Φάρμακο κατά της παχυσαρκίας εγκρίθηκε για το λίπος στο συκώτι

Η δραστική ουσία σεμαγλουτίδη, η οποία έχει γίνει διάσημη τα τελευταία χρόνια όχι μόνο για την αντιμετώπιση του διαβήτη, αλλά και ως φάρμακο κατά της παχυσαρκίας, έγινε και πάλι πρωτοσέλιδο.

Αυτή τη φορά διότι εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της μεταβολικής δυσλειτουργίας που σχετίζεται με τη στεατοηπατίτιδα (MASH), μια σοβαρή ηπατική νόσο που προκαλείται από την υπερβολική συσσώρευση λίπους στο ήπαρ (συκώτι).

Το φάρμακο της Novo Nordisk εγκρίθηκε για ενήλικες με μέτριες έως προχωρημένες ουλές στο ήπαρ λόγω MASH.

Πρόκειται για την τρίτη έγκριση χρήση της σεμαγλουτίδης, μετά την παχυσαρκία και τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, και η πρώτη θεραπεία GLP-1 που εγκρίνεται για το λιπώδες ήπαρ.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο FDA, όταν συνδυάζεται με δίαιτα μειωμένων θερμίδων και αυξημένη σωματική δραστηριότητα, το φάρμακο μπορεί να αποτελέσει δυνητικό παράγοντα αλλαγής του παιχνιδιού για τα εκτιμώμενα σχεδόν 15 εκατομμύρια ενήλικες των ΗΠΑ που ζουν με MASH.

Μέχρι πρόσφατα, η μόνη εγκεκριμένη θεραπεία ήταν η ρεσμετιρόμη.

«Τώρα έχουμε μια πολύ αποτελεσματική θεραπεία για το MASH», λέει η Archana Sadhu, ενδοκρινολόγος και διευθύντρια του προγράμματος συστημικού διαβήτη στο Houston Methodist στο Τέξας.

«Όπως κάθε χρόνια ασθένεια, είναι σημαντικό να ξεκινάτε νωρίς – έτσι αν κινδυνεύετε, κάντε έλεγχο και αν πληροίτε τις ενδείξεις, λάβετε θεραπεία».

Προκλήσεις στη θεραπεία του λιπώδους ήπατος

Η MASH συνδέεται στενά με την παχυσαρκία, τον διαβήτη τύπου 2, τα υψηλά τριγλυκερίδια (ένας τύπος λίπους) και την αυξημένη «κακή» χοληστερόλη LDL.

Η πρόκληση είναι ότι το MASH συχνά δεν διαγιγνώσκεται μέχρι να είναι αρκετά προχωρημένο, μερικές φορές μόνο αφού ένα άτομο αρχίσει να αναπτύσσει καταστάσεις όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, μη φυσιολογική χοληστερόλη ή προδιαβήτη.

Τα πρώιμα συμπτώματα, αν εμφανιστούν, μπορεί να περιλαμβάνουν αίσθημα μεγάλης κόπωσης και πόνο στην άνω δεξιά πλευρά της κοιλιάς (όπου βρίσκεται το ήπαρ).

Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν κανένα σημάδι μέχρι να έχει ήδη προκληθεί σημαντική ηπατική βλάβη.

Σε αυτό το στάδιο, η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ μπορεί να εξελιχθεί σε ίνωση, κίρρωση (σοβαρές ουλές), ηπατική αποσυμφόρηση (απώλεια της ηπατικής λειτουργίας), καρκίνο του ήπατος ή ανάγκη μεταμόσχευσης.

Το λίπος που αποθηκεύεται στο ήπαρ προκαλεί αρχικά μια κατάσταση που ονομάζεται λιπώδης νόσος του ήπατος συσχετιζόμενη με μεταβολική δυσλειτουργία (MASLD).

Λόγω της συσσώρευσης λίπους που δεν σχετίζεται με τη χρήση αλκοόλ, η κατάσταση ονομαζόταν παλαιότερα μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος.

Όταν αυτή η συσσώρευση προκαλεί φλεγμονή και έχει αρνητικές επιπτώσεις σε όργανα όπου δεν ανήκει, αναφέρεται ως MASH, εξηγεί η δρ. Sadhu.

«Αυτή η φλεγμονή οδηγεί σε MASH και τελικά σε κίρρωση, επειδή καταστρέφει τα κύτταρα και τις γύρω δομές, προκαλώντας ουλές ή ίνωση», λέει. «Η ουλοποίηση στη συνέχεια μειώνει τη λειτουργία του οργάνου, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια».

Πολλά υποσχόμενη έρευνα της σεμαγλουτίδης

Η έγκριση της σεμαγλουτίδης οφείλεται στα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής ESSENCE, στην οποία οι ασθενείς παρουσίασαν «σημαντική και ανώτερη βελτίωση» στην ηπατική ίνωση και «καμία επιδείνωση της στεατοηπατίτιδας μετά από 72 εβδομάδες» σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση New England Journal of Medicine.

Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 63% των συμμετεχόντων που έλαβαν το φάρμακο παρουσίασαν υποχώρηση της MASH χωρίς επιδείνωση της ηπατικής ίνωσης, σε σύγκριση με το 34% των συμμετεχόντων που έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Επιπλέον, το 37% των συμμετεχόντων που έλαβαν Wegovy παρουσίασε βελτίωση των ηπατικών ουλών χωρίς επιδείνωση του MASH, έναντι 22% των συμμετεχόντων που έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Η δρ. Sadhu σημειώνει ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής ήταν επίσης ευεργετικές, αλλά η σεμαγλουτίδη έκανε την επίδραση ακόμη ισχυρότερη.

Πώς λειτουργεί η φαρμακευτική αγωγή GLP-1 για το λιπώδες ήπαρ

Η σεμαγλουτίδη ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1, οι οποίοι μιμούνται μια φυσική ορμόνη που βοηθά στον έλεγχο της όρεξης, του σακχάρου στο αίμα και του τρόπου με τον οποίο το σώμα σας χειρίζεται το λίπος.

Τα φάρμακα GLP-1 λειτουργούν με διάφορους τρόπους για να βοηθήσουν το ήπαρ.

Ενισχύουν την ινσουλίνη, ώστε το σώμα σας να μπορεί να χρησιμοποιήσει τη ζάχαρη για ενέργεια, μειώνουν μια άλλη ορμόνη που ονομάζεται γλυκαγόνη, ώστε να απελευθερώνεται λιγότερο σάκχαρο από το ήπαρ, και σας κάνουν να αισθάνεστε πιο γρήγορα χορτάτοι.

Ίσως, το πιο σημαντικό, είναι ότι τα φάρμακα GLP-1 σας βοηθούν να χάσετε βάρος, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι περίπου το 75% των υπέρβαρων ατόμων και το 90% των ατόμων με σοβαρή παχυσαρκία αναπτύσσουν MASH, ακόμη και αν δεν το γνωρίζουν, σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα Ήπατος.

«Γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια από την έρευνα για το MASH ότι η απώλεια βάρους από μόνη της μπορεί να μειώσει την εξέλιξη στο στάδιο της ίνωσης», λέει η Δρ Sadhu. «Εάν το ήπαρ βρίσκεται μόνο στο στάδιο συσσώρευσης λίπους, η απώλεια βάρους μπορεί ακόμη και να το αντιστρέψει, βοηθώντας στην πρόληψη του MASH», καταλήγει η ίδια.