Λευκός Πύργος: Το σήμα κατατεθέν της συμπρωτεύουσας

Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο Λευκός Πύργος, αυτό το εμβληματικό μνημείο της Θεσσαλονίκης, που χρησιμοποιήθηκε σαν φυλακή και στρατώνας, ονομάστηκε έτσι το 1891, όταν ένας Εβραίος κατάδικος, ο Νέιθαν Γκουιντίλι, τον ασβέστωσε με τα χεράκια του, με αντάλλαγμα την ελευθερία του. Από τότε οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης θα υιοθετήσουν το νέο όνομα, και θα τον λένε «Τόρε Μπλάνκα», (Μπεγιάζ Κουλέ στα τούρκικα). Για αιώνες ονομαζόταν «Κανλί Κουλέ», δηλαδή «Πύργος του Αίματος», εξαιτίας των βασανιστηρίων και των αιματηρών εκτελέσεων θανατοποινιτών που έκαναν στα μπουντρούμια του οι Γενίτσαροι, γεμίζοντας τους τοίχους του με αίμα.

Ο Λευκός Πύργος ή Πύργος του Λέοντος, ή Φρούριο της Καλαμαριάς (στα τούρκικα Κελεμεριγιέ Καλασί), ή Πύργος των Γενίτσαρων, χτίστηκε τον 15ο αιώνα και είναι ένα οχυρωματικό έργο των Οθωμανών. Ωστόσο, ο ιστός της σημαίας στην κορυφή του είναι το κεντρικό κατάρτι του τουρκικού θωρηκτού Φετίχ Μπουλέν, που βυθίστηκε στο Θερμαϊκό από ελληνικό τορπιλοβόλο. Έχει έξι ορόφους, 34 μέτρα ύψος και εβδομήντα μέτρα περίμετρο, αλλά σήμερα δεν είναι και πολύ Λευκός, μάλλον προς το γκριζοκαφέ φέρνει, στα δικά μου χαμουτζίδικα μάτια τουλάχιστον.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.