Τι είναι τα “καμικάζι” drones του Ιράν με τα οποία επιτέθηκε στο Ισραήλ

Η άνευ προηγουμένου επίθεση που εξαπέλυσε το Ιράν στο Ισραήλ το βράδυ του Σαββάτου (13/4) με εκατοντάδες τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη φορτωμένα με εκρηκτικά, πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους, πυροδότησε ντόμινο εξελίξεων και φόβους για ευρύτερη κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.

Μεταξύ των μη επανδρωμένων αεροσκαφών που χρησιμοποιήθηκαν στην ιρανική επίθεση, ήταν τα ιρανικής κατασκευής Shahed-136 και Shahed-131, σύμφωνα με όσα μεταδίδουν τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης

Τα drone “αυτοκτονίας” όπως χαρακτηρίζονται, έχουν χρησιμοποιηθεί από φιλοϊρανικές μαχητικές ομάδες στη Μέση Ανατολή. Η Τεχεράνη έχει επίσης κατηγορηθεί ότι είχε εφοδιάσει τη Ρωσία με τα συγκεκριμένα drone, για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ποια είναι η αποτελεσματικότητα τους;

Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη “καμικάζι” Shahed-136 και Shahed-131 είναι μεν φθηνά, ωστόσο, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, είναι και αποτελεσματικά.

Έχουν κατασκευαστεί με ήδη υπάρχοντα εξαρτήματα και τα χαρακτηρίζονται περιπαικτικά ως  “χορτοκοπτικές μηχανές” και “μοτοποδήλατα”, λόγω του ήχου των κινητήρων τους κατά την πτήση.

Όμως τα χαμηλά ιπτάμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία ελίσσονται για να πέσουν στο στόχο τους, έχουν αποδειχθεί ικανά τόσο από άποψη στρατιωτικής αποτελεσματικότητας όσο και κόστους.

Ο John Krzyzaniak, επιστημονικός συνεργάτης του Wisconsin Project on Nuclear Arms Control, δήλωσε ότι τα ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου Shahed-136 μπορούν να προκαλέσουν “χάος” εάν εκτοξευθούν σε μεγάλους αριθμούς.

Ποιο είναι το εύρος τους;

Η εκτιμώμενη επιχειρησιακή εμβέλεια του Shahed-136 ποικίλλει, αλλά το Ιράν λέει ότι μπορεί να ταξιδέψει έως και 2.500 χιλιόμετρα.

Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.000 χιλιομέτρων από το Ιράν, είναι σε απόσταση βολής. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι το Ιράν είχε εκτοξεύσει περίπου 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία αναχαιτίστηκαν όλα.

Το ελαφρώς μικρότερο και παλαιότερο Shahed-131 έχει εκτιμηθεί ότι έχει εμβέλεια 900 χιλιομέτρων. Το Shahed-136, που εκτοξεύτηκε το 2021, μπορεί να πετάξει με μέγιστη ταχύτητα μόνο περίπου 185 χιλιόμετρα την ώρα, γεγονός που το καθιστά ευάλωτο σε αναχαίτιση. Η χωρητικότητα του ωφέλιμου φορτίου του – περίπου 50 κιλά – είναι επίσης περιορισμένη.

Έχει το Ιράν άλλα είδη μη επανδρωμένων αεροσκαφών;

Τα τελευταία χρόνια, το Ιράν παράγει μη επανδρωμένα αεροσκάφη, μεταξύ άλλων το Mohajer-6 καθώς και τα Shahed-129 και Shahed-191.

Το 2022, το Ιράν εγκαινίασε ένα εργοστάσιο κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών για το μη επανδρωμένο αεροσκάφος κρούσης και αναγνώρισης Ababil-2 στο Τατζικιστάν, την πρώτη μονάδα παραγωγής της Τεχεράνης στο εξωτερικό.

Ο Jeremy Binnie, ειδικός σε θέματα άμυνας στη Μέση Ανατολή στην παγκόσμια εταιρεία πληροφοριών Janes, περιέγραψε το Shahed-129 ως ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος επιτήρησης και επίθεσης “μεγάλης αντοχής”.

Το Mohajer-6 είναι ικανό να εκτελεί τόσο αναγνωριστικές αποστολές όσο και αεροπορικά πλήγματα σε ακτίνα 200 χιλιομέτρων.

Ποιες χώρες χρησιμοποιούν ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη;

Το Ιράν αναπτύσσει όλο και περισσότερο τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του εκτός των συνόρων του. Οι ειδικοί λένε ότι η Τεχεράνη τα έχει χρησιμοποιήσει κατά τη διάρκεια αποστολών αναγνώρισης, δολιοφθοράς και επίθεσης.

Έχει μάλιστα προμηθεύσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στους πληρεξουσίους του στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών ομάδων στο Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη.

Οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν αντάρτες Χούθι στην Υεμένη, ισχυρίζονται ότι έχουν εκτοξεύσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον του Ισραήλ τους τελευταίους μήνες. Στο μεταξύ, φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία εξαπέλυσαν επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον αμερικανικών δυνάμεων.

Οι αναλυτές λένε ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν κάνει αυτές τις ομάδες πιο απρόβλεπτες.

Το Ιράν έχει κατηγορηθεί ότι έστειλε χιλιάδες αεροσκάφη Shahed-129 και Shahed-191 στη Ρωσία, ενισχύοντας τη θανατηφόρα αεροπορική εκστρατεία της Μόσχας στην Ουκρανία. Η Τεχεράνη και η Μόσχα αρνούνται τους ισχυρισμούς.

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει την Τεχεράνη ότι προμηθεύει μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed-136 την Ρωσία και ότι τα έχει χρησιμοποιήσει για να καταστρέψει μη στρατιωτικές υποδομές στην Ουκρανία. Υπήρξαν στοιχεία ότι ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μετονομάστηκαν σε ρωσικά Geran-2 χρησιμοποιήθηκαν στο πεδίο της μάχης.

Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει επίσης κατηγορηθεί για την πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών μάχης στον στρατό του Σουδάν, οπού έχει εμπλακεί σε έναν καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο.