Τα ελληνικά νησιά βγαίνουν από την ενεργειακή απομόνωση

Ακόμη ένα κομμάτι στο δύσκολο αλλά απαραίτητο «παζλ» της ενεργειακής διασύνδεσης, η οποία αποτελεί το άλφα και το ωμέγα στη νέα εποχή του ηλεκτρισμού, θα πραγματοποιηθεί, με την υλοποίηση του μεγάλου project για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων.

Πρόκειται για έργα κομβικής σημασίας, που αφενός θα συνδέσουν χιλιάδες επιπλέον κατοίκους με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προσφέροντας ένα μακροπρόθεσμο όφελος ύψους 12 δισ. ευρώ, αφετέρου θα έρθουν να συμπληρώσουν τις ήδη επιτυχημένες διασυνδέσεις των Κυκλάδων και της Κρήτης.

Το αποτέλεσμα είναι σε λίγα χρόνια από σήμερα, και συγκεκριμένα έως τις αρχές της επόμενης δεκαετίας, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου να έχει αποκτήσει πλήρη ενεργειακή ασφάλεια, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται σε επίπεδο καθημερινότητας, κόστους ενέργειας, περιβάλλοντος και περιφερειακής συνοχής.

Τα οφέλη για την καθημερινότητα των κατοίκων

Τι σημαίνουν στην πράξη όλα τα παραπάνω για τον καταναλωτή και τους κατοίκους των νησιών; Το πρώτο και το κυριότερο είναι η σταθερή, αξιόπιστη και αδιάλειπτη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στα νησιά, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα δεν είναι δεδομένο, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες, όταν η ζήτηση είναι αυξημένη.

Η δε θωράκιση κρίσιμων υποδομών, όπως νοσοκομεία, σχολεία, βιοτεχνίες και δημοτικές υπηρεσίες, έρχεται να προστεθεί στα «συν» της ενεργειακής διασύνδεσης.

Από εκεί και πέρα, το όφελος είναι φυσικά και στην «τσέπη», καθώς συνεπάγεται σημαντική οικονομική ελάφρυνση και για τα νοικοκυριά και για το κράτος. Ας δούμε πώς συμβαίνει αυτό. Η διασύνδεση περιορίζει το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά, το οποίο σήμερα βασίζεται κυρίως σε πετρελαϊκές μονάδες και μετακυλίεται στους καταναλωτές σε ολόκληρη τη χώρα. Με την απόσυρση αυτών των μονάδων, αναμένεται εξοικονόμηση όχι μόνο για τα νησιωτικά νοικοκυριά αλλά και για όλους τους Έλληνες καταναλωτές. Σε βάθος 25ετίας, το συνολικό κοινωνικοοικονομικό όφελος υπολογίζεται σε περίπου 12 δισ. ευρώ.

Η δυνατότητα ένταξης των νησιών στο εθνικό δίκτυο δημιουργεί νέο πεδίο για την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), καθώς μέχρι πρότινος η τοπική παραγωγή μέσω του ήλιου και του αέρα ήταν τεχνικά και οικονομικά περιορισμένη, λόγω της απομόνωσης των τοπικών δικτύων. Η νέα υποδομή δίνει πλέον τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί το ανανεώσιμο δυναμικό των νησιών, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών CO₂ και στην επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων βιωσιμότητας. Την ίδια στιγμή, τα οφέλη της ηλεκτρικής διασύνδεσης δεν εξαντλούνται μόνο στην ενέργεια, αλλά αποκτούν και εθνική υπόσταση.

Πρώτον, όπως είναι εύλογο, ενισχύει την ενσωμάτωση των απομακρυσμένων νησιών στον ηπειρωτικό κορμό, εδραιώνοντας την ενεργειακή κυριαρχία της Ελλάδας στο νησιωτικό της χώρο. Παράλληλα, θωρακίζει τις ακριτικές περιοχές ενεργειακά, κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία στην τρέχουσα γεωπολιτική συγκυρία, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί δυναμικές υποδομές που υποστηρίζουν την αυτάρκεια της χώρας, μειώνοντας την εξάρτηση από διεθνείς εισαγωγές ενέργειας.

Η εξέλιξη του έργου

Το μεγάλο έργο της διασύνδεσης με τα Δωδεκάνησα και το Βορειοανατολικό Αιγαίο εξελίσσεται σε δύο φάσεις:

• Τη διασύνδεση Κορίνθου – Κω, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου HVDC μήκους 380 χλμ και ισχύος 1.000 MW, που θα συνδέσει έξι νησιά των Δωδεκανήσων (Κάρπαθος, Ρόδος, Σύμη, Κάλυμνος, Πάτμος και Αρκιοί) με το εθνικό δίκτυο. Το συνολικό κόστος ανέρχεται περίπου στα 1,4 δισ. ευρώ.
• Τη διασύνδεση πέντε νησιών του ΒΑ Αιγαίου (Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος και Σκύρος), μέσω καλωδίων εναλλασσόμενου ρεύματος υψηλής τάσης (AC), με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 1,71 δισ. ευρώ.

Μ’ αυτό τον τρόπο, το σχέδιο που έχει αναλάβει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία του εθνικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα επιτρέψει τη σταδιακή απόσυρση των ρυπογόνων και κοστοβόρων πετρελαϊκών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν μέχρι σήμερα στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.

Έτσι, όλοι οι καταναλωτές θα δουν το ύψος των λογαριασμών ρεύματος να περιορίζεται αισθητά, μέσω του χαμηλότερου κόστους Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).

Αξίζει να σημειωθεί ότι το όλο project, το οποίο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τις αρχές της επόμενης δεκαετίας, προορίζεται για συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους σχετικούς διαγωνισμούς να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.