Από σήμερα το Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να σταματήσει τον Τραμπ – Θα το κάνει;

Η νέα θητεία του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ (Supreme Court of The United States -εν συντομία SCOTUS) αρχίζει σήμερα. Όσα αποφασίσει στους επόμενους 10 μήνες, θα έχουν τεράστιες συνέπειες, ως προς την πραγματική δύναμη που μπορεί να εξασκεί ο Ντόναλντ Τραμπ, ως πρόεδρος της χώρας.

Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο 2025, η κυβέρνησή του έχει καταθέσει πάνω από 300 προσφυγές σε ομοσπονδιακά δικαστήρια. Πολλές έχουν φτάσει στο SCOTUS, κυρίως μέσω του shadow docket (βλ. επείγουσες αποφάσεις, χωρίς πλήρη αιτιολόγηση).

Οι, κατά πλειοψηφία (6-3) συντηρητικοί δικαστές θα αποφασίσουν επί της νομιμότητας των δασμών, όσων δικαιωμάτων καταπατούνται στο μεταναστευτικό, τη νομική βάση της απόλυσης αξιωματούχων ανεξάρτητων υπηρεσιών, που δεν “συμπνέουν” με τον Τραμπ και την αλλαγή της εκλογικής διαδικασίας, υπέρ των Ρεπουμπλικανών.

Θα σταματήσουν τις φιλόδοξες και ενίοτε αμφιλεγόμενες, κινήσεις του προέδρου ή όχι;

Τι θα επιλέξουν να κάνουν οι δικαστές;

Μετά λοιπόν, μήνες έκτακτων αποφάσεων (σε 23 υποθέσεις, ο Τραμπ “κέρδισε” τις 21) που επέτρεπαν στον πρόεδρο των ΗΠΑ να προχωρά τις πολιτικές του, ενώ εξετάζονταν νομικά, τώρα οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου καλούνται να εκδώσουν οριστικές ετυμηγορίες, για πολιτικές που βρίσκονται στο επίκεντρο της κυβέρνησης.

Επί της ουσίας, ήλθε η ώρα να αποφασίσει το Ανώτατο Δικαστήριο πώς θα πορευτούν στο εξής οι ΗΠΑ. Το βέβαιο είναι ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, θα αναδιαμορφωθεί ο νόμος.

Μένει να δούμε με ποιον τρόπο.

Το Ανώτατο Δικαστήριο θα τιμήσει τη φήμη του και θα θέσει σε κίνδυνο την ατζέντα του Τραμπ; Ή όχι;

Και έως πού θα φτάσουν οι δικαστές, όπως γράφουν για το διαχωρισμό των εξουσιών;

Ακολουθούν οι πιο σημαντικές υποθέσεις.

Νο1 Δασμοί

Μια ομάδα μικρών επιχειρήσεων, που επηρεάστηκε από τους δασμούς τους Τραμπ έχει μηνύσει την κυβέρνηση, υποστηρίζοντας πως οι δασμοί υπερέβησαν της δύναμης του προέδρου, ως προς τον έλεγχο της οικονομίας.

Ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει ότι βάσει του Νόμου για Διεθνείς Έκτακτες Οικονομικές Εξουσίες (International Emergency Economic Powers Act –IEEPA) του 1977, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει την εξουσία να επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις και να ρυθμίζει το εμπόριο σε περιπτώσεις εθνικής έκτακτης ανάγκης.

Αυτή η υπόθεση θα έχει τεράστιες συνέπειες, καθώς μπορεί να επηρεάσει αν ο πρόεδρος μπορεί να συνεχίσει να χρησιμοποιεί δασμούς, ως μεγάλο μέρος του οικονομικού του πλάνου ή αν η κυβέρνηση πρέπει να δώσει πολλά χρήματα σε επιχειρήσεις που υποστηρίζουν ότι υπέστησαν ζημιές από αυτούς.

Δύο κατώτερα δικαστήρια έχουν κρίνει ότι ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος δεν έχει την εξουσία να επιβάλει μονομερώς ευρέος φάσματος δασμούς βάσει ενός νόμου περί έκτακτης ανάγκης.

Νο2 Αλλαγή στο εκλογικό σύστημα -υπέρ των Ρεπουμπλικανών

Το μέλλον των εκλογικών περιφερειών με πλειοψηφίες μαύρων, ισπανόφωνων ή ιθαγενών Αμερικανών ψηφοφόρων κρέμεται σε μια κλωστή.

Μετά την καταγραφή του 2020, η Λουϊζιάνα δημιούργησε έναν νέο χάρτη που περιλαμβάνει τις έξι εκλογικές περιφέρειες της. Στην υπόθεση Louisiana vs Callais, δικαστήριο αποφάσισε πως αυτός ο χάρτης πιθανότατα παραβιάζει τον Νόμο για τα Δικαιώματα Ψήφου.

Θεσπίστηκε για να προστατεύσει τα δικαιώματα ψήφου, ιδιαίτερα των Αφροαμερικανών και άλλων μειονοτήτων, απαγορεύοντας διακρίσεις στις εκλογικές διαδικασίες και καταργώντας εμπόδια όπως τεστ αλφαβητισμού ή άλλες πρακτικές που περιόριζαν την πρόσβαση στην ψηφοφορία.

Σύμφωνα με το δικαστήριο, ο νέος χάρτης περιλαμβάνει μόνο μια εκλογική περιφέρεια, με πλειοψηφία Αφροαμερικανών, μολονότι το 1/3 του πληθυσμού της πολιτείας είναι Αφροαμερικανοί. Εν συνεχεία, η Λουϊζιάνα έφτιαξε νέο χάρτη, με δυο εκλογικές περιφέρειες με πλειοψηφία Αφροαμερικανών.

Άλλο δικαστήριο αποφάσισε πως αυτή η έκδοση ήταν αντισυνταγματική, γιατί βασίστηκε πολύ στο φυλετικό, ώστε να προσδιοριστούν τα νέα όρια μεταξύ των περιφερειών. Τώρα, το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να αποφασίσει εάν ο δεύτερος χάρτης είναι αντισυνταγματικός ή όχι.

Αν δικαιωθεί η κυβέρνηση, οι Ρεπουμπλικανοί θα πάρουν προβάδισμα μιας έδρας στη Λουιζιάνα και σε όλες τις ΗΠΑ θα γίνει πιο δύσκολο να δημιουργούνται περιφέρειες για μειονότητες, οδηγώντας σε λιγότερες έδρες για Δημοκρατικούς -που δεν θα μπορούν να περάσουν νόμους.

Οι ακροάσεις αρχίζουν στις 15/10.

Νο3 Απολύσεις επικεφαλής ανεξάρτητων υπηρεσιών

Από όταν επέστρεψε στην προεδρεία ο Τραμπ, απέλυσε μια σειρά επικεφαλής σε ανεξάρτητες υπηρεσίες, προεξέχουσας της Λίζα Κουκ, του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, για “απάτη”.

Η Κουκ μήνυσε τον Τραμπ και εφετείο μπλόκαρε την αποπομπή της.

Σε δεύτερο χρόνο, το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να αποφασίσει πόση δύναμη έχει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, σε “κατά βούληση” απολύσεις αξιωματούχων ειδικών οργανισμών.

Σήμερα θα αρχίσουν οι ακροάσεις. Οι αποφάσεις ωστόσο, σε μεγάλες υποθέσεις “παίρνουν” μήνες, με τους ειδικούς να εκτιμούν πως το δικαστήριο θα προβεί στην ανατροπή ή τον μεγάλο περιορισμό, απόφασης 90 ετών που ανέφερε ότι απαιτείται λόγος, όπως η αμέλεια του καθήκοντας πριν μπορέσει να παρέμβει πρόεδρος.

Νο4 Μετανάστες και ομοφυλόφιλοι

Στους επόμενους μήνες οι δικαστές του High Court θα κληθούν να εκδώσουν αποφάσεις και επί της προσπάθειας που κάνει ο Τραμπ, να τερματίσει την υπηκοότητα που βασίζεται στο δικαίωμα γέννησης.

Η κυβέρνηση έχει ασκήσει έφεση σε αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων που μπλοκάρουν την εντολή ως αντισυνταγματική ή πιθανώς αντισυνταγματική, παραβιάζοντας περισσότερα από 125 χρόνια γενικής κατανόησης και μια απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1898.

Πέραν τούτου, προσπαθεί να θέσει σε εφαρμογή και τη χρήση ενός νόμου για την ταχεία απέλαση φερόμενων μελών συμμοριών “εν καιρώ πολέμου” (Νόμος περί Αλλοδαπών Εχθρών, του 1798), όπως και να στερήσει  από 300.000 Βενεζουελάνους μετανάστες την προστασία απέλασης.

Παράλληλα, ο Τραμπ επιδιώκει να αλλάξει τις πολιτικές για τα ομοφυλόφιλα και τα τρανς άτομα, των οποίων τα δικαιώματα επίσης προσπαθεί να περιορίσει -και δη στα τρανς άτομα. H Agenda 47 και το Project 2025 έχει πιο αυστηρές πολιτικές, από εκείνες της πρώτης του θητείας. έχουν επικριθεί από πολλές οργανώσεις που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ως ο θρίαμβος της διάκρισης.

Περιλαμβάνουν πράγματα, όπως ο ορισμός φύλου μόνο ως “αρσενικό/θηλυκό, από γέννηση”, η απαγόρευση gender-affirming φροντίδας για ανηλίκους σε ομοσπονδιακό επίπεδο και η υπηρεσία στον στρατό, ο τερματισμός ειδικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, για LGBTQ+ νέους, η επιβολή ιατρικών εξετάσεων για gender dysphoria που οδηγούν σε απόλυση, αφαίρεση βιβλίων με θέματα gender από τις σχολικές βιβλιοθήκες και απαγόρευση τρανς ατόμον από τον αθλητισμό.