ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΕΙ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΑΠΟ ΤΗ EUROVISION;

Τα τελευταία δύο χρόνια, η συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision έχει ξεπεράσει κάθε όριο καλλιτεχνικής παρουσίας, έχοντας μετατραπεί σε εργαλείο πολιτικής προπαγάνδας. Το 2024 και το 2025, οι Ισραηλινές καλλιτέχνιδες καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις στο televoting -δεύτερη θέση το 2024 και πρώτη το 2025- με αποτέλεσμα, από τον μακελάρη της Μέσης Ανατολής, Μπενιαμίν Νετανιάχου, μέχρι τον δικό μας… υπουργό Eurovision, Άδωνι Γεωργιάδη, να εμφανίζονται υπερήφανοι, ισχυριζόμενοι ότι η υψηλή θέση στις ψήφους του κοινού αποδεικνύει… την αγάπη της Ευρώπης για το Ισραήλ.

Αυτή η στρατηγική δεν είναι απλώς πολιτική επικοινωνία· είναι ένα καλοστημένο «πλυντήριο» εικόνας ενός κράτους που δολοφονεί αμάχους και παραβιάζει συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Γάζα. Η Eurovision, αντί να παραμείνει ένα μουσικό γεγονός, έχει γίνει εργαλείο για να συγκαλυφθούν χρόνια στρατιωτικών επιχειρήσεων και διεθνείς καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: μέσω της τηλεοπτικής δημοφιλίας και των εκατομμυρίων θεατών παγκοσμίως -περίπου 170 εκατομμύρια κάθε χρόνο- το Ισραήλ επιχειρεί να νομιμοποιήσει διεθνώς τις πράξεις του.

Η ιδέα ότι η Eurovision είναι «μη πολιτική» είναι σήμερα απλώς φαιδρή. Η πολιτική δεν μπορεί να μένει εκτός ενός θεσμού που συνδέεται με εθνικές αντιπροσωπείες, εθνικά συμφέροντα και διεθνείς συμμαχίες. Το Ισραήλ το γνωρίζει καλά και εκμεταλλεύεται κάθε στοιχείο του διαγωνισμού για να προωθήσει το αφήγημά του. Κάθε ψήφος που φτάνει το Ισραήλ στην κορυφή δεν είναι απλώς μια μουσική προτίμηση· είναι μια ψήφος που, άθελά της ή εκούσια, συμμετέχει στη διεθνή νομιμοποίηση ενός κράτους που εμπλέκεται σε συνεχιζόμενες ανθρωπιστικές τραγωδίες.

Οι απειλές για μποϊκοτάζ

Ο διαγωνισμός της Eurovision 2026 οδεύει προς τη μεγαλύτερη πολιτική της κρίση εδώ και δεκαετίες, καθώς η συμμετοχή του Ισραήλ έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και απειλές για μποϊκοτάζ από αρκετές χώρες. Τα τελευταία δύο χρόνια, σε Μάλμε (2024) και Βασιλεία (2025), η παρουσία του Ισραήλ συνοδεύτηκε από μαζικές διαδηλώσεις. Ενόψει της επόμενης διοργάνωσης στη Βιέννη (2026), η ένταση κορυφώνεται: Ιρλανδία, Ολλανδία και Ισπανία έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα αποσυρθούν εάν το Ισραήλ παραμείνει στον διαγωνισμό, ενώ Σλοβενία και Ισλανδία βρίσκονται στο ίδιο μέτωπο.

Οι πρόσφατες δηλώσεις των εθνικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων είναι ενδεικτικές:

Ιρλανδία (RTE): «Η συμμετοχή της Ιρλανδίας θα ήταν ασυνείδητη με δεδομένη την απώλεια ζωών στη Γάζα. Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η στοχευμένη δολοφονία δημοσιογράφων και η απαγόρευση διεθνούς δημοσιογραφικής κάλυψης, καθώς και η μοίρα των ομήρων».

Ολλανδία (AVROTROS): «Δεν μπορούμε πλέον να δικαιολογήσουμε τη συμμετοχή του Ισραήλ, λόγω της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής κρίσης. Επιπλέον, υπάρχουν αποδείξεις για παρέμβαση της ισραηλινής κυβέρνησης στην περσινή διοργάνωση, όπου ο διαγωνισμός χρησιμοποιήθηκε ως πολιτικό εργαλείο».

Ισπανία (RTVE): «Η Ισπανία θα αποσυρθεί αν παραμείνει το Ισραήλ. Η απόφαση ελήφθη με απόλυτη πλειοψηφία στο διοικητικό συμβούλιο. Πρόκειται για την πρώτη χώρα από τις ‘Big Five’ που προχωρά σε αυτή τη θέση».

Σλοβενία (RTVSLO): «Κάναμε αρκετές εκκλήσεις προς την EBU, ειδικά για μικρότερους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς όπως εμείς, να εμπλακεί περισσότερο στις συζητήσεις για τους κανόνες συμμετοχής. Υποβάλαμε συγκεκριμένες ερωτήσεις και προτάσεις, όπως και πέρσι. Αλλά όπως πέρσι σε μεγάλο βαθμό αγνοηθήκαμε, έτσι και φέτος συνέβη το ίδιο. Ρεαλιστικά πιστεύουμε ότι δεν θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε με την εθνική επιλογή. Το έχουμε πει δημόσια. Αν δεν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε ένα κατάλληλο πλαίσιο συμμετοχής, τότε απλώς δεν θα συμμετάσχουμε. Και αυτό καθιστά ένα τέτοιο σόου περιττό».

Ισλανδία (RUV): «Αν η EBU δεν ανταποκριθεί στις ανησυχίες που εκφράζονται από Ισπανία, Σλοβενία και άλλες χώρες, τότε θα υπάρξουν αντιδράσεις».

Η στάση της Ισπανίας θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς ανήκει στις “Big Five” μαζί με Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες στηρίζουν οικονομικά τη Eurovision και έχουν απευθείας πρόκριση στον τελικό. Η απουσία της θα δημιουργούσε σοβαρό πλήγμα στο χρηματοδοτικό μοντέλο του διαγωνισμού.

Την ίδια ώρα, η Γερμανία, μέσω του υπουργού Πολιτισμού της, επικρίνει τις εκκλήσεις ευρωπαϊκών χωρών για μποϊκοτάζ του επόμενου διαγωνισμού, εφόσον συμμετάσχει σ’ αυτόν το Ισραήλ. «Η Eurovision ιδρύθηκε για να φέρει κοντά τα έθνη χάρη στη μουσική. Το να αποκλεισθεί σήμερα το Ισραήλ, σημαίνει πως πηγαίνουμε κόντρα σ’ αυτή τη θεμελιώδη ιδέα και πως μετατρέπουμε σε δικαστήριο μια γιορτή συνεννόησης μεταξύ των λαών», υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του ο Βόλφραμ Βάιμερ, ακολουθώντας το παράδειγμα της Αυστρίας, της χώρας στην οποία θα διεξαχθεί ο επόμενος διαγωνισμός και η οποία είχε ήδη εκφράσει, την Πέμπτη, τη λύπη της για τις εκκλήσεις για μποϊκοτάζ.

Άλλες χώρες, όπως το Βέλγιο, η Σουηδία και η Φινλανδία, εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο ενός μποϊκοτάζ. Έχουν περιθώριο μέχρι το Δεκέμβριο για να αποφασίσουν.

Ιστορικά, η EBU έχει αποκλείσει χώρες για πολιτικούς λόγους: τη Ρωσία το 2022 μετά την εισβολή στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία το 2021 λόγω καταστολής ελευθεριών, ακόμη και τη Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του ’90 υπό καθεστώς κυρώσεων. Ωστόσο, ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρξε απειλή μαζικής αποχώρησης, κάτι που τώρα φαίνεται πιθανό.

Η EBU έχει παρατείνει την προθεσμία για επιβεβαίωση συμμετοχών μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου και δηλώνει ότι εξετάζει «όλες τις επιπτώσεις». Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν ο διαγωνισμός θα συνεχίσει ως θεσμός «πέρα από την πολιτική» ή αν η κρίση με το Ισραήλ θα ανοίξει μια νέα, αχαρτογράφητη σελίδα στην ιστορία της Eurovision.

Η Eurovision, από την αρχή της, παρουσιάζεται ως πολιτικά ουδέτερος θεσμός που ενώνει τους λαούς μέσω της μουσικής. Ωστόσο, η συμμετοχή του Ισραήλ στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2026 θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη συνέπεια και την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU). Παρά τις καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου στη Γάζα, το Ισραήλ συμμετέχει κανονικά, ενώ η Ρωσία είχε αποκλειστεί αμέσως μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Αυτή η αντίφαση υπογραμμίζει μια σαφή εφαρμογή «διπλών μέτρων».

Η Ρωσία και η άμεση αποβολή

Στις 25 Φεβρουαρίου 2022, η EBU ανακοίνωσε τον αποκλεισμό της Ρωσίας από τη Eurovision, επικαλούμενη την ανάγκη να διατηρηθεί η ακεραιότητα του διαγωνισμού. Παρά τις αντιδράσεις κάποιων χωρών που υποστήριζαν την πολιτική ουδετερότητα, η απόφαση ήταν σαφής και άμεση, στέλνοντας μήνυμα ότι η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να αγνοεί τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Με ανακοίνωση της η EBU γνωστοποίησε την απόφαση της να αποκλείσει από τον διαγωνισμό τραγουδιού τη Ρωσία, βάσει των κανόνων της διοργάνωσης και των αξιών της. Νωρίτερα, έγινε γνωστό, ότι η Ουκρανία είχε αιτηθεί στην EBU να μπλοκάρει τη συμμετοχή της Ρωσίας, στη Eurovision, ωστόσο, είχε λάβει αρνητική απάντηση. Φαίνεται πως στη συνέχεια… το ξανασκέφτηκαν.

“Παραμένουμε αφοσιωμένοι στην προστασία των αξιών ενός πολιτιστικού διαγωνισμού που προωθεί τη διεθνή ανταλλαγή και κατανόηση, φέρνει κοντά το κοινό, γιορτάζει τη διαφορετικότητα μέσω της μουσικής και ενώνει την Ευρώπη σε μια σκηνή”, τόνιζε μεταξύ άλλων η ανακοίνωση για τον αποκλεισμό της Ρωσίας.

Η διαφορετική αντιμετώπιση Ρωσίας και Ισραήλ στέλνει σαφές μήνυμα ότι η Eurovision δεν εφαρμόζει τις ίδιες αρχές σε όλα τα κράτη. Ενώ η Ρωσία αποκλείστηκε για παραβίαση διεθνών κανόνων, το Ισραήλ παραμένει στο διαγωνισμό, παρά τις καταγγελίες για χρόνια αιματοχυσίας και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτή η ασυμφωνία υπονομεύει την αξιοπιστία του θεσμού και καθιστά την ουδετερότητα της Eurovision αμφίβολη.

Γιατί συμμετέχει το Ισραήλ – Η EBU απαντά

Στις 31 Ιανουαρίου 2024, ο Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU), Noel Curran, εξέδωσε επίσημη δήλωση σχετικά με τη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision. Η ανακοίνωση ήρθε ως απάντηση στις αυξανόμενες πιέσεις και εκκλήσεις για αποκλεισμό του Ισραήλ, με αφορμή την εισβολή στη Γάζα.

Δήλωση του Γενικού Διευθυντή της EBU, Noel Curran, σχετικά με τη συμμετοχή του Ισραήλ (31 Ιανουαρίου 2024)

Κατανοούμε τις ανησυχίες και τις έντονα διατυπωμένες απόψεις γύρω από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Δεν μπορούμε να μείνουμε ασυγκίνητοι απέναντι στην βαθιά οδύνη όλων όσοι έχουν παγιδευτεί σε αυτόν τον φρικτό πόλεμο. Πολλές από τις εικόνες από το Ισραήλ και τη Γάζα, που παρακολουθούν καθημερινά οι τηλεθεατές, παρέχονται μέσω του EBU News Exchange, που διαχειριζόμαστε μαζί με τα μέλη μας.

Ωστόσο, ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision είναι ένα μη πολιτικό μουσικό γεγονός και ένας διαγωνισμός μεταξύ δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων – μελών της EBU. Δεν είναι διαγωνισμός μεταξύ κυβερνήσεων.

Ως οργανισμός που διέπεται από τα μέλη του, τα αρμόδια όργανα – το Reference Group του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision και το Εκτελεστικό Συμβούλιο – εξέτασαν τη λίστα συμμετεχόντων για τον διαγωνισμό του 2024 και συμφώνησαν ότι ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός KAN πληροί όλους τους κανονισμούς του διαγωνισμού και μπορεί να συμμετάσχει, όπως κάνει τα τελευταία 50 χρόνια.

Γνωρίζουμε τις πολλές φωνές που ζητούν τον αποκλεισμό του Ισραήλ από τον φετινό διαγωνισμό, όπως συνέβη με τον ρωσικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα το 2022, μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Οι συγκρίσεις ανάμεσα σε πολέμους και συγκρούσεις είναι περίπλοκες και δύσκολες, και δεν είναι δικό μας έργο – ως μη πολιτικού οργανισμού μέσων – να τις κάνουμε. Στην περίπτωση της Ρωσίας, οι ίδιοι οι ρωσικοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς τέθηκαν εκτός EBU λόγω των επίμονων παραβιάσεων των υποχρεώσεων μέλους και της παραβίασης των αξιών της δημόσιας υπηρεσίας.

Η σχέση μεταξύ του KAN και της ισραηλινής κυβέρνησης είναι ουσιαστικά διαφορετική από εκείνη που υπήρχε μεταξύ των Ρώσων μελών και του κράτους, με την ισραηλινή κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια να απειλεί μάλιστα με κλείσιμο του φορέα.

Η EBU ευθυγραμμίζεται με άλλους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων αθλητικών ενώσεων και ομοσπονδιών και άλλων διεθνών φορέων, που επίσης διατηρούν την ίδια συμπεριληπτική στάση έναντι των Ισραηλινών συμμετεχόντων σε μεγάλες διοργανώσεις αυτή την περίοδο.

Παραμένουμε προσηλωμένοι στο να διασφαλίσουμε ότι ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision θα παραμείνει ένα μη πολιτικό γεγονός που συνεχίζει να ενώνει τα κοινά παγκοσμίως μέσα από τη μουσική.

Γιατί συμμετέχει το Ισραήλ στη Eurovision; Η απάντηση της EBU στο ερώτημα

Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision είναι ανοιχτός σε όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU), η οποία εκπροσωπεί ραδιοτηλεοπτικούς φορείς σε ολόκληρη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας είναι μέλος της EBU από το 1957 και συμμετέχει στον διαγωνισμό για 50 χρόνια.

Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision παραμένει ένα μη πολιτικό γεγονός που ενώνει τα κοινά σε όλο τον κόσμο μέσω της μουσικής.

Γιατί το Ισραήλ παραμένει μέλος της EBU ενώ η Ρωσία ανεστάλη; Η απάντηση της EBU στο ερώτημα

Ως μη πολιτικός οργανισμός, ο ρόλος της EBU είναι να στηρίζει τους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας είναι μέλος της EBU εδώ και πάνω από 60 χρόνια. Οι ρωσικοί δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς τέθηκαν εκτός EBU το 2022 λόγω συνεχών παραβιάσεων των υποχρεώσεων μέλους και της παραβίασης των αξιών της δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας.

Πάνω από 50 ευρωβουλευτές ζητούν την αποβολή του Ισραήλ από τη Eurovision 2026

Περισσότεροι από 50 ευρωβουλευτές απηύθυναν την Πέμπτη (18/9) κοινό κάλεσμα προς την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), ζητώντας την αποβολή του Ισραήλ από τον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2026. Οι υπογράφοντες υπενθυμίζουν το παράδειγμα του 2022, όταν η Ρωσία αποκλείστηκε αμέσως μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της El País, η παρουσία του Ισραήλ στη διοργάνωση, την ώρα που βρίσκεται υπό διεθνή έρευνα για εγκλήματα πολέμου και γενοκτονία στη Γάζα, ισοδυναμεί με «ξέπλυμα» και έρχεται σε αντίθεση με τις θεμελιώδεις αρχές της EBU.

«Πλατφόρμα πολιτιστικού ξεπλύματος»

Την επιστολή υπογράφουν περισσότεροι από 50 ευρωβουλευτές από περίπου 15 χώρες. Η πλειονότητα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Αριστερά και τους Πράσινους, ωστόσο περιλαμβάνονται επίσης μέλη Σοσιαλιστών και Φιλελευθέρων.

Οι ευρωβουλευτές καλούν σε αναστολή της συμμετοχής του Ισραήλ στη Eurovision «μέχρι να διασφαλιστεί ο πλήρης σεβασμός» του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα, ζητούν να θεσπιστούν «σαφή και διαφανή» κριτήρια με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να καθορίζεται ποιες χώρες μπορούν ή όχι να συμμετέχουν στο μέλλον.

