Μία όπερα θρίλερ για τον Ελευθέριο Βενιζέλο από τον Δημήτρη Μαραμή

Ο συνθέτης Δημήτρης Μαραμής υπογράφει την πρωτοποριακή, ιστορική και πολιτική όπερα Ελευθέριος Βενιζέλος, τη νέα παραγωγή του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου που παρουσιάζεται σε παγκόσμια πρώτη στην Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού», υπό τη μουσική διεύθυνση του κορυφαίου αρχιμουσικού Μύρωνα Μιχαηλίδη και σε σκηνοθεσία του διεθνούς φήμης Ελβετού σκηνοθέτη Guy Montavon.

Το λιμπρέτο υπογράφει ο ποιητής Σωτήρης Τριβιζάς. Τα ιστορικά στοιχεία βασίζονται στη βιογραφία «Ελευθέριος Βενιζέλος, ο άνθρωπος, ο ηγέτης» του Νικολάου Εμμ. Παπαδάκη (Παπαδή). Η πρωτότυπη όπερα Ελευθέριος Βενιζέλος ανεβαίνει στο ΠΣΚΗ με τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών και με σκηνικά- κοστούμια της Άννας Μαχαιριανάκη.

Μια τολμηρή οπερατική σύνθεση με έμπνευση

“Καταρχάς όλα ξεκινούν από την αναγκαιότητα της “μνήμης”. Η ιστορία είναι μνήμη, και από τη μνήμη μαθαίνουμε να ζούμε με ποιότητα. Ένα παιδί που μεγαλώνει, μαθαίνει μέσα από τη μνήμη να προσέχει, να μη βλάπτει τον εαυτό του, να ζει καλά. Η μνήμη μας παρέχει τη γνώση της ζωής.

Υπάρχει λοιπόν, κάτι το γιγάντιο και μη ανθρώπινο σε αυτή τη μορφή αυτού του ηγέτη, ώστε να εμπνεύσει τη δημιουργία μίας ελληνικής όπερας! Με ενέπνευσε πως πίσω από την κομψή, ευρωπαϊκή μορφή ενός νηφάλιου ανθρώπου κρυβόταν ένας δυναμικός επαναστάτης, ένας ατρόμητος πολεμιστής. Με ενέπνευσε η πίστη και το όραμα αυτού του ανθρώπου να χτίζει πράγματα και κόσμους σε μηδενικές συνθήκες. Σε συνθήκες με αρχικά ανύπαρκτες προυποθέσεις ώστε να επιτρέπουν να γίνει κάτι. Κι όμως το πίστευε, το έλεγε και γινόταν. Με ενέπνευσε η δύναμη, η αντοχή, το πάθος του. Πολεμούσε το ανέφικτο και νικούσε. Ήταν ταυτόχρονα οραματιστής και ρεαλιστής. Οι ιστορικές συνθήκες που έζησε και έδρασε και δημιούργησε είναι τρομακτικές. Το έθνος μας, το κράτος μας, γεννήθηκε από μία σειρά θαυμάτων και τραγωδιών, μέσα σε 100 χρόνια από το 1821 έως το 1922. Σε μία σειρά θαυμάτων που οφείλονταν στον ίδιο τον λαό, στους ήρωες, στον Καποδίστρια, στον Τρικούπη, στο Βενιζέλο, στους πνευματικούς ανθρώπους, στους καλλιτέχνες. Μαζί βέβαια και με όλες τις παθογένειες και τα ελαττώματα που μας δυναστεύουν όλα αυτά τα χρόνια”, αναφέρει ο Δημήτρης Μαραμής στο NEWS 24/7.

Τι μουσικές ταιριάζουν σε αυτήν την εμβληματική προσωπικότητα;

Θα σας πω γενικά για τη μουσική του έργου με πυρήνα φυσικά την προσωπικότητα του Βενιζέλου και την ιστορική περίοδο που δρα. Το έργο έχει σασπένς. Είναι μία όπερα θρίλερ αφού θέμα της είναι μία ιστορία γεμάτοι από πολέμους. Σαν όπερα έχει και στοιχεία από ροκ όπερα και από μιούζικαλ και κινείται υπό τις επιρροές μινιμαλιστών συνθετών. Για παράδειγμα, δεν θα μπορούσα να μείνω ανεπηρέαστος από το σπουδαίο αριστούργημα σύγχρονης πολιτικής-ιστορικής όπερας “Ο Νίξον στην Κίνα” του Τζον Άνταμς. Ο “Ελευθέριος Βενιζέλος” όμως είναι μία σύγχρονη, ελληνική όπερα, με καταιγιστική, αγωνιώδη, γρήγορη και ζωηρή μουσική με επικές αλλά και λυρικές στιγμές.

