Γιατί η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη δεν πρέπει να σταματήσει να ακούγεται

Σε μια κοινωνία που επιμελώς καλύπτει τις παθογένειές της, όπου η άκρατη βία μεταξύ νέων παιδιών είναι καθημερινό φαινόμενο, το θέατρο – ντοκουμέντο μέσω του σκηνοθέτη Χάρη Πεχλιβανίδη έρχεται να υπενθυμίσει για ακόμη μια φορά τα οικεία κακά. Η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη αποτελεί την αφορμή να ακούσουμε αυτούς και αυτές που δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να μιλήσουν.

Ήταν 6 Φεβρουαρίου του 2015, όταν ο Βαγγέλης αναγκάστηκε να φύγει από τη ζωή. Δε γνωρίζουμε τι μπορεί να σκεφτόταν, τι να ήθελε να πει παρά μόνο ερμηνείες είμαστε σε θέση να κάνουμε. Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως βρέθηκε 800 μέτρα μακριά από τη σχολή του, ενώ διένυσε ακόμα 1,5 μ., πριν χαθεί για πάντα.

Χάρης Πεχλιβανίδης: Το θέατρο ντοκουμέντο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία μας

Ο σκηνοθέτης Χάρης Πεχλιβανίδης αναφέρει στο NEWS 24/7 τι ήταν αυτό που τον έκανε να ανεβάσει την υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη στο θεατρικό σανίδι λέγοντας:
“Η διαμονή μου στα Ιωάννινα και η θέση μου ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο ΔΗΠΕΘΕ πυροδότησαν την ανάγκη μου να ασχοληθώ με αυτόν το νεαρό φοιτητή από την Κρήτη που αναγκάστηκε να δώσει ένα τέλος στην ζωή του. Η ευγένεια που μπορεί κανείς να αντιληφθεί βλέποντας το πρόσωπο του Βαγγέλη και η αινιγματική έως εκκωφαντική σιωπή του μου κίνησαν ακόμα πιο πολύ το ενδιαφέρον . Ο Βαγγέλης έχει περάσει στο κοινωνικό πεδίο σε ένα συμβολικό επίπεδο όπου εκεί μπορεί κανείς να βρει τόσους συνανθρώπους μας που δεν μπορέσαν να μιλήσουν ή δεν τους ακούσαμε. Το θέατρο ντοκουμέντο μπορεί και δίνει τον απαραίτητο χώρο να φανούν οι αόρατοι και να ακουστούν οι άηχοι. Έρχεται δηλαδή σε πλήρη αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία μας”.

Και συνεχίζει μιλώντας για την έρευνα που ακολούθησε για την παράσταση αυτή: “υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία σχεδίαζα τη δραματουργία της παράστασης. Τότε ανέτρεξα σε πηγές όπως άρθρα εφημερίδων, τηλεοπτικές εκπομπές (σημαντική η έρευνα της Αγγελικής Νικολούλη στο «Φως στο τούνελ»), podcasts, αναρτήσεις στα social media. Κέντρο μας έγινε από τη μία ο αντίκτυπος των πρώτων ημερών και οι εξελίξεις στις έρευνες και από την άλλη τα όσα πέρασε ο Βαγγέλης αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για μένα και την ομάδα για να στηρίξουμε το μυθοπλαστικό μέρος της δραματουργίας που καταλαμβάνει και τον περισσότερο χώρο”.

Ο συμβολισμός του “801,5 μ”

Ο Χάρης Πεχλιβανίδης εξηγεί τον τίτλο της παράστασης λέγοντας πως “τον Βαγγέλη τον αναζητούσαν σε όλη την Ελλάδα, αλλά αυτός αποφάσισε να περπατήσει 800 μέτρα μακριά από τη σχολή του. Εκεί διήνυσε ακόμα 1,5μ πριν πέσει… έτσι αναφέρουν τα ρεπορτάζ. Εμείς αυτό το 1,5 τελευταίο μέτρο κάνουμε ουσιαστικά παράσταση, αυτό το 1,5μ που δίνεται η δυνατότητα έστω για τελευταία φορά, έστω και σε ένα φανταστικό κόσμο -του θεάτρου- να ακουστεί ο Βαγγέλης”.

Ο νεαρός ηθοποιός Φάνης Κοσμάς αναφέρει πως αισθάνεται που υποδύεται τον Βαγγέλη Γιακουμάκη λέγοντας “αισθάνομαι ότι οριακά δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση. Νομίζω ότι μπορώ να απαντήσω στο πώς με κάνει να νιώθω η ιστορία του Βαγγέλη….
Όταν συνέβη η εξαφάνιση και ο χαμός του, βρισκόμουν ακόμη στα Γιάννενα και ήταν από τότε ένα θέμα που με έκανε να φοβάμαι πολύ, να θυμώνω πολύ, να στεναχωριέμαι ακόμη περισσότερο. Σίγουρα όμως είναι μια ιστορία ενός παιδιού, που λόγω της αδικίας- και πριν και μετά τον θάνατο του -με πεισμωνει ακόμη και σήμερα.

Νομίζω όμως ότι αυτό που μου μένει σαν αποτύπωμα είναι θυμός και θυμός ξανά. Και εκτίμηση προς το πρόσωπο του, που χωρίς να το θέλει και δυστυχώς, έγινε το “θύμα” για να ξεκινήσει μια μεγάλη κουβέντα για συμπεριφορές που γίνονται σε εκπαιδευτικούς, εργασιακούς, οικογενειακούς χώρους και δεν είναι σε καμία περίπτωση ούτε επιτρεπτά, ούτε “πλάκα”.

Υπόθεση Βαγγέλη Γιακουμάκη: Είναι η πρώτη τυπικά υπόθεση bullying στην Ελλάδα

Ο Χάρης Πεχλιβανίδης πιστεύει πως πρέπει να ακούγεται “για να μη σταματήσει καμία παρόμοια ιστορία να ακούγεται. Ξεχνάμε εύκολα και γρήγορα ως κοινωνικό σύνολο, ενδεχομένως και ως ατομικότητες. Έχουν υπάρξει αμέτρητα γεγονότα ενδοσχολικής, οικογενειακής, έμφυλης βίας μετά την υπόθεση του Βαγγέλη.

Πριν λίγα χρόνια δολοφόνησαν τον Άλκη στη Θεσσαλονίκη και όπως έχουμε όλοι διαπιστώσει η οπαδική βία ενδυναμώνεται. Δεν παραδειγματιζόμαστε από τίποτα, απλώς συνταράζεται ο κοινωνικός ιστός περιοδικά και έπειτα παίρνει και πάλι το δρόμο του. Έτσι λοιπόν το θέατρο ενεργοποιεί τη μνήμη ξεθάβοντας γεγονότα που για το ευρύ κοινό πλέον έχουν καταστεί μια φευγαλέα εικόνα. Η ζωή ενός ανθρώπου μπορεί να είναι πεπερασμένη αλλά δεν μπορεί να καταλήγει αποκλειστικά και μόνο ως ένα σημείο του παρελθόντος”.

Και ο Φάνης Κοσμάς συμπληρώνει πως “ η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι γιατί δεν πρέπει να σταματήσει να ακούγεται.
Είναι η πρώτη τυπικά υπόθεση bullying στην Ελλάδα. Μετά από αυτό το περιστατικό άνοιξε όλη αυτή η συζήτηση. Παρόλα αυτά, επειδή τα πράγματα ξεχνιούνται απ’ τη μια μέρα στην άλλη και δυστυχώς θύματα υπάρχουν ακόμη όπως και τέτοιες παραβατικές συμπεριφορές και εντός σπιτιών και εντός σχολών και εστιών και εντός εργασιακών χώρων, και πόσο μάλλον σε δημόσιους χώρους που η βία είναι διάχυτη, μια αναδρομή σε αυτή την ιστορία ίσως και μας κάνει να σκεφτούμε μήπως υπήρξαμε κι εμείς θύτες χωρίς να το γνωρίζουμε. Μπορεί να μας κάνει να αναλογιστούμε ότι ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του επειδή οι φίλοι του του έκαναν πλάκα.

Και πόσο μάλλον δεν πρέπει να ξεχαστεί μέχρι και σήμερα, που η δικαιοσύνη αποφάσισε και αποφασίζει να αφήνει θύτες και άτομα, που έχουν κάνει εγκληματικές πράξεις, ελεύθερους με -ισως- κάποια χρηματικά πρόστιμα.
Ας θυμόμαστε την ιστορία του Βαγγέλη και που βρίσκονται τώρα οι “φίλοι του” που έκαναν πλάκα μαζί του, ας δούμε που βρίσκεται ο κοσμηματοπώλης και οι αστυνομικοί που χτυπούσαν τον Ζακ Κωστόπουλο, που βρίσκεται επιφανής σκηνοθέτης που ασελγουσε σε ανήλικα, που βρίσκεται ο υπουργός που είναι υπεύθυνος για τον θάνατο 57 ανθρώπων στην τραγωδία των Τεμπών κι ας είναι μια από αυτή – ή κάποια άλλη από αυτές τις ιστορίες που είναι τόσες πολλές που δεν δύναμαι πλέον να τις θυμάμαι ολες- η ιστορία που θα συζητάμε με φίλους με γνωστούς και αγνώστους για να λέμε τι δεν πρέπει να γίνει στο μέλλον”.

Το πιο συγκλονιστικό στοιχείο της υπόθεσης του Βαγγέλη Γιακουμάκη

Ο Χάρης Πεχλιβανίδης αναφέρει “η βία. Αυτό το αδελφάκι -κατά τον Ησίοδο- του Κράτους περνάει από γενιά σε γενιά ως μια πρωτεύουσα σημασία και ενίοτε ως ένα αναγκαίο κακό. Έχει πολλές εκφάνσεις η βία, στην περίπτωση όμως του Βαγγέλη συναντάμε μια απάνθρωπη και άνευ ορίων βιαιότητα. Μια ομάδα συμφοιτητών του διέπραξε εν είδει πλάκας μια σειρά επαίσχυντων πράξεων κατά του Βαγγέλη και της ωριμότητας που αντιπροσώπευε. Είναι συγκλονιστικό να διαβάζεις πως σε μια σχολή ένας φοιτητής όπως ο Βαγγέλης χωρίς να δώσει καμία αφορμή παρά μόνο επειδή ήταν φιλήσυχος και με σεβασμό προς τον συνάνθρωπό του έγινε αποδέκτης τέτοιου μένους. Κάτι όμως που χρειάζεται υπογράμμιση είναι το ερώτημα: πως η πολιτεία μετά την υπόθεση αυτή μερίμνησε όσον αφορά την ενημέρωση, τη ψυχολογική υποστήριξη και την πρόληψη σχετικά με τη βία στις νέες ηλικίες; Εκ του αποτελέσματος και κατά την γνώμη μου… ελλιπώς”.

Και ο Φάνης Κοσμάς αναφέρει πως “το βίντεο που είχαν προβάλει και σε τηλεοπτικές εκπομπές με τον Βαγγέλη να βρίσκεται στο κρεβάτι του ακινητοποιημένος από άλλα άτομα και σε μια προσπάθεια του να φύγει τα χτυπήματα και το επιπλέον σφίξιμο που δέχτηκε”.