TO ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΙΟ ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ – ΤΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΑ ΦΑΓΗΤΑ ΣΤΟ ΚΟΝΚΛΑΒΙΟ

Το απόγευμα της ερχόμενης Τετάρτης 7/5 θα κλειστούν στην Καπέλα Σιστίνα του Βατικανού τα 135 από τα 252 μέλη του Κολεγίου των Καρδιναλίων -όσοι είναι κάτω των 80 ετών-, για να κινήσουν τη διαδικασία εκλογής νέου Πάπα, με την πιο μυστική ψηφοφορία του πλανήτη.

Tα ψηφοδέλτια είναι ανώνυμα και οι Καρδινάλιοι αλλάζουν το γραφικό τους χαρακτήρα για να μην ταυτοποιηθούν. Εναποθέτουν τη ψήφο σε τεφροδόχο, ορκιζόμενοι παράλληλα στην ακεραιότητα τους. Τα ψηφοδέλφια ελέγχονται από τρεις εκλεγμένους -μεταξύ των Καρδιναλίων- ελεγκτές, οι οποίοι διαβάζουν δυνατά το όνομα και ακολούθως καταγράφεται. Δυο άλλοι επιβεβαιώνουν την καταμέτρηση.

Όλα γίνονται με το χέρι, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος παραβίασης ή διαρροής.

Έπειτα από κάθε ψηφοφορία (δυο το πρωί και δυο το απόγευμα), τα ψηφοδέλτια καίγονται στη σόμπα που υπάρχει στον χώρο και δίνει το χρώμα του καπνού που βγαίνει από το φουγάρο. Εάν υπάρχει νικητής, τοποθετούνται μαζί χημικά (ή βρεγμένο άχυρο) που βγάζουν τον άσπρο καπνό. Αν η διαδικασία συνεχίζεται, χρησιμοποιούνται τα χημικά (ή στεγνό άχυρο) που δίνουν τον μαύρο καπνό.

Είναι γνωστό πως οι Καρδινάλιοι δεν έχουν να τιμήσουν κάποια συγκεκριμένη προθεσμία. Ιστορικά η διαδικασία της ψηφοφορίας έχει διαρκέσει από μια ημέρα (Μάρτιος 1939, εξαιτίας του επικείμενου Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) έως 1.006 ημέρες (μεταξύ 1962 και 1271).

Στη δεύτερη περίπτωση, που δεν ήταν Κονκλάβιο (cum clave που σημαίνει με κλειδί -άρα εγκλεισμό) οι πολιτικές αντιπαλότητες ήταν έντονες, ενώ υπήρχαν και εξωτερικές πιέσεις από “κοσμικές δυνάμεις” αφού δεν υπήρχε απομόνωση.

Από ένα σημείο και μετά, οι τοπικές αρχές που ήταν υπεύθυνες άρχισαν να περιορίζουν την παροχή τροφής (έφτασαν να δίνουν μόνο ψωμί και νερό), ενώ αφαίρεσαν την οροφή του Palazzo dei Papi, ώστε να εκθέσουν τους Καρδιναλίους στα στοιχεία της φύσης -μπας και τελειώσει η ψηφοφορία.

Έτσι, “βγήκε” ο Πάπας Γρηγόριος ο Πρώτος, την 1η Σεπτεμβρίου του 1271, ο οποίος διασφάλισε πως δεν θα περάσουν άλλοι ό,τι πέρασε ο ίδιος αυτό, με την έκδοση του Ubi Periculum. Ήταν κανόνες που συντόμευαν τη διαδικασία. Για αρχή, θέσπισε τη μυστικότητα και την απομόνωση (για να γλιτώσουν οι Καρδινάλιοι από τις έξωθεν οχλήσεις).

Το 1996 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β’ έδωσε το Universi Dominici Gregis (ανανεώθηκε το 2013), γνωστό ως αποστολικό Σύνταγμα, με όλες τις λεπτομέρειες για όσα γίνονται μετά το θάνατο ενός Πάπα.

