Από το χωράφι στο ράφι – Χάσμα έως και 250% στις τιμές

Χάσμα τιμών καταγράφεται από το χωράφι στο ράφι, δημιουργώντας πολλαπλά δυσμενή αποτελέσματα, για παραγωγούς και καταναλωτές, με βάση όσα καταγράφηκαν σε εκδήλωση που οργάνωσε, τη Δευτέρα το μεσημέρι, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Μετρό στο Σύνταγμα, η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ), στο πλαίσιο του Info Fest της ΓΣΕΕ.

Μάλιστα, παρά τη μείωση τιμών στο χωράφι, σε προϊόντα, όπως τα όσπρια ή το σιτάρι, δεν υπήρξε “μετενέργεια” στις τελικές τιμές, με βάση όσα τόνισε ο Θωμάς Μάνος, Γραμματέας στην Εθνική  Διεπαγγελματική Οργάνωση Οσπρίων, σε σχετικό πάνελ με τον Απόστολο Ραυτόπουλο, Πρόεδρο στην Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ), τον Δημήτρη Μόσχο, Πρόεδρος, στον Σύνδεσμο Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) και τον Παναγιώτη Τριβέλλα, Καθηγητή στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), Διευθυντή Εργαστηρίου Οργανωσιακής Καινοτομίας και Συστημάτων Διοίκησης.

Χαρακτηριστικά, ο κ. Μάνος ανέφερε ότι η τιμή στο ράφι στα όσπρια, είναι αυξημένη κατά 200-250% πάνω από την τιμή παραγωγού. Κι όπως σημείωσε ο κ. Ραυτόπουλος, δίνοντας ένα σχετικό παράδειγμα, οι γίγαντες Πρεσπών, από τα 5 ευρώ που πληρώνεται ο παραγωγός, ανά κιλό, πάνε στα 10 και 12 ευρώ. Ανάλογα και το μοσχάρι, που όπως είπε ο κ. Ραυτόπουλος από τα 8 ευρώ περίπου που φεύγει από τον παραγωγό, καταλήγει στα σχεδόν 20 ευρώ, ανά κιλό στον καταναλωτή.

“Δε θέλουν να αντιμετωπίζουν τη λαίλαπα της ακρίβειας”, τόνισε ο κ. Μάνος σημειώνοντας ότι στους πληττόμενους είναι τόσο ο παραγωγός όσο και ο καταναλωτής. Υπογράμμισε, δε, ότι το ποσοστό διαφοράς από το χωράφι στο ράφι “δεν μπορεί να το συναντήσουμε πουθενα”.

Ενέργεια και εισροές

“Είχαμε αύξηση του κόστους παραγωγής”, συμπλήρωσε ο κ. Μάνος, που εστιάζοντας στο κόστος εισροών, την ενέργεια, την απουσία πρόβλεψης για αγροτικό πετρέλαιο, όπως υπάρχει σε άλλες χώρες.

“Η μεσοσταθμική αύξηση είναι στο 40 – 50%. Αλλά τη φετινή χρονιά έχουμε μείωση της τιμής, σε πολλά είδη. Αλλά, δυστυχώς, είδαμε να μην περνάει στο καταναλωτή. Στα σιτηρά είχαμε μείωση 30% στο σκληρό σιτάρι, στο μαλακό στο 25%. Είδαμε πουθενά μειώσεις; Τουναντίον σ αυξησεις είδαμε”, ανέφερε ο κ. Μάνος.

Εξειδικεύοντας, ανέφερε ότι το καλοκαίρι, μετά τη συγκομιδή, στα όσπρια υπήρξε πτώση τιμής. “Το συμπέρασμα είναι ότι έχει σπάσει η αλυσίδα, για να υπάρχει η σωστή αγορά. Κι όταν σπάσει η αλυσίδα ζούμε φαινόμενα ανεξέλεγκτα. Η μεγαλύτερη αιτία της αύξησης των τιμών είναι υπερσυγκέντρωση και τα ολιγοπώλια. Υπάρχει μειωμένη διαπραγματευτική δυνατότητα και επιβάλλουν τα δικά τους θέλω. Κι έτσι υπάρχει η διαφορά από το χωράφι στο ράφι. Παραγωγοί και καταναλωτές χάνουν”, υπογράμμισε.

Συνταγή σωτηρίας

Ο κ. Μάνος, στο φόντο και των μέτρων που προωθεί το ΥΠΑΝ ζήτησε να υπάρξει διαφάνεια. “Μια πλατφόρμα για το πώς ξεκινά ένα προϊόν από το χωράφι και πώς καταλήγει στο ράφι. Δυστυχώς δεν έχει γίνει από τις οχλήσεις μας και δεν υπάρχει θέληση να γίνει. Έχει συνέπειες, επαγγελματικές και κοινωνικές”, υπογράμμισε ο κ. Μάνος και εστίασε στην εξάρτηση της παραγωγικής Ελλάδας από τα ολιγοπώλια εφοδίων, ενέργειας κτλ. “Λίγοι έχουν τον έλεγχο των εφοδίων, λίγοι της ενέργειας. Κι έτσι υπάρχει εγκατάλειψη της περιφέρειας. Κάποτε θυμηθήκαμε την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας. Ουαί και αλίμονο, εάν  εξαρτηθεί από εθνικές παραγωγές η χώρα”, υπογράμμισε με έμφαση.

Ελληνοποιήσεις

Ο κ. Μάνος στάθηκε και στις ελληνοποιήσεις, που αποτελούν την άλλη νάρκη της παραγωγής. “Δεν υπάρχει επάρκεια οπότε καταφεύγουμε σε εισαγωγές. Υπάρχει η λαίλαπα των ελληνοποιήσεων που έχει στόχο την απαξίωση των τοπικών προϊόντων. Είμαστε μια ευλογημένη χώρα, το λένε όλοι. Έρχονται, όμως, προϊόντα από τρίτες χώρες και να ονοματίζονται ως ελληνικά”, ανέφερε εστιάζοντας  στο ότι χωρίς επαρκή ιχνηλασιμότητα μπαίνουν προϊόντα στη χώρα.

“Απειλή τα κινέζικα όσπρια”

“Δεν μπορώ να ανταγωνιστώ τον κινέζο αγρότη. Υπάρχει θέμα ασφάλειας. Οι προδιαγραφές που έχουμε εμείς είναι οι πιο αυστηρές, έχουμε το πιο ασφαλές σύστημα. Εμείς έχουμε σκευάσματα όχι με βάση τα χημικά, αλλά έχουμε να ανταγωνιστούμε, σε παγκόσμιο επίπεδο, αγρότες άλλους, που έχουν άλλη δομή αλλά και άλλη πρακτική. Χρησιμοποιούνται π.χ. φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί εδώ και 30 χρόνια. Υπάρχει ανεξέλεγκτη είσοδος από τρίτες χώρες. Δεν υπάρχει ο φυτοϋγειονομικός έλεγχος στα σύνορα“, ανέφερε.

“Στην τελευταία όχληση, που κάναμε στις αρχές, εάν παρακολουθείται από την πύλη εισόδου και αν αυτό αναγράφεται, εάν είναι το προϊόν, εισαγόμενο, υπάρχει κενό. Κάπου χάνεται στη διαδρομή. Απαξιώνονται τα ελληνικά προϊόντα, έτσι και πλέον, ζούμε με τη δαμόκλειο σπάθη της απειλής από εμπόρους και της απειλής του κινέζικου. Τους εμπόρους δεν τους ενδιαφέρει, το κόστος παραγωγής φέρνει προϊόν από τρίτη χώρα. Τελικός κριτής είναι ο καταναλωτής”, τόνισε ο κ. Μάνος.

Η τιμή παραγωγού

Να σημειωθεί, πάντως, ότι με νομοθετική ρύθμιση, για βασικά προϊόντα, θα αναγράφεται όχι μόνο η τιμή πώλησης, αλλά και η πρώτη τιμή παραγωγής. Αυτό ανακοίνωσε, πριν λίγες μέρες, σε δηλώσεις του ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.

Ουσιαστικά το ΥΠΑΝ αναφέρει ότι θα υπάρχει έλεγχος στις τιμές από το χωράφι στο ράφι. Το επόμενο χρονικό διάστημα, μάλιστα, θα υπογραφεί υπουργική απόφαση η οποία θα αναφέρει ότι σε περίπτωση που έχουμε αδικαιολόγητη αύξηση τιμών τότε το κατάστημα λιανικής (σούπερ μάρκετ κ.α.) θα είναι υποχρεωμένο να αναγράφει την πρώτη τιμή τιμολόγησης του προϊόντος στον τόπο παραγωγής (τιμή παραγωγού), ώστε ο πολίτης να είναι ενημερωμένος, να γνωρίζει πόσα κερδίζουν οι ενδιάμεσοι και το εμπόριο και να αποφασίζει τι θα αγοράσει.

Η ΕΚΟΙΖΩ

Να σημειωθεί ότι σε συνέντευξή της στον Real fm, το βράδυ της Δευτέρας, η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ, Παναγιώτα Καλαποθαράκου, χαρακτήρισε τις προσπάθειες για μειώσεις τιμών ως “κοροϊδία” του καταναλωτή, ενώ σε σχέση με τις σημάνσεις, τόνισε ότι είναι παραπλανητικές. Εξίσου προβληματικό είναι, όπως είπε, το γεγονός ότι δεν υπάρχει διαφάνεια στην τιμολόγηση καθώς, δεν αναγράφεται η αρχική τιμή των προϊόντων και το ποσοστό έκπτωσης, συνεπώς ο καταναλωτής δεν μπορεί να συγκρίνει, ούτε να διαπιστώσει την πραγματική έκπτωση. Επιπλέον, σε κάποια προϊόντα είχαν ήδη πραγματοποιηθεί διαδοχικές αυξήσεις το προηγούμενο διάστημα, με αποτέλεσμα οι νέες μειώσεις να είναι ουσιαστικά ανούσιες.

Σε γενικές γραμμές, πάντως, ως προς την εξαγγελία του υπουργείου να καθιερώσει την αναγραφή στα προϊόντα της τιμής του παραγωγού, η ΕΚΠΟΙΖΩ αξιολογεί θετικά μια ενδεχόμενη τέτοια πρωτοβουλία, αναμένει, όμως, να τη δει.

Συνολικά, ως ανεπαρκές κρίνει η ΕΚΠΟΙΖΩ το μέτρο των μειωμένων τιμών σε συγκεκριμένους κωδικούς ωτα σούπερ μάρκετ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και τέθηκε σε εφαρμογή στις 15 Οκτωβρίου 2025, καθώς δεν αποτελεί ουσιαστική οικονομική ανακούφιση για τους καταναλωτές.

Πρόκειται για ένα μέτρο προσωρινό, με ημερομηνία λήξης έως το τέλος του έτους που διανύουμε, δεν έχει υποχρεωτικό αλλά εθελοντικό χαρακτήρα και δεν αφορά τα περισσότερα είδη πρώτης ανάγκης.

Επί της αρχής, η ΕΚΠΟΙΖΩ θεωρεί τη μείωση των τιμών θετικό μέτρο ακόμα και αν ο καταναλωτής επωφεληθεί έστω και λίγα ευρώ. Ωστόσο, διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου μέτρου, καθώς στην πραγματικότητα οι 2180 κωδικοί που αναφέρει το υπουργείο Ανάπτυξης, δεν περιλαμβάνουν βασικά είδη διατροφής, πολλά από αυτά είναι προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που έτσι κι αλλιώς πωλούνται σε πιο χαμηλές τιμές συγκριτικά με τα υπόλοιπα, ενώ δεν υπάρχει διαφάνεια στην τιμολόγηση.

Ειδικότερα:

Όπως επισημαίνει η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ, Παναγιώτα Καλαποθαράκου, σε κάθε σούπερ μάρκετ η σήμανση “μειωμένης τιμής” εντοπίστηκε μόνο σε 200 – 300 προϊόντα. Ενώ τα είδη πρώτης ανάγκης θα έπρεπε να είναι σε προτεραιότητα, οι καταναλωτές – προς μεγάλη τους απογοήτευση – διαπίστωσαν ότι προϊόντα όπως οπωροκηπευτικά και ψάρια δεν περιλαμβάνονται στη λίστα, τυριά από ελάχιστα έως καθόλου, ενώ κρέας σχεδόν καθόλου.

Ποιες είναι οι προτάσεις της ΕΚΠΟΙΖΩ για ουσιαστική οικονομική ανακούφιση των νοικοκυριών

Όπως σταθερά επισημαίνει η ΕΚΠΟΙΖΩ, ο έλεγχος της ακρίβειας  απαιτεί μόνιμα και συγκεκριμένα μέτρα, όπως:

• Μείωση τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης με μόνιμο και όχι προσωρινό χαρακτήρα
• Μείωση ή και αναστολή του ΦΠΑ σε βασικά καταναλωτικά αγαθά
• Διαφάνεια στην τιμολόγηση, με αναγραφή της αρχικής και της τελικής τιμής των προϊόντων, ώστε να ελέγχεται εάν οι «προσφορές» είναι πραγματικές και όχι παραπλανητικές
• Αναγραφή της τιμής του παραγωγού ώστε να αποκαλύπτεται η αισχροκέρδεια
• Ενίσχυση των εποπτικών μηχανισμών για διενέργεια τακτικών ελέγχων και επιβολή διοικητικών κυρώσεων
• Δημιουργία μόνιμων θεσμών που να προστατεύουν αποτελεσματικά τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των καταναλωτών
• Κατάργηση έμμεσων φόρων
• Αύξηση του κατώτατου μισθού και συντάξεων

Πρώτο θέμα η ακρίβεια

Τέλος, η ακρίβεια αποτελεί το μείζον ζήτημα, όπως καταγράφει δημοσκόπηση της Marc για τον ΑΝΤ1 που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα (20/10) στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του καναλιού. Το 64% των ερωτηθέντων αξιολογεί αρνητικά την κυβέρνηση, ενώ το πρόβλημα για το οποίο η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Μάλιστα, ζητά περισσότερη προσπάθεια είναι η ακρίβεια, που μαζί με τα Τέμπη αποτελούν τα μεγαλύτερα πεδία φθοράς για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ουσιαστικά, η ακρίβεια φαίνεται πως είναι το μεγάλο πρόβλημα για τους πολίτες και αντίστοιχα το μεγάλο αγκάθι για τη ΝΔ. Το 67,7% των πολιτών ζητά περισσότερη προσπάθεια στην καταπολέμηση της ακρίβειας.

Φθορά προκαλούν βέβαια επίσης τα Τέμπη αλλά και η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, σε μικρότερο, όμως, βαθμό.

Το 63,7% των πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα αξιολογούν αρνητικά την κυβέρνηση, η οποία βέβαια έχει ακόμα μία καλή βάση υποστηρικτών του έργου της που αγγίζει το 35,8%. Βέβαια μόνο το 14,7% δηλώνει πως την αξιολογεί θετικά, ενώ το υπόλοιπο 21,1% την αξιολογεί «μάλλον θετικά».