Αριστερά το ολόγραμμα του Τζέιμς Νέισμιθ με το καλάθι για ροδάκινα και δεξιά η οικογένεια Μπουθ που πλειοδότησε στη δημοπρασία του 2010 ASSOCIATED PRESS

ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΜΠΑΣΚΕΤ, ΠΟΥ ΣΤΟΙΧΙΣΑΝ 4.3 ΕΚ ΔΟΛΑΡΙΑ

Σαν σήμερα πριν από 131 χρόνια ο Τζέιμς Νέισμιθ δημοσίευε τους 13 πρώτους κανονισμούς ενός αθλήματος που ο ίδιος είχε εφεύρει ένα μήνα νωρίτερα και το ονόμαζε μπάσκετ μπολ. Το ιστορικό κειμήλιο του μπάσκετ δημοπρατήθηκε το 2010 έναντι 4.3 εκατομμυρίων δολαρίων...

Ο αστικός μύθος λέει ότι μια μέρα που ο Τζέιμς Νέισμιθ, μέσα στο καταχείμωνο του 1891, έγραφε, έσβηνε και ξανάγραφε τους υβριδικούς κανονισμούς ενός νέου αθλήματος που είχε στο μυαλό του, τσαλάκωσε ένα από τα χαρτιά του και το πέταξε στο καλάθι των αχρήστων. Τότε, σαν άλλος Αρχιμήδης, φώναξε το δικό του “Εύρηκα” και γεννήθηκε το μπάσκετ. Προφανώς δεν έγινε έτσι.

Η αλήθεια είναι ότι ο 30χρονος πάστορας και διακεκριμένος αθλητής, που δίδασκε φυσική αγωγή στο YMCA, tου χριστιανικού κολεγίου στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, έψαχνε να βρει ένα χειμωνιάτικο σπορ για να κρατάει σε εγρήγορση τους 18 φοιτητές του. Αυτή ήταν η εντολή του Λούθερ Χέλσεϊ Γκούλικ, διευθυντή της σχολής.

Ο Καναδός καθηγητής, που σπούδασε θεολογία και αργότερα πήρε MD στη φυσική αγωγή, αγαπούσε από μικρό παιδί την άθληση. Άριστος κυνηγός και ψαράς, έπαιζε μετά μανίας το παιδικό duck on a rock, όπου ένας μικρός στόχος, βρίσκεται πάνω σε ένα βράχο. Ρίχνοντας την μπάλα με καμπύλη και όχι … σε ευθεία βολή, δοκίμαζε -χωρίς να το ξέρει- τα πρώτα σουτ στο μπάσκετ.

Ο θάνατος του πατέρα του, σε νεαρή ηλικία, τον έστειλε για πολλά χρόνια στο σπίτι της θείας του, η οποία ουσιαστικά τον μεγάλωσε.

Μια μέρα, βρέθηκε σε ένα αγώνα αμέρικαν φουτμπολ, όταν ένας από τους αθλητές έσπασε τη μύτη του και αποχώρησε. Για να μην τελειώσει άδοξα το ματς και όντας ο … μοναδικός θεατής, δέχθηκε να αντικαταστήσει τον τραυματία και να παίξει φουτμπολ, στο οποίο διακρίθηκε ιδιαίτερα. Τελειώνοντας το γυμνάσιο του Αλμόντε, πήγε στο πανεπιστήμιο McGill, όπου εκτός από φουτμπολ, δοκίμασε όλα τα σπορ: λακρός, ράγκμπι, ποδόσφαιρο και γυμναστική, άθλημα στο οποίο κέρδισε αρκετά μετάλλια.

Δεν ήταν σωματώδης, αλλά ούτε και μικροκαμωμένος (είχε ύψος 1.80 και ζύγιζε 81κ). Παίζοντας φούτμπολ, ξεχώριζε για το προστατευτικό σκουφάκι που φορούσε -με δική του πρωτοβουλία- σκεπάζοντας μέχρι και τα αυτιά του. Από το πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ, πήρε πτυχίο στη φυσική αγωγή, ενώ το 1890 πήρε και το αντίστοιχο των θεολογικών σπουδών από το Presbyterian College του Μόντρεαλ.

Πολυπράγμων σε όλα τα αθλήματα ο πατέρας του μπάσκετ, εδώ διαιτητής σε μάθημα ξιφασκίας στο πανεπιστήμιο του Κάνσας (AP Photo) AP

Για δυο χρόνια ήταν επικεφαλής του αθλητικού προγράμματος του McGill, πριν πάει το 1890 στο Σπρίνγκφιλντ για να ολοκληρώσει τις σπουδές του Ένα χρόνο αργότερα ο δρ Λούθερ Γκούλικ του ζητούσε -επί της ουσίας- να εφεύρει ένα νέο άθλημα! Οι φοιτητές ήταν αθλητικοί τύποι, αλλά στο κλειστό γυμναστήριο, τις ημέρες του χειμώνα δεν είχαν τι να κάνουν.

Ο Γκούλικ κάλεσε τον Νέισμιθ για να λύσουν το πρόβλημα. Συμφώνησαν ότι κανένα από τα παραδοσιακά αθλήματα των ανοιχτών γηπέδων δεν μπορούσε να μεταφερθεί στον περιορισμένο χώρο του κλειστού γυμναστηρίου, όπου ο κίνδυνος τραυματισμού ήταν μεγαλύτερος.

Θα έπρεπε να συνδυάσουν στοιχεία από όλα τα σπορ, να τα διαμορφώσουν με βάση τις ιδιαιτερότητες του χειμώνα και του χώρου και να δελεάσουν τους αθλητές με ένα σπορ που θα τους κρατούσε στο γυμναστήριο. Ο Νέισιμιθ τα’ βαλε κάτω κι άρχισε να καταγράφει όσα τον απασχολούσαν. Στο τέλος, κάπου στα μέσα του Δεκέμβρη του 1891, είχε διαλέξει πέντε βασικούς άξονες, δανειζόμενος όσα συστατικά από τα υπόλοιπα αθλήματα, θεωρούσε αναγκαία για την τελική του πρόταση.

Απέρριψε σίγουρα την μπάλα του αμέρικαν φούτμπολ, που σε κλειστό χώρο δεν θα μπορούσε κανείς την ελέγξει εύκολα: “Θα παίζουμε με μια στρογγυλή μπάλα, σαν αυτές του soccer (του ποδοσφαίρου)…” σημείωσε, προσθέτοντας ότι για να αποφεύγονται οι τραυματισμοί, κανείς δεν θα μπορούσε να τρέξει ή να περπατήσει με την μπάλα στα χέρια. Θα έπρεπε να την πασάρει.

Απαγόρευσε επίσης τις σωματικές επαφές, ορίζοντας κάθε τέτοια παρέμβαση ως φάουλ και σκέφτηκε σωστά ότι ο στόχος έπρεπε να είναι πάνω από το έδαφος. Κάτι σαν το duck on the rock που έπαιζε μικρός. Οι αλλαγές τέλος θα γίνονταν εν μέσω του αγώνα, οποιαδήποτε στιγμή επιθυμούσε κάθε ομάδα.

Γράφοντας αυτές τις σκέψεις του, είχε την κεντρική ιδέα που έψαχνε. Αν έβαζε τους φοιτητές του να τρέχουν μέσα στο κλειστό γυμναστήριο, κυνηγώντας μια μπάλα, την άλλη μέρα οι μισοί θα ήταν στο … νοσοκομείο. Με αυτούς τους πρώτους κανόνες, ήξερε τι θα έκανε.

Στις 15 ή 21 Δεκεμβρίου 1891, έχοντας επεξεργαστεί κι άλλο το νέο παιχνίδι στο μυαλό του, μάζεψε τους φοιτητές στην κλειστή αίθουσα του κολεγίου και τους εξήγησε τι τους πρότεινε να παίξουν. Όλοι συμφώνησαν ότι θα είχε πολύ ενδιαφέρον να δοκιμάσουν. Είχαν την μπάλα, τους έλειπαν όμως οι στόχοι. Πού θα σημάδευαν;

Τα καλάθια με τα ροδάκινα…

Ο Νέισμιθ είχε κατά νου να τοποθετήσει δυο κιβώτια ψηλά από το έδαφος, με τους αθλητές να προσπαθούν να ρίξουν την μπάλα μέσα σε αυτά. Πήγε κατευθείαν στον επιστάτη του γυμναστηρίου, Ποπ Στέμπινς και του εξήγησε τι ήθελε, ρωτώντας τον αν είχε, ή μπορούσε να κατασκευάσει δυο ξύλινα κιβώτια περίπου 45 εκατοστών σε μήκος και πλάτος.

