Απολύσεις, 13ωρο και “αντίο” στην 15νθήμερη άδεια

Σε δύσκολη θέση φαίνεται πως έχει φέρει την κυβέρνηση η επιλογή της να προωθήσει αυτή την περίοδο το νομοσχέδιο της Νίκης Κεραμέως για αλλαγές στα εργασιακά. Ένα νομοθέτημα που έχει ήδη προκαλέσει τις σφοδρές αντιδράσεις της αντιπολίτευσης αλλά και των συνδικάτων.

Αιτία το περιεχόμενό του, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: Την 13ωρη εργασία στον ίδιο εργοδότη, πλήρη απελευθέρωση ωραρίων και υπερωριών, επέκταση των «ευέλικτων μορφών» εργασίας, απλήρωτες υπερωρίες και κάλυψη με ρεπό, αλλά και υπονόμευση της 15νθήμερης θερινής άδειας.

Το «στρίμωγμα» της κυβέρνησης –μερικές ημέρες πριν την πρωθυπουργική ομιλία στην ΔΕΘ– φαίνεται από την αντίδρασή της. Έτσι η Νέα Δημοκρατία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία περιγράφει ως «fake news» την κριτική που ασκείται από την αντιπολίτευση εναντίον του νομοσχεδίου που θα εισηγηθεί σύντομα στην Βουλή η υπουργός Εργασίας. Παρόλα αυτά ακόμη και αυτό το κείμενο παρουσιάζει τέτοιες αντιφάσεις που ουσιαστικά αποτελεί επιβεβαίωση της κριτικής και των καταγγελιών.

Το 13ωρο

Προκειμένου να αντικρούσει το αρνητικό πρόσημο που αντιλαμβάνεται ότι «εισπράττει» από την θεσμοθέτηση της 13ωρης συνεχούς εργασίας στον ίδιο εργοδότη, η κυβέρνηση φθάνει στο σημείο να… επικαλεστεί τον εαυτό της!

Ενδεικτικά χαρακτηρίζει «fake news» την κριτική της αντιπολίτευσης για το 13ωρο υποστηρίζοντας πως «μέχρι σήμερα ένας εργαζόμενος διατηρεί το δικαίωμα, εφόσον το επιθυμεί, να απασχοληθεί σε δύο ή και περισσότερους εργοδότες έως 13 ώρες ημερησίως υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται απαρέγκλιτα η 11ωρη ημερήσια ανάπαυση και η 48ωρη εβδομαδιαία απασχόληση κατά μέσο όρο σε περίοδο αναφοράς 4 μηνών. Αυτή η δυνατότητα επεκτείνεται τώρα και σε εργαζόμενους που απασχολούνται μόνο από έναν εργοδότη».

Αυτό, όμως, που η κυβερνητική προπαγάνδα «προσπερνά» είναι πως ήταν η… ίδια που νομοθέτησε το 13ωρο με τις αλλαγές που έχει επιφέρει στην εργατική νομοθεσία και την κατάργηση του 8ωρου, μέσω των νομοσχεδίων που εισηγήθηκαν αρχικά ο Κωστής Χατζηδάκης (2021) και μετέπειτα ο Άδωνις Γεωργιάδης (2023). Στην πραγματικότητα, δηλαδή, επεκτείνεται ένα μέτρο που ήδη είχε θεσμοθετήσει η Νέα Δημοκρατία!

Η κυβέρνηση επικαλείται, επίσης, το ότι για να εργαστεί κάποιος 13ωρο «απαιτείται η συγκατάθεση του εργαζομένου για υπερωριακή εργασία. Κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί να δουλεύει για 13 ώρες χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του». Αυτός ο ισχυρισμός αντιλαμβάνεται την αγορά εργασίας στην Ελλάδα μάλλον ως ένα είδος… εργασιακής «Ντίσνειλαντ», δηλαδή μια συνθήκη που υπάρχει μόνον στην φαντασία των υποστηρικτών του νομοθετήματος. Παραβλέποντας σκόπιμα την ετεροβαρή σχέση εργοδότη-εργαζόμενου και τις ασφυκτικές πιέσεις που είναι δυνατόν να ασκηθούν σε συνθήκες ακρίβειας και μείωσης της αγοραστικής δύναμης των μισθών.

Ένα ακόμη επιχείρημα είναι πως το 13ωρο δεν μπορεί να εφαρμοστεί περισσότερες από… 37 ημέρες τον χρόνο! Πράγμα που συνιστά επιβεβαίωση ότι με το νομοσχέδιο δίνεται στους εργοδότες η δυνατότητα για 13ωρο απασχόλησης πάνω από έναν μήνα. Επίσης, η αύξηση αυτού του ορίου θα είναι – μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου – υπόθεση μιας απλής υπουργικής απόφασης που θα υπογράφει η Νίκη Κεραμέως. 

Οι απολύσεις

Κενός περιεχόμενου είναι και ο κυβερνητικός ισχυρισμός ότι «στο νομοσχέδιο προβλέπεται ρητά ότι ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της υπερωριακής εργασίας και ότι η άρνηση αυτή δεν μπορεί να συνιστά λόγο απόλυσης».

Σε αυτό το σημείο η κυβέρνηση «προσπερνά» το ότι εδώ και 6 χρόνια έχει καταργήσει την υποχρέωση των εργοδοτών να αιτιολογούν της απολύσεις εργαζομένων, εφόσον αυτές είναι στο ποσοστιαίο όριο που προβλέπεται για κάθε κλάδο η επιχείρηση ανάλογα με το μέγεθος της.

Θυμίζουμε ότι, η παρέμβαση αυτή ήταν από τις πρώτες που έκανε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη το καλοκαίρι του 2019 μόλις 1,5 μήνα από την ανάληψη της εξουσίας, με τροπολογία που κατέθεσε ο τότε υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης. Με τον τρόπο αυτό είχε καταργηθεί σχετική διάταξη, πρόσφατα ψηφισμένη, από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.

Η 15νθήμερη άδεια

Η κυβερνητική επικοινωνιακή τακτική φθάνει στο αποκορύφωμά της με τον ισχυρισμό πως η ρύθμιση που πλέον δεν θεωρεί δεδομένη την χορήγηση 15νθήμερης θερινής άδειας είναι… ενίσχυση της θέσης του εργαζόμενου!

Όπως υποστηρίζεται, το νομοσχέδιο Κεραμέως «προβλέπει αυξημένη ευελιξία στο αίτημα του εργαζόμενου για χορήγηση της άδειας αναψυχής». Πιο συγκεκριμένα, δηλώνεται πως «του επιτρέπει να αιτηθεί τη λήψη της ετήσιας άδειάς του τμηματικά, εντός του έτους. Μέχρι τώρα η άδεια αναψυχής μπορούσε να κατατμηθεί μόνο εφόσον μία περίοδος αδείας περιελάμβανε 2 εργάσιμες εβδομάδες, ενώ πλέον ο εργαζόμενος μπορεί – εφόσον το επιθυμεί – να αιτηθεί την κατάτμησή της με μεγαλύτερη ευελιξία»!

Με βάση τις τυπικές συνήθειες των εργαζομένων στην Ελλάδα αλλά και το συνολικότερο πνεύμα του νομοσχεδίου είναι εμφανές ότι συμβαίνει… ακριβώς το αντίθετο. Στην πραγματικότητα τίθεται υπό αίρεση η πάγια πρακτική της χορήγησης 15νθήμερης άδειας τους θερινούς μήνες για όσους εργαζόμενους έχουν την δυνατότητα να κάνουν καλοκαιρινές διακοπές. Αυτό παρουσιάζεται ως παροχή «ευελιξίας» προς τους μισθωτούς!