Έρευνα 20/20: Οι Έλληνες είναι υπέρ της ΕΕ και ζητούν μείωση των ανισοτήτων

Η Ελλάδα βρίσκεται πιο κοντά στη Δύση ή στην Ανατολή; Πώς αισθάνονται οι πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ένωση και πώς αποτιμούν τα 40 χρόνια συμμετοχής της χώρας μας σε αυτή; Ποιες συμμαχίες διασφαλίζουν καλύτερα τα συμφέροντά μας;

Τι έδειξε η έρευνα της aboutpeople για το 20/20 του NEWS 24/7, με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης (9 Μαΐου) για την στάση των Ελλήνων απέναντι στο ευρωπαϊκό μπλοκ και τις προτεραιότητες που θεωρούν ότι θα πρέπει να θέσει.

Στα αξιοσημείωτα της έρευνας

• Η Ελλάδα πιο κοντά στη Δύση από ό,τι στην Ανατολή
• Περίπου 7 στους 10 σταθερά υπέρ της Ε.Ε.
• Μείωση ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών, προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει να είναι οι προτεραιότητες για την Ε.Ε.
• Η Ε.Ε. δεν αφουγκράζεται τις ανάγκες των ευρωπαίων πολιτών
• Μακρόν και Μπάιντεν οι πιο δημοφιλείς ξένοι ηγέτες

“Ανήκομεν εις την Δύσιν”

2 στους 3 (65,3%) ερωτώμενους πιστεύουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται πιο κοντά στη Δύση, με το 27,9% να θεωρεί ότι η χώρα μας είναι πιο κοντά στην Ανατολή.

Ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά εγγύτητας προς τη Δύση συναντούμε όταν οι πολίτες ερωτώνται για το πού αισθάνονται οι ίδιοι πιο κοντά ως άτομα. 76,8% απαντά στη Δύση και 18% στην Ανατολή.

Συντριπτικά υπέρ της ΕΕ – Θετική η αποτίμηση της συμμετοχής

Θετικά αποτιμά την 40χρονη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαική Ένωση το 65,5% των ερωτώμενων και αρνητικά το 30,4%.

7 στους 10 δηλώνουν υπέρ της συμμετοχής της χώρας στην Ε.Ε., ενώ το 22,9% διαφωνεί και το 7% δεν παίρνει θέση.

Το ποσοστό υπέρ της συμμετοχής της χώρας στην Ε.Ε. τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν στο 67,8%.

Ταυτόχρονα το 68,2% τάσσεται υπέρ της συμμετοχής στο ευρώ, ενώ το 22,8% υπέρ της επιστροφής στη δραχμή.

7 στους 10 ερωτώμενους θεωρούν ότι η εθνική μας ταυτότητα δεν απειλείται από την Ευρωπαική Ένωση, ενώ το 28,3% εκτιμά ότι η Ευρωπαική Ένωση απειλεί την εθνική μας ταυτότητα και τις εθνικές μας παραδόσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σχετικά χαμηλότερα ποσοστά “φιλο-ευρωπαισμού” παρατηρούμε στις ηλικίες 35-54 ετών και ψηλότερα στην Αττική σε σχέση με την περιφέρεια.

Ευρωζώνη, θεσμοί και το μέλλον της Ένωσης

Οι μισοί ερωτώμενοι (50,3%) εκτιμούν ότι τα συμφέροντα της Ελλάδας διασφαλίζονται καλύτερα με τη συμμετοχή μας στην ευρωζώνη, το 16,2% προτιμά μια προνομιακή συμμετοχή με τις ΗΠΑ, το 13,6% με τη Ρωσία, το 4,8% με την Κίνα, ενώ το 15,1% δεν εκφράζει άποψη.

Το 43,1% προτιμά στο μέλλον να ενισχυθεί η δύναμη των ευρωπαικών θεσμών και γενικά της Ευρώπης, το 47,6% να ενισχυθεί η δύναμη της κυβέρνησης του κάθε κράτους μέλους και το 5,6% προτιμά τα πράγματα να μείνουν ως έχουν.

Διχασμένοι είναι οι ερωτηθέντες στην εκτίμηση τους για το μέλλον της Ευρωπαικής Ένωσης: Το 44,4% εκτιμά ότι στο προσεχές μέλλον η θέση της στην παγκόσμια σκηνη θα ισχυροποιηθεί, ενώ το 47,6% αναμένει αποδυνάμωση.

Μείωση ανισοτήτων, δικαιώματα και περιβάλλον οι προτεραιότητες των πολιτών

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προτεραιότητες για την Ευρωπαική Ένωση που θέτουν οι πολίτες, βάζοντας πρώτη την μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των χώρων.

Μείωση ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών (53,7%), προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων (51,8%) και προστασία του περιβάλλοντος (44%) αποτελούν την πρώτη τριάδα.

