ΡΩΣΟΙ ΚΑΙ ΟΥΚΡΑΝΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΤΗ ΜΟΝΑΚΟ ΣΤΟ ΦΑΙΝΑΛ-ΦΟΡ

Το φάιναλ-φορ της φετινής EuroLeague αρχίζει την ερχόμενη Παρασκευή με τους δυο μεγάλους ημιτελικούς, που θα φιλοξενηθούν στη Ζαλγκίριο Αρένα. Ο Ολυμπιακός που θα παίξει για δεύτερη συνεχή σεζόν (και 12η φορά στην ιστορία του) στο κορυφαίο μπασκετικό ραντεβού της Ευρώπης, περιμένει τη Μονακό. Όχι ακριβώς μια γαλλική ομάδα καθώς ανήκει στο Πριγκιπάτο των Μονεγάσκων, αλλά εκπρόσωπο της λίγκας LNB.

Δεν θα βρει, βέβαια, κανείς … Μονεγάσκους στο ρόστερ των αντιπάλων του Ολυμπιακού. Η Μονακό είναι μια κλασική πολυεθνική ομάδα με πέντε Γάλλους, έξι Αμερικανούς, ένα Λιθουανό και ένα Νιγηριανό. Ο προπονητής είναι Σέρβος και ο τζένεραλ μάνατζερ Ουκρανός. Υπηκόοι του πριγκιπάτου για χάρη του οποίου (και του μονάρχη Ρενιέ) είχε αφήσει μια λαμπρή κινηματογραφική καριέρα η υπέροχη Γκρέις Κέλι, είναι οι δυο ιδιοκτήτες του κλαμπ.

Αμφότεροι έχουν γεννηθεί στην άλλοτε Σοβιετική Ένωση, ο ένας είναι ο Ουκρανός και ο άλλος Ρώσος (!) κανονικά δεν θα έπρεπε να μιλιούνται, αφού τις πατρίδες τους χωρίζει ο πόλεμος, παρόλα αυτά, κάθονται δίπλα-δίπλα στα παιχνίδια της ομάδας τους, αγκαλιάζονται σε κάθε νίκη της ομάδας τους, την οποία έφεραν μέσα σε τρία χρόνια στην ελίτ του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ταυτόχρονα κάνουν μπίζνες στον αφορολόγητο παράδεισο του Μονακό, έχοντας αφήσει πίσω τους τις όποιες αμφιλεγόμενες πληροφορίες για το ποιόν τους.

Το φάιναλ-φορ δεν έχει ενδιαφέρον μόνο για τους σπουδαίους μπασκετμπολίστες και προπονητές που φιλοδοξούν να κατακτήσουν το βαρύτιμο τρόπαιο της EuroLeague, είναι και μια άτυπη μάχη των ανθρώπων που κινούν τα νήματα του ευρωπαϊκού μπάσκετ, βάζοντας και αρκετά εκατομμύρια από την τσέπη τους.

Τους ιδιοκτήτες του Ολυμπιακού τους ξέρουμε. Ο Παναγιώτης και ο Γιώργος Αγγελόπουλος βρίσκονται στο “ερυθρόλευκο” μπάσκετ σχεδόν 20 χρόνια (από το 2004) αν και “απόλυτα αφεντικά” της ΚΑΕ έγιναν το 2009. Το F4 του Κάουνας είναι το όγδοο της θητείας τους στη διάρκεια της οποίας οι Πειραιώτες έχουν κατακτήσει δυο φορές την Ευρωλίγκα, έχουν παίξει άλλες τρεις στον τελικό ενώ μετράνε ακόμη ένα διηπειρωτικό Κύπελλο, τέσσερα πρωταθλήματα, τέσσερα Κύπελλα και ένα σουπερ-καπ Ελλάδας.

Η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα, έχουν διαφορετικό μοντέλο διοίκησης καθώς οργανικά ανήκουν στα μεγάλα ποδοσφαιρικά κλαμπ, έχουν τον ίδιο πρόεδρο (Πέρεθ και Λαπόρτα) με εντεταλμένους για το μπάσκετ των Μαδριλένιων τον Χουάν Κάρλος Σάντσεθ και για το αντίστοιχο των Καταλανών τον Πεπ Κούμπελς. Η χρηματοδότηση των δυο ισπανικών κολοσσών έρχεται κατευθείαν από τα ταμεία της ποδοσφαιρικής ομάδας, ενώ δυο πρώην αστέρες, ο Αλμπέρτο Ερέρος της Ρεάλ και ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο εκτελούν χρέη τζένεραλ-μάνατζερ.

Και το δίδυμο της Μονακό; Ποιοί είναι στ’ αλήθεια, ο Ουκρανός Σεργκέι Βλαντιμίροβιτς Ντιαντέντσκο και ο Ρώσος Αλεξέι Φεντόρισεβ, που ένωσαν τις δυνάμεις τους τον Σεπτέμβριο του 2022, καθιστώντας την ομάδα του πριγκιπάτου οικονομικά πανίσχυρη, άρα έτοιμη να σαρώσει και σε αγωνιστικό επίπεδο.

Ο Ουκρανός Ντιαντέτσκο γεννήθηκε στις 18/11/1970 στο Ντόνετσκ και έγινε γνωστός για δυο πράγματα. Πρώτον για την ίδρυση και την κατάρρευση της τράπεζας Rodovid και δεύτερον για την αγάπη του στο μπάσκετ και την δημιουργία της ομάδας μπάσκετ του Ντόνετσκ. Το μπάσκετ το λάτρεψε από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης όταν συνάντησε από κοντά τον Βλαντιμίρ Τκατσένκο και τον Σαρούνας Μαρτσουλιόνις.

Επένδυσε αρκετά χρήματα στην Donetsk BC, την οποία πήρε από την τρίτη εθνική κατηγορία και την έκανε πρωταθλήτρια Ουκρανίας, φέρνοντάς την μέχρι τους “8” του Eurocup, όταν και αποκλείστηκε από τη Λιετούβος Ρίτας του Γιόνας Βαλαντσιούνας, τη σεζόν 2011-12.

Τότε στην Ντόνετσκ έπαιζαν ο Λίποβι του Προμηθέα, ο Ντορόν Πέρκινς που πέρασε από τον Ολυμπιακό κι ο Ραμέλ Κάρι που φόρεσε τη φανέλα του Παναθηναϊκού. Κόουτς ο Ισπανός Μπεροκάλ, βοηθός του Ντούσκο Ιβάνοβιτς στον Παναθηναϊκό και του Μπαρτζώκα στην Μπαρτσελόνα.

Ο νεαρός τραπεζίτης έβαζε αρκετά χρήματα στο μπάσκετ, επένδυες σε ακαδημίες με τις οποίες μάλιστα σάρωσε στα σχετικά τουρνουά της EuroLeague, όμως σε κάποια στιγμή ξέσπασε κυκλώνας. Η τράπεζα Rodovid βρέθηκε στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, χρειάστηκε η παρέμβαση της ουκρανικής κυβέρνησης, χωρίς όμως να σωθούν και τα χρήματα των καταθετών της.

Ο Ντιαντέτσκο δημιούργησε ξαφνικά ένα πλήθος από εχθρούς. Στις 19 Μαρτίου 2012, η πολυτελής μερσέντες που οδηγούσε γίνεται κόκσινο από 26 σφαίρες. Ο ίδιος επιζει από θαύμα αν και πολλοί πιστεύουν πως η απόπειρα δολοφονίας του “στήθηκε” από τον ίδιο, για να διευκολύνει την αποχώρηση του από την Ουκρανία.

Αλήθεια ή ψέματα δεν μπορεί κανεις να το πει με σιγουριά. Τον Νταϊντέτσκο, πάντως, από τότε ακολουθούν πάντα δυο σωματοφύλακες, που συνόδευαν το αφεντικό τους ακόμη κι όταν πήγε να σηκώσει το Eurocup. Επίσης ο 53χρονος Ουκρανός δεν αποχωρίζεται ποτέ το αλεξίσφαιρο γιλέκο, που λέγεται ότι φοράει πάντα κάτω από τα καλοσιδερωμένα πουκάμισα του.

Στο Μονακό εγκαταστάθηκε το 2013. Έγινε προσωπικός φίλος του πρίγκιπα Αλβέρτου και ανέλαβε σχεδόν αμέσως την ομάδα μπάσκετ του πριγκιπάτου που αγωνιζόταν στην τρίτη εθνική κατηγορία της Γαλλίας. Το 2015 έγινε πρόεδρος και η La Roca, όπως είναι το προσωνύμιο της ομάδας, άρχισε να ανεβαίνει τις κατηγορίες φτάνοντας στην επαγγελματική LNB.

Το 2018, μάλιστα, πανηγύρισε τον πρώτο τίτλο της πρωταθλήτριας, μετά από το 1950! Την ίδια σεζόν έφτασε μέχρι τον τελικό του BCL (το τσάμπιονς λιγκ της FIBA) όταν αντιμετώπισε στο ΟΑΚΑ την ΑΕΚ και ηττήθηκε με 100-94. Ένα χρόνο νωρίτερα είχε κατακτήσει την τρίτη θέση στην ίδια διοργάνωση. Όμως ο Νταϊντέτσκο στόχευε πολύ ψηλότερα.

Μετακομίζοντας από το BCL στο Eurocup έβαλε πλώρη για την Ευρωλίγκα, έχοντας ανοίξει παρτίδες και με το τότε αφεντικό της κορυφαίας διοργάνωσης, Τζόρντι Μπερτομέου. Το 2021 οι Μονεγάσκοι έφτασαν στον τελικό και κερδίζοντας την Καζάν του Δημήτρη Πρίφτη, του Αιζέα Κάναν και του Οκάρο Γουάιτ, πήραν το εισιτήριο για την αστραφτερή EuroLeague.

Έρχονται οι Ρώσοι…

Ο άλλοτε τραπεζίτης από το Ντόνετσκ ήξερε ότι για να επιβιώσει στην Ευρωλίγκα θα έπρεπε να επενδύσει ακόμη περισσότερα χρήματα από τα 10-12 εκατομμύρια που μπορούσε ο ίδιος να διαθέσει ετησίως. Κάπως έτσι εμφανίστηκε στο προσκήνιο ένας γνώριμος όχι της μπασκετικής, αλλά της ποδοσφαιρικής Μονακό. Η εταιρεία του FEDCOM ήταν για 25 χρόνια μόνιμος σπόνσορας των “ερυθρόλευκων” του πριγκιπάτου. Το όνομά του, Αλεξέι Φεντόρισεβ…

Δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτερος του Ντιαντέτσκο γεννήθηκε στις 3 Αυγούστου 1955 και στα νιάτα του έπαιζε ποδόσφαιρο στη δεύτερη ομάδα της Ντιναμό Μόσχας όπως επίσης σε σε ένα άσημο ουκρανικό κλαμπ. Το 1987 αποφάσισε να εγκαταλείψει την Σοβιετική Ένωση και το 1994, ως κάτοικος Μονακό πλέον, ιδρύει την Fedcom Invest, η οποία γίνεται η κορυφαία εταιρεία εισαγωγής στην Ευρώπη λιπασμάτων και θείου από τη Ρωσία.

Μέσα σε δέκα χρόνια αποκτά μεγάλη περιουσία κι αρχίζουν οι διάφορες φήμες. Το 1997 η αστυνομία του Μονακό ξεκινάει μια έρευνα που θα κρατήσει μια πενταετία. Ένας υπάλληλος της Fedcom καταδικάζεται σε 6μηνη φυλάκιση για πλαστογραφία διαβατηρίων, με την αστυνομία να αναζητά διασυνδέσεις της εταιρείας με τον Ουκρανό Λεονίτ Μίνιν, που κατηγορήθηκε για λαθρεμπόριο όπλων και τράφικινγκ

Η έρευνα ολοκληρώθηκε το 2002 χωρίς να αποδειχθεί τίποτε επιλήψιμο για τον Φεντόρισεβ, η εταιρεία του οποίου αναπτύσσεται, πλέον, ταχύτατα και αρχίζει να κάνει δουλειές σε όλο τον κόσμο. Στις αρχές του 21ου αιώνα είναι ήδη χορηγός στη φανέλα της ποδοσφαιρικής Μονακό και κάνει πρόταση επένδυσης 100 εκατομμυρίων δολαρίων, για να γίνει μεγαλομέτοχος της ομάδας.

Λέγεται ότι τη συμφωνία χάλασε ο ίδιος ο πρίγκιπας Ρενιέ (πατέρας του Αλβέρτου) που είχε αμφιβολίες για τη νομιμότητα των επιχειρήσεων του Ρώσου μεγιστάνα. Το 2011 τη Μονακό αγοράζει ένας άλλος ολιγάρχης από το μακρινό Περμ, ο Ντμίρι Ριμπολόβλεβ. Ο Φεντόρισεβ δεν το βάζει κάτω. Επιστρέφει στα πάτρια εδάφη και δηλώνει έτοιμος για επένδυση 150 εκατομμυρίων δολαρίων για την αναγέννηση της Ντιναμό Μόσχας.

