“ΒΛΕΠΩ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΝΑ ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΚΙ ΕΜΕΝΑ”

Από το  timeline μου αυτές τις μέρες έχουν περάσει πολλά βίντεο που σχετίζονται με την πολεμική επίθεση του κράτους του Ισραήλ στα παλαιστινιακά εδάφη. Έχω αντέξει να δω αρκετά, παρότι μπορεί να μου προκαλούν εκνευρισμό ή ακόμα και να μου φέρνουν μια αίσθηση αναγούλας. Έχω δει όλες τις χειραψίες της Ουρσουλα φον ντερ Λαιεν, του Μπαιντεν, του Μητσοτάκη με τον Νετανιάχου, τα βίντεο με τις αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα, είδα ακόμα και τα βίντεο ορισμένων ισραηλινών content creators που κοροϊδεύουν τους κατοίκους της Γάζας, πίνοντας νερό, μοστράροντας τις ηλεκτρονικές τους συσκευές, βάφοντας με κέτσαπ τα ρούχα τους – μούδιασα με τον άκαμπτο μισανθρωπισμό και την ξεχειλισμένη κακεντρέχεια αλλά το είδα με μοναδικό ανάχωμα στο αισχρό θέαμα ότι αυτοί οι τύποι δεν εκφράζουν το σύνολο της Ισραηλινής κοινωνίας.

Αυτό που δεν άντεξα να δω είναι το βίντεο με τον ανταποκριτή του Al Jazeera Ουαέλ αλ Νταχντού να σπαράζει πάνω από τα δολοφονημένα σώματα των παιδιών του και της συζύγου του. Δεν άντεξα να δω το βίντεο με τον γιατρό από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να διηγείται πως αναγκάστηκε να ακρωτηριάσει στο πάτωμα, με μερική αναισθησία το πόδι ενός εννιάχρονου παιδιού μπροστά στην οικογένεια του. Γιατί στη Γάζα καθημερινά δολοφονούνται και βασανίζονται παιδιά κι αυτή την βαρβαρότητα η συντριπτική πλειονότητα των δυτικών κυβερνήσεων την αποκαλεί «δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα». Δε φτάνουν μόνο οι βόμβες για τέτοιο θανατικό, χρειάζονται και οι λέξεις. Εξίσου δηλητηριώδεις και φονικές. 

Σωστά τα είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες στον ΟΗΕ, η μοναδική καθαρή φωνή που ακούστηκε στεντόρεια από την πλευρά της Δύσης. Ζούμε, όμως, σε τόσο αντεστραμμένους και χαλεπούς καιρούς που το να λες απλά την αλήθεια δεν είναι ανεκτό και τιμωρείται. Η ιστορία δεν ξεκίνησε να γράφεται στις 7 Οκτώβρη. Η Γάζα ήταν μια φυλακή δύο εκατομμυρίων ανθρώπων, περικυκλωμένη από τείχη και στρατό, σε αποκλεισμό επί 18 χρόνια. Η Γάζα που τώρα από φυλακή «μετατρέπεται σε νεκροταφείο», όπως υπογράμμισε ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ Φιλίπε Λαζαρίνι. Η σύγχρονη ιστορία των Παλαιστινίων είναι συνυφασμένη με την οδύνη, το ξερίζωμα, την απειλή, τη βία και την απαξίωση. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από τη γη τους στις παρελθοντικές πολεμικές επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού, χωρίς δικαίωμα επιστροφής.

Έξι εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν πρόσφυγες σε διάφορες περιοχές, αποκομμένοι από το πλαίσιο τους, με κατακερματισμένες οικογένειες και τεμαχισμένες γενεαλογίες.  Άνθρωποι που αγωνιούν για τους δικούς τους, που πασχίζουν να μάθουν νέα για φίλους και συγγενείς, που έχει πετρώσει ο θυμός στα πρόσωπα τους, που δεν ξέρουν αν και πότε θα απεγκλωβιστούν από μια κατάσταση limbo, αν θα δουν τα χωριά που εγκατέλειψαν ή που δεν γνώρισαν παρά μόνο ως οικογενειακά μνημονικά σπαράγματα, αν θα συνδεθούν με ό,τι οι ίδιοι/ες κουβαλούν ως κάτι οικείο και αγαπημένο. 