Έπονται η ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών (31,8%), η προστασία των θέσεων εργασίας (31,4%), η πολιτική ισχυροποίηση της ΕΕ στη διεθνή σκηνή (29,8%), η στρατιωτική ισχυροποίηση (16%), η προώθηση του ευρωπαικού τρόπου ζωής (13,6%) και η ισότιμη μετάβαση των κρατών/μελών στην ψηφιακή εποχή (7,3%).

Η ΕΕ δεν καταλαβαίνει τις ανάγκες των πολιτών

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αντιλαμβάνεται τις ανάγκες των πολιτών θεωρούν περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες.

Το 66,7% των ερωτώμενων θεωρεί ότι η Ε.Ε. προάγει την ειρήνη, το 61,6% ότι προάγει τη Δημοκρατία, το 49,6% και ότι προάγει την κοινωνική ευημερία το 40,1%.

Αναποτελεσματική γενικά, αναποτελεσματική και στην πανδημία

Σε ό,τι αφορά στην αποτελεσματικότητα της Ένωσης, οι πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι τόσο γενικά, όσο και σε ό,τι αφορά την πανδημία του νέου κορονοϊού.

Έτσι, το 55% κρίνει ότι η ΕΕ είναι γενικά αναποτελεσματική, με αντίθετη άποψη να έχει το 40,1%.

Σχετικά με την διαχείριση της πανδημίας, αναποτελεσματική κρίνει την Έυρωπαϊκή Ένωση το 59,4%, με το 37,3% να την θεωρεί αποτελεσματική ή μάλλον αποτελεσματική.

Οι πιο δημοφιλείς ηγέτες

Τέλος στη δημοφιλία διάφορων ξένων ηγετών, ο Εμμανουέλ Μακρόν συγκεντρώνει 70,2% θετικές γνώμες, ο Τζο Μπάιντεν 67,3%, ο Βλάντιμιρ Πούτιν 42,6%, η ‘Ανγκελα Μέρκελ 22,8% και ο Μπόρις Τζόνσον 21,9%. Ο Μακρόν συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα ποσοστά του στις ηλικίες άνω των 35 ετών, ο Μπάιντεν στους κατοίκους Αττικής και στις μεγάλες ηλικίες και ο Πούτιν στους άνδρες, στις ηλικίες 35-54 και στην περιφέρεια.

*Στην έρευνα συμμετείχαν 911 άτομα ηλικίας 17 ετών και άνω, ενώ διενεργήθηκε στις 5 και 6 Μαίου.

Δ. Παπαδημητρίου: Επιστροφή στον φιλοευρωπαϊσμό

Οι πολίτες φαίνεται να συνεχίζουν το ταξίδι της επιστροφής τους στον φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό, που ξεκίνησε δειλά από το Φθινόπωρο του 2015 . Αμφίσημοι, όπως πάντα, για την θέση την εθνικού κράτους στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά τουλάχιστον όχι ιδιαίτερα φοβικοί για την απώλεια της εθνικής τους ταυτότητας (από την Ευρώπη). Δείχνουν περισσότερο ώριμοι και πιο προσγειωμένοι. Βέβαια, στο εθνικό μας συνειδησιακό παλιά σκιάχτρα παραμένουν (Μέρκελ), ενώ νέοι έξωθεν «σωτήρες» απολαμβάνουν μεγάλη δημοφιλία (Μακρόν). Ένας στους τρεις συμπολίτες μας προσβλέπει σε προνομιακές σχέσεις με μη Ευρωπαικές δυνάμεις, ενώ ένας στους πέντε συντάσσεται με μη δημοκρατικές χώρες.

Οι Έλληνες, από την άλλη μεριά, θέτουν τις σωστές προτεραιότητες για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στους ίδιους τομείς όμως οι εθνικές μας επιδώσεις είναι μάλλον πενιχρές. Οι συμπολίτες μας ανησυχούν επίσης για μία ενδεχόμενη περιθωριοποίηση της Ευρώπης σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Εδώ δεν υπάρχει κανένας Ελληνικός εξαιρετισμός. Οι προσδοκίες μας στο θέμα αυτό συντάσσονται με αυτές της πλειοψηφίας των πολιτών της ΕΕ. Ας ευχηθούμε η ΕΕ να τις δικαιώσει.

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Η. Τσαουσάκης: Πόσο τελικά «ανήκομεν εις τη Δύσιν»;

Μια από τις κεντρικές στρατηγικές της Μεταπολίτευσης, που αφορούσε τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, εδραιώθηκε γύρω από την φράση του Κ. Καραμανλή το 1976 ότι «η Ελλάς, πολιτικά, αμυντικά, οικονομικά, πολιτιστικά, ανήκει εις την Δύσιν». Σε όλη αυτή τη διαδρομή των 45 ετών, δεν ήταν λίγες η φορές που τέθηκε το ερώτημα πόσο τελικά «ανήκουμε εις τη Δύσιν».

Ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα θέματα που κυριάρχησαν στην Ελλάδα της κρίσης τη δεκαετία του ’10, ήταν και η σχέση μας με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τότε, ισχυρές φωνές εθνολαϊκισμού έκαναν αισθητή την παρουσία τους επαναφέροντας ζητήματα ταυτότητας και προσανατολισμού. Η πολιτική ρητορική της εποχής, είχε φέρει και πάλι στην επιφάνεια τα στερεότυπα των «κακών ευρωπαίων» που επιβουλεύονται την Ελλάδα και το ιδεολόγημα του «ανάδελφου έθνους» που βάλλεται από παντού. Σήμερα, σαράντα χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η έρευνα της AboutPeople που δημοσιεύεται στο NEWS 24/7, έρχεται να καταγράψει με τρόπο διεξοδικό όλα τα ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις Ελλάδας – Ευρώπης και να απαντήσει στο ερώτημα «πόσο τελικά ανήκουμε εις τη Δύση».

Έτσι το 2021 βρίσκει την ελληνική κοινή γνώμη να στοχάζεται και να επαναπροσδιορίζει τη σχέση της στο δίπολο Ανατολή – Δύση, με το 65,3% να πιστεύει ότι η Ελλάδα βρίσκεται πιο κοντά στη Δύση και το 27,9% κοντά στην Ανατολή, ενώ οι ίδιοι οι ερωτώμενοι, αισθάνονται κατά 76,8% κοντά στη Δύση και 18% κοντά στην Ανατολή. Παράλληλα, το 69,3% πιστεύει ότι η εθνική ταυτότητα δεν απειλείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ αντίθετα το 28,3% πιστεύει ότι η ΕΕ συνιστά απειλή για την εθνική μας ταυτότητα και τις παραδόσεις.

Σήμερα, η πλειοψηφία των ερωτώμενων πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στο Ευρώ (68,2%), αποτιμάει τη συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ θετικά, σε ποσοστό 65,5% και δηλώνει υπερ της συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με 70,1%. Το ίδιο ποσοστό, τον Δεκέμβριο του 2016 ήταν στο 62,5%, ενώ τον Δεκέμβριο του 2019 στο 74,1%. Μέσα σε πέντε χρόνια πολλά έχουν αλλάξει. Η διαχείριση της πανδημίας από πλευράς ΕΕ, φέρνει και πάλι στο προσκήνιο μια αντιευρωπαϊκή ρητορική, χωρίς όμως την ένταση και το βάθος του παρελθόντος. Το 37,3% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι ήταν αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της πανδημίας και το 59,4% την κρίνει ως αναποτελεσματική, γεγονός που δημιουργεί περιθώρια σκεπτικισμού και αμφισβητήσεων για την ικανότητα της να διαχειριστεί μια τόσο μεγάλη κρίση.

Παράλληλα όμως στην αντίληψη της κοινής γνώμης η Ευρώπη προάγει την Ειρήνη (66,7%), τη δημοκρατία (61,6%), ενώ διχάζει για το αν προάγει την κοινωνική ευημερία (49,6% Ναι, 45,6% Όχι) και κρίνεται αρνητικά για την αποτελεσματικότητα της (40,1% Ναι, 54,7% Όχι) και την ικανότητα της να κατανοεί τις ανάγκες των πολιτών (34,1% Ναι, 61,8% Όχι).

Γι’ αυτό και στην αξιολόγηση των προτεραιοτήτων της ΕΕ στο άμεσο μέλλον, προκρίνεται η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και φτωχών ευρωπαϊκών χωρών (53,7%), η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (51,8%), αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος, θεματικές που περιγράφουν γλαφυρά το εύρος των πολιτικών πρωτοβουλιών που πρέπει να ακολουθήσει η Ευρώπη στο άμεσο μέλλον.

Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η κοινή γνώμη εμφανίζεται διχασμένη για τη μελλοντική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 44,4% πιστεύει ότι η θέση της θα ισχυροποιηθεί στο προσεχές μέλλον, ενώ το 47,6% αντίθετα εκτιμά ότι θα αποδυναμωθεί. Ενδεικτικό είναι επίσης, ότι το 43,1% πιστεύει ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η δύναμη των Ευρωπαϊκών θεσμών και γενικά της Ευρώπης ενώ αντίθετα το υψηλό ποσοστό του 47,6% εκτιμά ότι πρέπει να ενισχυθεί η δύναμη της κυβέρνησης κάθε κράτους.

Αυτό το τελευταίο στοιχείο, σε συνδυασμό και με όλες τις προηγούμενες απαντήσεις, δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στην κρίσιμη ιστορική καμπή που βρίσκεται, δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου. Η υγειονομική κρίση που βιώνουμε ανέδειξε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, σωστές και λάθος πρωτοβουλίες. Από την περίοδο των αντιφάσεων, η κοινή γνώμη αναμένει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να περάσει στην περίοδο των δράσεων για μια αποτελεσματική, κοινωνική, δημοκρατική και «πράσινη» Ευρώπη.

*Ηλίας Τσαουσάκης, Cloud7, πολιτικός επιστήμονας, σύμβουλος στρατηγικής

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις