Τα 5 πράγματα που πρέπει να ξέρετε για το μανιφέστο Τραμπ στον ΟΗΕ

Έχοντας στραμμένα πάνω του τα βλέμματα όλου του κόσμου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έστρεψε τα πυρά του προς πολλές κατευθύνσεις.

Ένας κακός οιωνός για το τι θα ακολουθούσε φαίνεται πως ήταν οι πρώτες αναφορές που έκανε κατά την ομιλία του στο auto-cue και την κυλιόμενη σκάλα.

Σχολιάζοντας τον χαλασμένο «προβολέα» της ομιλίας του λόγου του, αστειεύτηκε ότι ίσως είναι καλύτερα καθώς με αυτόν τον τρόπο «μιλάς περισσότερο από καρδιάς». «Όποιος χειρίζεται αυτόν τον τηλεπροβολέα έχει μεγάλο πρόβλημα» είπε, ενώ λίγο μετά πρόσθεσε: «Αυτά είναι τα δύο πράγματα που έλαβα από τα Ηνωμένα Έθνη: μια κακή κυλιόμενη σκάλα και ένα κακό τηλεπροβολέα».

«Παρ’ όλα αυτά, νιώθω πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ πάνω μαζί σου» έσπευσε να επισημάνει, χωρίς πάντως να ακούγεται και τόσο ενθουσιασμένος.

Το εν λόγω τεχνικό πρόβλημα -ένας αξιωματούχος του ΟΗΕ είπε ότι η λειτουργία του auto-cue του προέδρου ήταν αρμοδιότητα του Λευκού Οίκου, ενώ από την πλευρά του ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου ανταπάντησε πως ήταν αρμοδιότητα του ΟΗΕ- προμήνυε μια ομιλία που θα παρέκκλινε σημαντικά από το κείμενο και θα έθετε υπό αμφισβήτηση την ικανότητα του ΟΗΕ να επιλύει προβλήματα πολύ μεγαλύτερα από μια δυσλειτουργία του οπτικοακουστικού εξοπλισμού.

Ο Τραμπ χρησιμοποίησε την ετήσια ομιλία του για την εξωτερική πολιτική για να κατηγορήσει τους ξένους συμμάχους του ότι α) δήθεν κατέστρεψαν τις χώρες τους με την ανεξέλεγκτη μετανάστευση, β) τροφοδότησαν διεθνείς συγκρούσεις με την αγορά ρωσικής ενέργειας και γ) αγνόησαν τις δικές του προσπάθειες για ειρηνική διευθέτηση.

Αναφέρθηκε στις πιο δύσκολες συγκρούσεις -τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα- μόνο εν συντομία, αφιερώνοντας τον περισσότερο χρόνο της ομιλίας του για να α) παραπονεθεί για τις προσπάθειες καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, β) επαινέσει τη δική του προσέγγιση στα παγκόσμια ζητήματα και γ) επιτεθεί στον προκάτοχό του (αναφέροντας το όνομα του Τζο Μπάιντεν έξι φορές στην ομιλία του).

«Είμαι πολύ καλός σε αυτά τα θέματα. Οι χώρες σας πηγαίνουν κατά διαόλου» είπε σε κάποιο σημείο της ομιλίας του για τη μετανάστευση, μια φράση που συνοψίζει άψογα την κεντρική ιδέα της ομιλίας του. Κι ανέφερε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία, σχεδόν το 50% των κρατουμένων στις φυλακές της Γερμανίας είναι αλλοδαποί, 53% στην Αυστρία, 54% στην Ελλάδα και 72% στην «όμορφη Ελβετία».

Φρόντισε, δε, σε άλλο σημείο να αναφέρει ότι το «πιο ευπώλητο καπέλο είναι αυτό που γράφει: Ο Τραμπ είχε δίκιο για όλα». 

Σε ένδειξη του πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος από τότε που αξιωματούχοι τον χλεύαζαν από το ίδιο βήμα κατά την πρώτη θητεία του, το ακροατήριο αυτή τη φορά παρέμεινε σχεδόν σιωπηλό.