Τον Jesam τον είχα γνωρίσει στην Ελλάδα. Τώρα ζει στη Βηρυτό και δουλεύει για την οργάνωση Jafra: «Είμαι Παλαιστίνιος από τη Δυτική Όχθη, από τη Τζενίν, από τα χωριά που βρίσκονται υπό κατοχή. Ο πατέρας μου απελάθηκε από την Ιορδανία τον Μαύρο Σεπτέμβρη, πήγαμε στη Συρία μέχρι το 2011, μετά σε προσφυγικό καταυλισμό, πέρασα ένα διάστημα στην Ελλάδα και τώρα είμαι στον Λίβανο. Αυτή την περίοδο είμαστε όλοι σε αναταραχή. Δε θα κάτσουμε σιωπηλοί να παρακολουθούμε τη σφαγή. Όλα μου τα ξαδέρφια βρίσκονται στην Δυτική Όχθη, έχω φίλους και συγγενείς στη Γάζα, έχω ανθρώπους στα κατεχόμενα από το Ισραήλ μέρη. Αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Από τις 7 Οκτώβρη και μετά το κράτος του Ισραήλ έκοψε την πρόσβαση σε νερό, ρεύμα, φαγητό και φάρμακα. Τα καύσιμα έχουν τελειώσει. Τα νοσοκομεία είναι γεμάτα κόσμο αλλά δεν έχουν τα μέσα να τους φροντίσουν. Τα ίδια τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τα τεμένη, οι καταυλισμοί δέχονται επιθέσεις. Έχω ζήσει τον πόλεμο στη Συρία. Τουλάχιστον υπήρχε συμφωνία για ανθρωπιστικούς διαδρόμους, για να μπορούν να φύγουν οι άνθρωποι. Στη Γάζα δε μπορούν. Δεν τους αφήνουν καμία άλλη επιλογή από το να πεθάνουν εκεί. Οικογένειες ολόκληρες 15-18 ατόμων έχουν αφανιστεί. Αυτό συμβαίνει πρώτη φορά. Στη Δυτική Όχθη έχουν αυξηθεί οι διώξεις ως αντίποινα. Τις τελευταίες 17 ημέρες έχουν σκοτωθεί περισσότερα από 100 άτομα κι έχουν φυλακιστεί 1000. 

Στη Δύση μιλούν για πολιτισμό και ανθρώπινα δικαιώματα αλλά αυτά δεν ισχύουν για τον παλαιστινιακό λαό. Οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις έδωσαν πράσινο φως στο Ισραήλ για τον πόλεμο  στο όνομα της «αυτοάμυνας». «Αυτοάμυνα» απέναντι σε ποιους; Οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν δικαίωμα να αντισταθούν στην κατοχή; Είμαι θυμωμένος για την αδιαφορία της διεθνούς κοινότητας – των κυβερνήσεων, διαχωρίζω τις κοινωνίες από τις κυβερνήσεις. Δεν καταλαβαίνουν ότι όσο συνεχίζεται αυτό το έγκλημα, η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή θα γίνει ανεξέλεγκτη. Δεν είναι πόλεμος ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ, είναι ανάμεσα σε αποικιοκράτες και τον παλαιστινιακό λαό, για το δικαίωμα μας να υπάρχουμε. 

Όχι δε φοβάμαι τι θα γίνει αν μπει ο ισραηλινός στρατός με χερσαίες δυνάμεις στη Γάζα. Γιατί τότε θα αντιμετωπίσουν πρόσωπο με πρόσωπο τους Παλαιστίνιους, ενώ τώρα ρίχνουν βόμβες από τον αέρα. Οι Ισραηλινοί στρατιώτες δεν έχουν ψυχή, γιατί δε παλεύουν για τη γη και για το δίκιο τους. Κανείς δε θέλει να πεθάνει για τον Νετανιάχου και τις εταιρείες που βγάζουν λεφτά. 

Δε μου επιτρέπεται να επιστρέψω στην Παλαιστίνη, σε κανέναν Παλαιστίνιο πρόσφυγα δεν επιτρέπεται. Μόνο αν έχεις ευρωπαϊκή βίζα μπορείς να την επισκεφτείς ως τουρίστας. Δε θέλουμε αυτό, όμως. Θέλουμε να επιστρέψουμε σπίτι μας σαν ελεύθεροι άνθρωποι. Εγώ είμαι πρόσφυγας 45 χρόνια, όλη μου τη ζωή. Δεν θέλω και τα παιδιά μου να ζήσουν ως πρόσφυγες». 

