Σαν σήμερα πέθανε ο Μότσαρτ

Σαν σήμερα πριν από 227 χρόνια, στις 5 Δεκεμβρίου του 1791, πεθαίνει στη Βιέννη άρρωστος και φτωχός, καθώς συνέθετε το κύκνειο άσμα του, το Ρέκβιεμ, ο Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, γνωστός ως Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ – «Αμαντέους» σημαίνει «αγαπημένος του Θεού», και είναι η απόδοση στα Λατινικά του «Theophilus», δηλαδή Θεόφιλος.

Ο Μότσαρτ, που υπήρξε πλούσιος και διάσημος, αλλά είχε μια ροπή στην κακοδιαχείριση, τη σπατάλη και το τζόγο, κηδεύεται με έξοδα του δήμου της Βιέννης και θάβεται σε κοινό, μαζικό τάφο στο νεκροταφείο του Αγίου Μάρκου. Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί το ακριβές σημείο που εναποτέθηκε η σορός του, άρα το επίσημο μνημείο του στην πτέρυγα διασημοτήτων του κοιμητηρίου της Βιέννης, είναι κενοτάφιο…

Ο Μότσαρτ ήταν ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς που περπάτησαν ποτέ πάνω σ’ αυτή τη Γη. Η μουσική του ιδιοφυία ήταν ανεξάντλητη στην επινόηση υπέροχων μουσικών ιδεών και στην επεξεργασία τους.

Αυτός ο εύθυμος, μάλλον μικρόσωμος Αυστριακός, που γεννήθηκε στο Ζάλτσμπουργκ, χειριζόταν τη μουσική με μια βιρτουοζιτέ που εκδηλώθηκε πολύ, μα πάρα πολύ νωρίς: στα τρία του έπαιζε πιάνο, στα πέντε του ήδη συνέθετε μικρά κομμάτια, και στα έξι του έδωσε το πρώτο του κονσέρτο, έχοντας για πρώτο του δάσκαλο τον πατέρα του, τον Γιόχαν Γκέοργκ Λέοπολντ Μότσαρτ, επίσης μουσικό και συνθέτη.

Σε τρυφερή ηλικία ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ περιόδευε τις αυλές των βασιλέων, των αυτοκρατόρων και των ιεραρχών της Ευρώπης, ως το παιδί-θαύμα της μουσικής, που εξέπληττε τους πάντες με την εκρηκτική δεξιοτεχνία του στο πιάνο. Μεγαλώνοντας, το ταλέντο του Μότσαρτ ανέβλυσε ποταμηδόν: υπέροχες, πάμφωτες συνθέσεις, με μελωδίες που εύκολα αποτυπώνονταν στο μυαλό, αλλά τόσο πλούσιες και καλοφτιαγμένες, που έκαναν πάταγο στον καιρό του.

Η μουσική του, λένε κάποιοι, έχει και «μαγικές» ιδιότητες: κάνει τις αγελάδες να δίνουν περισσότερο γάλα και τα φυτά να μεγαλώνουν ταχύτερα, ενισχύει την ανάπτυξη της νοημοσύνης στα βρέφη, ενώ έχει θεραπευτικά αποτελέσματα σε ανθρώπους με ταραγμένη ψυχή…

Ο Μότσαρτ έφυγε νωρίς, και άσχημα, αλλά άφησε πίσω του έναν ωκεανό ομορφιάς, γύρω στα 600 αριστουργήματα, που περιλαμβάνουν συμφωνική και εκκλησιαστική μουσική, μουσική δωματίου, σονάτες, όπερες και άλλα έργα – η μουσική του ομιλία ήταν ολόχρυση… Κάποιος μπορεί να πει πως πράγματι ήταν Χρυσόστομος. Εάν όντως υπάρχει Ανώτερο Ον, και εάν αυτό μοιράζει κατά την κρίση του τα πραγματικά θεία ταλέντα που απεικονίζουν όψεις της θεότητας, ε, τότε ο Μότσαρτ ήταν όντως ένας αγαπημένος του Θεού, ένας Amadeus, ένας Θέοφιλος.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.