσικής.

Η Βίκυ Φούκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Stanford University βραβεύτηκε με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Κοινωνικές Επιστήμες στον κλάδο της Πολιτικής Επιστήμης.  Στην Τελετή Απονομής παρουσίασε πώς συνδυάζοντας ιστορική και στατιστική ανάλυση εξετάζει κοινωνίες που έχουν γίνει αποδέκτες μεγάλων μεταναστευτικών ροών σε βάθος χρόνου, μελετώντας πώς διαφορετικοί παράγοντες και διαφορετικές κρατικές πολιτικές επηρέασαν την κοινωνική ένταξη και τις κοινωνικές ταυτότητες των μεταναστών. Συνδυάζοντας μοντέλα ανθρώπινης συμπεριφοράς από την οικονομική επιστήμη και την κοινωνική ψυχολογία, προσεγγίζει την έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες μέσα από τη σύζευξη διαφορετικών θεωρητικών και εμπειρικών προσεγγίσεων. Η τάση για τη σύζευξη αυτή πιστεύει ότι «θα συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση ορισμένων κρίσιμων ζητημάτων των σύγχρονων κοινωνιών, όπως η πολιτική πόλωση, η άνοδος της πολιτικής βίας και οι συγκρούσεις μεταξύ κοινωνικών ομάδων και εθνών».

H Σταυρούλα Χάτζιου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μοριακής, Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας και Χημείας στο Yale University βραβεύτηκε με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Βιοεπιστήμες στον κλάδο των Βιοϊατρικών Επιστημών. Με το ερώτημα πώς το σώμα μας διακρίνει μεταξύ καλών και κακών μικροβίων ξεκίνησε την παρουσίασή της, συστήνοντάς μας την έρευνα του εργαστηρίου της στο Yale, το οποίο με τη σύζευξη χημείας και μικροβιολογίας,  στοχεύει στην κατανόηση πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων στο ανθρώπινο σώμα, και τα ευρήματα αυτής της διεπιστημονικής προσέγγισης. Μέσα από το έργο της ευελπιστεί να συμβάλει στην ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για τη διάγνωση και τη θεραπεία γαστρεντερικών καρκίνων και να αποκαλύψει νέες συνδέσεις μεταξύ διατροφής, βακτηρίων και ασθενειών, εμπνέοντας νεότερες γενιές επιστημόνων και ειδικότερα γυναικών.

Ο Ιωάννης Γκιουλέκας, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Ινστιτούτο Ρομποτικής του Carnegie Mellon University βραβεύτηκε με το Επιστημονικό Βραβείο στις Εφαρμοσμένες Επιστήμες Τεχνολογίας στον κλάδο της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Το ερευνητικό του έργο στην υπολογιστική απεικόνιση ανοίγει νέους ορίζοντες σε πολλούς τομείς, μεταξύ των οποίων η «απεικόνιση εκτός της οπτικής γραμμής», μία από τις μεγάλες επιτυχίες της υπολογιστικής απεικόνισης την τελευταία δεκαετία. Στην Τελετή Απονομής ο Ιωάννης εξήγησε πώς η  τεχνολογία αυτή επιτρέπει, μέσω κατάλληλων υπολογιστικών αλγορίθμων, τη δημιουργία μίας τρισδιάστατης απεικόνισης «κρυμμένων» αντικειμένων, τα οποία δεν είναι απευθείας ορατά σε μια κάμερα και εφαρμόζεται σε μεγάλο αριθμό πεδίων, όπως στην ενδοσκόπηση για την ιατρική και τη βιομηχανία, στην απεικόνιση ιστών και εγκεφάλου για ιατρικές εφαρμογές, στην πλοήγηση ρομπότ και αυτόνομων αυτοκινήτων και σε αποστολές διάσωσης και ανάλογες στρατιωτικές αποστολές.

