Αιδωμένη..

Βλέπουμε κάθε μέρα, κάθε βράδυ στους δέκτες μας, από των σπιτιών μας τη θαλπωρή, χιλιάδες ανθρώπους, μετανάστες και πρόσφυγες, γυναίκες και μωρά παιδιά να ζουν(;) σε συνθήκες χειρότερες απ ότι τα  ζώα στη στάνη, στην περιοχή γύρω από τον καταυλισμό της Ειδομένης.

Σε πρόχειρες σκηνές μέσα στις λάσπες, ανάμεσα σε τόνους σκουπιδιών, καίγοντας πλαστικά για να ζεσταθούν, με διαρκείς μικροσυμπλοκές για να προλάβουν να πάρουν ένα σάντουιτς και να κατευνάσουν την πείνα.

Και φυσικά, με τους κατοίκους των γύρω περιοχών να αγωνιούν, μη γνωρίζοντας τί μπορεί να  συμβεί  όταν οι λάσπες εκθρέψουν ένα κύμα απόγνωσης και αγανάκτησης, που κανείς δεν θα ξέρει πότε και εναντίον ποιού  θα ξεσπάσει..

Να μην ξαναπιάσουμε τη συζήτηση πώς και γιατί βρέθηκαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι εκεί. Εάν φταίει η Τουρκία, η Μέρκελ, η ξενοφοβική Ευρώπη ή η κυρία Τασία!

Σημασία έχει ότι σήμερα είναι εκεί. Και πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα.  Από τα μέσα του Γενάρη, όταν τα σύνορα με την πΓΔΜ άρχισαν να ανοιγοκλείνουν και κάποιοι υπουργοί άρχισαν να μας προϊδεάζουν και να μας προετοιμάζουν ότι τα σύνορα θα κλείσουν, άρχισαν να συνωστίζονται στην Ειδομένη χιλιάδες άνθρωποι. Με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα περάσουν. Και οι υπουργοί συνέχιζαν να μας προειδοποιούν, εμφανιζόμενοι ως «προάγγελοι κακών»,  χωρίς να ενεργούν για να τα αποτρέψουν.. .

Κάπως έτσι, από 500 στις αρχές του χρόνου οι εγκλωβισμένοι στην Ειδομένη έφτασαν σήμερα τους 13.500! Σ’ αυτό το διάστημα, εθελοντές, μη κυβερνητικές οργανώσεις, παράγοντες από την Τοπική Αυτοδιοίκηση αλλά και απλοί κάτοικοι από την ευρύτερη περιοχή βρέθηκαν εκεί, άλλοι να δουν επί τόπου τί συμβαίνει κι άλλοι να βοηθήσουν.

Σ’ αυτό το διάστημα, κανένας υπουργός της «πρώτη φορά αριστερής» κυβέρνησης δεν φιλοτιμήθηκε να πάει εκεί, να δει πώς είναι όχι να λιάζεσαι  αλλά να βρέχεσαι και να κρυώνεις..

Πώς είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα όχι στην εύκολη ρητορική της Βουλής, των κομματικών συνεδριάσεων και των θεωρητικών εγχειριδίων, αλλά εκεί,  «επί τόπου».

Θα πουν κάποιοι, και τι θα άλλαζε πρακτικά; Το πρόβλημα θα λυνόταν;  Ασφαλώς και όχι. Το πρόβλημα είναι πια πολύ σύνθετο και  σχεδόν ανεξέλεγκτο στην εξέλιξή του. Ωστόσο, σε περιπτώσεις ανθρωπιστικής κρίσης σαν αυτή που συμβαίνει στην Ειδομένη,  η φυσική παρουσία της Πολιτείας έχει υψηλό συμβολισμό και μεγάλη σημασία. Το πρώτο και το βασικότερο είναι ότι σηματοδοτεί την έγνοια και το ενδιαφέρον για τον ανθρώπινο πόνο. Σηματοδοτεί την αλληλεγγύη, την οποία αυτή η κυβέρνηση υποτίθεται ότι έχει κάνει σημαία της! Επικοινωνιακή όμως σημαία και όχι σημαία ουσίας.

Αλληλεγγύη είναι να κάνεις μια συμβολική κίνηση, αντικαθιστώντας για παράδειγμα τις σκηνές πικ-νικ που κατά εκατοντάδες έχουν στηθεί στο χώρο, με σκηνές του στρατού.

Αλληλεγγύη είναι να πας εκεί, παίρνοντας μαζί και μερικούς διερμηνείς και να απευθυνθείς στους ανθρώπους αυτούς, να τους εξηγήσεις ποιά είναι η κατάσταση και ποιές οι επιλογές τους. Αλληλεγγύη δεν είναι να δημιουργείς ένα «συντονιστικό κέντρο» για το προσφυγικό, το οποίο μαζεύει στοιχεία-δηλαδή αριθμούς-δίνει συνεντεύξεις Τύπου και δεν έχει πάει ποτέ επί τόπου! Δεν είναι αλληλεγγύη ούτε φυσικά «αριστερή πολιτική» να αφήνεις τους ανθρώπους αυτούς στη μοίρα τους, ελπίζοντας ότι θα απογοητευτούν, θα κουραστούν, κάποιοι θα αρρωστήσουν και στο τέλος θα φύγουν!

Είναι ντροπιαστικό για μια κυβέρνηση “πρώτη φορά αριστερά» που επί μήνες καλοδεχόταν μετανάστες και πρόσφυγες, που αδιαφορούσε για τη δημιουργία των πιο βασικών υποδομών, που έκλεινε την  Αμυγδαλέζα γιατί ήταν αντίθετη στα κλειστά κέντρα κράτησης, να επιδεικνύει σήμερα τέτοια αναλγησία.

Είναι ντροπιαστικό να εμφανίζεται να χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες ως διαπραγματευτικό χαρτί για την αξιολόγηση και το χρέος. Να μιλά νυχθημερόν για ανθρώπινα δικαιώματα αλλά να μην τα υπερασπίζεται  όταν της δίνεται η ευκαιρία έναντι των ισχυρών της Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή λύση για το προσφυγικό/μεταναστευτικό είναι να υποχρεωθεί η Ευρώπη να τηρήσει τις δεσμεύσεις και τις νομικές  υποχρεώσεις της έναντι ημών αλλά και έναντι των προσφύγων. Κι ακόμα κι αν η μάχη αυτή ήταν εξαρχής χαμένη λόγω αρνητικών συσχετισμών, ο πρωθυπουργός όφειλε, στο όνομα των αξιών που μας δηλώνει συνεχώς ότι πρεσβεύει, να τη δώσει. Και όχι ασμένως να σπεύσει να χαιρετίσει την πρόταση Νταβούτογλου που θέτει την Ελλάδα, την Ευρώπη και τους πρόσφυγες στην ομηρία της Τουρκίας. Κι  ένας θεός ξέρει φυσικά αν, πώς και με τι αντίτιμα θα εφαρμοστεί στην πράξη.

Κάπως έτσι η Ειδομένη έχει εξελιχθεί στη δική μας Αιδωμένη. Σ ένα χώρο ντροπής για τον πολιτισμό και την ιστορία μας. Ειλικρινά ελπίζω αυτό να μην επισφραγιστεί σήμερα, εάν η αμερικανίδα υφυπουργός  Εξωτερικών Υποθέσεων Βικτώρια Νούλαντ, που επισκέπτεται τη χώρα μας, υλοποιήσει την επιθυμία της και επισκεφθεί την Ειδομένη..

Σκεφτείτε να πάει και να πρέπει να τη συνοδεύσει κάποιος δικός μας υπουργός που θα έχει εικόνα της περιοχής μόνο από τα τηλεοπτικά κανάλια..

 H Άννυ Ποδηματά είναι δημοσιογράφος, πρώην ευρωβουλευτής και πρώην Αντιπρόεδρος του ΕΚ.