O κορονοϊός θα νικηθεί, η ξενοφοβία ήρθε για να μείνει

Οι αναφορές του προέδρου της Αμερικής, Ντόναλντ Τραμπ στην πανδημία του κορονοϊού, ως ‘chinese virus’ (κινέζικος ιός) είχαν ξεκινήσει από τις αρχές του μήνα.Σε ένα από τα τελευταία του διαγγέλματα, ο Τραμπ έκανε την καθιερωμένη του επικοινωνιακή κυβίστηση, επιχειρώντας να εξηγήσει πως αυτός ο προσδιορισμός δεν έχει καμία ρατσιστική χροιά προς τους Κινέζους. Δεν έπεισε.

Συγκεκριμένα, όλα ξεκίνησαν όταν δημοσιογράφος του Fox News παρατήρησε πρώτος τον ελέφαντα στο δωμάτιο, ρωτώντας τον Τράμπ “γιατί αναφέρετε τον ιο ως κινέζικο ενώ μετρά δεκάδες χιλιάδες κρούσματα σε όλο τον κόσμο;” Ο πρόεδρος της Αμερικής απάντησε: “Δεν μετανιώνω για τους χαρακτηρισμούς μας, αλλά και αυτοί μας έχουν κατηγορήσει πως έχουμε μεταφέρει ιους μέσα από τους στρατιώτες μας, πως τους κάναμε φορείς σκόπιμα. Όλοι γνωρίζετε πως αυτός ο ιος ξεκίνησε από την Κίνα, αλλά δεν πρέπει να το κάνουμε θέμα. Εγώ όμως το έκανα θέμα. Ο κόσμος το αντιλαμβάνεται. Όλα ξεκίνησαν όταν κατηγόρησαν τους στρατιώτες μας (πως ήταν φορείς ιών). Οι στρατιώτες μας δεν φταίνε σε τίποτα.”

Ο Ντόναλντ Τραμπ εξήγησε πως οι ιοί στους οποίους αναφέρθηκε είναι ο Έμπολα και η Νόσος του Λάιμ, ενώ ως προς τον προσδιορισμό ‘chinese virus’, τόνισε στωικά “συνήθως στους ιούς δίνουν ονόματα χωρών. Αυτός προήλθε από την Κίνα”, ενω συμπλήρωσε πως διατηρεί ‘πολύ καλές’ σχέσεις με τον πρόεδρο της Κίνας Ξι Ζιμπίνγκ. Μια εβδομάδα πριν, είχε κατηγορήσει την Κίνα για απόκρυψη πληροφοριών για τον ιό. Το γεγονός ότι από το περασμένο καλοκαίρι ο ίδιος είχε ζητήσει την κατάργηση θέσης επιδημιολόγου – συνεργάτη της αμερικανικής κυβέρνησης, που εργαζόταν στο κέντρο ελέγχου και πρόληψης ασθενειών της Κίνας, ο οποίος ήταν σε θέση να πληροφορήσει έγκαιρα τις ΗΠΑ για τον ιο, ήταν κάτι που απέφυγε να σχολιάσει.

Είναι φανερό ότι ο νυν πρόεδρος της Αμερικής δυσκολεύεται να αποφασίσει αν βλέπει θετικά τους Κινέζους ή τους θεωρεί πηγή ιών, πάντως είναι σίγουρος πως ο κορονοϊός είναι ένας ‘κινέζικος ιος’ άρα οι ‘θύτες’ της πανδημίας δεν βρίσκονται σίγουρα στην Ευρώπη ή στην Αμερική.

‘Δεν είστε άνθρωποι, είστε ο ίδιος ο ιός’

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ο μόνος που έμμεσα ή άμεσα στοχοποιεί την Κίνα για τον κορονοϊό. Στην Τοσκάνη, η κινέζικη κοινότητα, που αριθμεί χιλιάδες μετανάστες – οι περισσότεροι εξ`αυτών εργάτες σε εργοστάσια- έχει αρχίσει ήδη να αποψιλώνεται. Οι Κινέζοι μετανάστες γυρίζουν στην χώρα τους, όχι μόνο λόγω των μαζικών απολύσεων, αλλά και εξαιτίας της ακραίας ξενοφοβίας που είναι ήδη καθημερινό φαινόμενο στους δρόμους των πόλεων της Βόρειας Ιταλίας.

Στο Πράτο, στο μπαρ που διατηρεί ο 26χρονος Κιαν Ζανγκ, πριν από μερικές εβδομάδες δέχτηκε επίθεση με σπασμένο μπουκάλι από παρέα Ιταλών, ενώ όταν επιχείρησε να μεταβεί σε βενζινάδικο της πόλης με το αυτοκίνητο του, ο ιδιοκτήτης αρνήθηκε να τον εξυπηρετήσει λέγοντας του “είσαι Κινέζος, έχεις τον ιο”. Η La Stampa έχει επίσης καταγράψει αντίστοιχα περιστατικά επιθέσεων: Τον περασμένο μήνα, ο Τσεν και η Γιε βόλταραν στους δρόμους του Τορίνο, όταν ομάδα νεαρών τους περικύκλωσε και τους χτύπησε με σπασμένα μπουκάλια. “Δεν είστε άνθρωποι, είστε ο ίδιος ο ιός” τους φώναζαν. Το νεαρό ζευγάρι από φόβο δεν πήγε ποτέ στο νοσοκομείο, δεν ένιωθαν πια άνθρωποι.

Η Chinatown των φαντασμάτων

H ξενοφοβία δείχνει να εξαπλώνεται στον πλανήτη με αλματώδη τροχιά, με ταχύτητα που – κι όμως- αφήνει πίσω και καταϊδρωμένο τον κορονοϊό.

Στο Σαν Φρανσίσκο τα εστιατόρια της Chinatown εδώ και εβδομάδες στέκουν έρημα και καταραμένα, στα βρετανικά πανεπιστήμια οι (αμέτρητοι) σπουδαστές από την Ασία, στο Χονγκ Κονγκ περισσότεροι από 100 χώροι εστίασης έχουν καταγραφεί ως σημεία που οι ομιλούντες την μανδαρινική διάλεκτο θεωρούνται ανεπιθύμητοι,φωτογραφίζοντας με αυτό τον τρόπο τους Κινέζους. Η βασική διάλεκτος που ομιλείται στην χώρα είναι τα καντονέζικα. Το ‘γιατί έχουν αθηναϊκές πινακίδες’ στην περίπτωση των σχέσεων Χονγκ Κονγκ – Κίνας, δεν θα έχει γέλια από κανέναν.

Το Θέατρο της Απαγόρευσης Εισόδου

Η απαγόρευση εισόδου σε μια χώρα εν καιρώ πανδημίας, μοιάζει να είναι μια δυναμική κίνηση, κάτι που ενδεχομένως μειώνει την εξάπλωση του ιού. Παρ`όλα αυτά, οι ΗΠΑ, μετά το διάγγελμα του Ντόναλντ Τραμπ για απαγόρευση πτήσεων από και προς την Ευρώπη και την Κίνα, εξαιρώντας την Βρετανία, έγιναν ένα από τα ‘hot spot’ του ιού, με τα κρούσματα να έχουν καθημερινή αλματώδη άνοδο. Η απαγόρευση πτήσεων και το κλείσιμο των συνόρων υιοθετήθηκαν και από την Ιταλία και πολλές ακόμα χώρες της Ευρώπης, που σήμερα στέκουν με αμηχανία στην επέλαση του ιού.

Η Κλερ Γουέναμ, καθηγήτρια του London School of Economics στον τομέα της παγκόσμιας υγειονομικής πολιτικής, εξήγησε στην Atlantic πως ‘ο ιός δεν τρομάζει από κλειστά σύνορα, οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί μπορεί κάλλιστα να έχουν φτάσει σε ένα προορισμό από μια λίστα μη απαγορευμένων τοποθεσιών.” Και γιατί έχουμε κλειστά σύνορα και καθηλωμένα αεροπλάνα σε τόσες χώρες: “Αυτό γίνεται γιατί πολύς κόσμος ανησυχεί και αναρωτιούνται “τι κάνει η κυβέρνηση τώρα;”

Αλλά στην πραγματικότητα αυτό το μέτρο δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια “θεατρική κίνηση” για την ασφάλεια.” Ποτέ δεν ωφέλησε την οποιαδήποτε χώρα μια απαγόρευση εισόδου σε ελεύθερους πολίτες άλλων κρατών, μόνο συνετέλεσε στην ταχύτερη επώαση του αυγού του φιδιού. Κι όμως αυτό το ‘μίασμα’ δεν τρομάζει με κλειστές μπάρες.

Η πανδημία εικάζεται πώς μέσα στις επόμενες 4-7 εβδομάδες θα έχει νικηθεί, τουλάχιστον ως προς την ταχύτητα μετάδοσης και πως στο επόμενο κύμα της COVID-19 από το φθινόπωρο, η ανθρωπότητα θα έχει περισσότερα και καλύτερα εργαλεία στα χέρια της για να πολεμήσει. Όμως ο υποτιμητικός χαρακτηρισμός ‘corona’ -που δεν έχει καμία σχέση με γνωστό brand μπύρας- ήδη ακούγεται παντού: Περιστατικά από τη Νυρεμβέργη, από το Τορίνο, από το Παρίσι, κάνουν λόγο για ασιατικής καταγωγής μετανάστες που δέχονται απειλές και ένοπλες επιθέσεις από ντόπιους, όλες με τον ίδιο χαρακτηρισμό ‘είσαι Corona, είσαι ο ιός”. Το στίγμα άραγε, πως το πολεμάς;