Την απονομή των Επιστημονικών Βραβείων Ιδρύματος Μποδοσάκη 2025 πραγματοποίησαν δύο διακεκριμένοι επιστήμονες, βραβευθέντες με Επιστημονικό Βραβείο το 1996. Ο Καθηγητής Ιωάννης Κεβρεκίδης, Bloomberg Distinguished Professor στο Johns Hopkins Whiting School of Engineering και στην Ιατρική Σχολή, Professor Emeritus στο Πανεπιστήμιο Princeton, Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, και Μέλος των National Academy of Engineering και National Academy of Arts and Sciences των Η.Π.Α., βραβευθείς με το Επιστημονικό Βραβείο 1996 για τις Εφαρμοσμένες Επιστήμες και την Τεχνολογία στον κλάδο των Συστημάτων, Ανθρώπου και Κυβερνητικής και ο Καθηγητής Θεόδωρος Θεοδώρου, Καθηγητής στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου,  Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και της National Academy of Engineering των ΗΠΑ και βραβευθείς με το Επιστημονικό Βραβείο 1996 για τις Βασικές Επιστήμες στον κλάδο της Χημείας.

Τον κοινωνικό ρόλο της επιστήμης ανέδειξε η Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μποδοσάκη, Αθηνά Δεσύπρη, στον χαιρετισμό της, αναφέροντας σχετικά: «Στηρίζουμε εδώ και 33 χρόνια την επιστημονική αριστεία ως ουσιαστική παρακαταθήκη για το μέλλον, συνεχίζοντας με αμείωτη αφοσίωση το έργο του Πρόδρομου Μποδοσάκη Αθανασιάδη. Ο θεσμός των Επιστημονικών Βραβείων αναδεικνύει επιπλέον τον κοινωνικό ρόλο της επιστήμης, καθώς οι βραβευόμενοι ανοίγουν προοπτικές σε κρίσιμους τομείς για την ανθρωπότητα, προτείνουν λύσεις, εμπνέουν αισιοδοξία και αναδεικνύονται ως ισχυρά πρότυπα για τη νέα γενιά και την κοινωνία. Είναι καθήκον και τιμή μας να συνεχίζουμε να στηρίζουμε και να αναγνωρίζουμε το έργο τους».

Ο θεσμός των Επιστημονικών Βραβείων Ιδρύματος Μποδοσάκη

Ο θεσμός των Επιστημονικών Βραβείων Ιδρύματος Μποδοσάκη αναδεικνύει, κάθε δύο έτη, το έργο Ελληνίδων και Ελλήνων, κατά την ιθαγένεια ή το γένος, επιστημόνων ηλικίας, έως 40 ετών, οι οποίοι διακρίνονται για την εξαιρετική συμβολή τους στους τομείς των Βασικών Επιστημών, των Βιοεπιστημών, των Εφαρμοσμένων Επιστημών και της Τεχνολογίας και των Κοινωνικών Επιστημών. Από το 1992 έως σήμερα, τα Επιστημονικά Βραβεία έχουν απονεμηθεί σε 65 Έλληνες και Ελληνίδες επιστήμονες.

Βασικά κριτήρια επιλογής αποτελούν η εξαιρετική συμβολή των υποψηφίων στον τομέα τους και το μέχρι τώρα ολοκληρωμένο έργο τους. Κεντρικό ρόλο για την επιλογή των βραβευόμενων μεταξύ των υποψηφιοτήτων που υποβάλλονται στο Ίδρυμα επιτελεί η Επιτροπή Επιστημονικών Βραβείων, η οποία αποτελείται από οκτώ διακεκριμένους επιστήμονες και δύο μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος.Για την αξιολόγηση των υποψηφίων και την τελική επιλογή, η Επιστημονική Επιτροπή επικουρείται από τις Ειδικές Επιτροπές Κρίσεως για κάθε κλάδο, οι οποίες απαρτίζονται από σημαντικό αριθμό εξειδικευμένων επιστημόνων.