ΚΕΝΤΗΜΑ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΟ 2025 – ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ “ΓΙΑΤΙ”

Έχω προλάβει τις ποδιές (μολονότι είχαν καταργηθεί, το δικό μου σχολείο τις τίμησε άλλη μια τριετία), σε σχολείο θηλέων (που όταν πήγα είχε γίνει μεν, μεικτό, αλλά η σφραγίδα ανέφερε το θηλέων για χρόνια μετά στα απολυτήρια όλων -και των αγοριών), όταν υπήρχαν τα οικοκυρικά.

Δεν θέλω να την μπερδέψεις με την οικιακή οικονομία, που εισήχθη στις αρχές του ‘90 και μάθαινε στα παιδιά να διαχειρίζονται τα οικονομικά του νοικοκυριού, μαζί με άλλες δεξιότητες ζωής, όπως η υγιεινή και η οικολογία.

To μάθημα που πρόλαβα (το ’80), το είχε αναλάβει η γυμνασιάρχης, η οποία μας μάθαινε πράγματα, όπως το να ράβουμε κουμπιά, να “μαντάρουμε” και να κεντάμε.

Τα αγόρια έκαναν ξυλογλυπτική και ξυλοκοπτική -με μικρά πριονάκια που πουλούσαν τα ψιλικατζίδικα.

Δεν ήμασταν βλέπεις, όλοι ίσοι και όμοιοι.

Θυμάμαι να κάναμε και παραδοσιακούς χορούς, αλλά δεν θυμάμαι αν ήταν στο πλαίσιο ειδικού μαθήματος ή της γυμναστικής.

Θα έλεγες πως τιμούσαμε την παράδοση, σε όλα τα επίπεδα.

Τι λέει το υπουργείο Παιδείας για το πρόγραμμα με το κέντημα

Εν πάση περιπτώσει, το ράψιμο βγήκε από την ύλη το σχολικό έτος 2011-12 και λόγω κόστους των υλικών (κλωστές, βελόνες, υφάσματα κ.α.). Είχε χαρακτηριστεί και ως “γυναικείο”, με την εποχή να επιτάσσει, ούτως ή άλλως, μια στροφή στις ψηφιακές δεξιότητες.

Το 2025 εξελίχθηκε στο έτος της μεγαλύτερης τεχνολογικής εξέλιξης, μακρά της δεύτερης και αυτό που κάνει το υπουργείο Παιδείας της χώρας είναι στροφή στο κέντημα.

Ενώ λοιπόν, είμαστε στην τελική ευθεία για το 2026 και οι ελλείψεις εκπαιδευτικών στα σχολεία ξεπερνούν, σύμφωνα με την ΟΛΜΕ, τις 10.000, με την κατάσταση στα ειδικά σχολεία, τα Τμήματα Ένταξης και την Παράλληλη Στήριξη να είναι οριακή, το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε πως στα δημοτικά σχολεία θα δημιουργηθούν ειδικοί χώροι, τύπου μικρά εργαστήρια, όπου τα παιδιά θα μαθαίνουν ύφανση, κεραμική, κέντημα και πλέξιμο.

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες, εγκρίθηκε το ποσό των 4.000.000 ευρώ, για την προμήθεια και την εγκατάσταση του κατάλληλου εξοπλισμού και υλικού, για την ανάπτυξη του προγράμματος «Πολιτιστική Παιδεία – Εργαστήρια Δημιουργίας και Χειροτεχνίας», που «θα ενισχύσει τη σύνδεση των μαθητών με τη δημιουργική εργασία και την πολιτιστική ταυτότητα» , θα απομακρύνει τα παιδιά από τις ψηφιακές συσκευές (που προωθούνταν χάριν άλλης επιδότησης μέχρι πέρυσι) και θα είναι «ευθυγραμμισμένο με τις προτεραιότητες της UNESCO για εκπαίδευση στην πολιτιστική ποικιλομορφία».

Να σημειωθεί εδώ και ότι τα χρήματα του προγράμματος θα έλθουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έχουμε κάποια βασικά ερωτήματα που σχετίζονται με το πρόγραμμα. Όπως αν είναι καλή ιδέα να δώσεις ψαλίδια και βελόνες στα χέρια παιδιών που ζουν σε περίοδο έξαρσης βίας ανηλίκων, την οποία επί της ουσίας δεν έχει διαχειριστεί ούτε στο ελάχιστο η Πολιτεία.