Ακολουθούν πέντε συμπεράσματα του CNN από την ομιλία του Τραμπ στα Ηνωμένα Έθνη.

Μια… διάλεξη για τη μετανάστευση

Ο Τραμπ αφιέρωσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης ασκώντας κριτική στις μεταναστευτικές πολιτικές άλλων χωρών, κατηγορώντας τον ΟΗΕ ότι «χρηματοδοτεί μια επίθεση εναντίον των δυτικών χωρών» λόγω ανεπαρκών ελέγχων της μετανάστευσης και προειδοποιώντας ότι η δομή της Δύσης καταστρέφεται.

«Αν δεν σταματήσετε ανθρώπους που δεν έχετε ξαναδεί, με τους οποίους δεν έχετε τίποτα κοινό, η χώρα σας θα καταρρεύσει» είπε σε κάποιο σημείο.

Ουσιαστικά, αυτό συνιστούσε μια νουθεσία προς την Ευρώπη -η οποία τα τελευταία χρόνια έχει δεχτεί κύματα μεταναστών από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή- ότι η προσέγγισή του για τον περιορισμό της εισόδου μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο μόνος τρόπος για τη διατήρηση της εθνικής κληρονομιάς.

«Μόλις αρχίσαμε να συλλαμβάνουμε και να απελαύνουμε όλους όσοι διέσχιζαν τα σύνορα -και να απομακρύνουμε τους παράνομους αλλοδαπούς από τις Ηνωμένες Πολιτείες- απλά σταμάτησαν να έρχονται» είπε.

Στο πλαίσιο αυτό, κάλεσε κι άλλους ηγέτες, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. «Το κάνετε επειδή θέλετε να είστε καλοί. Θέλετε να είστε πολιτικά ορθοί και καταστρέφετε την κληρονομιά σας».

Η κλιματική αλλαγή είναι η «μεγαλύτερη απάτη»

Ο Τραμπ χλεύασε τις προηγούμενες προβλέψεις που προειδοποιούσαν για παγκόσμια καταστροφή λόγω της κλιματικής αλλαγής και προέτρεψε άλλες χώρες να πάρουν πίσω τις πρωτοβουλίες για την πράσινη ενέργεια που αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η κλιματική αλλαγή, είπε, ήταν «η μεγαλύτερη απάτη που έχει διαπραχθεί ποτέ στον κόσμο».

Η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικότητα και ότι προκαλείται κυρίως από τη ρύπανση από τα ορυκτά καύσιμα. Ήδη, ο κόσμος βλέπει τα αποτελέσματά της: οι πλημμύρες γίνονται πιο ακραίες και θανατηφόρες, οι ξηρασίες είναι πιο εκτεταμένες και σοβαρές και οι καύσωνες είναι πιο επικίνδυνοι.

Ο Τραμπ δεν δέχτηκε τίποτα από όλα αυτά.

«Όλες αυτές οι προβλέψεις που έγιναν από τα Ηνωμένα Έθνη και πολλούς άλλους, συχνά για λάθος λόγους, ήταν λανθασμένες» ισχυρίστηκε. «Έγιναν από ηλίθιους ανθρώπους».

Ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίστηκε, επίσης, ότι οι πολιτικές για την πράσινη ενέργεια επιτρέπουν σε χώρες χωρίς τέτοιους περιορισμούς -ιδίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο- να κερδίζουν χρήματα, ενώ οι ΗΠΑ υστερούν.

«Το κύριο αποτέλεσμα αυτών των βίαιων πολιτικών για την πράσινη ενέργεια δεν ήταν να βοηθήσουν το περιβάλλον, αλλά να αναδιανείμουν τη μεταποιητική και βιομηχανική δραστηριότητα από τις ανεπτυγμένες χώρες που ακολουθούν τους παράλογους κανόνες στις χώρες που ρυπαίνουν, παραβιάζουν τους κανόνες και κερδίζουν μια περιουσία» δήλωσε ο Τραμπ.

Κανένα σημάδι προόδου σε Ουκρανία και Γάζα

Ο Τραμπ δεν έδωσε πολλές νέες πληροφορίες όταν μίλησε για τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, δύο συγκρούσεις που κάποτε είχε πει ότι θα ήταν εύκολο να επιλυθούν, αλλά συνεχίζουν να μαίνονται οκτώ μήνες μετά την έναρξη της θητείας του.

Εξέφρασε τη λύπη του για τις δυτικές πιέσεις που ασκούνται για μια λύση δύο κρατών, κάνοντας λόγο για «ανταμοιβή» για τη Χαμάς, ενώ επανέλαβε τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και οριστικό τέλος της αιματοχυσίας στη Γάζα.

Αναγνώρισε ότι ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία ήταν πιο δύσκολος από ό,τι περίμενε, λέγοντας ότι οι καλές σχέσεις του με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν απέδωσαν καρπούς στο μέτωπο των ειρηνευτικών συνομιλιών.

Ωστόσο, αντί να στρέψει την οργή του προς τη Μόσχα, κατηγόρησε τις ευρωπαϊκές χώρες για τις συνεχείς αγορές ρωσικών ενεργειακών προϊόντων. «Είναι ντροπή για αυτούς, και ήταν πολύ ντροπιαστικό γι’ αυτούς όταν το ανακάλυψα. Πρέπει αμέσως να σταματήσουν όλες τις αγορές ενέργειας από τη Ρωσία. Διαφορετικά, όλοι χάνουμε πολύ χρόνο».

Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν μειώσει δραματικά τις αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, αλλά συνεχίζουν να αγοράζουν φυσικό αέριο. Δύο χώρες, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών αγορών ρωσικού πετρελαίου.

Ο Τραμπ χαρακτήρισε την Κίνα και την Ινδία ως τους «κύριους χρηματοδότες του συνεχόμενου πολέμου, καθώς συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο», κατηγορώντας όμως και τις ευρωπαϊκές χώρες ότι συμβάλλουν σε αυτό.

Σε συνάντηση με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ αργότερα την Τρίτη, ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ πρέπει να καταρρίπτουν ρωσικά αεροσκάφη αν αυτά εισέλθουν στον εναέριο χώρο τους. Η δήλωση αυτή είναι αξιοσημείωτη, καθώς η Βορειοατλαντική Συμμαχία βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο επέκτασης του πολέμου, αν και ο Τραμπ δεν έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συμμετάσχουν στην προσπάθεια.

Λίγη ώρα αργότερα δε, δήλωσε για πρώτη φορά, ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει όλα τα εδάφη της και ενθάρρυνε τους συμμάχους να καταρρίψουν ρωσικά αεροσκάφη εάν αυτά εισέλθουν στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ, μια αξιοσημείωτη και απρόσμενη αλλαγή στη ρητορική του, που αυξάνει την πίεση στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ πρότεινε, επίσης, να συζητήσει με τον «φίλο» του, τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, το ενδεχόμενο διακοπής των αγορών ρωσικού πετρελαίου.

Χαλασμένος εξοπλισμός — και ένας χαλασμένος θεσμός

Ο Τραμπ χρησιμοποίησε τη χαλασμένη κυλιόμενη σκάλα και το πρόβλημα στο auto-cue για να εκφράσει τις βαθύτερες ενστάσεις του για τα Ηνωμένα Έθνη.

«Αυτά είναι τα δύο πράγματα που πήρα από τα Ηνωμένα Έθνη: μια χαλασμένη κυλιόμενη σκάλα και ένας χαλασμένος τηλεπροβολέας» είπε. (Όταν έφτασε νωρίτερα στο κτίριο του ΟΗΕ στο East River της Νέας Υόρκης, η κυλιόμενη σκάλα σταμάτησε καθώς ανέβαινε).

Αλλά τα παράπονα του Τραμπ για τον ΟΗΕ ξεπερνούσαν κατά πολύ τις δυσλειτουργίες στον εξοπλισμό.

«Ποιος είναι ο σκοπός των Ηνωμένων Εθνών;» ρώτησε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του. Και πρόσθεσε αργότερα: «Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, τουλάχιστον προς το παρόν, το μόνο που φαίνεται να κάνουν είναι να γράφουν μια επιστολή με πολύ σκληρή διατύπωση και στη συνέχεια να μην την ακολουθούν ποτέ. Είναι κενά λόγια, και τα κενά λόγια δεν λύνουν τον πόλεμο».

Ο Τραμπ δεν είναι ο μόνος που έχει αμφισβητήσει την αποτελεσματικότητα του ΟΗΕ, η δυναμική του οποίου έχει μειωθεί δραματικά την τελευταία δεκαετία. Το αδιέξοδο στο Συμβούλιο Ασφαλείας και τα επίπεδα της άκαμπτης γραφειοκρατίας έχουν δυσκολέψει την επίτευξη του στόχου του οργανισμού για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης και σταθερότητας.

Ο Τραμπ, ωστόσο, έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο στην υπονόμευση του κύρους του, μειώνοντας τα χρήματα που δαπανά η Αμερική για τον οργανισμό και κόβοντας τη χρηματοδότηση για την ανθρωπιστική βοήθεια στο εξωτερικό και τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις. Έχει, επίσης, αποσυρθεί από προγράμματα πολιτισμού, υγείας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ.

Την Τρίτη, φάνηκε επίσης ενοχλημένος από το γεγονός ότι ο ΟΗΕ αγνόησε τις προσπάθειές του να τερματίσει τις παγκόσμιες συγκρούσεις.

«Τερμάτισα επτά πολέμους, διαπραγματεύτηκα με τους ηγέτες όλων αυτών των χωρών και δεν έλαβα ούτε ένα τηλεφώνημα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών που να προσφέρει βοήθεια για την οριστικοποίηση της συμφωνίας» δήλωσε. «Το μόνο που έλαβα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ήταν μια κυλιόμενη σκάλα, η οποία, καθώς ανέβαινα, σταμάτησε στη μέση».

Αποκλίνοντας από το σενάριο

Η ομιλία του Τραμπ ξεκίνησε χωρίς auto-cue, αλλά καθώς παρέκκλινε σε διάφορα θέματα, φαινόταν ότι δεν τον χρειαζόταν πραγματικά.

Ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε α) στις προσπάθειές του για τη μείωση της εγκληματικότητας στις πόλεις των ΗΠΑ, β) στο ανθρακικό αποτύπωμα (σ.σ. το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από ένα άτομο, έναν οργανισμό, μια εκδήλωση ή ένα προϊόν) του Μπαράκ Ομπάμα, γ) στις δικές του αποτυχημένες προσπάθειες ανακαίνισης της έδρας του ΟΗΕ και δ) στην αποτελεσματικότητα των ανεμογεννητριών.

«Δεν θέλουμε πια αγελάδες. Υποθέτω ότι θέλουν να σκοτώσουν όλες τις αγελάδες» είπε σε κάποιο σημείο, χωρίς περαιτέρω εξήγηση.

Αν υπήρχε κάποιο κοινό στοιχείο σε όλα τα παραπάνω, αυτό ήταν η κριτική του για τον τρόπο με τον οποίο ο περισσότερος κόσμος -και ο ίδιος ο ΟΗΕ- χειρίζεται τα θέματα και η εξήγησή του γιατί η δική του προσέγγιση είναι καλύτερη.

Το ακροατήριό του, αποτελούμενο από εκπροσώπους από όλο τον κόσμο, δεν έδειξε καμία διάθεση για αντίδραση, πέρα από το γέλιο που προκάλεσε η περιγραφή της συνάντησής του με τον πρόεδρο της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, στα παρασκήνια.

Σημειωτέον πως, ο Αμερικανός πρόεδρος ξεπέρασε κατά πολύ το όριο των 15 λεπτών για την ομιλία του, αν και δεν ήταν ο μόνος ηγέτης που έπραξε κάτι αντίστοιχο…