Ομπάμα – Κάστρο: Συνάντηση που έγραψε ιστορία

Ξεκίνησαν οι συνομιλίες μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα με τον Κουβανό ομόλογό του Ραούλ Κάστρο στο Μέγαρο της Επανάστασης στην Αβάνα, κατά τη δεύτερη ημέρα της ιστορικής του επίσκεψης στην Κούβα, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Αμερικανός ηγέτης αναμένεται να ασκήσει πιέσεις στον εταίρο του ώστε να προχωρήσει σε οικονομικές και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, ενώ θα ακούσει τα παράπονα του συνομιλητή του σχετικά για τις αμερικανικές κυρώσεις που παραμένουν σε ισχύ.

Μια εικόνα που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί για πολλές δεκαετίες: οι δύο άνδρες, οι οποίοι συναντώνται για τρίτη φορά μετά την ανακοίνωση της αναθέρμανσης των σχέσεων Ουάσιγκτον-Αβάνας στα τέλη του 2014, αντήλλαξαν χαμόγελα και θερμές χειραψίες προτού συνεχίσουν τις συνομιλίες τους κεκλεισμένων των θυρών.

Ομπάμα και Κάστρο έκαναν σύντομα σχόλια ενώπιον των δημοσιογράφων.

«Κάναμε μια όμορφη επίσκεψη χθες» στην παλιά πόλη, επισήμανε ο Μπαράκ Ομπάμα και κατόπιν έγινε η ανάκρουση των εθνικών ύμνων των δύο κρατών, πρώην εχθρών.

Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο πρώτος εν ενεργεία επικεφαλής του αμερικανικού κράτους που επισκέπτεται την Κούβα εδώ και 88 χρόνια, ενώ επιθυμεί να εκμεταλλευτεί αυτήν την επίσκεψη ώστε να καταστήσει μη αναστρέψιμη τη διαδικασία αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων προτού αποχωρήσει από τον προεδρικό θώκο τον Ιανουάριο του 2017.

Οι δύο ηγέτες αναμένεται να κάνουν δηλώσεις στους δημοσιογράφους μετά το πέρας της συνάντησης, που ακολουθεί τις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του Απριλίου του 2015 στη Σύνοδο των Χωρών της Αμερικής και του Καναδά και του περασμένου Σεπτεμβρίου στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι εξάλλου ο πρώτος επικεφαλής του αμερικανικού κράτους που επισκέπτεται την Κούβα μετά την επανάσταση του 1959.

Παρά τον ενθουσιασμό που έχει προκαλέσει αυτή η επίσκεψη –η οποία θα ήταν αδιανόητη πριν από λίγο καιρό– το εμπάργκο που έχει επιβληθεί από το 1962 παραμένει σε ισχύ και η υλοποίηση των αλλαγών στις οποίες ελπίζει η Ουάσιγκτον ενδέχεται να καθυστερήσει.

Ο Μπαράκ Ομπάμα έφθασε στην Κούβα χθες Κυριακή στο πλαίσιο ενός ταξιδιού που πραγματοποιείται 15 μήνες αφού εκείνος και ο Κάστρο συμφώνησαν να βάλουν τέλος στην εχθρότητα 50 και πλέον ετών μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και να εργαστούν με στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων. Την πρώτη ημέρα της επίσκεψής του, ο Αμερικανός πρόεδρος κατέθεσε στεφάνι στην πλατεία της Επανάστασης στο μνημείο του ήρωα της ανεξαρτησίας Χοσέ Μαρτί.

Κατόπιν ο Αμερικανός πρόεδρος επισκέφθηκε το Μέγαρο της Επανάστασης, όπου ο Κάστρο και ο προκάτοχός του, ο μεγαλύτερος αδελφός του Φιντέλ Κάστρο, ηγήθηκαν της αντίστασης της Κούβας έναντι των ΗΠΑ.

Η τριήμερη επίσκεψη, η πρώτη από αμερικανό πρόεδρο στην Κούβα σε 88 χρόνια, είναι το επιστέγασμα ενός διπλωματικού ανοίγματος που ανακοινώθηκε από τον Ομπάμα και τον πρόεδρο της Κούβας Ραούλ Κάστρο τον Δεκέμβριο του 2014, θέτοντας τέλος σε μια αποξένωση που ξεκίνησε όταν η κουβανική επανάσταση έδιωξε μια φιλοαμερικανική κυβέρνηση το 1959.

Ο Ομπάμα, που εγκατέλειψε μια μακροχρόνια αμερικανική πολιτική προσπάθειας απομόνωσης της Κούβας, θέλει να καταστήσει την αλλαγή της πολιτικής του μη αναστρέψιμη ακόμα και αν κερδίσει τον Λευκό Οίκο ένας ρεπουμπλικάνος στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου.

Ωστόσο παραμένουν σημαντικά εμπόδια στην πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων, και οι κριτικοί του προέδρου στο ίδιο κόμμα των δημοκρατικών θεωρούν την επίσκεψη πρόωρη. Αμερικανοί αξιωματούχοι παραδέχονται ότι η επίσκεψη μπορεί να μη φέρει άμεσες παραχωρήσεις από την Κούβα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την οικονομική απελευθέρωση.

Η τελευταία φορά που πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών εν ενεργεία πάτησε στο έδαφος της Κούβας ήταν το 1928, όταν ο Κάλβιν Κούλιτζ έφτασε με πολεμικό πλοίο. Από την προσέγγισή τους, οι δύο χώρες έχουν συνάψει συμφωνίες σε τηλεπικοινωνίες και σε αεροπορικά δρομολόγια. Ο Ομπάμα έχει χρησιμοποιήσει τις εκτελεστικές εξουσίες της προεδρίας για να χαλαρώσει τους περιορισμούς σε εμπόριο και ταξίδια για να προωθήσει τις σχέσεις με την Κούβα, που αποτελεί μια από τις προτεραιότητες εξωτερικής πολιτικής του μαζί με την συμφωνία πυρηνικών με το Ιράν.

Η Κούβα εξακολουθεί να διαμαρτύρεται για τον αμερικανικό έλεγχο της ναυτικής βάσης του όρμου Γκουαντάναμο, ο οποίος ξεκίνησε με συμφωνία μίσθωσης το 1934. Η Κούβα αμφισβητεί την σημερινή ισχύ της σύμβασης ενώ ο Ομπάμα έχει δηλώσει ότι δεν σκοπεύει να συζητήσει το θέμα. Η Αβάνα διαφωνεί επίσης με την υποστήριξη των ΗΠΑ στους διαφωνούντες και με την εκπομπή σημάτων αντικομμουνιστικών εκπομπών ραδιοφώνου και τηλεόρασης στην Κούβα.

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ)