ΓΙΑΤΙ Η ΡΩΣΙΑ ΘΕΛΕΙ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ ΤΗ ΜΑΡΙΟΥΠΟΛΗ;

Η Μαριούπολη έχει αποδεκατιστεί από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς, με το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς να μην είναι ακόμα σαφές.

Η κατάσταση στην ουκρανική πόλη παραμένει ασταθής και οι άμαχοι εξακολουθούν να είναι παγιδευμένοι, με τις διαφωνίες για τους ανθρωπιστικούς διαδρόμους να αφήνουν τελικά τους ανθρώπους εγκαταλελειμμένους, να κρύβονται χωρίς τρόφιμα, νερό και ηλεκτρισμό.

Η Ρωσία είπε ότι θα επιτρέψει στους αμάχους να διαφύγουν από τη Μαριούπολη μέσω ανθρωπιστικών διαδρόμων εάν τα ουκρανικά στρατεύματα παραδοθούν, αλλά η Ουκρανία αρνήθηκε να αφήσει κάτω τα όπλα.

Για ποιον λόγο, λοιπόν, η Ρωσία θεωρεί τη Μαριούπολη ως έναν τόσο σημαντικό στόχο και τι σημαίνει αυτό για την ευρύτερη περιοχή και τους ανθρώπους της;

Έχει μεγάλη γεωγραφική αξία για τη Ρωσία

Η Μαριούπολη είναι μια από τις πόλεις της Ουκρανίας που βρίσκονται πάρα πολύ κοντά στα ρωσικά σύνορα και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό λιμάνι, καθώς συνδέει την Ουκρανία με τη Μαύρη Θάλασσα.

Ο καθηγητής “Σπουδών Ειρήνης και Συγκρούσεων στο UQ”, Άλεξ Μπέλαμι, υποστηρίζει ότι η Μαριούπολη βρίσκεται αυτήν τη στιγμή εν μέσω πολλών διαφορετικών ομάδων ρωσικών στρατευμάτων που προχωρούν από πολλές κατευθύνσεις.

“Ο στρατηγικός στόχος της Ρωσίας φαίνεται να είναι να συνδέσει τις δυνάμεις της που κινούνται βόρεια και ανατολικά από την Κριμαία με εκείνες που κινούνται δυτικά από το Ντονμπάς και να δημιουργήσει ένα ενιαίο έδαφος ελεγχόμενο από τη Ρωσία κατά μήκος της νοτιοανατολικής ακτής της Ουκρανίας”, λέει.

“Η Μαριούπολη αποτελεί ξεκάθαρα εμπόδιο σε αυτόν τον στόχο”.

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, Γκράεμ Γκιλ, ειδικός στη ρωσική πολιτική, υποστηρίζει ότι η Μαριούπολη βρίσκεται επίσης πάνω στην πορεία ενός πιο εύκολα προσβάσιμου χερσαίου διαδρόμου από τη Ρωσία στην Κριμαία, που χωρίς αυτόν, είναι πιο δύσκολο να φτάσει κανείς.

“Αν δημιουργηθεί και διατηρηθεί ένας τέτοιος διάδρομος, θα βελτιώσει σημαντικά την πρόσβαση της Ρωσίας στην Κριμαία, η οποία αυτή τη στιγμή περιορίζεται σε μία χερσαία γέφυρα και δια θαλάσσης”, λέει.

Εικόνες από το Αμερικανικό Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, με ημερομηνία 21 Μαρτίου, υποδεικνύουν ότι η Ρωσία έχει στρατιωτικό προσωπικό γύρω από το μεγαλύτερο μέρος της βορειοανατολικής και νοτιοδυτικής Μαριούπολης, καθιστώντας τη Μαριούπολη σχεδόν περικυκλωμένη:

Το τάγμα Αζόφ έχει συνδέσμους στην πόλη

Το τάγμα Αζόφ είναι μια στρατιωτική μονάδα που απορροφήθηκε από την ουκρανική Εθνοφρουρά το 2014, με πολλά μέλη του προσωπικού του να εδρεύουν στη Μαριούπολη.

Αυτή η ακροδεξιά μονάδα είναι μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της αμυντικής δύναμης της Ουκρανίας, αλλά η Ρωσία -ιδιαίτερα τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης- παρουσιάζουν την επιρροή της ως πολύ μεγαλύτερη από ό, τι είναι στην πραγματικότητα.

Ο ανταποκριτής του BBC, Φρανκ Γκάρντνερ, λέει ότι οι δεσμοί της Μαριούπολης με αυτήν τη στρατιωτική ομάδα, δίνουν στη Ρωσία την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία για την εισβολή της την “απαλλαγή της Ουκρανίας από τους Ναζί”.

“Αν και αποτελούν μόνο το πιο μικρό κλάσμα των μαχόμενων δυνάμεων της Ουκρανίας, η παρουσία τους αποτέλεσε ένα χρήσιμο εργαλείο προπαγάνδας για τη Μόσχα, δίνοντάς της ένα πρόσχημα για να πει στους Ρώσους ότι οι νέοι που έστειλαν να πολεμήσουν στην Ουκρανία είναι εκεί για να απαλλάξουν τον γείτονά τους από τους νεοναζί”, εξηγεί ο Γκάρντνερ.

“Αν η Ρωσία καταφέρει να συλλάβει ζωντανούς σημαντικούς αριθμούς μαχητών του τάγματος του Αζόφ, είναι πιθανό ότι θα τους βάλουν να “παρελάσουν” στα ρωσικά ΜΜΕ ως μέρος του συνεχιζόμενου πολέμου πληροφοριών, προκειμένου να δυσφημήσουν την Ουκρανία και την κυβέρνησή της”.

Δεν αρέσει στον Πούτιν να ακούει “όχι”

Το Σαββατοκύριακο, η Ρωσία έδωσε στην Ουκρανία ένα τελεσίγραφο: να παραδώσει τη Μαριούπολη με αντάλλαγμα τη διάνοιξη ασφαλών ανθρωπιστικών διαδρόμων για την εκκένωση όλων των αμάχων που έμειναν στην πόλη.

Η προσφορά απορρίφθηκε σχεδόν αμέσως.

Ο Πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι απάντησε ότι δεν θα υποκύψει ποτέ σε τελεσίγραφα και η αντιπρόεδρος Ιρίνα Βερεστσούκ είπε στην ειδησεογραφικό portal “Ukrainska Pravda” ότι “δεν τίθεται θέμα παράδοσης”.

Ο καθηγητής Γκιλ λέει ότι είναι αμφίβολο το κατά πόσον ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα ένιωσε έκπληξη από το “όχι” των Ουκρανών να παραδώσουν τη Μαριούπολη. Και ότι το ίδιο αμφίβολο είναι το να αλλάξει τη στάση του για την εισβολή.

“Υποψιάζομαι ότι έχει καταβληθεί τόση προσπάθεια για να αποκτηθεί ο έλεγχος της πόλης που οποιαδήποτε αποτυχία θα θεωρηθεί συμβολικά καταστροφική”, λέει.

Η υπομονή και το ηθικό των πολιτών φθείρεται

Οι ουκρανικές αρχές λένε ότι οι βομβαρδισμοί στη Μαριούπολη έχουν αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες -η σχολή Καλών Τεχνών και ένα θέατρο που λειτουργούν ως καταφύγια πολιτών βομβαρδίστηκαν, με άγνωστο αριθμό θυμάτων να παγιδεύονται κάτω από τα ερείπια.

Υπάρχουν αναφορές ότι μεταξύ 40.000 και 100.000 ανθρώπων έχουν εγκαταλείψει την πόλη από την έναρξη της εισβολής, αλλά τα ακριβή στοιχεία για το πόσοι άνθρωποι έφυγαν και πόσοι έμειναν δεν είναι ξεκάθαρα.

Η πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και ηλεκτρισμό έχει διακοπεί ευρέως και οι επικοινωνίες είναι περιορισμένες.

“Φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι Ρώσοι στοχεύουν συστηματικά τη στρατιωτική και πολιτική υποδομή της πόλης με στόχο να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό, δημιουργώντας φόβο και στερώντας από τους στρατιώτες και τους πολίτες τα απαραίτητα για το προς το ζην”, λέει ο καθηγητής Μπέλαμι.

“Οι επιπτώσεις αυτού του πολέμου θα διαρκέσουν στην Ουκρανία για πολύ καιρό. Όποια και αν είναι η νέα κανονικότητα, δεν θα είναι η ίδια κανονικότητα που υπήρχε πριν από αυτόν τον πόλεμο ούτε πριν από το 2014.

Η Ουκρανία που αναδύεται από τις στάχτες της ρωσικής επιθετικότητας θα είναι πολύ διαφορετική και οι προκλήσεις θα είναι τεράστιες. Η Δύση πρέπει να είναι έτοιμη να σταθεί στο πλευρό της και να στηρίξει την κυβέρνηση και τον λαό της για πολύ καιρό στο μέλλον”.

Η Ρωσία μάλλον δεν θα τα παρατήσει μέχρι να πάρει αυτό που θέλει

Σύμφωνα με τον Μπέλαμι, η Ρωσία είναι πιθανό να βομβαρδίσει τη Μαριούπολη μέχρι να τη θέσει υπό έλεγχο -καταστρέφοντας ό,τι χρειαστεί.

“Ο άμεσος επιχειρησιακός στόχος είναι να συνδεθούν οι δύο περιοχές που ελέγχονται από τη Ρωσία και να εξαλειφθεί οποιοσδήποτε θύλακας ουκρανικής αντίστασης μεταξύ τους”, λέει.

“Και γι’ αυτό η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται για την τύχη της πόλης”.

Ο καθηγητής Γκιλ υποστηρίζει ότι το μεσοπρόθεσμο έως μακροπρόθεσμο μέλλον της πόλης που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές δεν έχει ακόμη αποφασιστεί ποιο θα είναι.

“Αν η Ρωσία καταφέρει να δημιουργήσει έναν χερσαίο διάδρομο υπό τον έλεγχό της, θα ήταν προς το συμφέρον της να έχουν μια λειτουργική και ζωντανή πόλη εκεί”, λέει.

“Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ότι, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, θα μπορέσει να καταφέρει κάτι τέτοιο”.

Σύμφωνα με τον Μπέλαμι είναι σημαντικό η Δύση να συνεχίσει να πιέζει τη Ρωσία να αποσυρθεί από τη Μαριούπολη και από τι υπόλοιπες ουκρανικές πόλεις όσο η κατάσταση επιδεινώνεται.

“Αυτό που βλέπουμε στη Μαριούπολη δεν είναι τίποτα άλλο από τις κλασικές τακτικές που χρησιμοποιούν οι Ρώσοι στον πόλεμο εντός πόλεων. Δυστυχώς, πρέπει να περιμένουμε μια σταθερή κλιμάκωση του αδιάκριτου βομβαρδισμού εκ μέρους της Ρωσίας και την αύξηση του αριθμού των νεκρών αμάχων τις επόμενες ημέρες, εκτός και αν γίνει κάτι για να σταματήσει τον πόλεμο”.