Σαν σήμερα πεθαίνει ο Φράνκο

Σαν σήμερα, 20 Νοεμβρίου 1975, εγκαταλείπει τον κόσμο σε ηλικία 83 ετών ο δικτάτορας της Ισπανίας, ο στρατηγός Φρανθίσκο Φράνκο Μπααμόντε, ο επονομαζόμενος και «Χενεραλίσιμο», δηλαδή «Στρατηγότατος»…

Ήταν τόσο αυταρχικός, και περιβαλόταν από τόσο γελοίους κόλακες, ώστε τον προσφωνούσαν, εκτός από… Generalissimo και «Su Excelencia el Jefe de Estado», δηλαδή «H Αυτού Εξοχότης ο αρχηγός του κράτους», και «Caudillo de España», που σημαίνει «Ο Ηγέτης της Ισπανίας», «Εl Caudillo de la Última Cruzada y de la Hispanidad», (ο ηγέτης της τελευταίας σταυροφορίας και της ισπανικής κληρονομιάς…), με αποκορύφωμα το «Εl Caudillo de la Guerra de Liberación contra el Comunismo y sup Cómplices», που μεταφράζεται θριαμβευτικά ως «ο ηγέτης του πολέμου της απελευθέρωσης ενάντια στον κομμουνισμό και τους συνεργούς του»…

Μετά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, στον οποίο ο …Στρατηγότατος επικράτησε έναντι των Δημοκρατικών, με την αρωγή και την υποστήριξη της Φασιστικής Ιταλίας και της Ναζιστικής Γερμανίας, ο Φράνκο αναγνωρίστηκε ως αρχηγός κράτους από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία το 1939, για να μη μιλήσουμε για το Βατικανό… Έτσι, κάθισε στο σβέρκο των Ισπανών για 36 χρόνια – κυβέρνησε με σιδηρά πυγμή από το 1939 μέχρι και τον Απρίλη του 1975, μέχρι λίγους μήνες πριν πεθάνει δηλαδή.

Ο Φράνκο ήταν Φασίστας, υπερσυντηρητικός, φανατικός Καθολικός και έτρεφε μια ειλικρινή απέχθεια για τον συνδικαλισμό, την Αριστερά και την ελεύθερη έκφραση της λαϊκής βούλησης γενικότερα: «Το δικό μας καθεστώς βασίζεται σε ξιφολόγχες και αίμα, όχι σε υποκριτικές εκλογές», είχε πει, και τα λόγια του τα έκανε πράξη.

Η πρώτη δεκαετία της κυριαρχίας του Φράνκο μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1939, ήταν ιδιαίτερα αιματηρή: το αστυνομικό και αυταρχικό καθεστώς του Φράνκο δολοφόνησε ένα απροσδιόριστο αριθμό πολιτικών αντιπάλων. Η εκτίμηση είναι δύσκολη, αλλά ο αριθμός των ατόμων που σκοτώθηκαν ή δολοφονήθηκαν πιθανότατα κυμαίνεται μεταξύ των δεκαπέντε και των πενήντα χιλιάδων ατόμων….

Το οπλισμένο χέρι του Φράνκο ήταν η «Guardia Civil», η στρατιωτική αστυνομία για πολίτες, συνεπικουρούμενη από την Μυστική Αστυνομία και την «Policia Armada», η οποία ήταν αυτή που κατέστειλε βίαια τις εξεγέρσεις των φοιτητών στα ισπανικά πανεπιστήμια στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Για να καταλάβουμε τι σήμαινε καθεστώς Φράνκο, να πούμε πως η ομοφυλοφιλία και η πορνεία έγιναν ποινικά αδικήματα το 1954.Επίσης, η θέση της γυναίκας, στο καθεστώς του Φράνκο, περιοριζόταν στην κουζίνα και στο σπίτι. Η επίσημη προπαγάνδα περιόρισε τον ρόλο των γυναικών στην οικογένεια και τη μητρότητα, και τέλος. Οι γυναίκες δεν μπορούσαν να γίνουν δικαστές ή να καταθέσουν σε δίκη. Δεν μπορούσαν να γίνουν καθηγητές πανεπιστημίων, ενώ τις υποθέσεις και την οικονομική ζωή τους έπρεπε να διαχειρίζονται οι γονείς και οι σύζυγοί τους. Μέχρι τη δεκαετία του 1970, μια γυναίκα δεν μπορούσε να έχει τραπεζικό λογαριασμό χωρίς συνυπογραφή από τον πατέρα ή τον σύζυγό της…

Ο οπισθοδρομικός στρατηγός και δικτάτορας Φρανθίσκο Φράνκο λειτούργησε σαν φρένο για την εξέλιξη της Ισπανικής κοινωνίας, βάζοντάς την στο γύψο σχεδόν για μισό αιώνα, όσο δηλαδή έκανε κουμάντο. Έπρεπε να τελειώσει η βιολογική του ύπαρξη, για να αρχίσει και πάλι η Ισπανία να κινείται ελεύθερα.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.