Τέλη κυκλοφορίας: Μία πονεμένη ιστορία

Του Δημήτρη Μπαλή

Τα τέλη κυκλοφορίας, έτσι όπως καθορίζονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, είναι κατά το δοκούν. Δηλαδή, αντί να είναι αντισταθμιστικά, όπως σημαίνει άλλωστε και από το χαρακτηρισμό τους «τέλη», να εισπράττονται χρήματα από τα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες προκειμένου π.χ. να κατασκευάζονται καλύτεροι δρόμοι, χρησιμοποιούνται για να καλύπτουν τα ελλείμματα του ελληνικού δημοσίου, χωρίς βέβαια να αναβαθμίζονται οι υποδομές στους χρήστες των δρόμων. Άρα, δεν μιλάμε για τέλη, αλλά για έναν ακόμα φόρο.

Αυτό λοιπόν συμβαίνει διαχρονικά και έρχεται σε αντιδιαστολή με όσα συμβαίνουν στις άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου τα τέλη κυκλοφορίας καθορίζονται για κάποια χρόνια και αναθεωρούνται μόνον όταν υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στο χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας ή του περιβάλλοντος. Και βέβαια τα τέλη, διεθνώς, συνδέονται αφενός με τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, εν μέρει με τον κυβισμό του οχήματος και κατά πολύ με την παλαιότητα του οχήματος. Γενικά ισχύει η ρήση «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Στην Ελλάδα λοιπόν, μέχρι που άρχισαν να εφαρμόζονται νέες Κοινοτικές Οδηγίες για τις εκπομπές ρύπων και δεδομένου ότι η τεχνολογία των νέων κινητήρων έχει εξελιχθεί σε μέγιστο βαθμό, η κατανάλωση περιορίζεται κατά πολύ και κατά συνέπεια οι ρύποι, είχαμε τέλη κυκλοφορίας ανάλογα τον κυβισμό του οχήματος, ένα μέτρο που πραγματικά ήταν άδικο.

Το 2010, με επιμονή και του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων, το Υπουργείο Οικονομικών θέσπισε νέα κριτήρια. Για όσα ταξινομούνται από την 1η Νοεμβρίου 2010 και μετά, είχαν: απαλλαγή τελών όσα εκπέμπουν κάτω από 100 γρ./χλμ. διοξείδιο του άνθρακα, να πληρώνουν το 60% των τελών των συμβατικών αυτοκινήτων τα υβριδικής τεχνολογίας άνω των 1.549 κ.εκ. (όσα είναι κάτω από αυτόν τον κυβισμό απαλλάσσονται), τέλη με βαθμίδες ανάλογα τα γραμμάρια εκπομπών. Για όσα έχουν ταξινομηθεί μέχρι 31-10-2010  κράτησε τα τέλη κυκλοφορίας ανάλογα τον κυβισμό.

Υπήρχαν βέβαια και άλλες κατηγορίες τελών και για τα ταξί, αλλά ενδιαφέρουν περισσότερο τα ιδιωτικής χρήσης επιβατικά.

Αυτό το καθεστώς, με κάποιες τροποποιήσεις των τελευταίων ετών, ισχύει μέχρι σήμερα. Δηλαδή, η απαλλαγή των τελών κατέβηκε στα 90 γρ./χλμ., ενώ χώρισαν σε κατηγορίες τα παλαιότερα οχήματα που πλήρωναν τέλη ανάλογα τον κυβισμό: μέχρι το 2000, 2001 – 2005, 2006 – 2010. Για όσα είχαν ταξινομηθεί μέχρι το 2000, μειώθηκαν τα τέλη με το  σκεπτικό κάποιες χιλιάδες ιδιοκτητών που είχαν παραδώσει πινακίδες, λόγω αυξημένων τελών, να τα κυκλοφορήσουν ξανά και να εισπράξει το δημόσιο χρήματα. Όμως και πάλι, ατό δεν συνέβηκε παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις.

Τώρα, το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει να αλλάξει τα τέλη κυκλοφορίας του 2018, με στόχο να διατηρηθούν τα έσοδα του δημοσίου στα 1,1 – 1,2 δις ευρώ (βάσει των συμφωνηθέντων με τους θεσμούς), κάνοντας ορισμένες αλλαγές.

Επιθυμεί λοιπόν, να μειώσει τα τέλη για τα παλαιότερα οχήματα, προ του 2010, με τη μείωση να είναι μεγαλύτερη όσο ανεβαίνει ο κυβισμός του οχήματος. Ταυτόχρονα, εξετάζει το λεγόμενο «πορτογαλικό μοντέλο», δηλαδή σε όσα ταξινομήθηκαν από το 2010 και μετά να επιβάλλει μικτό σύστημα με χρέωση ανάλογα τις εκπομπές CO2 συν χρέωση ανάλογα τον κυβισμό.

Πάντως, με ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων, επισημαίνει ότι έχει τη διαβεβαίωση ότι δεν θα αυξηθούν τα τέλη για τα καινούργια οχήματα, όμως αν αυτά μείνουν σταθερά και μειωθούν τα τέλη στα παλαιότερα, τότε τα έσοδα θα μειωθούν. Κατά συνέπεια, τα νούμερα δεν βγαίνουν…

Ο ΣΕΑΑ τονίζει επίσης το αυτονόητο, δηλαδή, αν μειωθούν τα τέλη κυκλοφορίας σε παλιά αυτοκίνητα 15ετίας, 20ετίας κ.λ.π., με παλαιάς τεχνολογίας κινητήρες και εφόσον πολλοί ιδιοκτήτες που έχουν καταθέσει πινακίδες, τις πάρουν πίσω και τα κυκλοφορήσουν ξανά, το περιβάλλον θα επιβαρυνθεί δραματικά. Αυτός ο παράγοντας πρέπει να συνυπολογιστεί οπωσδήποτε, και επίσης το γεγονός ότι τα πολύ παλιά αυτοκίνητο συντηρούνται λιγότερο με άμεση συνέπεια σε θέματα οδικής ασφάλειας. Διπλό λοιπόν το ζήτημα που θα πρέπει να εξετάσουν στο Υπουργείο.

Καταλήγοντας, είναι αλήθεια ότι όλα τα συστήματα χρειάζονται βελτιώσεις. Έτσι κι αυτό ενδεχομένως να χρειάζεται. Όμως κάποια στιγμή, πρέπει να υπάρξουν τέλη κυκλοφορίας που να ισχύουν για αρκετά χρόνια, προκειμένου κάποιος που θέλει να αγοράσει ένα καινούργιο ΙΧ να γνωρίζει πόσο θα πληρώνει τα επόμενα χρόνια και όχι να αλλάζουν τα δεδομένα.

Το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και με τους λοιπούς φόρους, που σχετίζονται με το αυτοκίνητο (φόροι πολυτελείας κ.λ.π.).