Ο Στέμπινς έξυσε το κεφάλι του και είπε στον Νέισμιθ: “Κύριε καθηγητά τέτοια κουτιά που ζητάς δεν έχω. Αν θες σου φτιάχνω. Γιατί, όμως, δεν βολεύεσαι με ένα ζευγάρι από καλάθια, εκεί που το καλοκαίρι βάζαμε τα ροδάκινα. Νομίζω ότι βρίσκονται ακόμα στην αποθήκη…”

Ο Καναδός ήταν ανυπόμονος. Ήθελε να δει το παιχνίδι του να γίνεται πραγματικότητα και δέχθηκε την πρόταση του επιστάτη, προς όφελος των επόμενων γενεών, βέβαια, που σίγουρα θα δυσκολεύονταν να παίξουν … μποξμπολ! Τα καλάθια μεταφέρθηκαν στο κλειστό γυμναστήριο και τοποθετήθηκαν στην οροφή των δυο μπαλκονιών. Περίπου στα τρία μέτρα από το έδαφος. Ο Στέμπινς ανέλαβε να βγάζει την μπάλα από τα καλάθια, ενώ ο Νέισμιθ ανέλαβε χρέη διαιτητή. Αυτό ήταν! Ο πρώτος αγώνας μπάσκετ όλων των εποχών ήταν έτοιμος να ξεκινήσει!

Ο Τζέιμς Νέισμιθ, πατέρας του μπάσκετ AP

Οι 18 φοιτητές χωρίστηκαν σε δυο ομάδες των εννιά και το ματς έληξε … 1-0, χάρη σε ένα καλάθι του Γουίλιαμ Τσέις, με σουτ από τα εφτάμισι μέτρα. Ωραίος, ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία! Οι μαθητές του Νέισμιθ αποθέωσαν τον δάσκαλο τους για το νέο παιχνίδι, που τους άρεσε πάρα πολύ. Ο Φρανκ Μάχαν, μάλιστα, πρότεινε να το ονομάσουν νέισμιθ-μπολ, προς τιμήν του εφευρέτη. “Όχι. Θα το πούμε μπάσκετ μπολ” ήταν η σοφή απάντηση του καθηγητή…

Οι 13 πρώτοι κανονισμοί…

Βλέποντας τους μαθητές του ενθουσιασμένους, ο Νέισμιθ τελειοποίησε τις πρώτες σκέψεις του, γράφοντας τους πρώτους 13 βασικούς κανονισμούς. Τους έδωσε στη γραμματέα του για δακτυλογράφηση και τους δημοσίευσε στις 15 Ιανουαρίου του 1892. Εκατόν τριάντα ένα χρόνια πριν, ένα νέο άθλημα είχε γεννηθεί επισήμως. Τον τίτλο τον έβαλε ο ίδιος, γράφοντας σε δυο λέξεις το Basket Ball

Οι αρχικοί κανόνες, όπως τους υπαγόρευσε ο “πατέρας του σπορ” είναι οι εξής:

  1. Ένας παίκτης μπορεί να πετάξει τη μπάλα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα η με τα δυο χέρια.
  2. Ένας παίκτης μπορεί να χτυπήσει τη μπάλα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με τοένα η με τα δυο χέρια, ποτέ όμως με τη γροθιά.
  3. Ένας παίκτης δεν επιτρέπεται να τρέχει με τη μπάλα στα χέρια. Είναι υποχρεωμένος να την πασάρει από το σημείο, από το οποίο την πήρε.
  4. Η μπάλα πρέπει να συγκρατείται μόνο με τις παλάμες η μέσα σε αυτές. Δεν επιτρέπεται η χρήση των χεριών και του σώματος για αυτόν τον σκοπό.
  5. Δεν επιτρέπεται το μαρκάρισμα ενός αντιπάλου με τον ώμο, το κράτημά του, το σπρώξιμο, το χτύπημα και η τρικλοποδιά. Την πρώτη φορά το παράπτωμα τιμωρείται με φάουλ ενώ την δεύτερη ο παίκτης αποβάλλεται μέχρι να σημειωθεί το επόμενο καλάθι. Σε περίπτωση που υπάρχει εσκεμμένο βίαιο χτύπημα, τότε ο παραβάτης αποβάλλεται για όλο το υπόλοιπο παιχνίδι και απαγορεύεται να αντικατασταθεί.
  6. Φάουλ θεωρείται το χτύπημα της μπάλας με τη γροθιά, οι παραβιάσεις των κανονισμών 3 και 4 και ότι περιγράφεται στον κανονισμό 5.
  7. Αν μια ομάδα υποπέσει σε τρία συνεχόμενα φάουλ (χωρίς στο μεταξύ να σημειωθεί κανένα από τους αντιπάλους), τότε δίνεται ένας πόντος στους αντίπαλους.
  8. Οι πόντοι επιτυγχάνονται όταν η μπάλα πεταχτεί η χτυπηθεί από τον αγωνιστικό χώρο προς το καλάθι και μείνει μέσα σε αυτό. Στην περίπτωση που η μπάλα σκαλώσει στο στεφάνι του καλαθιού και ένας αμυντικός κουνήσει το καλάθι, τότε δίνεται ένας πόντος στους επιτιθέμενους.
  9. Όταν η μπάλα βγαίνει έξω από τον αγωνιστικό χώρο, η ομάδα που την έχει στην κατοχή της, διαθέτει 5 δευτερόλεπτα για την επαναφορά. Αν αργήσει περισσότερο, τότε η μπάλα δίνεται στους αντιπάλους. Στην επαναφορά, δικαίωμα κατοχής έχει ο πρώτος παίκτης που θα ακουμπήσει τη μπάλα. Αν υπάρχει αμφιβολία, τότε την επαναφορά αναλαμβάνει ο διαιτητής.
  10. Ο “Umpire” (παρατηρητής) τιμωρεί τους παίκτες και σημειώνει τα φάουλ, ενώ ενημερώνει και τον “Referee” (διαιτητής) όταν μια ομάδα συμπληρώσει τρία συνεχόμενα φάουλ. Επίσης έχει την εξουσία να αποβάλλει τους παίκτες σύμφωνα με τον κανονισμό 5.
  11. Ο “Referee” (διαιτητής) έχει την ευθύνη της μπάλας και αποφασίζει πότε αυτή παίζεται, πότε είναι μέσα στον αγωνιστικό χώρο και πότε έξω, σε ποιόν ανήκει. Επίσης είναι ο χρονομέτρης του παιχνιδιού. Αποφασίζει πότε είναι έγκυρος ένας πόντος, σημειώνει το σκορ και ασχολείται με οτιδήποτε άλλο αφορά τα διαιτητικά καθήκοντα.
  12. Η διάρκεια του παιχνιδιού είναι 30 λεπτά, αποτελούμενη από δυο ημίχρονα των 15 λεπτών και 5 λεπτά ξεκούρασης ανάμεσα σε αυτά.
  13. Η ομάδα που θα πετύχει περισσότερους πόντους είναι η νικήτρια.

Σε δυο σελίδες ο Νέισμιθ είχε καταφέρει να μεταφέρει όλες τις ιδέες του για το νέο παιχνίδι, παρουσιάζοντας το όσο πιο απλά γινόταν. Οι περισσότεροι, όπως βλέπετε, βρίσκονται εν ισχύ (ή έχουν τροποποιηθεί κάπως) ακόμη και στις μέρες μας.

Οι ιστορικές δυο σελίδες με τους αυθεντικούς κανονισμους του μπάσκετ και τις σημειώσεις του ίδιου του Τζέιμς Νέισμιθ ASSOCIATED PRESS

Συμφωνα με τα χρονικά του Σπρίνγκφιλντ στις 12 Μαρτίου του 1892, έγινε και το πρώτο επίσημο ματς-επίδειξης: “Περισσότεροι από 200 θεατές παρακολούθησαν ένα νέο παιχνίδι στο κολέγιο Σπρίνγκφιλντ, ανάμεσα στους φοιτητές και τους καθηγητές της σχολής. Λέγεται μπάσκετμπολ και χθες το απόγευμα δόθηκε ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων αγώνας”

Οι δυο ομάδες (με 7 παίκτες η κάθε μία) αγωνίστηκαν ως εξής:

  • Καθηγητές: Γκούλικ, Κλαρκ, Νέισιμιθ, Σταγκ, Μορς, Μπάουν, Μάγερ
  • Μαθητές: Ντέιβιτς, Μάχαν, Τόμπσον, Άρτσιμπαλντ, Ραγκλ, Μακντόναλντ, Λίμπι

Οι μαθητές νίκησαν 5-1 με τέσσερις πόντους από τον Ραγκλ και έναν από τον Μακντόναλντ. Το μοναδικό καλάθι των καθηγητών πέτυχε ο Αλόνζο Σταγκ, που ήταν ιδιαίτερα αθλητικός, καθώς έπαιζε σπουδαίο αμέρικαν φούτμπολ. Μάλλον όμως δεν είχε διαβάσει καλά τους κανονισμούς, αφού προσπαθούσε να αποσπάσει την μπάλα με μεθόδους του αθλήματος που ήξερε και όχι του καινούργιου.

Το νερό, όμως, είχε μπει στο αυλάκι. Μέσα στο 1892 ο Λιου Άλεν από το Χάρτφορντ σχεδίασε ένα κυλινδρικό στεφάνι με πλεκτό δίχτυ από κάτω για να κυλάει η μπάλα, χωρίς να χρειάζεται κανείς να τη βγάζει από καλάθι. Ιδιοφυές. Ένα χρόνο αργότερα έρχεται και η μπασκέτα για στήριγμα του καλαθιού, ενώ αρχίζουν και παίζουν μπάσκετ και οι γυναίκες, υπό την καθοδήγηση της Σέντα Μπέρενσον καθηγήτρια στο Σμιθ Κόλετζ.

Ο Άλμπερτ Σπάλντινγκ -ιδρυτής της ομώνυμης εταιρείας- συναντήθηκε αρκετές φορές με τον Νέισμιθ, ώστε το 1894 να παρουσιάσει επίσημα και την πρώτη μπάλα του αθλήματος, που άρχισε να κατασκευάζει με την έγκριση του ιδρυτή του αθλήματος.

Ήταν στρογγυλή, δερμάτινη και λίγο μεγαλύτερη από την μπάλα του ποδοσφαίρου, χρώματος καφέ. Πορτοκαλί θα γινόταν στα τέλη της δεκαετίας του 50, μετά από μια ρηξικέλευθη ιδέα που είχε ο Τόνι Χινκλ, προπονητής του Μπάτλερ Γιουνιβέρσιτι, πιστεύοντας ότι έτσι θα την έβλεπαν καλύτερα τόσο οι παίκτες, όσο και οι θεατές. Είχε δίκιο!

Στο Κάνσας και στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Με το άθλημα του να αναπτύσσεται ραγδαία, ο Τζέιμς Νέισμιθ δίδαξε στο Σπρίνγκφιλντ και το 1898 μετακόμισε στο πανεπιστήμιο του Κάνσας, όπου έμεινε για το υπόλοιπο της ζωής του. Ήταν μάλιστα και ο πρώτος προπονητής της ομάδας μπάσκετ του κολεγίου. Υπό την καθοδήγηση του οι Jayhawks έκαναν τα πρώτα τους βήματα, ο “Ντοκ” είχε αρνητικό ρεκόρ (55-60), αλλά πρόλαβε να αναδείξει τον Φόρεστ “Φογκ” Άλεν, που θεωρείται και ο … πατέρας των προπονητών του αμερικάνικου μπάσκετ.

Ο μύθος θέλει τον Νέισμιθ να αποθαρρύνει τον Άλεν όταν αυτός θέλησε να ασχοληθεί με την προπονητική: “Δεν κάνεις για κόουτς, συνέχισε να παίζεις” του είπε και ήταν μια από τις ελάχιστες φορές που ο εφευρέτης του μπάσκετ, έπεφτε έξω.

Ο Φογκ Άλεν ξεκινώντας την καριέρα του από το κολέγιο Μπέικερ, πήγε στο Κάνσας στον πάγκο του οποίου κάθισε 39 ολόκληρα χρόνια με ρεκόρ 746-264! Ανάμεσα στους παίκτες που κοούτσαρε ήταν ο Άντολφ Ραπ και ο Ντιν Σμιθ, δυο από τους μεγαλύτερους προπονητές του κολεγιακού μπάσκετ. Την πρόσληψη του είχε εγκρίνει πρώτος απ’ όλους ο Τζέιμς Νέισμιθ, που ήταν πλέον αθλητικός διευθυντής του Κάνσας.

Θεοσεβούμενος και λιγομίλητος ο άνθρωπος που ανακάλυψε το μπάσκετ, πήρε μέρος στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όταν βρέθηκε στη Γαλλία και ήταν εναντίον των φυλετικών διακρίσεων, σε μια πολύ δύσκολη για τέτοιες πεποιθήσεις εποχή. Ήταν πολύ δύσκολο να φανταστεί αφροαμερικανούς να παίζουν μπάσκετ, επέτρεψε όμως στους μαύρους φοιτητές να μπαίνουν στην πισίνα του πανεπιστημίου. Μέχρι τότε περνούσαν το μάθημα της κολύμβησης χωρίς εξετάσεις, ώστε να μην μπαίνουν στο νερό και … το μολύνουν για τους λευκούς!

Μάλλον όλα αυτά δεν τα ήξεραν οι χιτλερικοί διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936. Αλλιώς δεν θα είχε κληθεί επισήμως στο Βερολίνο, όπου το μπάσκετ έγινε ολυμπιακό άθλημα. Ο Τζέιμς Νέισμιθ στα 75 του χρόνια, έκανε το τζάμπολ του πρώτου αγώνα ανάμεσα σε Γαλλία και Εσθονία (7/8/1936) και αργότερα στην λήξη του τουρνουά απένειμε και τα μετάλλια.

Ο Τζέιμς Νέισμιθ και η συζυγος του Μοντ λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 AP

Στον τελικό έπαιξαν οι δυο πατρίδες του. Οι ΗΠΑ (είχε πάρει την υπηκοότητα το 1925) που κέρδισαν τον Καναδά 19-8. Το αθλητικό του όραμα έβρισκε την απόλυτη δικαίωση και ο πατέρας του μπάσκετ, τρία χρόνια αργότερα, έκλεινε οριστικά τα μάτια του, έχοντας χαρίσει στην ανθρωπότητα ένα υπέροχο σπορ. Οκτώ μήνες πριν από τον θάνατο του είχε διοργανωθεί και το πρώτο τουρνουά NCAA…

“Η μάγκνα χάρτα του μπάσκετ” επέστρεψε σπίτι

Όταν ο Τζέιμς Νέισμιθ πέθανε, ο νεότερος εγγονός του Ίαν, μόλις είχε γεννηθεί. Δεν γνώρισε ποτέ τον παππού του, παρόλα αυτά κράτησε άσβεστη τη μνήμη του, πολύ περισσότερο την παρακαταθήκη που άφησε μέσα στη διαδρομή του χρόνου. Ο Ίαν Νέισμιθ θεωρούσε ότι οι αρχές και οι αθλητικές αξίες που υπηρέτησε ο παππούς Τζέιμς σταμάτησαν να συμβαδίζουν με τη νεότερη εποχή της απόλυτης εμπορευματοποίησης των πάντων.

Υπέρμαχος του φίλαθλου πνεύματος και του ερασιτεχνισμού, πολλές φορές έμοιαζε με Δον Κιχώτη, ωστόσο ακόμη κι εκείνοι που διαφωνούσαν μαζί του, τον αντιμετώπιζαν με απόλυτο σεβασμό. Συνδετικός κρίκος της οικογένειας του εφευρέτη του μπάσκετ με το Naismith Memorial Basketball Hall of Fame, ταξίδεψε σε όλη την Αμερική, για να μεταφέρει τις ιδέες και τις απόψεις του στον κόσμο του μπάσκετ και όχι μόνο.

Αφιέρωσε τη ζωή του στο να κρατήσει ζωντανή την φιλοσοφία του Τζέιμς Νέισμιθ, ιδρύοντας τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Naismith International Basketall Foundation, που είχε βασική αποστολή την παροχή βοήθειας σε παιδιά από δύσκολο ή κακοποιητικό περιβάλλον, μέσω του μπάσκετ ή άλλων δραστηριοτήτων. Στο πλευρό του βρέθηκε -μέρι το θάνατό της- η συζυγος του Ρενέ.