Έπειτα, ποιοι θα διδάξουν τις τέχνες (ακόμα σχολεία περιμένουν τους μαθηματικούς τους), πού θα δημιουργηθούν ειδικοί χώροι σε “ταλαιπωρημένα” σχολεία, τα οποία έχουν από 24 έως 29 μαθητές σε κάθε τάξη, κατά την Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης.

Τι κενά θα μπορούσαν να καλύψουν 4.000.000 ευρώ στα ελληνικά σχολεία

Σε έλεγχο που έγινε προ δεκαετίας, τα μισά σχολικά κτίρια στην Ελλάδα είχαν κριθεί ως επικίνδυνα. Η νυν κυβέρνηση έδωσε 250.000.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 300.000.000 ευρώ από το Πρόγραμμα “Μαριέττα Γιαννάκου” που χρηματοδοτούν τέσσερις συστημικές τράπεζες, για να κάνει ασφαλείς τις υποδομές.

Ειρήσθω εν παρόδω, Δήμοι καταγγέλουν προβλήματα στην υλοποίηση του “Μαριέττα Γιαννάκου”, που έχει ακόμα δρόμο.

Αν κρίνω από τα υποστυλώματα που τοποθετήθηκαν στα κτίρια που στεγάζουν το 1ο και το 2ο Γυμνάσιο-Λύκειο Νέας Σμύρνης, ήταν θαύμα που δεν κατέρρευσε. Εξακολουθούν βέβαια, και καταρρέουν σοβάδες αλλού.

Tώρα που πέφτει η θερμοκρασία, θα διαπιστώσουμε και πόσα σχολεία δεν θα έχουν θέρμανση.

Το NEWS 24/7 επικοινώνησε με την εκπαιδευτικό Κ.Α, για περαιτέρω πληροφορίες επί του προγράμματος που, αυτό καθαυτό είναι μια χαρά, σε συνδυασμό όμως, με τα δεδομένα που επικρατούν στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση φαίνεται έως αστείο.

«Πώς είχαν πει πως υπάρχουν διαθέσιμα δωρεάν τεστ για τον Covid στα φαρμακεία, πήγαινε ο κόσμος και οι φαρμακοποιοί δεν ήξεραν τίποτα; Αυτό ακριβώς ισχύει, έως τώρα και με το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

«Όλοι ακούσαμε για το κέντημα, ωστόσο ακόμα δεν έχει έρθει κάποια εγκύκλιος. Ξέρουμε πως εγκρίθηκε ένα κονδύλι 4 εκατομμυρίων για να αγοραστεί εξοπλισμός, αλλά δεν αποσαφηνίστηκε ποιοι θα το πάρουν, πότε θα το πάρουν, ποιοι θα επιμορφωθούν για να διδάξουν κλπ.».

«Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση στα ελληνικά σχολεία. Με 4.000.000 ευρώ θα μπορούσαν να καλυφθούν πολλά κενά, με πρώτο αυτό των μαθηματικών που δεν υπάρχουν σε πολλά σχολεία ακόμα, ενώ τελειώνει ο Νοέμβριος.

Την ίδια ώρα, υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις στην παράλληλη στήριξη, ενώ πέφτουν και ταβάνια. Δεν είναι γραφικό αυτό που λέω. Κυριολεκτικά, πέφτουν ταβάνια στις σχολικές αίθουσες.

Επιπροσθέτως, δεν έχουμε καν Internet».

Αλλά υπάρχει πρόγραμμα πληροφορικής.

«Σε αυτήν την τάξη η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη. Σε όλους τους άλλους χώρους, το Internet “ψυχορραγεί”. Καλύπτουμε την έλλειψη με τα δεδομένα μας, αν υπάρχουν».

Ποιες τέχνες θα βοηθούσαν, ρεαλιστικά, τους μικρούς μαθητές

Θα έλεγε κανείς πως αν έπρεπε να εισαχθεί η διδασκαλία τεχνών που θα είχαν άμεση πρακτική εφαρμογή, θα απομάκρυναν τα παιδιά από τις οθόνες, θα τους μάθαιναν να είναι δημιουργικά και θα προωθούσαν το ομαδικό πνεύμα και την επικοινωνία -όσα το υπουργείο Παιδείας υποστηρίζει πως μπορεί να κάνει το κέντημα, η υφαντική, η κεραμική, το κέντημα και το πλέξιμο-, υπάρχουν άλλα φαβορί.

Δανειστήκαμε ιδέες γονέων από τα forums και καταθέτουμε και τις δικές μας.

Ένα εργαστήριο ξυλουργικής που θα επιδιόρθωνε (ή θα κατασκεύαζε) θρανία, καρέκλες και πόρτες των σχολικών εγκαταστάσεων που δεν αντικαθίστανται μολονότι έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης, ένα εργαστήρι στο οποίο οικοδόμος θα δίδασκε πώς χτίζεις με τούβλα και πώς σοβατίζεις θα έλυνε όλα τα ζητήματα με τις φθορές, ενώ πρόγραμμα που θα μάθαινε στα παιδιά την τέχνη των ελαιοχρωματιστών, των ηλεκτρολόγων και των υδραυλικών θα τους βοηθούσε σε όλη τους τη ζωή.

Δεν θα πεινούσαν ποτέ, όσο και αν εξελιχθεί η τεχνητή νοημοσύνη.

Αν αφήσουμε τον κλαυσίγελο στην άκρη, μαθήματα ΚΑΡΠΑ ή σωστής οδικής συμπεριφοράς ή εκπαίδευσης ως προς την συμπεριφορά προς τους συνανθρώπους μας, τα ζώα και το περιβάλλον ή ακόμα και κοινωνικοποίησης και τρόποι να βάλουν την άσκηση στην καθημερινότητα τους τα παιδιά, ώστε να είναι υγιείς ενήλικες δεν θέλουν νέους χώρους και σώζουν ζωές.

Για όλα αυτά όμως, δεν προβλέπονται ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, γιατί μάλλον δεν είναι συχνά φαινόμενα στην ΕΕ. Το υπουργείο είχε να επιλέξει από συγκεκριμένη λίστα.

Πόσες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις εκπαίδευσης παίρνει η Ελλάδα

Στην Ελλάδα το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων μπορεί να ‘χει προβλήματα, αλλά στην Ευρώπη πάει καλά.

Έχει εκμεταλλευτεί κάθε βασική δυνατότητα χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και με το πρόσφατο πρόγραμμα, περνάει στις υποκατηγορίες.

Συγκεκριμένα, το Erasmus+ που χρηματοδοτεί σχολεία και εκπαιδευτικό προσωπικό, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε διακρατικά έργα και κινητικότητες, για την προώθηση της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης και την ενίσχυση των νέων στο δημοκρατικό βίο, που τέθηκε σε ισχύ φέτος, το “πήραμε”. Tα λεφτά που θα πάρουμε εξαρτώνται από τον αριθμό των συμμετεχόντων σε προγράμματα και δράσεις.

Στο Creative Europe, που στηρίζει πολιτιστικά και δημιουργικά έργα, δίκτυα, λογοτεχνική μετάφραση και διακρατικές συνεργασίες, συμμετέχουμε φέτος σε περισσότερα από 130 έργα, με συνολικό προϋπολογισμό δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ο προϋπολογισμός του project από το 2021 έως το 2027 είναι 2.4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Σε “Δημιουργική Ευρώπη” το πρόγραμμα “Πολιτιστική Παιδεία – Εργαστήρια Δημιουργίας και Χειροτεχνίας”. Δηλαδή, το κέντημα. Ειρήσθω εν παρόδω, υπάρχουν και χρηματοδοτήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, για επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, κοινωνική συνοχή και προώθηση αξιών.

Στο e-Twinning, που ενθαρρύνει τη δημιουργική μάθηση μέσω της συνεργασίας σχολείων σε όλη την Ευρώπη μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες, είναι εγγεγραμμένοι περισσότεροι από 50.000 εκπαιδευτικοί και περίπου 15.000 σχολικές μονάδες «που έχουν υλοποιήσει γύρω στις 23.000 συνεργατικά έργα μέχρι σήμερα».

Η χρηματοδότηση που καλύπτει το 80% των λειτουργικών εξόδων, πηγαίνει κυρίως εθνικές υπηρεσίες, όπως η Εθνική Υπηρεσία Υποστήριξης, που λειτουργεί από το Ινστιτούτο Διόφαντος, σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας.

Είμαστε ενεργοί και στο SAT4EU, που αφορά την τεχνολογική ενίσχυση σχολείων, με δωρεάν δορυφορική σύνδεση Internet. O προϋπολογισμός είναι 222.153 ευρώ και η επιχορήγηση 199.938 ευρώ.

Δεν προσπεράσαμε τις διαδραστικές εκπαιδευτικές δράσεις για δημοτικά σχολεία που επιχορηγεί η ΕΕ. Μια τέτοια συνθήκη είναι το Πλωτό Μουσείο “Νεράιδα”.

Τι λένε γονείς για το μάθημα του κεντήματος

Η αλήθεια είναι πως η μονότονη κίνηση μάς βοηθά να απαλλαγούμε από το άγχος. Ηρεμεί το μυαλό και το σώμα. Αν με ρωτάς, όταν έχεις να κάνεις με παιδιά, το ζητούμενο είναι τους μάθεις -ουσιαστικά, όχι με πρόγραμμα ψυχολόγων που δεν επαρκεί ούτε στο ελάχιστο- να αναγνωρίζουν το άγχος που έχουν, ώστε να ξαναγίνουν παιδιά πριν… χάσουν το τρένο.

Στα εκπαιδευτικά συστήματα που είναι προηγμένα, υπάρχουν δραστηριότητες για τα παιδιά που ανήκουν στο 2025, όπως αυτό της Δανίας που κάθε παιδί ηλικίας 6 με 16 ετών, παρακολουθεί εβδομαδιαίο μάθημα ενσυναίσθησης, που περιλαμβάνει την ευγένεια με τους ανθρώπους και τα ζώα.

Στη Φινλανδία τα παιδιά αναλαμβάνουν projects, όπως το cost-benefit analysis: ασχολούνται με κάτι που τους ενδιαφέρει (πχ την αξιοποίηση ενός μικρού κομματιού γης) και καταγράφουν όσα κάνουν.

Η άποψη των γονέων, ως προς την έμπνευση της κυρίας Ζαχαράκη προφανώς και αναζητήθηκε. Μια “βόλτα” στα social media και σε forum γονέων ήταν αρκετή, για να ενημερωθούμε για την άποψη της πλειοψηφίας.

Επισημάνθηκε πως σε πολλά σχολεία δεν υπάρχουν καβαλέτα ή καθηγητές για το Ελεύθερο Σχέδιο που βάζουν παιδιά σε περισσότερες από 10 σχολές, όπως και ότι το κανονικό σχολικό πρόγραμμα τελειώνει γύρω στις 12.30, όταν δεν υπάρχουν κενά, ενώ το ολοήμερο συρρικνώθηκε απελπιστικά και “παραδίδεται” ουσιαστικά, στον ιδιωτικό τομέα.

Σημειώθηκε και ότι μια υπεράριθμη τάξη, όπου μεταξύ των οποίων υπάρχουν και παιδιά με ΔΕΠΥ, χρειάζεται μια επιπλέον προσοχή όταν τα παιδιά χειρίζονται βελόνες.

Οι περισσότεροι στάθηκαν στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν τα βασικά, όπως ασφαλείς υποδομές, είχαν θέρμανση και ψύξη για την ομαλή διδασκαλία/ Τουναντίον, υπάρχουν κενά εκπαιδευτικών, μοιράζονται τα παιδιά σε άλλες τάξεις, σε περίπτωση ασθενείας του/της εκπαιδευτικού, η εκπαιδευτική ύλη δεν είναι σύγχρονη (και όχι βιβλία παλαιότερων δεκαετιών) και σύμφωνη με την εποχή και δεν δίνονται κίνητρα στα παιδιά, να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και όσα τους ενδιαφέρουν.

Κατά συνέπεια, εφόσον τακτοποιηθούν όλα αυτά, μετά περνάμε και στις δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν στη ψυχολογία των παιδιών, που καθημερινά δοκιμάζεται ποικιλοτρόπως στα ελληνικά σχολεία.