Οι αγρότες εγκατέλειψαν τον τρόπο ζωής τους και κινδυνεύουν

Την υιοθέτηση του ανθυγιεινού τρόπου ζωής των κατοίκων μίας πόλης, λεγόμενου και ως «δυτικού τρόπου ζωής», φαίνεται ότι αποδέχονται πλέον και οι κάτοικοι της επαρχίας οι οποίοι μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν πρότυπο υγιούς διαβίωσης. Σύμφωνα με τη μελέτη Perseas, η οποία παρακολούθησε σε εύρος 5ετίας τον τρόπο ζωής της Ελαφονήσου Λακωνίας, οι κάτοικοι του νησιού έχουν «πληγεί» από την αλλαγή των διατροφικών τους συνηθειών καθώς και της σωματικής δραστηριότητας, εμφανίζοντας τα προβλήματα υγείας που συναντά κανείς σε κατοίκους των πόλεων.

Η μελέτη Perseas διεξήχθη την περίοδο 2012-2016 (πραγματοποιήθηκε, δηλαδή, σε 5 φάσεις, το φθινόπωρο κάθε έτους), με αντικείμενο την καταγραφή και τη μελέτη της διαχρονικής μεταβολής των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου στον πληθυσμό της Ελαφονήσου. Ειδικότερα από τον Οκτώβριο του 2012, οπότε ξεκίνησε το πρόγραμμα, η ιατρική ομάδα της Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα (Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν.), επισκεπτόταν σε ετήσια βάση την Ελαφόνησο, διεξάγοντας δωρεάν προληπτικές εξετάσεις στους κατοίκους. Παθολόγοι – διαβητολόγοι, καρδιολόγοι, πνευμονολόγοι, ενδοκρινολόγοι και διατροφολόγοι υπέβαλαν τους συμμετέχοντες – άνδρες και γυναίκες άνω των 12 ετών – σε έναν δωρεάν κλινικοεργαστηριακό έλεγχο, ο οποίος περιελάμβανε μέτρηση σακχάρου και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, αρτηριακής πίεσης, λιπιδίων, δεικτών παχυσαρκίας, καρδιογράφημα, σπιρομέτρηση, κ.ά., καταγράφοντας ταυτόχρονα τις συνήθειες διατροφής και τρόπου ζωής. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν τα 52,7 έτη.

Όπως διαπιστώθηκε, ένας στους δέκα (ποσοστό 13%) είχε Δείκτη Μάζας Σώματος πάνω από 40 και ένας στους δύο (ποσοστό 52,1%) είχε υπέρταση. Επιπλέον το 25,1% είχε υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και το 34,6% μικτή δυσλιπιδαιμία. Το 22,9% έκανε κάποιας μορφής φυσική δραστηριότητα τρεις φορές την εβδομάδα έως καθημερινά, ενώ το ποσοστό των καπνιστών ήταν 34,7%. Ο μεσημεριανός ύπνος, πάντως, ήταν καθημερινή συνήθεια για το 60,3% των συμμετεχόντων.

Επίσης από την επεξεργασία των δεδομένων της πενταετίας, φάνηκε ότι οι άνδρες και οι ηλικιωμένοι τα πήγαν καλύτερα από τις γυναίκες. Οι ηλικιωμένοι συμμετέχοντες (65 ετών και άνω) επέδειξαν υγιέστερο διατροφικό προφίλ και αυτή η στάση συνοδεύθηκε από χαμηλότερα επίπεδα λιπιδίων, αλλά αυξημένες γλυκαιμικές τιμές, σε σύγκριση με τους νεότερους συμμετέχοντες.

Τι τρώνε οι αγρότες

Όσον αφορά στις διατροφικές συνήθειες, ποσοστό 14,2% των συμμετεχόντων κατανάλωναν 2-3 φρούτα την ημέρα, ενώ το 6% κατανάλωνε 2-3 σαλάτες καθημερινά. Η κατανάλωση ψαριών 3-6 φορές την εβδομάδα αναφέρθηκε από το 40,3% των συμμετεχόντων και το ελαιόλαδο ήταν συνεχώς παρόν στο τραπέζι σχεδόν όλων των κατοίκων (96,1%). Μεταξύ των αλκοολούχων ποτών, το κρασί καταναλώθηκε πιο συχνά σε σύγκριση με άλλα.

Το διατροφικό σκορ στις γυναίκες ήταν πιο δυσμενές σε σύγκριση με τους άνδρες και το σωματικό λίπος τους ήταν δέκα φορές πιο αυξημένο σε σύγκριση με εκείνο των ανδρών. Ο δείκτης υγιεινών συνηθειών, ενσωματώνοντας διαφορετικά μέτρα υγιεινού τρόπου ζωής, ήταν βέλτιστος ή υπο-βέλτιστος (6 ή 5 βαθμοί αντίστοιχα) σε σχεδόν το 1/3 των συμμετεχόντων. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες φάνηκε να έχουν στατιστικά σημαντικά υψηλότερο διατροφικό σκορ, σε σύγκριση με τα νεότερα άτομα.

Στο τέλος της μελέτης διαπιστώθηκε ήπια αύξηση της κατανάλωσης αλκοόλ, αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και χυμών, λαχανικών, πατάτας, κόκκινου κρέατος και τυριού, καθώς και μείωση της κατανάλωσης γλυκών, σε σχέση με την έναρξη της μελέτης.

Από τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι στην εν λόγω κοινωνία η υιοθέτηση συνηθειών οι οποίες δε συνάδουν με εκείνες τις οποίες διατηρούσες πριν μερικές δεκαετίες ο πληθυσμός ενός νησιού, έχουν άμεσο αντίκτυπο στην υγεία των κατοίκων. Για μια ακόμη φορά διαπιστώνεται ότι η απομάκρυνση από τον τρόπο ζωής με υγιεινές συνήθειες συνδέεται άρρηκτα με την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων, κυρίως του καρδιαγγειακού συστήματος.

Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννης Κυριαζής, Παθολόγο με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, Διευθυντή Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνο Διαβητολογικού Ιατρείου & Ιατρείου Παχυσαρκίας, Γ.Ν.Α. «ΚΑΤ», Πρόεδρο Δ.Σ. Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν, «τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στη χώρα μας. Συνδέονται άμεσα με τον ανθυγιεινό σύγχρονο τρόπο ζωής, την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη, την αρτηριακή υπέρταση, τα αυξημένα επίπεδα λιπιδίων, το κάπνισμα, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και το άγχος. Η εξαγωγή συμπερασμάτων με όφελος στην υγεία και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των Ελλήνων, η σημασία της πρόληψης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και η πρωτοτυπία της μελέτης ως προοπτική παρακολούθηση καρδιαγγειακού κινδύνου σε έναν «κλειστού τύπου» πληθυσμό ήταν οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους εντάξαμε την μελέτη στο επιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα της Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν.».