Το έργο θεμελιώνεται πάνω σε τέσσερις βασικούς λυρικούς ερμηνευτές οι οποίοι ενσαρκώνουν ιστορικές προσωπικότητες: Ελευθέριος Βενιζέλος (Άγγελος Χονδρογιάννης), Κωνσταντίνος Α’ (Αντώνης Κορωναίος), Έλενα Σκυλίτση (Μαρία Κόκκα), Πηνελόπη Δέλτα (Αγγελική Καθαρίου) ενώ η χορωδία φέρει ειδικό βάρος καθώς είναι ο λαός, ο οποίος παίζει και ρόλο αφηγητή των γεγονότων αλλά και συμπάσχει μαζί τους. Οι στίχοι της χορωδίας, του λαού, προέρχονται από γνήσια λαϊκά-δημοτικά τραγούδια της εποχής εκείνης, τα οποία γράφονταν και τραγουδιόνταν για τις ιστορικές εξελίξεις εκείνων των χρόνων. Αυτό το έργο έχει όλα τα χαρακτηριστικά της προσωπικής μου μουσικής ταυτότητας στο σύνολό τους.

Με την όπερα αυτή ολοκληρώνετε την κρητική σας τριλογία. Μπορείτε λίγο να μας ταξιδέψετε στους 3 οπερατικούς σταθμούς σας. Τι είναι αυτό που τους συνδέει;

Μου δίνετε την ευκαιρία εδώ να σας πω, πως τα προηγούμενα δύο έργα ανήκαν μεν στο μουσικό θέατρο, είχαν στοιχεία όπερας, αλλά δεν ήταν όπερα. Ο “Ερωτόκριτος” ήταν αυτό που ονόμασα σύγχρονο ελληνικό μιούζικαλ, όπως και οι “Στοιχειωμένοι” που ακολούθησαν μετά από δύο χρόνια. Τον “Καπετάν Μιχάλη” τον βάπτισα λαϊκή όπερα, καθώς είχε στοιχεία μεν από όπερα, αλλά και πάλι η σύνθεση του υλικού του βασιζόταν σε συνθήκες μιούζικαλ, ενώ διανθιζόταν από παραδοσιακές και λαϊκές κλίμακες και ρυθμούς.

Όσον αφορά την κρητική τριλογία έχουμε: Ερωτόκριτο, Καπετάν Μιχάλη, Ελευθέριος Βενιζέλος. Σαν θέματα από πίσω κρύβονται ο έρωτας (απαγορευμένος) και η επίτευξη ενός ονείρου, ενός πόθου, μίας επιθυμίας, όσον αφορά τον Ερωτόκριτο, η ελευθερία, η επανάσταση και ο (απαγορευμένος) έρωτας και πάλι όσον αφορά τον Καπετάν Μιχάλη και ο Βενιζέλος μάς φέρνει από μία ιστορική οπτική φυσικά, να διεισδύσουμε στον αγώνα του ανθρώπου που οραματίζεται, στην τόλμη της πράξης του ανέφικτου, στην αγωνία της εξουσίας, αλλά και στο δυσβάσταχτο πόνο της απογοήτευσης και της αποτυχίας.

Πίσω από την κρητική τριλογία φυσικά, είναι ο πολιτισμός και αγώνας για ελευθερία της Κρήτης, ο οποίος από την αναγέννηση έως τον Καζαντζάκη αποτελεί μία τεράστια πηγή έμπνευσης και σπουδαίου υλικού για μένα.

Έχει ενδιαφέρον όμως πόσο διαφορετικές είναι οι πηγές των τριών κρητικών έργων μου: το ένα είναι αναγεννησιακή ποιητική μυθιστορία, το αριστούργημα Ερωτόκριτος, το άλλο είναι ένα μυθιστόρημα, το αριστούργημα του Νίκου Καζαντζάκη, και τέλος έχουμε την ίδια την ιστορία της θεμελίωσης του ελληνικού κράτους από τον πιο σημαντικό Ελληνα – κρητικό ηγέτη.

Ποια γεγονότα διατρέχουν την όπερα και πώς αντηχούν στο σήμερα;

Τα γεγονότα της συγκεκριμένης όπερας μας καίνε σήμερα εξαιτίας της γενικότερης απειλής “αναθεωρητισμών” που συμβαίνουν εξαιτίας συγκεκριμένων συμφερόντων κρατών αλλά και των κρίσεων που ζούμε με την ενέργεια, την κλιματική αλλαγή και μία σειρά θεμάτων που θα ακολουθήσουν. Ούτε ξέρουμε ακόμα τι μας περιμένει… Τα κύρια ιστορικά γεγονότα που διατρέχουν το έργο είναι η Ανόρθωση του κράτους, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912, ο Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος 1914, ο Εθνικός Διχασμός, η Μικρασιατική εκστρατεία, η Συνθήκη της Λωζάνης.