Έκτοτε μια μέση συνθήκη ανάδειξης νέου Πάπα είναι οι 15 ημέρες, κατά τις οποίες οι Καρδινάλιοι κάτι πρέπει να τρώνε, όντες απομονωμένοι και με την μυστικότητα της αποστολής τους να κάνει απαγορευτικά τα πέρα-δώθε των φαγητών.

Πώς σιτίζονται;

Για όλα υπάρχει λύση, όταν υπάρχει θέληση και αποφασιστικότητα να μην γίνεται δυνατή η δηλητηρίαση, η δωροδοκία ή κάποιο κρυφό μήνυμα σε ποτήρι ή στο κοτόπουλο.

Να σημειωθεί και ότι έως σήμερα, όσο περνούν οι ημέρες και δεν προκύπτει νέος Πάπας, περιορίζονται οι ποσότητες των τροφών που παρέχονται.

Οι Καρδιναλίους δεν κλειδώνονται μόνοι τους

Πέραν αυτών που ψηφίζουν τον ηγέτη 1.4 δισεκατομμυρίων Καθολικών που ζουν στη Γη, εντός της Καπέλα Σιστίνα κλείνονται και ο Γραμματέας του Κολεγίου των Καρδιναλίων, μαζί με τους τελετάρχες. Διαθέσιμοι πάντα είναι ιερείς για τις εξομολογήσεις, δύο γιατροί για πιθανές έκτακτες ανάγκες μια ομάδα ανθρώπων που είναι υπεύθυνοι για την προετοιμασία και το σερβίρισμα γευμάτων, όπως και για την καθαριότητα.

Το προσωπικό υποστήριξης επιλέγεται με βάση την αξιοπιστία του και συνήθως αποτελείται από κληρικούς, μοναχές ή λαϊκούς με άδεια από το Βατικανό.

Όλοι (συμπεριλαμβανομένων των ιερέων) ορκίζονται απόλυτη εμπιστευτικότητα, πριν πιάσουν δουλειά.

Ο όρκος απαγορεύει την αποκάλυψη της όποιας πληροφορίας που έχει σχέση με τις διαδικασίες, τις συζητήσεις ή την ψηφοφορία του Κονκλαβίου. Η παραβίαση του όρκου οδηγεί σε αυτόματο αφορισμό (latae sententiae), μια αυστηρή ποινή για την Καθολική Εκκλησία.

Το μη καθολικό προσωπικό αντιμετωπίζει κανονικές κυρώσεις (το Βατικανό κινείται νομικά) ή αποκλεισμό από μελλοντικούς ρόλους στο Βατικανό.

Ιστορικοί έχουν αναφέρει ότι στους αυστηρούς κανόνες του Πάπα Γρηγορίου υπήρχε ξεχωριστό κεφάλαιο για τη ψήφο, τον ύπνο και φυσικά το φαγητό, των αποκομμένων από τον έξω κόσμο, Καρδιναλίων, με κύριο ζητούμενο να μην μπορεί κανείς να τους επηρεάσει με τον όποιο τρόπο, αλλά και να μη βολεύονται.

Τα γεύματα είναι θρεπτικά μεν, αλλά όχι απολαυστικά.

Στα 750 χρόνια που ακολούθησαν έως σήμερα, υπήρχαν Πάπες που ανέστειλαν προσωρινά τους κανόνες, με τον Κελεστίνο τον Ε’ να τους επαναφέρει.

Στην Αναγέννηση προέκυψαν και ανησυχίες για τυχόν δηλητηριάσεις, που έκαναν ακόμα πιο αυστηρό τον έλεγχο των φαγητών, ενώ έκαναν λίγο πιο άνετη την καθημερινότητα των Καρδιναλίων στο Κονκλάβιο.

Για παράδειγμα, κλειδώνονταν στην Παπική Αρχιβασιλική του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού, αντί του Βατικανού, με τη ψηφοφορία να γίνεται αρχικά στο Παρεκκλήσι του Αγίου Παύλου του Βατικανού, αλλά πριν καθιερωθεί η Καπέλα Σιστίνα από το 1878.

Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα, μεταφέρονταν σε καλάθια, που περνούσαν από εξονυχιστικούς ελέγχους από τους αξιωματούχους και σερβίρονταν μέσω μιας ruota (περιστρεφόμενη καταπακτή), ώστε να τιμάται η απομόνωση. Το δείπνο εν τω μεταξύ, γινόταν τόπος διαπραγματεύσεων των Καρδιναλίων.

Τη σήμερον ημέρα, οι περιορισμοί και οι έλεγχοι έχουν χαλαρώσει κάπως, με τους Καρδιναλίους να τρώνε σε περιβάλλον, τύπου καντίνας, όπου δεν συζητούν μεγαλοφώνως.

Τα απαγορευμένα φαγητά για το Κονκλάβιο

Το Opera Dell’Arte del Cucinare, βιβλίο του Bartolomeo Scappi (1570), διάσημου σεφ της Αναγέννησης, ο οποίος υπηρέτησε στο Κονκλάβιο που ανέδειξε τον Πάπα Ιούλιο Γ’, παρέχει τις περισσότερες πληροφορίες για τη σίτιση των Καρδιναλίων στο Κονκλάβιο.

Βάσει λοιπόν, του Scappi προσφέρονται σαλάτες, φρούτα και αλλαντικά για κάτι light, κρασί και νερό “σε διαφανές ποτήρι, ώστε να διασφαλιστεί πως δεν υπάρχουν κρυμμένα μηνύματα ή ουσίες”, ενώ ετοιμάζονται τρία γεύματα τριών σταδίων (σούπα, ένα κυρίως πιάτο -ψάρι, κρέας ή αυγά- και ένα επιδόρπιο).

Παραμένουν απαγορευτικά τα ολόκληρα κοτόπουλα, οι κλειστές πίτες και πιάτα τύπου ραβιόλια, στα οποία επιτήδειοι θα μπορούσαν να κρύψουν κάποιο μήνυμα (πχ κάποιος από το προσωπικό της κουζίνας). Απαγορεύονται και οι χαρτοπετσέτες (κάποιος θα μπορούσε να γράψει κάτι σε βρώμικη χαρτοπετσέτα που θα μάζευε το προσωπικό) και χρησιμοποιούνται αυστηρά και μόνο υφασμάτινες.

Όλα τα ποτήρια και τα δοχεία είναι διάφανα και όλα ελέγχονται πριν φτάσουν στα χέρια των Καρδιναλίων.

ΠΟΥ ΚΟΙΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΙ

Έως το 2005 οι Καρδινάλιοι κοιμούνταν σε περιορισμένους και άβολους χώρους που έφτιαχναν με κουρτίνες, εντός της Καπέλα Σιστίνα. Τότε έγινε η μετακόμιση στο Domus Sanctae Marthae (Σπίτι της Αγίας Μάρθας), έναν ξενώνα με 130 δωμάτια, καθιστικά και τραπεζαρία που βρίσκεται μέσα στην Πόλη του Βατικανού. Εκεί ήταν η τελευταία κατοικία του Πάπα Φραγκίσκου.

Παραπέμπει σε ξενοδοχείο, με απλά, ιδιωτικά δωμάτια τα οποία αποκτούν κάτοικο με τη διαδικασία της κλήρωσης. Όλα περιλαμβάνουν βασικές παροχές, όπως ένα κρεβάτι, ένα μπάνιο και ένα γραφείο. Απαγορεύονται συσκευές επικοινωνίας, Internet, ραδιόφωνα, εφημερίδες κλπ (σύστημα ελέγχει ηλεκτρονικές παρεμβολές), ενώ τα παράθυρα σφραγίζονται.

Κάμερες που έχουν τοποθετεί παντού ελέγχουν πως όλα γίνονται όπως πρέπει, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, με τους Καρδιναλίους να μην μπορούν καν να στείλουν ένα γράμμα. Επίσης, απαγορεύεται να κάνουν κάποιο σχόλιο για τη διαδικασία.

Αφότου ανακοινωθεί ο νέος Πάπας («Habemus Papam»), οι Καρδινάλιοι μπορούν να μοιραστούν γενικές σκέψεις για το Κονκλάβιο, σε απομνημονεύματα τους. Απαγορεύονται οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τη ψηφοφορία ή τις συζητήσεις.