Λιάκος – Ζορμπά: Μπορούν να έχουν οι πολίτες γνώμη;

Εν μέσω του μείζονος πολιτειακού και θεσμικού Maximou.gate που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες ημέρες, ο ομ. Καθ. Συνταγματικού Δικαίου κ. Αντώνης Μανιτάκης γράφει χτες (Σάββατο 6/8/22) στην εφημερίδα «Τα Νέα» για να μας κατακεραυνώσει που τολμήσαμε να διατυπώσουμε την άποψή μας, ενυπόγραφα και υπεύθυνα, για την υπόθεση του απεργού πείνας Γιάννη Μιχαηλίδη. Θεωρεί δηλαδή προτεραιότητά του, από την καθέδρα του συνταγματικού θεματοφύλακα και κριτή, να μας επιλέξει για να απονομιμοποιήσει την ελεύθερη έκφραση γνώμης των πολιτών, παρουσιάζοντάς μας σαν το κακό παράδειγμα «λεκτικής περιφρόνησης» απέναντι στο κράτος δικαίου και τον προεδρικό θεσμό.

Μας επιλέγει για να σείσει μπροστά στο πρόσωπό μας τον κώδωνα κινδύνου για τους «εχθρούς της δημοκρατίας» που απειλείται από το περί δικαίου αίσθημα της κοινωνίας. Ή μήπως κάτι παραπάνω, μας θεωρεί αφελείς ή ύποπτους;

Τι κάνουν, αλήθεια ορισμένοι συνταγματολόγοι στον ελεύθερο χρόνο τους, όταν το κράτος δικαίου βρίσκεται μπροστά σε πραγματικές προκλήσεις εδώ και καιρό; Όταν έχει προκύψει όχι μόνο το θεσμικό και πολιτικό ζήτημα που εξελίσσεται με τις παρακολουθήσεις – υποκλοπές και προκαλεί ανήσυχη αρθρογραφία στις σημερινές κυριακάτικες εφημερίδες;

Τι έκαναν για άλλα πριν από αυτό; Εκείνα που έχουν επιφέρει την καταδίκη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή τις καταγγελίες διεθνών δημοσιογραφικών οργανώσεων (Φαρμακονήσι, επαναπροωθήσεις Έβρου, Frontex, ελευθερία του Τύπου στη χώρα, δολοφονίες δημοσιογράφων); Εκείνα επίσης που αφορούν την «κανονικότητα» της απονομής δικαιοσύνης, τις τεράστιες καθυστερήσεις, αλλά και τις εξόφθαλμες ασύμμετρες αποφάσεις των δικαστηρίων όταν ασχολούνται με το οικονομικό έγκλημα ή άλλες ευαίσθητες υποθέσεις; Λέξη γι’ αυτά; Δεν θίγουν τη συνταγματική τάξη και την ισονομία των πολιτών; Οι θεσμοί στέκουν ακέραιοι στο χρυσελεφάντινο κύρος τους;

Θεωρούμε ότι όπως όλοι οι πολίτες έχουμε όχι μόνο αναφαίρετο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση να διατυπώνουμε ελεύθερα τις απόψεις και τα επιχειρήματά μας για ζητήματα που αφορούν τη δημοκρατία και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε και να το υπερασπιζόμαστε. Ως γνωστόν, η συνταγματική νομιμότητα δεν αποτελεί μόνο ένα σύνολο δεσμευτικών κανόνων για τους πολίτες, αλλά και μια δέσμη δικαιωμάτων. Αν το δικαίωμα να απευθυνόμαστε στην πρόεδρο της Δημοκρατίας ή να δημοσιεύουμε την άποψή μας μετά λόγου γνώσεως, χωρίς λογοκρισία και αυτολογοκρισία, είναι κατάχρηση και συνταγματική παραβίαση ας το υποστηρίξει σοβαρά ο κ. Μ. και όχι με υπεκφυγές και μετακυλήσεις λεκτικών σχημάτων που κρύβονται πίσω από νομικό φορμαλισμό. Εκτός εάν βαδίζουμε ως χώρα στο επικίνδυνο έδαφος η νομιμότητα να αρχίσει να τίθεται υπό την αίρεση της νομιμοφροσύνης, όπως έλεγε ο Αριστόβουλος Μάνεσης.

Θεωρούμε επίσης ότι δεν μπορεί να μας κατηγορεί εμμέσως ο κ. Μ. με υπαινιγμούς για «Λεκτική περιφρόνηση και πάντως αγνόηση της συνταγματικής νομιμότητας» που θίγουν το κύρος των θεσμών. Πού τα βρήκε αυτά στα κείμενά μας; Ουδέποτε θίξαμε το κύρος των θεσμών και ουδέποτε δείξαμε περιφρόνηση. Το αντίθετο, θεωρούμε ότι το κύρος των θεσμών ενισχύεται όταν οι πολίτες ζητούν ισονομία και ίση μεταχείριση αλλά και δεν ξεχνούν το ακροτελεύτιο άρθρο 114, όπως μάθαμε στα φοιτητικά μας χρόνια κι ελπίζουμε να μη χρειαστεί να το ξαναθυμίσουμε με όσα δυστυχώς συμβαίνουν.

Αλλά ο κ. Μ. πάει ακόμη παραπέρα στην άτοπη διδαχή του απέναντί μας, που φαίνεται πως την σκέφτεται σαν παραδειγματική πειθάρχηση, δίνοντας ένα μάθημα σε όσους δεν αναφέρονται ευπειθώς όπως θα ήθελε: «Όσοι παρεμβαίνουν με δηλώσεις τους στη δημόσια πολιτική σφαίρα επικρίνοντας(!), ή κατακρίνοντας(!) ή καταγγέλλοντας(!) τους φορείς θεσμών της δημοκρατίας ή του κράτους δικαίου, όπως έχουν κάθε δικαίωμα(!), και το κάνουν μάλιστα στο όνομα της δημοκρατίας, οφείλουν, τουλάχιστον, πιστεύω, να μην αγνοούν(!) ούτε να περιφρονούν(!) ή να προκαλούν(!) με τα λόγια τους την ίδια τη συνταγματική νομιμότητα. Διότι έτσι πλήττουν , χωρίς να καταλαβαίνουν(!), το κύρος των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου παρέχοντας επιχειρήματα(!) στους εχθρούς της δημοκρατίας».

Αντί απαντήσεων προτιμήσαμε να βάλουμε θαυμαστικά σε όσα μας καταμαρτυρεί ο κ. Μ. χωρίς αυτά να ανταποκρίνονται κατ’ ελάχιστον στα κείμενα που δημοσιοποιήσαμε.

Σε ποιον απευθύνεται ο κ. Μ. αφού καμία σχέση δεν υπάρχει με την ακρίβεια των δικών μας επιχειρημάτων και διατυπώσεων; Μιλάει μάλλον για τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη συνταγματική τάξη και το κύρος των θεσμών της δημοκρατίας. Λυπούμαστε αλλά δεν μπορούμε να τον παρακολουθήσουμε στα γραφόμενά του και πολύ περισσότερο  τις απόψεις του.