Τι είναι το εποικιστικό σχέδιο Ε1 του Ισραήλ και τι προβλέπει

Το βασικό σχέδιο ανέγερσης 3.400 κατοικιών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη από το Ισραήλ καταγγέλλει η Παλαιστινιακή Αρχή, το οποίο, όπως επισημαίνει, “διασπά την ενότητα” αυτού παλαιστινιακού εδάφους, καθιστώντας το “πραγματική φυλακή“.

Σε ανακοίνωση, το υπουργείο Εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής “καταδίκασε με τον πιο έντονο τρόπο” την ισραηλινή απόφαση για την υλοποίηση αυτού του έργου, το οποίο “υπονομεύει τις προοπτικές για την εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών κατακερματίζοντας τη γεωγραφική και δημογραφική ενότητα του παλαιστινιακού κράτους”.

“Αυτό εδραιώνει τη διαίρεση της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης σε ζώνες και καντόνια απομονωμένα, γεωγραφικά αποσυνδεδεμένα που να μοιάζουν με πραγματικές φυλακές όπου οι μετακινήσεις μεταξύ αυτών είναι δυνατές μόνο μέσω των σημείων ελέγχου της κατοχής, εν μέσω της τρομοκρατίας των ενόπλων πολιτοφυλακών εποίκων που είναι διάσπαρτες σε όλη τη Δυτική Όχθη”, δήλωσε η Παλαιστινιακή Αρχή.

Τι σημαίνει το σχέδιο Ε1 για τη Δυτική Όχθη και την Παλαιστίνη

Το σχέδιο E1, το οποίο είχε παραμείνει παγωμένο από το 2012 λόγω της έντονης διεθνούς αντίθεσης, θα συνδέσει την Ιερουσαλήμ με τον οικισμό εβραϊκό Μαάλε Αντούμιν, καθιστώντας πρακτικά αδύνατη την ύπαρξη μελλοντικής παλαιστινιακής πρωτεύουσας στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Επίσης, θα χωρίσει τη Δυτική Όχθη στα δύο, εμποδίζοντας τη δημιουργία ενός ενιαίου παλαιστινιακού κράτους.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Μπεζαλέλ Σμότριτς, ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Νετανιάχου, ανακοίνωσε την επικείμενη έγκριση 3.401 νέων κατοικιών, σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε στο σημείο της προγραμματισμένης κατασκευής.

«Θα μιλάνε για το παλαιστινιακό όνειρο, και εμείς θα συνεχίσουμε να χτίζουμε μια εβραϊκή πραγματικότητα», δήλωσε ο Σμότριτς την περασμένη Πέμπτη. «Αυτή η πραγματικότητα είναι αυτή που θα θάψει οριστικά την ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους, γιατί δεν υπάρχει τίποτα να αναγνωρίσουμε και κανένας να αναγνωρίσει».

Το Ισραήλ είχε παγώσει τα σχέδια ανέγερσης λόγω των διαφωνιών των Ηνωμένων Πολιτειών, των ευρωπαϊκών χωρών και άλλων δυνάμεων, που θεώρησαν το σχέδιο απειλή για οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία με τους Παλαιστίνιους. 

Οι εβραϊκοί οικισμοί στην Δυτική Όχθη και η στρατιωτική κατοχή από το Ισραήλ θεωρούνται παράνομοι από την διεθνή κοινότητα.

Οι αντιδράσεις για το σχέδιο του Ισραήλ

Η προεδρία του Παλαιστινιακού Εθνικού Συμβουλίου καταδίκασε την πρόοδο του σχεδίου, το χαρακτηρίζοντας ως «συστηματικό σχέδιο κλοπής γης».

Ο Πρόεδρος Ραουί Φατούχ ανέφερε ότι «το αποικιακό σχέδιο εντάσσεται στην πολιτική της σταδιακής προσάρτησης» της Δυτικής Όχθης, συνοδευόμενη από τη βία των εποίκων κατά των Παλαιστινίων.