Ωστόσο το έργο δεν είναι φυσικά ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ. Είναι ένα μουσικο-ποιητικό έργο πάνω στους χαρακτήρες, στους ανθρώπους, στα αισθήματα και στις ψυχολογίες τους, στις συγκρούσεις τους με σκηνικό, αφορμή και αιτία αυτά τα ιστορικά γεγονότα. Βλέπουμε, ακούμε, τις ψυχές των πρωταγωνιστών που πάλλονται από αυτά τα φοβερά γεγονότα, τους ήρωες του έργου που είναι ο Βενιζέλος, ο διάδοχος κι έπειτα βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’ , την Πηνελόπη Δέλτα και τη δεύτερη σύζυγο του Βενιζέλου την ΄Ελενα Σκυλίτση, αλλά και τον Κεμάλ Ατατούρκ.

Τα θέματα αυτά είναι πιο επίκαιρα από ποτέ, καθώς βλέπετε πως καθημερινά το πρώτο πολιτικό μας θέμα είναι τα ελληνο-τουρκικά, η ανατολική μεσόγειος και φυσικά η πορεία της Ευρώπης.

Πώς βλέπετε το κοινό να “υποδέχεται” σύγχρονες ελληνικές όπερες; Αλλάζει κάτι πιστεύετε στο ευρύτερο τοπίο;

Η όπερα γεννήθηκε ως προσπάθεια αναβίωσης της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στην αναγγενησιακή Ιταλία. Δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει το ποιητικό επίπεδο της αττικής τραγωδίας, αλλά κατάφερε να εκτοξευθεί ως μουσικό πνευματικό επίτευγμα της ανθρωπότητας. Η όπερα έχει ως πυρήνα της, τις ανθρώπινες δυνατότητες της ανθρώπινης φωνής, τη μουσική και την ορχήστρα, κι έπειτα ολοκληρώνεται ως μία σύνθεση από πολλές τέχνες μαζί. Όλες τις τέχνες που υπηρετούν το θέατρο αλλά με πρωταγωνιστή τη μουσική.

Το κοινό πρέπει να το καθοδηγήσουν οι δημιουργοί και όχι το κοινό τους δημιουργούς. Οπότε η απάντηση σε αυτό είναι πως εγώ πιστεύω πως το κοινό που με ακολουθεί σε ό,τι έχω κάνει έως τώρα διευρύνεται κι έτσι θα υποδεχτεί και τη σύγχρονη ελληνική όπερα Ελευθέριος Βενιζέλος γιατί το αφορά άμεσα

Συμμετέχουν τέσσερις σημαντικοί και καταξιωμένοι λυρικοί ερμηνευτές: Άγγελος Χονδρογιάννης (βαρύτονος), Αντώνης Κορωναίος (τενόρος), Μαρία Κόκκα (σοπράνο), Αγγελική Καθαρίου (μετζοσοπράνο), καθώς και το Χορωδιακό Σύνολο Ηρακλείου υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Κιαγιαδάκη.

Το έργο δομείται από χαρακτήρες ιστορικών προσώπων, όπως: ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι δύο σύζυγοι του Έλενα Σκυλίτση και Μαρία Κατελούζου, ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος Ι, η Πηνελόπη Δέλτα, ο Κεμάλ Ατατούρκ και άλλοι, μαζί με τον πρωταγωνιστή λαό.

Συντελεστές

Σύνθεση: Δημήτρης Μαραμής/Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης/Λιμπρέτο: Σωτήρης Τριβιζάς/Σκηνοθεσία – Φωτισμοί: Guy Montavon/Σκηνικά-Κοστούμια: Άννα Μαχαιριανάκη/Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών/Χορωδιακό Σύνολο Ηρακλείου/Διεύθυνση χορωδίας: Γιάννης Κιαγιαδάκης/Ιστορικός Σύμβουλος: Νικόλαος Εμμ. Παπαδάκης (Παπαδής)

Ερμηνευτές:Άγγελος Χονδρογιάννης: Ελευθέριος Βενιζέλος/Αντώνης Κορωναίος: Κωνσταντίνος Α’, Κεμάλ Ατατούρκ/Μαρία Κόκκα: Έλενα Σκυλίτση, Μαρία Κατελούζου/Αγγελική Καθαρίου: Πηνελόπη Δέλτα/

Info

Παρασκευή 3 και Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023, στις 20:00

Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού»/ Προπώληση Εισιτηρίων/ Η προπώληση των εισιτηρίων, αξίας 30, 22 και 15€ (γενική είσοδος) και 12 και 8€ (άνεργοι, ΑμεΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, νέοι έως 25 ετών) ξεκίνησε

Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα της καλλιτεχνικής περιόδου 2022/23, εδώ: https://www.cccc.gr/gr/events

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις