Τα 6 σημάδια που δείχνουν ότι δεν ήπιατε αρκετό νερό σήμερα

Πότε ήπιατε για τελευταία φορά νερό; Αν πίνετε λιγότερα από 8 ποτήρια νερό την ημέρα, ειδικά τις ημέρες του καύσωνα, ακόμα και αν δεν αισθάνεστε διψασμένοι, μπορεί να διατρέχετε σοβαρό κίνδυνο αφυδάτωσης και μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας, προειδοποιούν ειδικοί.

«Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή και παίζει ζωτικό ρόλο σε σχεδόν όλες τις λειτουργίες του οργανισμού», λέει ο Σταύρος Α. Καβουράς, καθηγητής Διατροφής και διευθυντής του Εργαστηρίου Επιστήμης της Ενυδάτωσης στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας στις ΗΠΑ.

«Κι αυτό διότι το νερό βοηθά στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, στη μεταφορά θρεπτικών συστατικών, στην αποβολή των αποβλήτων και στη λίπανση των αρθρώσεων. Η σωστή ενυδάτωση βοηθά στην πέψη, υποστηρίζει την υγεία των νεφρών και της καρδιάς και βελτιώνει τη φυσική απόδοση».

Ο ίδιος εξηγεί ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από περίπου 60% νερό, αλλά χάνουμε συνεχώς υγρά –περίπου 2 έως 2,5 λίτρα την ημέρα– μέσω του ιδρώτα, των ούρων, των κοπράνων και της αναπνοής. Γι’ αυτό και η τακτική αναπλήρωση αυτών των υγρών είναι ζωτικής σημασίας.

«Πολλοί από εμάς είμαστε ελαφρώς αφυδατωμένοι ή καλύτερα υπο-ενυδατωμένοι χωρίς να το συνειδητοποιούμε», λέει ο καθηγητής Καβουράς.

«Αυτό μπορεί να επηρεάσει ελαφρώς, αλλά σημαντικά, τον τρόπο που αισθανόμαστε και λειτουργούμε. Το πιο σημαντικό είναι ότι συνδέεται με χρόνιες παθήσεις όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η άνοια, που με τη σειρά τους σημαίνουν μειωμένο προσδόκιμο ζωής».

Ειδικά όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές, η αφυδάτωση μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα, οδηγώντας ενδεχομένως σε κατάρρευση ή ακόμη και θάνατο.

Ο κίνδυνος αυξάνεται αν είστε ηλικιωμένος, παίρνετε πολλά φάρμακα ή έχετε ασθένεια και διάρροια.

Η αφυδάτωση άλλωστε είναι και ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους προσέλευσης στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών των νοσοκομείων για τους ηλικιωμένους.

Ακολουθούν τα συμπτώματα της αφυδάτωσης που θα πρέπει να προσέξετε

Διψάτε

Αισθάνεστε ξηροστομία; Είστε ήδη ελαφρώς αφυδατωμένοι. «Η δίψα είναι το πρώτο στάδιο της αφυδάτωσης», λέει ο Dileep Lobo, καθηγητής Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, ο οποίος ερευνά την ισορροπία των υγρών και των ηλεκτρολυτών.

«Μόλις χάσετε το 2% του σωματικού σας βάρους σε υγρά (1,4 λίτρα για ένα άτομο 70 κιλών), ενεργοποιούνται υποδοχείς στον εγκέφαλο που σας κάνουν να νιώθετε δίψα. Η ήπια αφυδάτωση μπορεί να προκληθεί εύκολα αν είστε έξω στον ήλιο ή εργάζεστε σε ένα ζεστό γραφείο και δεν πίνετε πολύ».

Σε αυτό το σημείο, η αφυδάτωση μπορεί να αναστραφεί εύκολα με την κατανάλωση υγρών.

«Αν αντικαταστήσετε το νερό που έχετε χάσει, θα αισθανθείτε αμέσως καλύτερα», λέει ο καθηγητής Lobo.

«Τα υγρά εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και διορθώνουν την ανισορροπία».

Η αίσθηση της δίψας μειώνεται με την ηλικία, γι’ αυτό πίνετε νερό σε μικρές γουλιές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Τα ούρα σας είναι πιο σκούρα

Ελέγξτε το χρώμα των ούρων σας. Αν είναι χρώματος μελιού, πρέπει να πίνετε περισσότερο νερό.

Αν είναι πιο σκούρα καφέ, μπορεί να έχετε σοβαρή αφυδάτωση.

«Μόλις εμφανιστεί η δίψα, το σώμα σας αρχίζει να συγκρατεί το νερό», εξηγεί ο καθηγητής Lobo.

«Οι νεφροί σας στέλνουν λιγότερο νερό στην ουροδόχο κύστη, με αποτέλεσμα τα ούρα σας να είναι πιο συμπυκνωμένα». Αυτό αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση νεφρικών λίθων.

«Αν δεν πίνετε αρκετά υγρά, οι νεφροί σας πρέπει να εργάζονται πολύ σκληρά και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων ασθενειών, όπως λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, ειδικά αν είστε γυναίκα», προσθέτει ο δρ. Lewis James, λέκτορας ανθρώπινης διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Loughborough.

Η λειτουργία των νεφρών μειώνεται με την ηλικία, αυξάνοντας την πιθανότητα αφυδάτωσης, οπότε προσέξτε την ποσότητα των ούρων σας.

Ιδανικά, θα πρέπει να ουρείτε περίπου επτά φορές την ημέρα και τα ούρα σας να είναι διαφανή και κίτρινα.

Έχετε θολούρα στο μυαλό

Ο εγκέφαλος αποτελείται από 73% νερό, οπότε τα εγκεφαλικά κύτταρα δυσκολεύονται να λειτουργήσουν όταν αφυδατώνεστε.

«Ακόμη και ένα χαμηλό επίπεδο αφυδάτωσης μπορεί να μειώσει τις γνωστικές ικανότητες, όπως η μνήμη, η προσοχή και ο κινητικός συντονισμός», λέει ο δρ. James.

Αυτό μπορεί να επηρεάσει την απόδοσή σας, είτε εργάζεστε σε γραφείο, οδηγείτε το αυτοκίνητό σας ή αποφασίζετε αν είναι ασφαλές να περάσετε τον δρόμο.

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Clinical Nutrition διαπίστωσε ότι το 45% των γιατρών και των νοσηλευτών ήταν αφυδατωμένοι στο τέλος της βάρδιας τους και η βραχυπρόθεσμη μνήμη τους ήταν μειωμένη.

Άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι το να πίνετε ένα ποτήρι νερό 300 ml βελτιώνει την ανάκληση της μνήμης, ενώ καθώς η αφυδάτωση εξελίσσεται, μπορεί να εμφανίσετε σύγχυση και αποπροσανατολισμό.

Πονοκέφαλοι

Η αφυδάτωση είναι μια συχνή αιτία πονοκεφάλων. Καθώς τα υγρά φεύγουν από τον εγκέφαλο, μπορεί να ασκήσουν πίεση στους υποδοχείς πόνου και στα νεύρα του εγκεφαλικού φλοιού. Ο πόνος μπορεί να επιδεινωθεί όταν σκύβετε και γυρίζετε το κεφάλι ή όταν κινείστε. Οι περισσότεροι πονοκέφαλοι λόγω αφυδάτωσης υποχωρούν μέσα σε μία ή δύο ώρες, μόλις ενυδατωθείτε και ξεκουραστείτε. Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο και δοκιμάστε να βάλετε μια δροσερή κομπρέσα στο μέτωπό σας.

Ο πονοκέφαλος από αφυδάτωση μπορεί να μετατραπεί σε ημικρανία, οπότε προσπαθήστε να πίνετε υγρά ακόμα και αν αισθάνεστε ναυτία – οι μικρές γουλιές είναι οι καλύτερες.

«Το να πίνετε αρκετό νερό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου μιας κρίσης ημικρανίας λόγω αφυδάτωσης», λέει η Pippa Coulter, υπεύθυνη πληροφοριών υγείας για το The Migraine Trust.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Clinical Neuroscience διαπίστωσε ότι ο πόνος, η διάρκεια και η συχνότητα της ημικρανίας ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε ασθενείς που έπιναν περισσότερο νερό.

Είστε κουρασμένοι και ατονικοί

Η αφυδάτωση είναι η αιτία για μία στις δέκα επισκέψεις σε γενικό γιατρό λόγω κόπωσης, σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 300 γενικούς γιατρούς από την Natural Source Water Association.

Το να πίνετε νερό τακτικά διατηρεί το σώμα και τον εγκέφαλό σας ενεργητικό, ειδικά αν είστε δραστήριοι. Όταν κάνει ζέστη, μπορείτε να χάσετε 1,5 έως 2 λίτρα νερού την ώρα μέσω του ιδρώτα, είτε κάνετε πεζοπορία είτε παίζετε γκολφ.

«Αν δεν αναπληρώσετε αυτά τα υγρά, το αίμα σας πυκνώνει και η καρδιά σας πρέπει να εργάζεται πιο σκληρά για να διατηρήσει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα οξυγόνου», προειδοποιεί ο καθηγητής Lobo.

Καθώς μεγαλώνουμε, η αφυδάτωση μπορεί να κάνει την καθημερινή ζωή εξαντλητική.

«Η έρευνά μας δείχνει ότι οι ηλικιωμένοι που εισάγονται στο νοσοκομείο με αφυδάτωση παραμένουν εκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και έχουν 6% υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας».

Νιώθετε ζάλη και έχετε τάση λιποθυμίας

«Μόλις χάσετε το 4% του σωματικού σας βάρους σε υγρά, η εφίδρωση γίνεται δύσκολη και η θερμοκρασία σας αυξάνεται, εκθέτοντάς σας σε κίνδυνο υπερθέρμανσης», λέει ο καθηγητής Lobo.

«Η αρτηριακή πίεση πέφτει και μπορεί να νιώσετε ζάλη ή λιποθυμία». Αυτό είναι «μέτρια αφυδάτωση» και πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.

Τα από του στόματος διαλύματα ηλεκτρολυτών μπορούν να βοηθήσουν, αλλά μερικές φορές απαιτείται ενδοφλέβια χορήγηση.

Και χωρίς θεραπεία, η αφυδάτωση μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή (απώλεια 10% του σωματικού βάρους σε υγρά) μέσα σε 24 ώρες. Τότε η κατάσταση μετατρέπεται σε έκτακτη ανάγκη.

Την ίδια στιγμή «ο οργανισμός μειώνει τη ροή του αίματος προς τα μη ζωτικά όργανα, όπως οι νεφροί», λέει ο Lobo.

«Συσσωρεύονται κυτταρικά απόβλητα, μπορεί να προκληθεί βλάβη στα όργανα και, χωρίς παρέμβαση, μπορεί τελικά να υποστείτε σπασμούς ή να καταρρεύσετε».

Ακολούθως, μπορεί να προσβληθείτε από πολυοργανική ανεπάρκεια, κώμα, ακόμη και να χάσετε τη ζωή σας, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Και μην ξεχνάτε ότι ο ζεστός καιρός μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία, γι’ αυτό να έχετε πάντα μαζί σας νερό και να αναζητάτε σκιά αν αισθάνεστε κουρασμένοι ή ζαλισμένοι.