“ΠΟΛΕΜΑΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΧΟΥΘΙ” – ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΥΘΡΑ ΘΑΛΑΣΣΑ

Το μεσημέρι της Πέμπτης (4/1) το BBC μετέδωσε ότι οι αντάρτες Χούθι αψηφούν την προειδοποίηση των μεγάλων δυτικών κρατών ότι θα υποστούν συνέπειες αν συνεχίσουν τις επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων στα ανοιχτά της Υεμένης. «Νωρίτερα σήμερα διάβασα ότι η Ερυθρά Θάλασσα θεωρείται κλειστή για τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Δεν προκύπτει. Στις ανοιχτές βάσεις δεδομένων φαίνεται ότι οι πλόες πραγματοποιούνται κανονικά».

Η κλήση στο WhatsApp ήταν μεταξύ δεκάδων που έκανε την ίδια μέρα με τη ζώνη του πυρός. Στέλεχος διεθνούς εταιρείας ένοπλων φρουρών σε εμπορικά πλοία, ελληνικής καταγωγής ο ίδιος, δέχτηκε υπό τον όρο της ανωνυμίας να μιλήσει στο Magazine για όσα συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες στην Ερυθρά Θάλασσα, έναν από τους σημαντικότερους διαδρόμους για το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο.

Οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, προς υποστήριξη της Χαμάς, πραγματοποιούν επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων ισραηλινών συμφερόντων ή πλοίων που κατευθύνονται προς το Ισραήλ, στο στενό Μπαμπ ελ-Μαντέμπ μεταξύ της Υεμένης, του Τζιμπουτί και της Ερυθραίας. Το στενό συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τον Κόλπο του Άντεν και κατ’ επέκταση τον Ινδικό Ωκεανό, επομένως είναι ζωτικής σημασίας για τη διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ Ασίας και Ευρώπης – εκτιμάται ότι το 12% του διεθνούς εμπορίου διακινείται μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.

Δεν είναι βέβαιο ότι όλοι οι στόχοι συνδέονται με το Ισραήλ, ωστόσο οι μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς εμπορευμάτων εκτρέπουν τα εμπορικά πλοία, τα οποία πρέπει να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής. Το ταξίδι γίνεται 3.500 ναυτικά μίλια – ή αλλιώς δέκα μέρες -μεγαλύτερο.

Από τα τέλη Νοεμβρίου, οι Χούθι, που φέρεται να χτυπούν κατ’ εντολή του Ιράν, έχουν πραγματοποιήσει περισσότερες από 20 επιθέσεις – κατά άλλους τουλάχιστον 35 επιθέσεις – εναντίον εμπορικών πλοίων με drones, πυραύλους και ταχύπλοα. Επιπλέον, μεταδίδουν ηχογραφημένα μηνύματα που ζητούν από τους καπετάνιους να οδηγήσουν τα πλοία «για επιθεώρηση» σε λιμάνια που ελέγχουν οι ίδιοι.

Σε ηχογραφημένο απόσπασμα, που παραχωρήθηκε πριν τα Χριστούγεννα από ιδιωτική εταιρεία ασφάλειας, ακούγεται μέρος της επικοινωνίας μεταξύ των ανταρτών Χούθι, του καπετάνιου ενός εμπορικού πλοίου που δέχεται επίθεση και του αξιωματικού ενός πολεμικού σκάφους που περιπολεί στην Ερυθρά Θάλασσα. «Ασφάλισε το AIS (σσ: το σύστημα εντοπισμού του στίγματος του πλοίου) και άλλαξε πορεία», είναι η σύσταση του στρατιωτικού σκάφους προς το εμπορικό. «Έχουμε ένοπλους φρουρούς στο πλοίο και ρίχνουν πυρά, όμως βόμβες συνεχίζουν να πέφτουν στο νερό κοντά στο σκάφος μας», απαντά ο καπετάνιος του εμπορικού.

 

Όσα πλοία επιμένουν να διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα, χρειάζονται ιδιωτικούς φρουρούς για να τα προστατεύουν. Η βιομηχανία των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας είχε ανθίσει τα προηγούμενα χρόνια, λόγω των πειρατών. Τώρα, οι ίδιοι μεγάλοι παίκτες επιστρέφουν στην περιοχή. «Δεν έχει σταματήσει να χτυπά το τηλέφωνο», είπε στο Magazine ο ίδιος άνθρωπος που γνωρίζει αρκετά καλά τα μυστικά της Ερυθράς Θάλασσας και του Κόλπου του Άντεν.

«Οι Χούθι δεν είναι καινούργια απειλή», λέει ο ίδιος. «Ελέγχουν τα τελευταία χρόνια το βόρειο τμήμα της Υεμένης, την πρωτεύουσα Σαναά και την ακτογραμμή στην Ερυθρά Θάλασσα. Η επίσημη κυβέρνηση της Υεμένης έχει διαφύγει στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Οι Χούθι ελέγχουν ένα μεγάλο μέρος της χώρας, όμως δεν την κυβερνούν. Η Δύση και επομένως οι μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης πλοίων, τους χαρακτηρίζουν ως state-like actor». 

Ο εμφύλιος στην Υεμένη έχει προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση και πανδημίες. Τρόφιμα και φάρμακα μεταφέρονται στα λιμάνια Αλ Χουνταϊντά και Αλ-Σαλίφ, αφού πρώτα τα φορτία ελεγχθούν στο Τζιμπουτί από παρατηρητές των Ηνωμένων Εθνών. «Οι Χούθι έχουν ανάγκη την ανθρωπιστική βοήθεια. Για τα όπλα έχουν εξασφαλισμένη άλλη διαδρομή», περιγράφει στο Magazine η πηγή. «Τα όπλα που στέλνει στους αντάρτες το Ιράν, μεταφέρονται στη Σομαλία, συνήθως στο λιμάνι του Μποσάσο, κι από εκεί με ψαροκάικα περνούν απέναντι στην Υεμένη».

Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ GALAXY LEADER

Οι ρακένδυτοι αντάρτες Χούθι διαθέτουν drones και πυραύλους – έστω σοβιετικής κατασκευής- κι επίσης τουλάχιστον δύο ελικόπτερα. Ένα από αυτά φαίνεται στο βίντεο που έδωσαν στη δημοσιότητα τον περασμένο Νοέμβριο, στην πρώτη επιχείρηση κατάληψης εναντίον του Galaxy Leader, εμπορικού πλοίου μεταφοράς αυτοκινήτων. Μετά από αυτό, είχαν κερδίσει τη δημοσιότητα που ζητούσαν.

Το πλοίο είναι ισραηλινών συμφερόντων και ως τεχνικός διαχειριστής εμφανίζεται μια ελληνική εταιρεία. Στις ανοιχτές ναυτιλιακές βάσεις δεδομένων το Galaxy Leader φαίνεται σήμερα αγκυροβολημένο στο λιμάνι Αλ-Σαλίφ, που ελέγχεται από τους Χούθι. 

«Η κρίση, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκονται αντάρτες που φορούν σαγιονάρες, προκαλεί έντονο διπολισμό στην περιοχή. Από τη μία, είναι οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία και από την άλλη όσοι θεωρείται ότι βρίσκονται απέναντι, δηλαδή το Ιράν, η Κίνα, η Ρωσία», περιγράφει η ίδια πηγή. «Το βέβαιο είναι ότι η σημερινή κρίση έχει ξαναβάλει στο παιχνίδι ομάδες Σομαλών πειρατών, που είχαν απενεργοποιηθεί τα προηγούμενα χρόνια και σήμερα λειτουργούν με την ανοχή των Χούθι. Σομαλοί κατέλαβαν ένα βουλγαρικό πλοίο και ζητούν λύτρα 10 εκατ. δολάρια».

Ο άνθρωπος που διαχειρίζεται ομάδες ένοπλων φρουρών στα εμπορικά πλοία λέει στο Magazine ότι στην περιοχή έχουν επιστρέψει τρεις μεγάλοι παίκτες. «Είναι δύο εταιρείες βρετανικών συμφερόντων – μία εξ αυτών εγγεγραμμένη στη Μάλτα- και μία ελληνική. Μαζί με τις υπόλοιπες εταιρείες στο πεδίο απασχολούν σήμερα περίπου 2.000 ένοπλους φρουρούς», περιγράφει. Ο αριθμός δεν είναι εύκολο να εξακριβωθεί. Μία δεύτερη πηγή επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για ανθρώπους που έχουν κάνει την ίδια δουλειά τα προηγούμενα χρόνια και είναι στην πλειονότητά τους πρώην στελέχη ειδικών δυνάμεων του στρατού.

«Η ζήτηση είναι τεράστια. Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν χαρακτηρίσει την περιοχή war-risk zone. Πριν από την κρίση των Χούθι, σε κάθε πλοίο υπήρχαν έως τρεις ένοπλοι φρουροί. Σήμερα είναι έξι ή και οκτώ», λέει ο συνομιλητής μας. «Δεν έχει αλλάξει ο τύπος του οπλισμού των φρουρών, αυτό δεν προβλέπεται. Ωστόσο, υπάρχουν ενημερωμένα πρωτόκολλα για το πώς γίνεται αντιληπτή η απειλή και πώς αποτρέπεται μια επίθεση σε εμπορικό πλοίο».

Ο ίδιος αρνήθηκε να περιγράψει μια τέτοια επιχείρηση και είπε ότι μόνο τον τελευταίο μήνα έχουν καταγραφεί στην Ερυθρά Θάλασσα τουλάχιστον 18 σοβαρά περιστατικά επίθεσης σε εμπορικά πλοία, πολλά από τα οποία δεν έχουν γίνει γνωστά. «Η δουλειά μας είναι η αποτροπή των επιθέσεων για την κατάληψη πλοίων με ταχύπλοα ή ελικόπτερο. Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά σε ενδεχόμενη επίθεση με drone ή πύραυλο». 

Με πρωτοβουλία των Αμερικανών στην περιοχή έχουν αναπτυχθεί πολεμικά πλοία, στο πλαίσιο της διεθνούς ναυτικής επιχείρησης Prospetiy Guardian, στην οποία η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι θα συμμετέχει με την αποστολή μιας φρεγάτας. «Τα πολεμικά πλοία εξασφαλίζουν αντιπυραυλική ασπίδα για τη ναυσιπλοΐα, που όμως κοστίζει πανάκριβα. Οι Αμερικανοί σκέφτονται να πλήξουν στόχους των Χούθι στη στεριά», σημείωσε η πηγή, λίγο πριν το τέλος της κλήσης στο WhatsApp.

Ρωτήσαμε πώς βιώνουν την κρίση οι ένοπλοι φρουροί στα πλοία. «Είναι επαγγελματίες και κάνουν μία δουλειά», είπε. «Θα πάρετε καλύτερες απαντήσεις από τους ναυτικούς».