“Με την πλάτη στον τοίχο ο Μακρόν” μετά την παραίτηση Λεκορνί – Οι επιλογές του

Έπειτα από τέσσερις εβδομάδες εντατικών διαβουλεύσεων, η Γαλλία σχημάτισε την Κυριακή την τρίτη κυβέρνηση μέσα σε έναν χρόνο αλλά λίγες ώρες αργότερα, ο πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί υπέβαλε την παραίτησή του, οδηγώντας ξανά τη χώρα σε βαθιά πολιτική και οικονομική αναταραχή.

Ο Σεμπαστιάν Λεκορνί υπέβαλε την παραίτησή του στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου, λίγο πριν τις 10 το πρωί. Σχεδόν 15 ώρες μετά την ανακοίνωση της σύνθεσης της κυβέρνησής του, ο πρώην υπουργός Άμυνας και ένας από τους πιο πιστούς υποστηρικτές του Γάλλου προέδρου, σήκωσε τα χέρια ψηλά. «Δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις» για να παραμείνω πρωθυπουργός, δήλωσε ο Λεκορνί μία ώρα μετά την παραίτησή του.

Ο ίδιος εξήγησε ότι είχε «προσπαθήσει να χαράξει έναν δρόμο προόδου μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, τους επιχειρηματικούς ηγέτες και τα συνδικάτα των εργαζομένων, ιδιαίτερα σε θέματα που έχουν μπλοκαριστεί εδώ και αρκετές εβδομάδες», όπως η ασφάλιση ανεργίας, το συνταξιοδοτικό και η κοινωνική ασφάλιση, με στόχο «την αναβίωση της συνεταιριστικής διαχείρισης» και «τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη» βασισμένου σε μια λειτουργική κυβερνητική πλειοψηφία.

Αναφέροντας ότι τα πολιτικά κόμματα «μερικές φορές προσποιούνται πως δεν βλέπουν την αλλαγή, τη βαθιά ρήξη που σηματοδοτεί η μη χρήση του άρθρου 49.3 του Συντάγματος», ο πρωθυπουργός κατέληξε, σε μια σχεδόν ευθεία αιχμή προς τους συντηρητικούς Les Républicains: «Πρέπει πάντα να βάζεις τη χώρα σου πάνω από το κόμμα σου.»

Η αποχώρηση του Λεκορνί μόλις 26 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, βύθισε τη χώρα σε πολιτική αστάθεια. Τρεις εβδομάδες μετά την πτώση του Φρανσουά Μπαϊρού, ο Λεκορνί έγινε ο τρίτος πρωθυπουργός που παραιτείται μετά τις πρόωρες εκλογές του Ιουνίου 2024, οι οποίες δεν έδωσαν καμία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Οι επιπτώσεις από αυτή την αποτυχημένη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης συνεχίζουν να έχουν καταστροφικές συνέπειες στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας.

Ο Λεκορνύ δεν πρόλαβε καν να παρουσιάσει το κυβερνητικό του πρόγραμμα ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης. Μόλις διορίστηκε, η κυβέρνησή του υποβιβάστηκε σε μεταβατική, αναλαμβάνοντας μόνο τη διαχείριση καθημερινών υποθέσεων, γράφει σε ανάλυσή της η Le Monde.

Φαινόμενο ντόμινο

Για τον Λεκορνί, το σημείο χωρίς επιστροφή ήρθε το βράδυ της Κυριακής, όταν ο επικεφαλής του δεξιού κόμματος Les Republicains, Μπρουνό Ρεταγιό, ηγήθηκε εσωτερικής εξέγερσης κατά της κυβέρνησης, έχοντας στο πλευρό του κυρίως υποστηρικτές του Μακρόν.

«Η σύνθεση της κυβέρνησης δεν αντανακλά τη ρήξη που υποσχέθηκε», δήλωσε ο Ρεταγιό στην πλατφόρμα X. Η οργή του απερχόμενου υπουργού Εσωτερικών προκλήθηκε από τον αιφνιδιαστικό διορισμό του πρώην υπουργού Οικονομικών, Μπρουνό Λε Μερ (2017–2024), στο Υπουργείο Άμυνας. Για τους “Les Republicains” και μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου, η επιστροφή του στην κυβέρνηση θεωρήθηκε πρόκληση. Ο Λε Μερ θεωρείται σύμβολο των υποβαθμισμένων δημόσιων οικονομικών και της «ανακύκλωσης» πολιτικών προσώπων που έχουν αποδοκιμαστεί από την κοινή γνώμη.

Σαν ντόμινο, τα μέρη που απάρτιζαν τον κυβερνητικό συνασπισμό άρχισαν να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους το ένα μετά το άλλο. Η ανακοίνωση της σύνθεσης της κυβέρνησης προκάλεσε οργή, καθώς θεωρήθηκε ότι ευνοεί υπέρμετρα το προεδρικό κόμμα εις βάρος των συμμάχων του. Δύο μικρά κεντρώα κόμματα, η UDI και το Parti Radical, ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από τον συνασπισμό.

Η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου του Λεκορνί συγκέντρωσε όλες τις εντάσεις που είχαν συσσωρευτεί στον συνασπισμό, καθώς και όλες τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης από τη στιγμή που έγινε πρωθυπουργός. Ο διορισμός 12 από τους 18 απερχόμενους υπουργούς άφησε άφωνους ακόμη και τους υποστηρικτές του, οι οποίοι δεν είχαν ενημερωθεί έως την τελευταία στιγμή.

Ο Λεκορνί δημιούργησε προσδοκίες που δεν μπορούσε να ικανοποιήσει — ούτε στο δικό του στρατόπεδο, ούτε στην αντιπολίτευση. Ακόμα και η απόφασή του να μη χρησιμοποιήσει το άρθρο 49.3 του Συντάγματος, που επιτρέπει στην κυβέρνηση να περάσει νόμο χωρίς ψηφοφορία στη Βουλή, δεν κατάφερε να αποκαταστήσει την κατεστραμμένη εμπιστοσύνη ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις και την εκτελεστική εξουσία.

Όπως και οι προκάτοχοί του, δεν κατάφερε να ενοποιήσει το ίδιο του το πολιτικό στρατόπεδο, να εξασφαλίσει συμβιβασμούς με τους Σοσιαλιστές στον προϋπολογισμό, ή να απεξαρτηθεί από την επιρροή του Μακρόν.

Ο Μακρόν μπροστά σε τρεις επιλογές

Ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με τρεις πιθανές επιλογές για να βγει η Γαλλία από την κρίση (ή τουλάχιστον να προσπαθήσει):

• Ο διορισμός νέου πρωθυπουργού — αλλά καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να σχηματιστεί πλειοψηφία, είτε με την αριστερά είτε με την ακροδεξιά.
• Μια νέα διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, καθώς ο Μακρόν ανέκτησε το δικαίωμα να το κάνει από τον Ιούλιο.
• Μια τρίτη λύση, που ο Πρόεδρος απεχθάνεται, αλλά φαίνεται να κερδίζει έδαφος στη δημόσια συζήτηση: η δική του παραίτηση.

Η σιωπή του Μακρόν μετά την παραίτηση του Μπαϊρού έχει προκαλέσει ανησυχία – αλλά και οργή- στο προεδρικό “στρατόπεδο”.

Ο Μακρόν τώρα στέκεται μόνος στην πρώτη γραμμή, απειλούμενος από εκκλήσεις για παραίτηση και απαιτήσεις για διάλυση της Εθνοσυνέλευσης από τους αντιπάλους του. «Μετά την παραίτηση του Σεμπαστιάν Λεκορνί, ζητάμε την άμεση εξέταση της πρότασης που κατέθεσαν 104 βουλευτές για την καθαίρεση του Μακρόν από την εξουσία», δήλωσε ο ηγέτης του ριζοσπαστικού αριστερού κόμματος La France Insoumise, Ζαν-Λυκ Μελανσόν, στην πλατφόρμα X.

Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος του Rassemblement National, Ζορντάν Μπαρντελά, ζήτησε νέα διάλυση της Εθνοσυνέλευσης. «Δεν μπορεί να αποκατασταθεί η σταθερότητα χωρίς επιστροφή στις κάλπες», είπε φτάνοντας στα κεντρικά γραφεία του ακροδεξιού κόμματος για να συζητήσει την πολιτική κρίση με την αρχηγό του κόμματος, Μαρίν Λεπέν.

Η γαλλική κυβέρνηση βρίσκεται σε αδιέξοδο και η χώρα μοιάζει να έχει παραλύσει. Ίσως όμως ένα δημοψήφισμα να είναι η λύση, σύμφωνα με τη Βαλερί Πεκρές, επικεφαλής της περιφερειακής αρχής του Παρισιού και μέλος του δεξιού κόμματος Les Républicains.

Όπως δήλωσε σε γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο, ο Μακρόν θα μπορούσε να προχωρήσει σε δημοψήφισμα: Αυτό θα του επέτρεπε να «συμβουλευτεί τους πολίτες για τις βασικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις» και για άλλα κρίσιμα ζητήματα που διχάζουν τη γαλλική πολιτική σκηνή, ανέφερε.