Ο ισραηλινός στρατός έχει ρίξει σε λίγες μέρες στη Γάζα περισσότερες βόμβες απ’ όσες είχαν ρίξει οι ΗΠΑ στο Ιρακ σ’ ένα χρόνο, αρκετές οπλισμένες με τον απαγορευμένο λευκό φώσφορο. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία από το υπουργείο Υγείας στη Γάζα,  7.028,Παλαιστίνιοι (τόσος ήταν ο αριθμός όταν γραφόταν το άρθρο, το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα νούμερα) έχουν σκοτωθεί από τις 7 Οκτωβρίου, ανάμεσα τους 2.913 παιδιά, 1.709 γυναίκες και 397 ηλικιωμένοι. Ο εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, Ρίτσαρντ Πίπερκορν, δήλωσε ότι ο ΠΟΥ έχει λάβει αναφορές ότι κάτω από τα ερείπια στη βομβαρδισμένη Γάζα βρίσκονται περίπου 1.000 νεκροί, άνθρωποι που αγνοούνταν και δεν έχουν περιληφθεί στους νεκρούς του πολέμου. Πάνω από το 60% των εγκαταστάσεων πρωτοβάθμιας περίθαλψης έχουν κλείσει και τα νοσοκομεία στη Γάζα βρίσκονται στο χείλος της κατάρρευσης λόγω της έλλειψης ενέργειας, φαρμάκων, εξοπλισμού και εξειδικευμένου προσωπικού, σύμφωνα με δήλωση του Γραφείου του ΟΗΕ για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων την Πέμπτη. Οι εσωτερικά εκτοπισμένοι ξεπερνούν τα 700.000 άτομα. Κι η καταστροφή δεν έχει σταματημό. 

Όταν τελείωσε μια πορεία υπέρ της Παλαιστίνης στο κέντρο της Αθήνας, συνάντησα τη Rula – μου διευκρίνισε αμέσως ότι αυτό είναι το παλαιστινιακό της όνομα, δεν είναι όπως το ελληνικό «Ρούλα» που συνήθως αποτελεί τροποποίηση του αρχικού ονόματος. Εδώ γνώρισε τον επίσης Παλαιστίνιο σύζυγο της, παντρεύτηκαν κι έκαναν παιδιά. 

«Εγώ γεννήθηκα σε καταυλισμό παλαιστίνιων προσφύγων στο Λίβανο. Τα χωριά των γονιών μου βρίσκονται κάτω από ισραηλινή κατοχή. Όταν μετά από χρόνια πήρα την ελληνική ιθαγένεια, επισκέφτηκα την Παλαιστίνη ως «ελληνίδα τουρίστρια». Πήγα πρώτη φορά το 2013, έφτασα στα χωριά των γονιών μου. Ήταν η πιο σημαντική στιγμή της ζωής μου. Βρήκα κάποιες ελιές στο χωριό του πατέρα μου πάνω στα δέντρα, τις έκοψα και όταν επέστρεψα του τις πήγα κι έβαλε τα κλάματα. Πήγα ξανά αρκετές φορές. Είχα ανάγκη να μάθω την Παλαιστίνη, να μάθω τη γεωγραφία της, την ιστορία της, να μην είναι μόνο ένας χάρτης και μια οικογενειακή μνήμη. 

Τώρα προσπαθούμε κάθε μέρα να επικοινωνήσουμε με τους συγγενείς μας στη Γάζα. Η θεία μου όταν βρίσκει δίκτυο, επειδή ξέρει ότι ανησυχούμε, μας στέλνει «καλημέρα, είμαι καλά». Έχω έναν φίλο που μετακινείται με την οικογένεια του, πήγαν προς το νότο αλλά ούτε εκεί ήταν ασφαλείς, κι εκεί τους βομβάρδισαν, μετακινήθηκε ξανά. Όποτε μπορεί ενημερώνει ότι είναι ακόμα ζωντανός. Είναι αβάσταχτο για μένα αυτό που συμβαίνει. Βλέπω τους ανθρώπους μας να σκοτώνονται, το βλέπω στην τηλεόραση και με σκοτώνει κι εμένα, δε μπορώ ούτε να φάω, ούτε να κοιμηθώ. Αν ανοίξουν τα σύνορα, θέλω να πάω να τους βρω. Είναι ντροπή για όλη τη ανθρωπότητα. Ξέρουν ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη, ότι δεν υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα για εμάς μα δεν τους νοιάζει. Νιώθω μεγάλη απογοήτευση και με την ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα για μένα ήταν δεύτερη πατρίδα. Δεν μπορώ να καταλάβω πως και γιατί άλλαξε η στάση της χώρας. Πως μπόρεσαν να μας το κάνουν αυτό; Δε γίνεται να μην ξέρουν την αλήθεια.»

Μαζί της ήταν ο γιος της ο Mahmood, ο οποίος γεννήθηκε στην Ελλάδα: 

«Έμαθα από τους γονείς μου την ιστορία της Παλαιστίνης, πως τα χωριά μας καταστράφηκαν, πως εκδιώχθηκαν, πως στο σόι μας κάποιοι σκοτώθηκαν πολεμώντας. Στη δεύτερη Ιντιφάντα ήμουν στο δρόμο και διαδήλωνα με χιλιάδες ανθρώπους για το δίκιο μας. Έχω συγγενείς και φίλους στην Παλαιστίνη. Νιώθoυν μεγάλη ανασφάλεια, δεν ξέρουν πως θα τους βρει το μέλλον, αυτό ισχύει πάντα στην Παλαιστίνη αλλά τώρα είναι χειρότερα. Ένας φίλος μου που ζει στη Δυτική Όχθη μου περιέγραψε πως πριν λίγες μέρες τους επιτέθηκαν ισραηλινοί στο χωριό τους, τραυμάτισαν τέσσερα άτομα, τους πυροβολούσαν στα πόδια για να μη μπορούν να τρέξουν. 

Δεν αντιμετώπισα ποτέ πρόβλημα στην Ελλάδα γι’ αυτό που είμαι. Ακόμα και στο στρατό μου φέρθηκαν καλά. Οι Έλληνες αγαπούν την Παλαιστίνη. Δυστυχώς τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά, η ελληνική κυβέρνηση άλλαξε την παραδοσιακή στάση της χώρας, δεν είναι καν ουδέτερη, έβαλαν την ισραηλινή σημαία στο Κοινοβούλιο αλλά όχι την παλαιστινιακή Γιατί; Τα δικά μας παιδιά δεν έχουν αξία;»

Το ερώτημα του Μαχμούτ συμπυκνώνει την παρατεταμένη αδιαφορία των δυτικών κρατών απέναντι στην στρατηγική εθνοκάθαρσης που εφαρμόζει ο υπερσυντηρητικός ακροδεξιός συνασπισμός του Νετανιάχου στην Παλαιστίνη, απέναντι στην διαρκή τους άρνηση να αποδεχτούν την ύπαρξη του παλαιστινιακού κράτους και να εργαστούν για την αρμονική συνύπαρξη των δύο λαών, απέναντι στην κατάφωρη παραβίαση του ανθρωπιστικού δικαίου που εξελίσσεται κάθε μέρα στις οθόνες μας. Σε πλήρη ευθυγράμμιση και η ελληνική κυβέρνηση – εξού και το διάχυτο παράπονο του Mahmood και της μητέρας του -, η οποία επέλεξε μια μεροληπτική και μονοδιάστατη προσέγγιση υπέρ των ισραηλινών συμφερόντων, πληγώνοντας τους παραδοσιακούς δεσμούς που είχε η ελληνική κοινωνία με τον παλαιστινιακό πληθυσμό. Από την άλλη, η στάση των κυβερνήσεων δεν ταυτίζεται απαραίτητα με την κοινωνική διάθεση. Ένα σημαντικό τμήμα των ευρωπαίων πολιτών δεν μένει ανέγγιχτο από το δράμα που κλιμακώνεται στη Γάζα, είναι σπλαχνικό, ζητά τερματισμό του πολέμου και εξεύρεση δίκαιης λύσης στη βάση της αναγνώρισης δύο ανεξάρτητων κρατών, του Ισραηλινού και του Παλαιστινιακού. Υπάρχει αντιπολεμικό κίνημα και υπάρχουν ακτιβιστές/στριες που συστηματικά καταγγέλλουν τους εποικισμούς, τις φυλακίσεις των Παλαιστινίων, τον αποκλεισμό και τον οικονομικό στραγγαλισμό.

