Ένα κανάλι έκλεισε: Η ενημέρωση και οι “άλλες δουλειές”…

Τι συμβαίνει στον κόσμο της ενημέρωσης; Εννοούμε τον κόσμο των συμβατικών ΜΜΕ (τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφημερίδες, ιστοσελίδες). Διότι ο «άλλος κόσμος» των  «κοινωνικών δικτύων» (social media) είναι άλλο πράγμα. Παρέχουν ενημέρωση ή «ενημέρωση», αλλά δεν μπορούν να αξιολογηθούν και να (επι)κριθούν ως ΜΜΕ.

Όμως, ας μη μπλέξουμε με αυτήν τη διάσταση του θέματος, άλλη είναι η αφετηρία του σημερινού άρθρου μας. Αφορμή είναι το ξαφνικό(;) κλείσιμο ενός καναλιού, του ATTICA TV.

«Μέσα σε μια μέρα», κατά την τρέχουσα ορολογία, έκλεισε ένα κανάλι το οποίο εδώ και ένα χρόνο από περιθωριακό τοπικό είχε μεταβληθεί σε πολύ παρεμβατικό, με πολιτικές εκπομπές που κανένα άλλο κανάλι δεν έχει στις ώρες αιχμής 7-11 το βράδυ.

Πόση αλήθεια υπάρχει στο ότι όλα έγιναν τόσο ξαφνικά; Ελάχιστη έως καθόλου. Καμία επιχείρηση και μάλιστα αυτού του είδους δεν κλείνει έτσι και, συνηθέστατα, δεν ανακοινώνεται έτσι στους ανθρώπους που την λειτουργούν. «Μπαμ και κάτω» δεν υπάρχει.

Ο λόγος που προβλήθηκε από την επιχείρηση για το λουκέτο (ακριβό ενοίκιο που καταβαλλόταν στο  Δήμο Ασπροπύργου για τη συχνότητα) δεν μοιάζει καθόλου πειστικός. Διότι το ιδιοκτησιακό σχήμα των επιχειρηματιών-εφοπλιστών φαίνεται πολύ ισχυρό, για να κάνει μια τέτοια κίνηση για μερικά χιλιάρικα ενοίκιο. Γι’ αυτό έχει φουντώσει η φημολογία για απόφαση με πολιτικό υπόβαθρο και προεκτάσεις.

Στην ιδιοκτησία του επιχειρηματικού αυτού σχήματος είναι και άλλα μέσα ενημέρωσης. ‘Όπως ο τηλεοπτικός σταθμός ACTION με σαφώς φιλοκυβερνητικό προσανατολισμό. Το ΑΤΤΙCA είχε τον αντίθετο, ήταν αντιπολιτευτικό, αν και στις εκπομπές του τηρούνταν οι ισορροπίες. Όταν ετέθη σε λειτουργία το κανάλι αυτό, στη μιντιακή πιάτσα επικράτησε η εντύπωση ότι οι ιδιοκτήτες του ήθελαν να απευθύνονται και προς την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος, κεντροαριστερή-αριστερή. Άλλωστε, ο  ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και μετά την ήττα του το 2019, παρέμενε ισχυρός με ποσοστό πάνω από 30% και αυτό δεν μπορούσε να αγνοηθεί.

Έκτοτε, όμως, η πολιτική κατάσταση έχει μεταβληθεί προς δύο κατευθύνσεις. Πρώτον, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υποστεί μεγάλη καθίζηση και συνολικά ο χώρος της αντιπολίτευσης εμφανίζεται ανίκανος να απειλήσει τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Και, δεύτερον, παρά το γεγονός αυτό, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν πάει καλά, όπως πιστοποίησαν πρώτα οι ευρωεκλογές (28%) και εν συνεχεία όλες οι δημοσκοπήσεις.

Μέσα σε αυτό το πολιτικό περιβάλλον ένα κανάλι με τη φυσιογνωμία του ATTICA δεν ήταν καθόλου αρεστό στην κυβέρνηση, εξ ου και η έντονη φημολογία ότι το κλείσιμό του δεν ήταν παρά ένα «δώρο» προς την κυβέρνηση, η οποία τώρα πλέον έχει ακόμα μεγαλύτερη υπεροπλία στον τομέα της επικοινωνίας.

Συμπέρασμα: ένα μέσο ενημέρωσης κλείνει με την επίκληση οικονομικών λόγων («υψηλό ενοίκιο»), τους οποίους στην «πιάτσα»  ουδείς πιστεύει. Ο κανόνας επιβεβαιώνεται: τα μέσα ενημέρωσης που δεν είναι οικονομικά αυτόνομα (όπως ήταν κάποτε οι εφημερίδες με τις υψηλές κυκλοφορίες), δηλαδή «δεν βγάζουν τα λεφτά τους», εξαρτώνται από τις «άλλες δουλειές» που κάνουν οι ιδιοκτήτες τους. Κι αν αυτές οι δουλειές εξαρτώνται από τις κυβερνήσεις, τότε μέσα ενημέρωσης με δημοσιογράφους που έχουν στοιχειωδώς κριτική διάθεση προς την κυβέρνηση δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Δεν τα ανέχεται η εξουσία και οι ιδιοκτήτες τους δεν θα διακινδυνεύσουν τις σχέσεις τους μαζί της, αφού από αυτήν εξαρτώνται οι «άλλες δουλειές», οι κερδοφόρες.

Για να παραφράσουμε το γνωστό στίχο του ποιητή, «πάρτε μαζί σας νερό, το μέλλον (της ενημέρωσης) θα έχει πολλή ξηρασία». Για να το πούμε σε μη ποιητική γλώσσα:  προσέξτε τι βλέπετε, τι ακούτε, τι διαβάζετε. Ξεψαχνίστε τα. Δεν είναι, συνήθως, όπως φαίνονται…