Ο Ιαν Νέισμιθ σε διάλεξη για τον παππού του AP

Κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 90, εμφάνισε στις διαλέξεις και τη δουλειά του ιδρύματος ένα χρυσό χαρτοφύλακα. Τον άνοιγε και έβγαζε από μέσα τις δυο σελίδες με τους 13 αυθεντικούς κανονισμούς που είχε υπογράψει ο Τζέιμς Νέισμιθ το 1891. Τη “μάγκνα χάρτα” του μπάσκετ, όπως ο ίδιος αποκαλούσε με χιούμορ. Για 20 και πλέον χρόνια οι ορίτζιναλ-κανόνες βρίσκοναν στο Hall of Fame, στο Σπρίνγκφιλντ.

Θέλοντας να ενισχύσει το NIBF, ο εγγονός του Τζέιμς Νέισμιθ διέθεσε τον πολύτιμο θησαυρό του για δημοπρασία μέσω του οίκου Σόθμπις. Θα περίμενε κανείς το μουσείο του μπάσκετ να κάνει την κίνηση για να τον αποκτήσει, ήταν όμως το πανεπιστήμιο του Κάνσας, αυτό που πήρε εν τέλει τις δυο κιτρινισμένες σελίδες. Πρώτα ο Τζος Σουέιντ, σκηνοθέτης και απόφοιτος του Κάνσας, μπάσκετ μάνιακ, ξεκίνησε μια εκστρατεία υπέρ του κολεγίου, βρίσκοντας τους κατάλληλους ανθρώπους για να πλειοδοτήσουν στην δημοπρασία.

Ήταν ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Ντέιβιντ Μπουθ (απόφοιτος και αυτός του Κάνσας) και η σύζυγος του Σούζαν, που “χτύπησαν” τα δυο αυθεντικά χειρόγραφα από το 1891. Το ζεύγος ξόδεψε μια ολόκληρη περιουσία, καθώς οι κανονισμοί του μπάσκετ, έσπασαν κάθε ρεκόρ αντίστοιχης δημοπρασίας, αφού πωλήθηκαν (τον Δεκέμβριο του 2010) έναντι 4.388.500 δολαρίων! Τα περισσότερα χρήματα που ξοδεύτηκαν ποτέ για ένα αθλητικό αναμνηστικό.

Ο Ντέιβιντ και η Σούζαν Μπουθ δώρισαν το ιστορικό κειμήλιο στο πανεπιστήμιο του Κάνσας, εκεί που ο Τζέιμς Νέισμιθ πέρασε 39 χρόνια της ζωής του (1898-1937). Ο Τζος Σουέιντ μαζί με την Μάουρα Μαντ κατέγραψαν την ιστορία για λογαριασμό του ESPN και της σειράς 30 for 30. Η ταινία λέγεται “There’ s No Place Like Home”. Να και το τρέιλερ

Το πανεπιστήμιο του Κάνσας ξόδεψε με τη σειρά του 18 εκατομμύρια δολάρια για να χτίσει το Debruce Center, που φιλοξενεί, πλέον, τους ιστορικούς κανονισμούς και βέβαια όλη την ιστορία της ομάδας μπάσκετ του κολεγίου (τέσσερις φορές πρωταθλήτρια NCAA, η τελευταία πέρσι): “Ο παππούς μου θα ήταν ικανοποιημένος, γιατί στο Κάνσας πέρασε ολόκληρη σχεδόν την ακαδημαϊκή καριέρα” σχολίασε το 2010, μετά την δημοπρασία, ο Ίαν Νέισμιθ, που δυο χρόνια αργότερα το 2012 και σε ηλικία 73 ετών, πέθαινε ήσυχα ενώ κοιμόταν στο τρένο για τη Νέα Υόρκη.

Όλα είχαν τακτοποιηθεί και η ιστορία είναι, πλέον, έτοιμη να ειπωθεί σαν παραμύθι: “Μια φορά και ένα καιρό ήταν ένας Καναδός πάστορας …”

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα
Exit mobile version