Ήταν ένα θετικό ξάφνιασμα για μένα το γεγονός ότι πηγαίνοντας ένα πρωινό στο Somoud, το Κοινωνικό Κέντρο που έφτιαξαν Παλαιστίνιοι πρόσφυγες και αλληλέγγυοι/ες στα Εξάρχεια, συνάντησα τη Jodie, μια Βρετανή συντάκτρια μόδας που παράτησε τη δουλειά της και το σπίτι της γιατί ήθελε να ζήσει αλλιώς, κάνοντας πράγματα που έχουν κοινωνικό αποτύπωμα, όπως η αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη. Μου μίλησε για το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει στην Αθήνα ένα χωροταξικό σημείο αναφοράς για την παλαιστινιακή κοινότητα που ταυτόχρονα λειτουργεί και ως κόμβος πολιτισμικής όσμωσης διαφορετικών κοινοτήτων αλλά και πόσο βαριές είναι αυτές οι ώρες που φίλοι/ες της Παλαιστίνοι/ες έχουν μέρες να μάθουν νέα από τους δικούς τους.

Η τελευταία συνομιλήτρια μας είναι η Rosol που γεννήθηκε στην Ιορδανία, έναν τόπο που έχουν καταφύγει αρκετοί Παλαιστίνιοι πρόσφυγες και τώρα ζει στην Ελλάδα: 

«Η γιαγιά μου είναι από τη Τζενίν. Κάθε Παρασκευή μάζευε όλη την οικογένεια στο σπίτι για φαγητό, οι τοίχοι ήταν γεμάτοι χάρτες και φωτογραφίες της Παλαιστίνης. Μας μαγείρευε παραδοσιακό παλαιστινιακό φαγητό, μας έλεγε ιστορίες, πως το μεγάλωσε, για τους ανθρώπους που έχασε στον πόλεμο. Δεν έπαψε ποτέ να πιστεύει ότι μια μέρα η Παλαιστίνη θα είναι ελεύθερη. Είναι πολύ άδικο αυτό που συμβαίνει. Έχουμε οικείους στη Γάζα. Τις τελευταίες μέρες έχουμε χάσει την επαφή μαζί τους. Κάποιοι είναι ηλικιωμένοι και δεν έχουν social media, δεν ξέρουν να χρησιμοποιούν καλά το ίντερνετ. Τα MME αναπαράγουν κυρίως την ισραηλινή προπαγάνδα με αποτέλεσμα ο κόσμος να έχει άγνοια για βασικές πτυχές του ζητήματος. Υπάρχουν άτομα, όμως, που μας συμπαραστέκονται και συμμετέχουν στις διαδηλώσεις. Παίρνω κουράγιο απ’ αυτό. 

Θέλω να πω και κάτι που αξίζει να ακουστεί. Έχω γνωρίσει Ισραηλινούς που μεγάλωσαν σ’ ένα σκληρό σιωνιστικό πλαίσιο, που έμαθαν να μας μισούν και κάποια στιγμή αντίκρισαν την αλήθεια, απαγκιστρώθηκαν από το μίσος και αγωνίζονται ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική του κράτους του Ισραήλ. Είμαι περήφανη γι’ αυτούς. Μακάρι να το συνειδητοποιούσαν όλοι οι κάτοικοι του Ισραήλ. Θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα». 

Βρίσκω ανοιχτόκαρδη και ακριβοδίκαιη την τελευταία επισήμανση της Rosol, γιατί όντως ένα κομμάτι, ενδεχομένως μειοψηφικό, των πολιτών του Ισραήλ αρθρώνει έναν γενναίο φιλειρηνικό και αντιμιλιταριστικό λόγο με μεγάλο τίμημα, γιατί χλευάζεται και στοχοποιείται στην ίδια του τη χώρα. Το να επιμένεις, όμως, μέσα στο πολεμικό σφαγείο, να διεκδικείς δικαιοσύνη και να βλέπεις με αλληλεγγύη και συμπόνια αυτούς που σου γάζωσαν τον εγκέφαλο ότι είναι εχθροί σου, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αποτελεί μια κορυφαία πράξη καθαρής συνείδησης  που μαζί με το διεθνές αντιπολεμικό κίνημα και τον αγώνα των Παλαιστινίων, σχηματίζουν ένα τόξο ελπίδας, το μοναδικό που μπορεί να σταματήσει κάποια στιγμή το παροξυσμό και τη βαναυσότητα. Ως τότε, ο πόνος είναι οξύς και αμείωτος.

Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, σημαδεμένοι από ένα διαγενεακό τραύμα, υποφέρουν, αγανακτούν, υπερασπίζονται την κλεμμένη και υπονομευμένη αξία της ύπαρξης τους. Την Παλαιστίνη που μπορεί να μην έχουν δει ποτέ, τη φέρουν πάνω τους, σαν κληροδότημα και όραμα. Κάθε φορά που ισοπεδώνεται, ρέει ξανά και η δική τους ουλή.