Η ισραηλινή οργάνωση “Peace Now” ήταν επίσης επικριτική, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο «θανάσιμο για το μέλλον του Ισραήλ και για κάθε πιθανότητα ειρηνικής λύσης δύο κρατών». Σε ανακοίνωση, αναφέρθηκε ότι «βρισκόμαστε στην άκρη του γκρεμού και η κυβέρνηση μας σπρώχνει προς τα εμπρός με ταχύτητα. Υπάρχει λύση στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων και στον φρικτό πόλεμο στη Γάζα – η ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους δίπλα στο Ισραήλ – και αυτή τελικά θα έρθει. Οι κινήσεις προσάρτησης της κυβέρνησης μας απομακρύνουν από αυτή τη λύση και εγγυώνται πολλά ακόμη χρόνια αιματοχυσίας».

Η οργάνωση Ιρ Αμίμ, η οποία παρακολουθεί τις εξελίξεις γύρω από την Ιερουσαλήμ, προειδοποίησε ότι οι ισραηλινοί οικισμοί του E1 θα παγιώσουν μόνιμα την κατοχή της Δυτικής Όχθης, δημιουργώντας μια «πραγματικότητα απαρτχάιντ». Θα προκαλούσαν επίσης «ραγδαία και σοβαρή επιδείνωση» στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες για τους Παλαιστίνιους, οδηγώντας σε μεγαλύτερη αστάθεια και βία.

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμι, δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο «αντιτίθεται σθεναρά» στα σχέδια, τα οποία περιέγραψε ως «προκλητική παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

«Τα σχέδια πρέπει να σταματήσουν τώρα», δήλωσε ο Λάμι σε ανακοίνωση την Πέμπτη.

Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάγια Κάλλας, ζήτησε επίσης από το Ισραήλ να σταματήσει, λέγοντας ότι το σχέδιο «υπονομεύει περαιτέρω τη λύση δύο κρατών».

Εν τω μεταξύ, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν καταδίκασε τα σχέδια για την κατασκευή νέων κατοικιών στον οικισμό E1. Αντίθετα, εκπρόσωπος του υπουργείου επεσήμανε την ανάγκη για σταθερότητα στη Δυτική Όχθη.

Είναι νόμιμες οι ενέργειες του Ισραήλ;

Οι ισραηλινοί οικισμοί στη Δυτική Όχθη θεωρούνται παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Ο ΟΗΕ ενίσχυσε αυτήν την εκτίμηση το 2016 με την απόφαση 2334 του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία δήλωσε ότι οι εβραϊκοί οικισμοί σε κατεχόμενα εδάφη αποτελούν «φανερή παραβίαση» του διεθνούς δικαίου και δεν έχουν «νομική αξία».

Ωστόσο, αυτή η απόφαση και πολλές άλλες, που χρονολογούνται από δεκαετίες, δεν έχουν καταφέρει να σταματήσουν την εξάπλωση του ισραηλινού οικιστικού σχεδίου, το οποίο αυξήθηκε σημαντικά υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ανέτρεψε την πάγια πολιτική των ΗΠΑ και δήλωσε ότι οι οικισμοί δεν είναι «ασύμβατοι» με το διεθνές δίκαιο. Η κυβέρνηση Μπάιντεν διατήρησε αυτήν την πολιτική.

Μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, η ισραηλινή κυβέρνηση επιτάχυνε δραματικά την ανάπτυξη των οικισμών.

Τον Μάιο, το Ισραήλ ενέκρινε τη μεγαλύτερη επέκταση των εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Όχθη από την υπογραφή των Συμφωνιών του Όσλο πριν από πάνω από 30 χρόνια. Η επιτροπή ασφαλείας ανέφερε ότι θα ιδρυθούν 22 νέοι οικισμοί, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων βαθιά μέσα στη Δυτική Όχθη και σε περιοχές από τις οποίες η χώρα είχε αποσυρθεί στο παρελθόν. Εκπρόσωπος της Παλαιστινιακής Αρχής καταδίκασε το σχέδιο ως «επικίνδυνη κλιμάκωση και πρόκληση για τη διεθνή νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο».