Στη Χαβάη ρίχνουν κουνούπια με drone – Να γιατί

Στη Χαβάη, ενδημικά πτηνά κινδυνεύουν από κουνούπια που μεταδίδουν πτητική ελονοσία. Για να τα προστατεύσουν, επιστήμονες σκέφτηκαν να μεταφέρουν με drones και μέσα σε κάψουλες, αρσενικά κουνούπια, εκτρεφόμενα στο εργαστήριο.

Τα κουνούπια αυτά δεν τσιμπούν και φέρουν ένα κοινό βακτήριο που εμποδίζει την εκκόλαψη των αυγών όταν ζευγαρώνουν με άγρια θηλυκά και έτσι, οι επιστήμονες ελπίζουν να περιοριστεί ο πληθυσμός των ξενικών κουνουπιών που έχουν εισβάλει στη Χαβάη και αποδεκατίζουν τα ενδημικά πτηνά του αρχιπελάγους, όπως τα “honeycreepers”.

Τα πτηνά αυτά, που αποτελούν βασικούς επικονιαστές και διασπορείς σπόρων και παίζουν επίσης κεντρικό ρόλο στον πολιτισμό της Χαβάης, είναι σε κίνδυνο. Κάποτε υπήρχαν πάνω από 50 γνωστά είδη honeycreepers στη Χαβάη, αλλά σήμερα έχουν απομείνει μόλις 17, τα περισσότερα από τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση.

Την περασμένη χρονιά, το ‘akikiki, ένα μικρό γκρι πουλί, εξαφανίστηκε ουσιαστικά από την άγρια φύση, ενώ, όπως αναφέρει το CNN, εκτιμάται ότι λιγότερα από 100 άτομα του κιτρινοπράσινου ʻakekeʻe παραμένουν ζωντανά.

Η ανάπτυξη και η αποψίλωση των δασών επηρεάζουν τον πληθυσμό των πτηνών, αλλά σύμφωνα με τον Δρ. Κρις Φάρμερ, διευθυντή του προγράμματος για το American Bird Conservancy (ABC) (ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός των ΗΠΑ αφιερωμένος στην προστασία των πουλιών και των οικοτόπων τους), η “υπαρξιακή απειλή” είναι η ελονοσία των πτηνών, που μεταδίδεται από κουνούπια.

Τα κουνούπια δεν είναι ιθαγενή στη Χαβάη· αναφέρθηκαν για πρώτη φορά το 1826, πιθανότατα μεταφερόμενα ακούσια από φαλαινοθηρικά πλοία. “Προκάλεσαν κύματα εξαφάνισης”, λέει ο Φάρμερ, καθώς πολλά ενδημικά πουλιά, όπως τα honeycreepers, δεν είχαν ανοσία στην ασθένεια.

Επειδή τα κουνούπια ευδοκιμούν στα θερμότερα, τροπικά χαμηλά υψόμετρα των νησιών, τα εναπομείναντα honeycreepers βρήκαν καταφύγιο στα πιο ορεινά μέρη νησιών όπως το Μάουι και το Καουάι.

Τώρα, όμως, αυτό αλλάζει. “Με την κλιματική αλλαγή, βλέπουμε τις θερμοκρασίες να αυξάνονται και τα κουνούπια να ανεβαίνουν στα βουνά”, λέει. “Σε μέρη όπως το Καουάι, βλέπουμε τους πληθυσμούς των πτηνών να καταρρέουν εντελώς”.

“Τα κουνούπια θα συνεχίσουν να κατευθύνονται σε ορεινότερα μέρη, καθώς οι θερμοκρασίες το επιτρέπουν, και τα πουλιά θα ωθούνται σε όλο και μεγαλύτερα υψόμετρα, μέχρι να μην υπάρχει πια βιώσιμος βιότοπος. Αν δεν σπάσουμε αυτόν τον κύκλο, θα εξαφανιστούν τα honeycreepers“, προσθέτει.

Τι ξεχωριστό έχουν αυτά τα κουνούπια

Οι περιβαλλοντολόγοι αναζητούν λύση για τον έλεγχο των πληθυσμών κουνουπιών και τη διάσωση των honeycreepers. Όμως η διαχείριση των κουνουπιών σε μεγάλη κλίμακα είναι δύσκολη, λέει ο Φάρμερ, εξηγώντας ότι η χρήση εντομοκτόνων θα έβλαπτε και τους ιθαγενείς πληθυσμούς εντόμων, όπως τις λιβελλούλες και τις μύγες των φρούτων, που είναι ζωτικής σημασίας για τα οικοσυστήματα.

Επειδή τα κουνούπια αποτελούν επίσης τεράστια απειλή για την ανθρώπινη υγεία (μεταδίδουν ελονοσία, δάγκειο πυρετό και ιό Ζίκα), οι επιστήμονες μελετούν το πρόβλημα εδώ και δεκαετίες, αναπτύσσοντας διάφορες λύσεις, όπως την Τεχνική Ασύμβατων Εντόμων (IIT).

Αυτή περιλαμβάνει την απελευθέρωση αρσενικών κουνουπιών που φέρουν ένα φυσικό βακτήριο, το Wolbachia, το οποίο προκαλεί τη γέννηση μη βιώσιμων αυγών όταν ζευγαρώνουν με άγρια θηλυκά. Με επαναλαμβανόμενες απελευθερώσεις, ο άγριος πληθυσμός μειώνεται σταδιακά.

Το 2016, το ABC και η συνεργασία Birds, Not Mosquitoes, αποφάσισαν ότι η IIT είχε τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας στη Χαβάη και ξεκίνησαν να εφαρμόζουν την τεχνική για τα κουνούπια που μεταδίδουν την ελονοσία των πτηνών.

“Όταν λες ότι θέλεις να απελευθερώσεις εκατομμύρια κουνούπια στο δάσος, οι άνθρωποι έχουν απολύτως εύλογες ερωτήσεις”, παραδέχεται ο Φάρμερ.

Το 2022 άρχισαν να εκτρέφουν εκατομμύρια κουνούπια με το επιλεγμένο στέλεχος Wolbachia σε εργαστήριο στην Καλιφόρνια. Το επόμενο έτος ξεκίνησαν τις απελευθερώσεις σε περιοχές του Μάουι, ρίχνοντάς τα μέσα σε βιοδιασπώμενες κάψουλες από ελικόπτερα.

“Υπολογίζουμε τον αριθμό των άγριων κουνουπιών και απελευθερώνουμε περίπου δέκα φορές περισσότερα Wolbachia κουνούπια, ώστε να βρουν τα θηλυκά και να ζευγαρώσουν μαζί τους — και τότε τα αυγά δεν εκκολάπτονται”, λέει ο Φάρμερ.

“Αυτή τη στιγμή απελευθερώνουμε 500.000 κουνούπια την εβδομάδα στο Μάουι και 500.000 την εβδομάδα στο Καουάι”, προσθέτει.

Σύμφωνα με τον Φάρμερ, αυτό είναι το πρώτο παράδειγμα παγκοσμίως όπου η IIT χρησιμοποιείται για σκοπούς διατήρησης της άγριας ζωής.

Πώς κατέληξαν στα drones για τη μεταφορά των κουνουπιών

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι το απομακρυσμένο, ορεινό έδαφος και οι ισχυροί άνεμοι. Τα ελικόπτερα είναι ακριβά και περιορισμένα, οπότε πολλές αποστολές ακυρώνονται λόγω καιρού.

Εδώ μπαίνουν τα drones. Μετά από μήνες δοκιμών και σχεδιασμού ειδικών καψουλών για μεταφορά κουνουπιών, άρχισαν επιτυχώς να τα ρίχνουν με drones τον Ιούνιο.

Είναι η “πρώτη γνωστή περίπτωση εξειδικευμένων καψουλών κουνουπιών που ρίχνονται από drones”, λέει ο Άνταμ Νοξ, υπεύθυνος έργου του ABC. Η μέθοδος προσφέρει περισσότερη ευελιξία, μειώνει το κόστος, τις εκπομπές και τον κίνδυνο για τους ανθρώπους.

Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται σε περίπου έναν χρόνο. Αν η τεχνική λειτουργήσει, θα δώσει στα πτηνά τον χρόνο που χρειάζονται για να ανακάμψουν.

Μελέτες δείχνουν ότι εάν ο έλεγχος των κουνουπιών επιτύχει, είδη όπως το ʻakekeʻe μπορούν ακόμα να σωθούν από την εξαφάνιση.