Σύνοδος Κορυφής: Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για Ισραήλ, Ρωσία και μεταναστευτικό

Οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συνεδρίασαν στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, διαμόρφωσαν ένα ευρύ πλαίσιο αποφάσεων και τοποθετήσεων που αφορούν κρίσιμα ζητήματα, τόσο σε γεωπολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

Σε ότι αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η Η ΕΕ, σύμφωνα με την ΕΡΤ, χαιρέτισε την εκεχειρία με το Ιράν και δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις διπλωματικές προσπάθειες για επίλυση του ζητήματος του πυρηνικού προγράμματος. Η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 2 της συμφωνίας Ισραήλ–ΕΕ παραπέμφθηκε στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων.

Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρέτισε την άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Συρίας, στο πλαίσιο της σταδιακής και αναστρέψιμης προσέγγισης της ΕΕ, καταδίκασε την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στην Εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό και τόνισε ότι η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας εντός ασφαλών συνόρων πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστές, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Για το μεταναστευτικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη την επιστολή της Προέδρου της Επιτροπής, κάλεσε για εντατικοποίηση των προσπαθειών στην εφαρμογή της νομοθεσίας, την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης και την επιτάχυνση των επιστροφών, με πλήρη σεβασμό στο δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, όπως αναφέρει η ΕΡΤ. Παράλληλα, τόνισε τη σημασία της καταπολέμησης της εργαλειοποίησης του ζητήματος, της ευθυγράμμισης της πολιτικής θεωρήσεων και της προώθησης νόμιμων και ασφαλών διαδρομών.

Επιπλέον, υπενθύμισε τη δέσμευση της ΕΕ να ενισχύσει την ασφάλεια και τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης και να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό έλεγχό τους, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε επίσης τη σημασία της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της ενοποίησης της ενιαίας αγοράς για την ευημερία της Ευρώπης και την παγκόσμια επιρροή της ΕΕ, με έμφαση στην καινοτομία.

Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη άρσης εμποδίων στην αγορά, τη στήριξη παραδοσιακών βιομηχανιών και την προώθηση του διεθνούς ρόλου του ευρώ ενώ επανέλαβε τη σημασία της οικοδόμησης μιας πλήρως ολοκληρωμένης και διασυνδεδεμένης Ενεργειακής Ένωσης μέχρι το 2030, διασφαλίζοντας ενεργειακή ασφάλεια, ανθεκτικότητα και βιώσιμες λύσεις, καθώς και τη μείωση ενεργειακών εξαρτήσεων.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφέρθηκε στη στρατηγική σημασία της συνεργασίας με χώρες του Ειρηνικού για τον ανασχεδιασμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Όπως δήλωσε, η ΕΕ επιθυμεί να οικοδομήσει δομημένες εταιρικές σχέσεις με τις ασιατικές χώρες και να αποδείξει ότι το ελεύθερο εμπόριο παραμένει εφικτό και λειτουργικό σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδική αναφορά έγινε στη συνεργασία με τη CPTPP, τη συνεκτική και προοδευτική συμφωνία για την “εταιρική σχέση της μιας πλευράς του Ειρηνικού με την άλλη”, εμπορική συμφωνία διαφόρων κρατών, συμπεριλαμβανομένων της Αυστραλίας, του Καναδά, της Χιλής και της Σιγκαπούρης.

Επιπλέον, η φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως η ΕΕ έλαβε το πιο πρόσφατο έγγραφο των ΗΠΑ σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για τελωνειακούς δασμούς.

«Όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι», τόνισε, προσθέτοντας πως η ΕΕ είναι έτοιμη για συμφωνία, αλλά και για την περίπτωση που αυτή δεν επιτευχθεί: «Θα υπερασπιστούμε τα ευρωπαϊκά συμφέροντα όπως χρειάζεται».