Επιπλέον, προειδοποιούν πως η διατήρηση της συμμετοχής του Ισραήλ θα του επιτρέψει να χρησιμοποιήσει τον διαγωνισμό «ως πλατφόρμα για το πολιτιστικό ξέπλυμα και την κανονικοποίηση της κατάστασης στη Γάζα», κάτι που «αντιφάσκει με το πνεύμα του θεσμού και θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στη διεθνή κοινή γνώμη».

Τέλος, οι βουλευτές υπενθυμίζουν ότι, όπως η Ρωσία αποκλείστηκε το 2022 επειδή η συμμετοχή της θεωρήθηκε ότι έπληττε το κύρος της Eurovision, «το ίδιο θα έπρεπε να ισχύσει και τώρα για το Ισραήλ», καθώς η κατάσταση είναι «ανάλογη».

Eurovision 2026: H EBU θέτει σε ψηφοφορία τον αποκλεισμό του Ισραήλ

Έπειτα από δύο χρόνια διαμαρτυριών και αφού ορισμένες χώρες έφτασαν στο σημείο να πρέπει να απειλήσουν με μποϊκοτάζ της επόμενης διοργάνωσης, η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) φαίνεται πως αρχίζει να κατανοεί πως το αφήγημα περί “non political” χαρακτήρα της Eurovision δεν περνά πλέον. Μοιάζει, μάλιστα, έτοιμη (ή αναγκασμένη) να εξετάσει το ενδεχόμενο αποκλεισμού του Ισραήλ από την επόμενη διοργάνωση, με τα μέλη της να προχωρούν το επόμενο διάστημα σε ψηφοφορία για το ζήτημα.

Συγκεκριμένα, ο φορέας του μεγαλύτερου παγκόσμιου ζωντανού μουσικού γεγονότος επιβεβαίωσε ότι θα πραγματοποιήσει ηλεκτρονική ψηφοφορία τον Νοέμβριο, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στον αποκλεισμό του ισραηλινού ραδιοτηλεοπτικού φορέα Kan από τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision του επόμενου έτους.

Η απόφαση αυτή έρχεται μετά από προειδοποιήσεις για μποϊκοτάζ της επόμενης διοργάνωσης από αρκετούς ευρωπαϊκούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Ισπανίας, της Ολλανδίας, της Ιρλανδίας, της Ισλανδίας και της Σλοβενίας, εάν επιτραπεί στο Ισραήλ να συμμετάσχει.

Σε επιστολή που στάλθηκε στους συμμετέχοντες ραδιοτηλεοπτικούς φορείς την Πέμπτη (25/9), η πρόεδρος της EBU, Ντελφίν Ερνότ Κουνσί, έγραψε ότι υπάρχει μια «άνευ προηγουμένου ποικιλομορφία απόψεων» σχετικά με τη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision, και ότι το ζήτημα απαιτεί «μια ευρύτερη δημοκρατική βάση». Θα μπορούσε αυτό να σημαίνει ότι ο φορέας αποφάσισε να σταματήσει να “στρουθοκαμηλίζει” και αντί να εντάσσει το αφήγημά του περί “ουδετερότητας” σε τραγούδια για την τελετή έναρξης (όπως έκανε στη διοργάνωση του 2025) θα προβεί σε μια πράξη αντίστοιχη με τον αποκλεισμό της Ρωσίας μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία; Ίσως, αν η ψηφοφορία φέρει αυτό το αποτέλεσμα.

Σε ανακοίνωσή της, η EBU δήλωσε: «Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι εστάλη επιστολή από το εκτελεστικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης προς τους γενικούς διευθυντές όλων των μελών μας, ενημερώνοντάς τους ότι θα πραγματοποιηθεί ψηφοφορία σχετικά με τη συμμετοχή στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2026, σε μια έκτακτη συνεδρίαση της γενικής συνέλευσης της EBU που θα διεξαχθεί διαδικτυακά στις αρχές Νοεμβρίου».

Η Eurovision του επόμενου έτους, η οποία σηματοδοτεί την 70ή επέτειο του διαγωνισμού τραγουδιού, αναμένεται να διεξαχθεί στην αυστριακή πρωτεύουσα, Βιέννη, τον Μάιο, μετά τη νίκη του φιλοπαλαιστίνιου JJ στον τελευταίο διαγωνισμό, ο οποίος, λίγο μετά την επικράτησή του, κάλεσε την EBU να αποκλείσει το Ισραήλ από τη διοργάνωση.

