Κυβερνοεπιθέσεις σε αεροδρόμια: Τι δικαιώματα αποζημίωσης έχετε

Κυβερνοεπίθεση που είχε στόχο πάροχο υπηρεσιών για συστήματα ελέγχου (check-in) εισιτηρίων και διαβατηρίων και επιβίβασης έχει “παραλύσει” μεγάλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, περιλαμβανομένων αυτών του Χίθροου στο Λονδίνο, των Βρυξελλών και του Βερολίνου, προκαλώντας καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων και αφήνοντας χιλιάδες ταξιδιώτες σε κατάσταση άγχους και ταλαιπωρίας, αναζητώντας τα δικαιώματά τους.

Πολλοί μπορεί να διεκδικήσουν από παροχές φροντίδας, όπως γεύματα ή διαμονή σε ξενοδοχείο ή ακόμη και αποζημίωση, ωστόσο οι υποχρεώσεις κάθε αεροπορικής εταιρείας ποικίλουν και τα δικαιώματα διαφοροποιούνται ανάλογα με το σημείο αναχώρησης της πτήσης και την αεροπορική που εκτελεί το δρομολόγιο.

Σύμφωνα με τον ταξιδιωτικό ανταποκριτή του Independent, Simon Calder, οι ταξιδιώτες ενδέχεται να δικαιούνται παροχές φροντίδας κατά την αναμονή –όπως γεύματα ή διαμονή– ωστόσο όχι αποζημίωση, καθώς το περιστατικό δεν οφείλεται στις αεροπορικές εταιρείες.

Τι προβλέπεται για τα δικαιώματα των επιβατών σε πτήσεις από Ευρώπη και Ηνωμένο Βασίλειο

Για όλες τις πτήσεις που ξεκινούν από αεροδρόμια της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου και του ευρύτερου Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), ισχύουν οι κανονισμοί για τα δικαιώματα των επιβατών που θεσπίστηκαν το 2006 και είναι γνωστά ως EC261. Μετά το Brexit, η Βρετανία υιοθέτησε τους ίδιους κανόνες στο εθνικό της δίκαιο με την ονομασία UK261.

Οι κανονισμοί αυτοί θεσπίστηκαν ώστε οι αεροπορικές να φροντίζουν τους επιβάτες τους και ορίζουν με σαφήνεια τη φροντίδα και την αποζημίωση που δικαιούται κάποιος σε περίπτωση ακύρωσης ή μεγάλης καθυστέρησης μιας πτήσης.

Πότε ισχύουν τα δικαιώματα αποζημίωσης και φροντίδας

Οι κανονισμοί εφαρμόζονται και σε πτήσεις ευρωπαϊκών ή βρετανικών αεροπορικών εταιρειών που αναχωρούν από χώρες εκτός ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου.

Μια ακύρωση ή ακόμα και καθυστέρηση αρκετών ωρών μπορεί να ενεργοποιήσει την υποχρέωση της αεροπορικής να προσφέρει γεύματα και διαμονή σε ξενοδοχείο, ενώ αν η ευθύνη βαραίνει την ίδια την εταιρεία, τότε οι επιβάτες δικαιούνται και χρηματική αποζημίωση που μπορεί να φτάσει εκατοντάδες ευρώ.

Αντίθετα, σε πτήσεις με αεροπορικές εκτός ΕΕ/Ηνωμένου Βασιλείου που ξεκινούν από αεροδρόμια εκτός Ευρώπης, οι ταξιδιώτες δεν καλύπτονται από αυτούς τους κανονισμούς και θα πρέπει να βασιστούν στην ταξιδιωτική τους ασφάλιση για τυχόν αποζημιώσεις.

Ακολουθούν βασικές ερωταπαντήσεις για τα δικαιώματα των επιβατών:

Τι ισχύει σε περίπτωση ακύρωσης ή καθυστέρησης πτήσης στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη;

• Για καθυστερήσεις μικρότερες των δύο ωρών, οι επιβάτες δεν έχουν δικαίωμα αποζημίωσης (εκτός αν η καθυστέρηση προκαλέσει απώλεια ανταπόκρισης και καθυστερημένη άφιξη στον τελικό προορισμό).
• Για μεγαλύτερες καθυστερήσεις, η αεροπορική υποχρεούται να παρέχει γεύματα ή αναψυκτικά, ανάλογα με τον χρόνο αναμονής. Ο κανόνας αυτός ισχύει ανεξάρτητα από την αιτία της καθυστέρησης.

Η στιγμή που ξεκινά η υποχρέωση της αεροπορικής να παρέχει φροντίδα στους επιβάτες εξαρτάται από την απόσταση της πτήσης:

• Σύντομες πτήσεις (έως 1.500 χλμ.): δικαίωμα σε αναψυκτικά μετά από δύο ώρες καθυστέρησης.
• Μεσαίες διαδρομές (1.500–3.500 χλμ.): παροχές μετά από τρεις ώρες.
• Μακρινά ταξίδια: παροχές μετά από τέσσερις ώρες.

Αν η καθυστέρηση παραταθεί όλη τη νύχτα, η αεροπορική οφείλει να βρει και να πληρώσει ξενοδοχείο. Στην πράξη, πολλές εταιρείες προτιμούν να ζητούν από τον επιβάτη να κλείσει ο ίδιος το κατάλυμα και να ζητήσει αποζημίωση αργότερα.

Αν και αυτή η πρακτική δεν συμμορφώνεται πλήρως με τους κανονισμούς, οι αεροπορικές αρχές συχνά κάνουν “τα στραβά μάτια”.

Τι δικαιούμαι αν η πτήση μου από αεροδρόμιο εκτός ΕΕ/ΗΒ ακυρωθεί;

• Αν ταξιδεύετε με ευρωπαϊκή ή βρετανική αεροπορική, έχετε πλήρη δικαιώματα όπως προβλέπονται από τους κανονισμούς.
• Αν πετάτε με άλλη αεροπορική, οι κανονισμοί δεν ισχύουν – ωστόσο αξιόπιστες εταιρείες συνήθως παρέχουν γεύματα ή διαμονή όταν χρειάζεται.

Η ταξιδιωτική ασφάλιση μπορεί να καλύψει έξοδα που δεν αποζημιώνονται αλλιώς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να δώσει ένα μικρό ποσό αποζημίωσης για καθυστέρηση.

Μπορώ να ακυρώσω και να πάρω τα χρήματά μου πίσω;

Αν η πτήση ακυρωθεί και αποφασίσετε να μην ταξιδέψετε, δικαιούστε επιστροφή χρημάτων μέσα σε μία εβδομάδα. Ορισμένες αεροπορικές εταιρείες ενδέχεται να προσφέρουν κουπόνια αντί για επιστροφή μετρητών, με πιθανό “μπόνους” στην αξία τους (π.χ. +25%). Αν ξέρετε ότι θα πετάξετε ξανά με την ίδια αεροπορική μέσα σε έναν χρόνο, αυτό μπορεί να είναι συμφέρουσα επιλογή.

Η EasyJet, ωστόσο, η μεγαλύτερη low-cost εταιρεία της Βρετανίας, δεν προσφέρει τέτοια προνόμια και επιμένει στην επιστροφή σε μετρητά.

Πότε η αεροπορική μπορεί να αποφύγει την αποζημίωση

Ο μόνος τρόπος για μια αεροπορική να αποφύγει την καταβολή αποζημίωσης είναι να αποδείξει ότι η καθυστέρηση ή η ακύρωση προκλήθηκε από “έκτακτες περιστάσεις”.

Ως τέτοιες ορίζονται, βάσει κανονισμών: πολιτική αστάθεια, καιρικές συνθήκες που δεν επιτρέπουν την ασφαλή πτήση, κίνδυνοι για την ασφάλεια, απρόσμενα ζητήματα ασφάλειας της πτήσης και απεργίες.

Ωστόσο, δικαστικές αποφάσεις έχουν διευκρινίσει ότι τεχνικά προβλήματα δεν θεωρούνται έκτακτες περιστάσεις. Με άλλα λόγια, αν η καθυστέρηση οφείλεται σε μηχανική βλάβη, ο επιβάτης δικαιούται αποζημίωση, καθώς τέτοια θέματα θεωρούνται “αναπόσπαστο μέρος της δραστηριότητας μιας αεροπορικής”.

Οι επίσημες απεργίες του προσωπικού λογίζονται ως ευθύνη της αεροπορικής, αλλά οι “αυθόρμητες” στάσεις εργασίας χωρίς έγκριση συνδικάτου δεν εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία.

Η ασθένεια του πληρώματος παραμένει “γκρίζα ζώνη”, χωρίς ξεκάθαρη νομική απάντηση.