Μέρα έκτη: Πόση αγάπη χωρά ένα σακίδιο;

Με έναν παρόμοιο τίτλο είχα κλείσει πέρυσι την σειρά κειμένων για το ταξίδι της Ουγκάντα. Κι αυτό γιατί όσο κι αν αλλάζουν οι χώρες, τα πρόσωπα και οι χρονιές, το συναίσθημα μετά από ένα ταξίδι με την ActionAid είναι σχεδόν πάντα το ίδιο. Ένα μείγμα αγάπης και μελαγχολίας για όσα παίρνουμε μαζί και όσους αφήνουμε πίσω.

Χθες το πρωί μαζέψαμε τα πράγματά μας και δώσαμε ραντεβού μπροστά στο σχολείο του χωριού για τον αποχαιρετισμό. Για μια μικρή γιορτή που είχαν στήσει οι μαθητές του σχολείου για να ευχαριστήσουν τους Αναδόχους για όσα έκαναν για εκείνους και τις οικογένειές τους αυτές τις πέντε ημέρες αλλά και την ActionAid συνολικά για όσα έκανε, κάνει και θα κάνει για το νησί τους και για κάθε έναν ξεχωριστά από εκείνους. Στις αποσκευές μας όλοι είχαμε κάποια μικρά δώρα από τις οικογένειες. Άλλοι υφάσματα, άλλοι καρύδες, άλλοι αναμνηστικά. Η δική μας οικογένεια, η οικογένεια του Αχμάντι και της Αλίμα, μας έδωσε μερικές καρύδες να πάρουμε πίσω μαζί μας και κάποια ψάθινα σκέπαστρα για το φαγητό, για να μην πηγαίνουν τα έντομα.

Νομίζω όμως ότι όση αξία κι αν έχουν τα αναμνηστικά δώρα, για κάθε έναν από εμάς είχε μεγαλύτερη σημασία εκείνα που μας δώριζαν με την παρουσία, τις κουβέντες και την φροντίδα τους όλες αυτές τις μέρες. Αυτοί οι άνθρωποι βγήκαν από την όποια βολή τους, στερήθηκαν το φαγητό τους, πλήρωσαν με τα ελάχιστα χρήματα που βγάζουν, για να είμαστε εμείς καλά, για να τρώμε εμείς αρκετά, για να νιώσουμε καλοδεχούμενοι στο νησί και το χωριό τους.

Το τι αφήσαμε εμείς πίσω και δεν εννοώ σε υλικά αγαθά που μπορεί κάποιος Ανάδοχος να άφησε στην οικογένεια, δεν είναι εύκολο να το αποτυπώσουμε. Αλλά από όσα έλεγαν οι οικογένειες αυτές τις δύο τελευταίες ημέρες, αντιλαμβάνεσαι ότι ο σκοπός αυτού του ταξιδιού είχε επιτευχθεί. Οι άνθρωποι του χωριού αναγνώριζαν το έργο της οργάνωσης, μιλούσαν για την σπουδαιότητα της εκπαίδευσης των παιδιών τους, μιλούσαν για την ανάγκη να δουλεύουν όλοι μαζί, για την υποχρέωση να κάνουν βήματα προόδου στο θέμα της βίας κατά των γυναικών. Και μαζί μιλούσαν για τα δικά τους σχέδια για το μέλλον, για το κουράγιο ή τις συμβουλές που τους είχαμε δώσει, για το πόσο σημαντικό ήταν για εκείνους που αυτοί οι 24 mzungu (λευκοί στα Σουαχίλι) είχαν ταξιδέψει από τόσο μακριά για να τους δώσουν χαρά.

Μπορούμε να συζητάμε για ώρες αν θέλετε για το ποια χώρα είναι καλύτερη. Και συμπέρασμα δεν θα βγάλουμε. Γιατί για κάθε προτέρημα της δικής μας χώρας και κάθε χώρας του δυτικού πολιτισμού, μπορώ να δείχνω πόσο αυτάρκης είναι μια οικογένεια στην περιοχή Utende. Για κάθε ένα απο τα απρόσωπα πολυτελή ξενοδοχεία στα οποία ταξιδεύουμε, ξενοδοχεία σαν αυτά λίγα μέτρα από το χωριό που μείναμε, θα δείχνω ένα σπίτι γεμάτο καλοκάγαθους ανθρώπους έτοιμους να σου προσφέρουν το φαγητό και το κρεβάτι τους. Για κάθε έναν πλούσιο δυτικό που ψάχνει τρόπους να καταπολεμήσει το άγχος του, θα δείχνω έναν ψαρά να περπατά γελαστός και ξέγνοιαστος 3 χιλιόμετρα μέσα στο πιο μαγικό τοπίο για να δει αν θα βρει δίχτυα στα ψάρια του.

Όταν βγήκα από το δωμάτιό μας το πρωί, είδα την οικογένεια που μας φιλοξενούσε, να στέκεται σύσσωμη έξω από το σπίτι. Φορούσαν τα καλά τους για να μας αποχαιρετήσουν και η μεγάλη τους κόρη, η Mwamena είχε γράψει ένα μήνυμα στην άμμο για εμάς. Έγραφε: “family is a group of people who r related by blood marriage adoption”.

Το μέλλον αυτής της κοινωνίας, αυτού του νησιού, αυτής της χώρας και αυτού του κόσμου είναι στα χέρια των παιδιών, είτε αρέσει αυτό σε εμάς τους μεγαλύτερους είτε όχι. Κι αν η ActionAid βάζει το δικό της λιθαράκι για να μεγαλώσουν αυτά τα παιδιά με σωστό τρόπο, τότε αξίζει την στήριξη όλων μας, σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό.

Τα παιδιά σε αυτό το χωριό έχουν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος. Και τα βλέπαμε σε όλη τη διάρκεια της γιορτής να μας χαμογελούν, να μας πειράζουν για να γελάσουμε, να μας θυμώνουν που θα φεύγαμε. Χόρευαν με την ψυχή τους κάτω από έναν ζεστό αφρικάνικο ήλιο που μας έκανε τη χάρη να εμφανιστεί και μας αποχαιρέτησαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Αυτό το σακίδιο λοιπόν, αυτή η βαλίτσα που παίρνουμε μαζί μας πίσω στην Ελλάδα και την Κύπρο, έχει εικόνες, έχει αναμνήσεις, έχει κουβέντες και χαμόγελα, έχει συναισθήματα. Κι έχει αμέτρητες ιστορίες για κάθε έναν Ανάδοχο ξεχωριστά, ιστορίες που θα διηγηθεί με την σειρά του στους δικούς του ανθρώπους, στο δικό του σπίτι.

Είναι πάντα δύσκολες οι πρώτες ημέρες της επιστροφής για τους Αναδόχους. Κι αυτό γιατί με κάποιο τρόπο, όσα ζεις σε έναν τέτοιο τόπο, μένουν χαραγμένα στο δέρμα σου. Κι όσα έχεις αισθανθεί δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους, κάνουν τον δικό σου κόσμο, τη δική σου δουλειά, τον δικό σου πολιτισμό να μοιάζει λίγο ανόητος, να μοιάζει λίγο ξένος. Νομίζω το έχει αποτυπώσει ιδανικά ο Αλκίνοος Ιωαννίδης αυτό το συναίσθημα στο τραγούδι “Μικρή Βαλίτσα”. Κι ας το έγραψε για έναν διαφορετικό λόγο:

“Και πού να πάω και πού να `ρθώ και πού να επιστρέψω, που `ναι τα ξένα μακρινά κι είν’ τα δικά μου ξένα και πού να επιστρέψω”.

Αυτή η σειρά κειμένων ανταπόκρισης από την Τανζανία ολοκληρώνεται σήμερα. Με την επιστροφή μας θα έχουμε πολλά και ενδιαφέροντα να σας δείξουμε από αυτό το ταξίδι ενσωμάτωσης. Μέχρι τότε, αν δεν είστε Ανάδοχοι της ActionAid Ελλάς, νομίζω είναι μια ιδανική ευκαιρία να γίνετε Ανάδοχοι. Να ξοδέψετε ελάχιστα λεπτά και χρήματα από τη ζωή σας για να στηρίξετε αυτό το τόσο σημαντικό – για τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο – έργο.