Ο διοργανωτής ραδιοτηλεοπτικός φορέας ORF εξέφρασε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα την αισιοδοξία του ότι η εκδήλωση θα προχωρήσει κανονικά, ακόμα και σε περίπτωση μποϊκοτάζ και ενδεχόμενης απώλειας εισφορών από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς.

Γιατί πρέπει να αποκλειστεί το Ισραήλ από τη Eurovision

Τα τελευταία δύο χρόνια, η συζήτηση για τη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision έχει πάρει πρωτοφανείς διαστάσεις. Tο ζήτημα είναι ξεκάθαρο: το Ισραήλ δεν μπορεί να συνεχίσει να εμφανίζεται στη σκηνή της Eurovision σαν να μη συμβαίνει τίποτα, την ώρα που διεθνή δικαστήρια το ερευνούν για εγκλήματα πολέμου και γενοκτονία στη Γάζα. Ο αποκλεισμός του δεν είναι μόνο δίκαιος, αλλά αναγκαίος για να διαφυλαχθεί η αξιοπιστία του ίδιου του θεσμού.

Η Eurovision παρουσιάζεται κάθε χρόνο ως μια γιορτή μουσικής και ενότητας, ένα «μη πολιτικό» γεγονός που ενώνει χώρες και λαούς. Όμως, ακριβώς επειδή φέρει αυτόν τον χαρακτήρα, δεν μπορεί να προσφέρει βήμα σε κράτη που παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο. Διαφορετικά, μετατρέπεται σε εργαλείο προπαγάνδας, σε «πολιτιστικό ξέπλυμα» μιας αιματηρής πραγματικότητας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η EBU καλείται να πάρει δύσκολες αποφάσεις. Το 2022, η Ρωσία αποκλείστηκε αμέσως μετά την εισβολή στην Ουκρανία, με την επίσημη αιτιολογία ότι η συμμετοχή της θα έπληττε το κύρος του διαγωνισμού. Γιατί να ισχύουν άλλα μέτρα και σταθμά τώρα; Η επίθεση κατά αμάχων, η καταστροφή ολόκληρων περιοχών, οι χιλιάδες νεκροί, οι γιατροί και οι δημοσιογράφοι που στοχοποιούνται και δολοφονούνται, συνθέτουν μια εικόνα που δεν μπορεί να συγκαλυφθεί με μουσική και πυροτεχνήματα.

Επιπλέον, η Eurovision δεν είναι ουδέτερη από τη φύση της. Από το ποια χώρα φιλοξενεί, μέχρι το πώς προβάλλονται οι καλλιτέχνες, η πολιτική πάντα υπεισέρχεται. Γι’ αυτό και το επιχείρημα ότι «είναι ένας μη πολιτικός διαγωνισμός» είναι, κατά τη γνώμη μου, προσχηματικό. Αν πραγματικά θέλουμε να προστατεύσουμε τον χαρακτήρα της, οφείλουμε να βάλουμε όρια.

Ο αποκλεισμός του Ισραήλ δεν σημαίνει απόρριψη της ισραηλινής κοινωνίας ή των καλλιτεχνών της. Σημαίνει πως η διεθνής κοινότητα αρνείται να νομιμοποιήσει τις πολιτικές μιας κυβέρνησης που καταπατά ανθρώπινα δικαιώματα. Σημαίνει ότι οι αρχές της Eurovision -η ειρήνη, η συνεργασία, η ποικιλότητα- έχουν ουσιαστικό περιεχόμενο και δεν είναι απλώς ένα κενό σύνθημα.

Αν η EBU υποκύψει και διατηρήσει τη συμμετοχή του Ισραήλ, τότε το μήνυμα που θα σταλεί είναι πως οι κανόνες αλλάζουν ανάλογα με τις συμμαχίες και τα  πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Αντίθετα, αν επιλέξει τον αποκλεισμό, θα δείξει συνέπεια, θα σεβαστεί τις αξίες που επικαλείται και θα δώσει πραγματικό βάρος στη φωνή των θυμάτων.

Δεν είναι απλώς θέμα μουσικής· είναι θέμα ηθικής και δικαιοσύνης.