Το αισθητικό σοκ των “κουτόφραγκων” Ευρωπαίων

Δυσκολεύτηκα να καταλάβω την απορία της Πορτογαλίδας φίλης μου στο λεωφορείο, όταν  ο οδηγός έβαλε μπρος να ξεκινήσουμε. Είσαι σίγουρη ότι είναι ο οδηγός; Δε φορά στολή!

Δεν υπάρχει πρόβλημα, του έχουμε εμπιστοσύνη, είναι μια σύμβαση των επιβατών με την εταιρεία, υποθέτουμε πως όποιος μπαίνει στη θέση του οδηγού είναι ο οδηγός (σπούδαζα πολιτικές επιστήμες τότε και έδινα με ευκολία ορισμούς). Δεν επιχείρησα να της περιγράψω εποχές αστικών συγκοινωνιών με ΡΕΟ διότι ήμουν χαμένη από χέρι.

Την ίδια τύχη είχα όταν προσπάθησα να καθησυχάσω τον Μπρούνο. Προ ετών κάναμε το λάθος να αφήσουμε στο σπίτι το Βέλγο αρραβωνιαστικό της συγκατοίκου μου, χωρίς να του κρύψουμε το τηλεκοντρόλ. Αποτέλεσμα, μετά από 3 ώρες που επιστρέψαμε, να τον βρούμε κάθιδρο στον καναπέ, από το τηλεοπτικό θέαμα. Είμαι βέβαιος πως έχει γίνει κάποια σοβαρή επίθεση, μάλλον τρομοκρατική, αναφώνησε. Ένας ματωμένος άνθρωπος μιλά σε όλα τα κανάλια. Η πραγματικότητα ήταν πολύ πιο πεζή, ο γνωστός δικηγόρος τραυματισμένος από το τακούνι της συζύγου του είχε γίνε πρώτη είδηση. Άντε τώρα να εξηγήσεις!

Το αισθητικό σοκ των «κουτόφραγκων» και λοιπών «ξενέρωτων» Ευρωπαίων δε σταματά όμως εδώ. Ο μεσήλικας βρετανός, εκδότης αγγλικού περιοδικού στην Ελλάδα, προσπαθούσε, μάταια μάλλον, να στρέψει την προσοχή μου στα αμέτρητα μηχανάκια που ήταν σταθμευμένα στον πεζόδρομο της Κοραή και κατά την άποψή του συνιστούσαν παραφωνία στο όμορφο τοπίο. Κατά τη συνήθη ελληνική αισθητική ήταν ενταγμένα, όπως τα γλυπτά στη μετώπη του Παρθενώνα και για το λόγο αυτό προσωπικά δεν τα παρατηρούσα.

Το θέμα της αισθητικής με έχει πολλάκις απασχολήσει και πολλές φορές με έχει θορυβήσει. Με θορύβησε πέρυσι η αισθητική της πλατείας για παράδειγμα. Κατασκηνωτές με όλο τον εξοπλισμό, μόνιμα εγκαταστημένα πανό, μουσικές, σουβλάκια, καλαμπόκια και βεβαίως τσάντες μαϊμούδες, για να ικανοποιηθεί και η δίψα της μάζας για τσάντα επώνυμου οίκου έστω κι έτσι. Διότι αυτό σημαίνει επανάσταση και στο όνομα αυτής το δικαίωμα κάθε πολίτη να απολαμβάνει την ομορφότερη πλατεία της χώρας πρέπει να παραμερίσει.

Δεν είμαι τυπολάτρης και θεωρώ υγεία για μια δημοκρατία την κοινωνική κινητικότητα, αλλά πιστεύω ότι η χώρα έχασε το παιχνίδι στα πολύ βασικά. Τις τελευταίες δεκαετίες η ελληνική μαγκιά και το «ξέρεις ποιος είμαι εγώ» έδωσαν τη θέση τους στον Έλληνα του φιλότιμου, της μείζονος προσπάθειας και της συνέπειας. Οι Έλληνες πριν από 50 χρόνια ήταν λιγότερο μορφωμένοι και ταξιδεμένοι από τους σημερινούς αλλά είχαν συναίσθηση των ορίων της συμπεριφοράς τους. Σέβονταν τους θεσμούς και ήξεραν μέχρι που έφθαναν οι δυνατότητες τους.

Τα τελευταία χρόνια όμως, και τα αυτονόητα άλλαξαν. Έγινε κανόνας η αποκλίνουσα και προκλητική συμπεριφορά, επιβραβεύθηκε το «άρπαξε να φας και κλέψε να χεις» και θεοποιήθηκε κάθε προσπάθεια γρήγορου πλουτισμού. Η αστική τάξη που ποτέ δεν διαμορφώθηκε, έδωσε τη θέση της στην νέα life style εκδοχή του επιφανειακά ωραίου και παραμερίστηκαν αξίες και ιδανικά.

Και αφού όλοι ζήσαμε το ελληνικό όνειρο, χωρίς να φανταζόμαστε ότι κάποια στιγμή θα ξυπνήσουμε φθάσαμε ως εδώ. Και τώρα τι;

Τώρα ήρθε η ώρα να κάνουμε restart, όχι όμως ξεκινώντας από τις μεταρρυθμίσεις και τις μεγάλες αλλαγές αλλά από εμάς τους ίδιους. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να ξεκινήσουμε από  την αισθητική μας και τα υπόλοιπα θα έρθουν. Αν αλλάξουμε αισθητική θα έχουμε διαφορετικά κτίρια, πλατείες, δημόσιους χώρους, τηλεόραση, δημόσιο λόγο και διάλογο, συμπεριφορές και τελικά ταγούς και πολιτική.

* Η Μαρία Καρακλιούμη έχει εργαστεί στο χώρο της εκπαίδευσης, της δημοσκόπησης και της επικοινωνίας. Έχει διατελέσει Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος Τύπου, υπεύθυνη γραφείου τύπου και Γραμματέας του Τομέα Τύπου και ΜΜΕ του ΠΑΣΟΚ, καθώς επίσης και μέλος του ΔΣ του ΙΣΤΑΜΕ – Ανδρέας Παπανδρέου. Είναι μέλος του ΔΣ της ΕΕΑΕΣ και ΓΓ του Eurodefense Greece. Από το 2011 είναι Αντιπεριφερειάρχης Αττικής.