Γινεται μεγαλομέτοχος της ρωσικής ομάδας (άλλοτε ομάδα της αστυνομίας), ξοδεύει αμέτρητα εκατομμύρια σε μεταγραφές (μεταξύ των οποίων και ο Γιούρκας Σεϊταρίδης), αλλά δεν έχει την υπομονή να περιμένει την πρόοδο του κλαμπ. Το 2006 η Ντιναμό τερμάτισε στην 8η θέση της βαθμολογίας, ιδιόρρυθμος και εκρηκτικός σαν χαρακτήρας μπίζνεσμαν έχανε σταδιακά το ενδιαφέρον του. Το 2007 αποχώρησε οριστικά, αφήνοντας πίσω του και “φέσια” περίπου 20 εκατομμυρίων.

Το όνομα του επανήλθε στο προσκήνιο τον περασμένο Ιανουάριο, όταν ο Ντιαντέτσκο ανακοίνωσε την πώληση του 46.5% των μετοχών της Monaco B.C. Ο 65χρονος Φεντόρισεβ η περιουσία του οποίου υπολογίζεται, πλέον, σε ένα δις δολάρια (φτωχαδάκι) ενώνει τις δυνάμεις του με τον Ουκρανό επιχειρηματία.

Τη συμφωνία δεν θα τη χαλάσει ούτε ο πόλεμος που ξεκινάει με την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία: “Δεν με απασχολεί η πολιτική. Εγώ κάνω μπίζνες” δηλώνει ο Φεντόρισεβ, που θα βοηθήσει αρκετές οικογένειες προσφύγων από το Κίεβο και άλλες ουκρανικές πόλεις. Εδώ και 17 χρόνια, άλλωστε, έχει αφήσει στην άκρη το ρωσικό διαβατήριο. Το 2009 απέκτησε την ουγγρική υπηκοότητα (έχει και την αντίστοιχη της Ουρουγουάης)!

Η Μονακό έγινε μια από τις πιο εύρωστες οικονομικά ομάδες της EuroLeague. ‘Ηδη τον Σεπτέμβριο του 2021 είχε προλάβει να δώσει συμβόλαιο 1.4 εκ. δολαρίων στον Μάικ Τζέιμς και με τον Φεντόρισεβ, πλέον, πρόεδρο του κλαμπ (ο Ντιαντέτσκο κράτησε τον τίτλο του αντιπροέδρου) εκτόξευσε το μπάτζετ της από 14 σε 20 εκατομμύρια ευρώ. Η επένδυση της άρεσε ιδιαίτερα στους μετόχους της EuroLeague, που δεν θα έλεγαν όχι αν σε ένα-δυο χρόνια, έβαζαν στο κλειστό κλαμπ της διοργάνωσης και την ομάδα από το πριγκιπάτο. Ο Μάρσαλ Γκλίκμαν νέος CEO της Ευρωλίγκας το επιβεβαίωσε στην πρόσφατη επίσκεψη του στο Μονακό.

“Δε νοείται καλή ομάδα, χωρίς καλούς παίκτες” είναι το δόγμα του Φεντόρισεβ, που το καλοκαίρι με τις προσθήκες των Ελι Οκομπό (από τη Βιλερμπάν) και του Τζόρνταν Λόιντ (από τη Ζενίτ) έκανε την περιφέρεια της Μονακό πανίσχυρη.

Σε αντίθεση με άλλες ομάδες που προέρχονται από το Eurocup, όχι μόνο δεν έχασε τα αστέρια της, όπως ο Ντάντε Χολ (του ανανέωσε το συμβόλαιο με αποδοχές ενός εκατομμυρίου) αλλά έγινε ελκυστικός προορισμός για μάνατζερ και μπασκετμπολίστες. Στα συν της Μονακό η σχεδόν … μηδενική φορολογία, που την κάνει ακόμα πιο λαμπερή στα μάτια, κυρίως των καλών Αμερικανών παικτών.

Το φάιναλ-φορ του Κάουνας είναι μια πρώτη δικαίωση της δουλειάς που γίνεται στη Μονακό πρώτα από τον κόουτς Μίτροβιτς και ύστερα από τον διάδοχο του Σάσα Ομπράντοβιτς (άλλοτε προπονητής της Ντόνετσκ, όταν γνώρισε και τον Νταϊντέτσκο), τους παίκτες και βέβαια τα εκατομμύρια των δυο ολιχαρχών που βρίσκονται στο τιμόνι της…