Παράταση κυρώσεων κατά της Ρωσίας

Παράλληλα η Σύνοδος Κορυφής έδωσε το πράσινο φως για να παραταθούν για έξι μήνες οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας, όπως ενημέρωσαν το Γαλλικό Πρακτορείο διπλωματικές πηγές του.

Η ΕΕ έχει υιοθετήσει 17 «δέσμες» κυρώσεων αφότου οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις εισέβαλαν στο έδαφος της Ουκρανίας την 24η Φεβρουαρίου 2022.

Οι κυρώσεις αυτές όμως πρέπει να ανανεώνονται ομόφωνα από τους 27 κάθε έξι μήνες κι η Ουγγαρία, η χώρα που διατηρεί τις πιο στενές σχέσεις με τη Ρωσία ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ, απειλεί συχνά να εναντιωθεί.

Τον Ιανουάριο, ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν διατήρησε το σασπένς ως το τέλος, προτού δώσει τελικά πράσινο φως.

Οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν επίσης χθες σχετικά με τη 18η δέσμη κυρώσεων, που πρότεινε πριν από δύο εβδομάδες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όμως δεν μπόρεσε να ληφθεί καμιά απόφαση, εξαιτίας βέτο που άσκησε η Σλοβακία αυτή τη φορά.

Ο σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο χρησιμοποίησε το βέτο αυτό για να ασκήσει πίεση στην Κομισιόν ώστε να υπάρξουν εγγυήσεις για τον εφοδιασμό της χώρας του με αέριο, καθώς η πρότασή της επιδιώκει να διακοπούν εντελώς οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία μέχρι το 2027 το αργότερο.

Η ΕΕ επιδιώκει να μειώσει τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου και πρότεινε την 10η Ιουνίου να μειωθεί από τα 60 στα 45 δολάρια το πλαφόν της τιμής πώλησης ρωσικού πετρελαίου στο πλαίσιο της 18ης δέσμης κυρώσεων.

Η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται πολύ πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι και η νέα οροφή των 45 δολαρίων δεν θεωρείται εφαρμόσιμη για την ώρα.

Σύμφωνα με τους αριθμούς της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, το όριο των 60 δολαρίων επέτρεψε να μειωθούν κατά 30% τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου, που κρίνονται απαραίτητα για τη χρηματοδότηση του πολέμου που διεξάγει το Κρεμλίνο εναντίον της Ουκρανίας.

Η Ρωσία ωστόσο έχει δημιουργήσει στόλο δεξαμενόπλοιων «φαντασμάτων» για να παρακάμπτονται οι ευρωπαϊκές κυρώσεις, που εκτιμάται πως αριθμεί πάνω από 500 πλοία κι έχει επίσης μπει στο στόχαστρο της ΕΕ.

Στο πλαίσιο της 18ης δέσμης κυρώσεων, η ΕΕ θέλει να προστεθούν 70 δεξαμενόπλοια «φαντάσματα» στη μαύρη λίστα των πετρελαιοφόρων που χρησιμοποιεί η Μόσχα, ο οποίος περιλαμβάνει αυτή τη στιγμή 342 ονόματα.

Οι Βρυξέλλες θέλουν ακόμη να επεκταθούν οι κυρώσεις σε διυλισμένα προϊόντα που προκύπτουν από το ρωσικό αργό, καθώς συνεχίζουν να εισάγονται ιδίως μέσω τρίτων χωρών, όπως για παράδειγμα η Τουρκία.

Ακόμη, η ΕΕ εννοεί να προσθέσει άλλες 22 ρωσικές τράπεζες στον κατάλογο των χρηματοπιστωτικών θεσμών οι οποίοι στερούνται την πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές μέσω του συστήματος SWIFT. Και άλλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων κινεζικών, στη μαύρη λίστα αυτών που βοηθούν, κατά τις Βρυξέλλες, τον ρωσικό στρατό να παρακάμπτει τις ισχύουσες κυρώσεις.