Το Ισραήλ προσπαθεί να “μαζέψει” την εικόνα του στη Δύση, μέσω της εκεχειρίας

Μια ανάσα εκεχειρίας στη Γάζα γεννά -έστω δειλά- την ελπίδα σε αρκετούς στο Ισραήλ πως ίσως ήρθε η στιγμή να αρχίσει η δύσκολη επιδιόρθωση της διεθνούς εικόνας της χώρας.

Έπειτα από δύο χρόνια πολέμου, χιλιάδες νεκρούς και μια αίσθηση βαθιάς απομόνωσης, αρκετοί μιλούν για μια ευκαιρία “επανεκκίνησης” πριν ο κόσμος “κλείσει” οριστικά την πόρτα.

Η διεθνής κοινή γνώμη στη Δύση έχει μετατοπιστεί αισθητά από τον Οκτώβριο του 2023, όταν η Χαμάς εξαπέλυσε την αιματηρή επίθεση στο Ισραήλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους και κρατώντας 251 ομήρους.

Από τότε, η καταδίκη για τη σκληρότητα της ισραηλινής στρατιωτικής απάντησης “φούσκωσε” και εξελίχθηκε σε πολιτικό ρήγμα. Αρκετά δυτικά κράτη έχουν ήδη αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος, παρά την ξεκάθαρη άρνηση της κυβέρνησης Νετανιάχου και τις επιφυλάξεις της Ουάσιγκτον.

Δημοσκοπήσεις στο εξωτερικό καταγράφουν σαφή πτώση της υποστήριξης προς το Ισραήλ, ακόμη και στις ΗΠΑ, τον στενότερο στρατηγικό σύμμαχο. Πάνω από 67.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι και αναλυτές, μιλώντας στο Reuters, παραδέχθηκαν ότι το ανθρωπιστικό κόστος έχει γίνει δυσβάσταχτο βάρος και για την εικόνα του κράτους.

Αρκετοί ελπίζουν ότι η ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων μπορεί να λειτουργήσει ως ένα σημείο εκκίνησης: όχι για δικαίωση, αλλά για επανανομιμοποίηση.

«Αυτό ίσως βοηθήσει το Ισραήλ να ανακτήσει λίγη από τη συμπάθεια και τη νομιμοποίηση που χάθηκε στον πόλεμο», σχολίασε Ισραηλινός αξιωματούχος, υπό καθεστώς ανωνυμίας.

Ο πρώην διεθνής εκπρόσωπος του στρατού, Πίτερ Λέρνερ, ήταν πιο σκληρός: «Δεν φτάνουν οι λέξεις, χρειάζεται πολιτική δέσμευση για ειρήνη, προστασία αμάχων και πραγματικό σεβασμό στο διεθνές δίκαιο».

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν εμφανίστηκε στην πρόσφατη σύνοδο στην Αίγυπτο για τον τερματισμό του πολέμου, επικαλούμενος την εγγύτητα με εβραϊκή εορτή. Κάποιοι στη Δύση το εξέλαβαν ως πολιτικό μήνυμα.

Έρευνα του Pew Research Center στις ΗΠΑ καταγράφει καθαρή αύξηση: 39% των Αμερικανών πιστεύουν ότι το Ισραήλ “πάει πολύ μακριά” στον πόλεμο, έναντι 27% πέρυσι.

Ο υπουργός Εξωτερικών Γκιδεόν Σαάρ έχει ήδη προειδοποιήσει -πίσω από κλειστές πόρτες- για διπλωματικό ναρκοπέδιο.

Ο Νετανιάχου, σε ομιλία του, άφησε να εννοηθεί ότι το Ισραήλ ίσως χρειαστεί να συνηθίσει σε μια περίοδο “αυτοδυναμίας”, μακριά από διεθνή στήριξη.

«Η βελτίωση της φήμης απαιτεί χρόνο και υπομονή», σημείωσε δυτικοευρωπαίος διπλωμάτης. «Η εκεχειρία είναι ένα πρώτο βήμα. Απλώς ένα βήμα».

Ένα Ισραήλ που φοβάται την απομόνωση

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών του Τελ Αβίβ, πάνω από 66% των Ισραηλινών φοβούνται ότι η χώρα οδηγείται σε διεθνή απομόνωση, μια καθαρή άνοδος από το 55% του προηγούμενου έτους.

Την ίδια στιγμή, ο ΟΗΕ κατηγορεί το Ισραήλ για γενοκτονία, κατηγορία που η κυβέρνηση απορρίπτει ως “πολιτικά υποκινούμενη”. Παρ’ όλα αυτά, η φθορά στο ηθικό αφήγημα είναι βαθιά.

Η επικοινωνιακή διαχείριση του πολέμου αποδείχθηκε αποσπασματική. Πολλές φωνές, λίγος συντονισμός, εσωτερικές αντιφάσεις. Κάποιοι πρώην αξιωματούχοι παραδέχονται ότι η χώρα έχασε το επικοινωνιακό παιχνίδι προτού χάσει πολιτικά ερείσματα.

Η εκεχειρία διαπραγματεύτηκε από τις ΗΠΑ, με Αίγυπτο, Κατάρ και Τουρκία. Η δεύτερη φάση προβλέπει τη δημιουργία ενός διεθνούς οργάνου – ενός “Συμβουλίου Ειρήνης” υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε στην Κνεσέτ πως “ο εφιάλτης τελείωσε”, ωστόσο, οι εκκρεμότητες παραμένουν. Ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα; Πώς θα αφοπλιστεί η Χαμάς; Ποιος θα εγγυηθεί για την επόμενη μέρα;

Το Ισραήλ, που εξακολουθεί να ελέγχει σχεδόν τη μισή Λωρίδα της Γάζας, άνοιξε πυρ την Τρίτη σε Παλαιστινίους που -όπως ανακοίνωσε ο στρατός- κινήθηκαν προς τις δυνάμεις του.

Το ερώτημα που πλανάται: μπορεί αυτή η κυβέρνηση να αλλάξει πορεία;

Η Πνίνα Σάρβιτ Μπαρούχ, από το Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, υποστηρίζει ότι πρέπει να αξιοποιηθεί το σχέδιο Τραμπ, με στόχο να επιτευχθούν συνεργασίες στην περιοχή, σταθεροποίηση της Γάζας και νέα επαφή με τα μετριοπαθή αραβικά κράτη.

Αλλά πολλοί διερωτώνται αν μπορεί η σημερινή ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ να οικοδομήσει γέφυρες με τον αραβικό κόσμο. Ή απαιτείται νέα ηγεσία;

Ο πρώην πρέσβης Εμανουέλ Ναχσόν, που είχε επιφορτιστεί με τη δημόσια διπλωματία στην αρχή του πολέμου, το λέει καθαρά: «Το πρώτο βήμα για να ξανακερδίσει το Ισραήλ την αξιοπιστία του διεθνώς; Εκλογές. Και μια κυβέρνηση που να βγει με εντολή για μια διαφορετική πορεία».