Βία κατά των γυναικών: Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στην Ελλάδα

Το περασμένο Σάββατο παρακολουθήσαμε για μια ακόμη φορά έναν ορυμαγδό δηλώσεων (στα δελτία ειδήσεων, τα κοινωνικά δίκτυα κι όπου αλλού μπορεί να φανταστεί κανείς) από δημόσια πρόσωπα με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών. Χωρίς να υποβαθμίζει κανείς ακόμη κι αυτής της μορφής την ευαισθητοποίηση, είναι σαφές πως το εν λόγω ζήτημα είναι πολύ σοβαρό για να αντιμετωπίζεται με όρους επετειακούς.

Άλλωστε, τα επίσημα στατιστικά σκιαγραφούν μια ιδιαίτερα ζοφερή εικόνα. Πιο συγκεκριμένα, μέσα σε μόλις ένα χρόνο η Γραμμή SOS 15900 δέχθηκε 5041 κλήσεις, ενώ στάλθηκαν 113 ηλεκτρονικά μηνύματα στο sos15900.isotita.gr. Παράλληλα, αν αναλογιστεί κανείς ότι η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών που υφίστανται οποιασδήποτε μορφής κακοποίηση (σωματική, ψυχολογική, λεκτική) αποφεύγουν να προχωρήσουν σε καταγγελία, είναι εύκολο να αντιληφθεί τις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου.

Απολύτως ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που έδωσε πρόσφατα η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία

σχετικά με τις υποθέσεις βιασμών, επισημαίνοντας ότι τα περιστατικά υπολογίζονται στη χώρα μας σε 5.000 ετησίως, εκ των οποίων μόνο 150 πιστοποιούνται και ακολουθούν τη νομική οδό.

Την ίδια στιγμή, οι εκρηκτικές διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο ανάγκασαν την κυβέρνηση να φέρει ένα καινούργιο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο έρχεται να εναρμονιστεί με τη Σύμβαση που υπεγράφη από το Συμβούλιο της Ευρώπης το Μάιο του 2011 στην Κωνσταντινούπολη και τέθηκε σε ισχύ τον Απρίλιο του 2014. Θα πρέπει να σημειωθεί πως, παρότι η χώρα μας υπήρξε από τις πρώτες που την υπέγραψαν, δεν είχε προχωρήσει μέχρι σήμερα στην επικύρωσή της.

Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή, δίνεται, σύμφωνα και με τις προβλέψεις του πλαισίου της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη του φαινομένου. Θα πρέπει δε να σημειωθεί πως η σύμβαση, μεταξύ άλλων, προβλέπει την υποχρέωση των συμβαλλόμενων κρατών να εξασφαλίσουν την κατάρτιση επαγγελματιών που ασχολούνται με τα θύματα βίας και την υλοποίηση θεραπευτικών προγραμμάτων για τους δράστες εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον, προβλέπει δέσμη κανόνων που θεσμοθετούν την υποχρέωση των κρατών είτε να ποινικοποιήσουν συμπεριφορές που μέχρι σήμερα διέφευγαν του ποινικού ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα τον εξαναγκασμό σε σύναψη γάμου, τη σεξουαλική παρενόχληση και το stalking, δηλαδή μία εξακολουθητική συμπεριφορά απειλής, παρακολούθησης και παρενόχλησης, με την οποία η επέμβαση στην ιδιωτική σφαίρα του θύματος είναι ιδιαιτέρως επαχθής, είτε να προβλέψουν την αποζημίωση των θυμάτων. Τέλος στη Σύμβαση υπάρχει η πρόβλεψη για την ίδρυση μηχανισμού παρακολούθησης, στον οποίο περιλαμβάνεται η GREVIO, ένα ανεξάρτητο όργανο, που συγκροτείται από τεχνοκράτες, επιφορτισμένο με την παρακολούθηση της εφαρμογής της σύμβασης από τα κράτη-μέλη που την έχουν υπογράψει.

«Κοινωνία και δικαστήρια αποδέχονται τη γυναίκα όταν είναι θύμα, όχι όταν αντιδράει»

«Δυστυχώς η κοινωνία αλλά και τα δικαστήρια αποδέχονται τη γυναίκα μόνο όταν είναι το θύμα κι όχι όταν αντιδράει» επισημαίνει μιλώντας στο tvxs η ακτιβίστρια του φεμινιστικού κινήματος, Σίσσυ Βωβού. «Αν δει κανείς τι τραβάει μια γυναίκα που κάνει καταγγελία για σεξουαλική κακοποίηση είναι κάτι το τραγικό» αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Ακόμη και να προχωρήσει σε καταγγελία, οι ποινές είναι πολύ μικρές και ο θύτης επανέρχεται σε πολλές περιπτώσεις με χειρότερα αποτελέσματα. Αυτός είναι κι ένας από τους βασικούς ο λόγους που στις περισσότερες περιπτώσεις επιβάλλεται ο νόμος της σιωπής».

Ακόμη χειρότερη είναι σύμφωνα με την κ. Βωβού η αντιμετώπιση που τυγχάνουν όσες γυναίκες φτάνουν μέχρι τη δίκη έχοντας καταγγείλει υπόθεση βιασμού. «Το δικαστήριο θυμίζει ρωμαϊκή αρένα για αυτές τις γυναίκες τόσο στον πρώτο όσο και στο δεύτερο βαθμό. Υπάρχουν περιπτώσεις που ακόμη κι εμείς που παρακολουθούμε τη δίκη, βγαίνουμε από την αίθουσα άρρωστες» σημειώνει κι επαναφέρει την πρόταση οι καταθέσεις των γυναικών σε τέτοιες υποθέσεις να γίνονται ηλεκτρονικά, προκειμένου αυτές να προστατεύονται.

Η κ. Βωβού δε χάνει την ευκαιρία να στηλιτεύσει τη στάση πολλών δικαστών σε κραυγαλέες υποθέσεις επιθέσεων κατά γυναικών. Ως πλέον χαρακτηριστικές αναφέρει την περίπτωση της 22χρονης που καταδικάστηκε σε 15χρονη κάθειρξη επειδή σκότωσε έναν 46χρονο στην προσπάθεια της να αμυνθεί απέναντι στη σεξουαλική επίθεση καθώς κι εκείνη της αθώωσης των δύο δραστών ομαδικού βιασμού στην Καβάλα παρά τα αδιάσειστα στοιχεία.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης η κ. Βωβού σημειώνει πως όλες οι γυναίκες έχουν βιώσει κάποια μορφή της. «Ιδιαίτερα στα χρόνια της κρίσης οι γυναίκες είναι ακόμη πιο απροστάτευτες, καθώς επικρέμεται πάνω τους η δαμόκλειος σπάθη της ανεργίας, ενώ υπάρχει η αίσθηση πως ο ντόρος θα είναι επιζήμιος για το εργασιακό τους μέλλον. Το αποτέλεσμα είναι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων να μην υπάρχει καταγγελία, πολλές γυναίκες επιλέγουν απλά να αποχωρήσουν αθόρυβα από τη δουλειά τους, ενώ υπάρχουν και κάποιες που αναγκάζονται να ενδώσουν». Παράλληλα, τονίζει πως παρ’ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι μια μορφή άσκησης κι επιβολής εξουσίας, αυτή δεν προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από τους ιεραρχικά ανώτερους στον εκάστοτε εργασιακό χώρο.

Σε κάθε περίπτωση, λύσεις εύκολες δεν υπάρχουν για την κ. Βωβού. «Πρέπει να ανατραπούν στερεότυπα δεκαετιών, να σπάσουν διαδεδομένες εικόνες, οι οποίες ανακυκλώνουν τη βία κατά των γυναικών» επισημαίνει, δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγηση των νέων.

«Όταν δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση στα παιδιά, οι πληροφορίες μπορεί να έλθουν από ανεξέλεγκτες πηγές»

Η σωστή ενημέρωση των παιδιών είναι μια παράμετρος, η οποία δεν έχει αναδειχτεί ιδιαιτέρως, παρότι από πολλούς θεωρείται κρίσιμη. Σε αυτό το ζήτημα αναφέρθηκε μιλώντας στο tvxs η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος, συγγραφέας, Αλεξάνδρα Καππάτου, η οποία κάνει λόγο για την ανάγκη να «μάθουν οι νέοι να σέβονται το σώμα τους και τις σχέσεις τους».

«Η βία γενικότερα έχει αποδειχτεί πως αναπτύσσεται από πολύ νωρίς και με διάφορους τρόπους» σημειώνει η κ. Καππάτου προσθέτοντας πως «εφόσον δεν εμφυσήσουμε από μικρή ηλικία στα παιδιά το σεβασμό απέναντι στο σώμα τους αλλά και μια σωστή αντίληψη για τους ρόλους των φύλων, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να καλλιεργηθούν σε αυτά λανθασμένα κι επικίνδυνα στερεότυπα. Κι αυτό θα συμβεί, καθώς όταν δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση, οι πληροφορίες θα έλθουν από ανεξέλεγκτες πηγές, όπως η τηλεόραση, το διαδίκτυο ή ακόμη κι οι συμμαθητές τους».

Η κ. Καππάτου τονίζει πως η χώρα μας έχει πολλά βήματα ακόμη να κάνει στον τομέα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επισημαίνει δε πως σχετικά προγράμματα πρέπει άμεσα να ενταχθούν και στη χώρα μας, τα οποία εκτός των παιδιών θα έχουν ως στόχο και την εκπαίδευση των γονέων, προκειμένου να μπορούν να διαχειριστούν ακόμη και λεπτές ή δύσκολες καταστάσεις. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τυχόν άσχημη ή τραυματική πρώτη σεξουαλική εμπειρία είναι πιθανό να ακολουθεί ένα άτομο για μια ζωή με απρόβλεπτες σε κάποιες περιπτώσεις συνέπειες» αναφέρει κλείνοντας η κ. Καππάτου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟ TVXS

Ο πράσινος χρυσός του Μεξικού

Η πόλη που γέννησε τους Illuminati