ΤΣΑΡΛΙ ΣΙΝ ΚΑΙ “MR. ΕΘΝΙΚΑ ΜΠΟΥΤΙΑ”: AΘΩΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΑΓΡΙΟ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ 90S
Ένας θάνατος κι ένα ντοκιμαντέρ μας γύρισαν πίσω στην εποχή που άλλαξαν όλα. Στην εποχή που η τηλεόραση ξεπέρασε τα όρια…
Είναι τα reels σε Instagram/TikTok το επόμενο κάψιμο μετά τους βίντεο μαραθώνιους στο youTube; Μάλλον ναι, κι αυτά δεν είναι δα και τίποτα καινούρια νέα.
Έτσι κι εγώ, ένα ανέμελο καλοκαιρινό βράδυ, τσίμπησα στο δόλωμα ενός καλτ αποσπάσματος από το παρελθόν, «εγκλωβίστηκα» στα nostalgia accounts του ελληνικού Instagram και καμιά 50ρια ριλάκια μετά, σχεδόν το είχα ξημερώσει στον άγριο κόσμο των ελληνικών τηλεοπτικών 90s.
Παράθυρα πολλά παράθυρα, «τσαούσες» και ιταλοφερμένα σόου πολύ πριν το «λεφτά υπάρχουν», ο Γιώργος Τράγκας να συνομιλεί με «αρχιμάγο», χοντρά μπινελίκια στα πάνελ του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου (…που όμως έχει δώσει και συνέντευξη σε βάρκα στη Νανά Δούκα-Παλαιτσάκη), οι τιράντες του Νίκου Κακαουνάκη, Αναστασιάδης-Κανέλλη και Κωστόπουλος να τσακώνονται prime time για «πουτάνες και νταβατζήδες» στα μίντια, άγουροι ΑΜΑΝ στο όνομα-και-πράγμα Κομφούζιο, τα καλιαρντά της Μαλβίνας, οι φάρσες του Βλάση, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ να κριτικάρει το κοουτσάρισμα του Γιάννη Ιωαννίδη (!), «κοινωνικές» εκπομπές να προσπαθούν να κατανοησουν τους ρειβερ με φιλικές συμμετοχές κι από άλλες «φυλές της πόλης», ρεπορτερ που χτυπάνε την πόρτα λυκείων υπό κατάληψη και μοναστηριών σε αναταραχή..
Τα θυμάμαι. Τα έζησα ως παιδί/έφηβος. Τριάντα χρόνια μετά, από μια κάποια απόσταση, μοιάζουν όντως με την στιγμή που μαζί με το άνοιγμα των ιδιωτικών ΜΜΕ άνοιξε και το καπάκι μιας κοινωνίας που ήθελε να πετάξει από πάνω της δεκαετίες σοβαροφάνειας. Από ένα σημείο και μετά, το αντιλαμβάνεσαι ακόμα και στους επώνυμους (ή κυρίως εκεί), η παρουσία της κάμερας ξεχνιέται. Στα 90s η εξωστρέφεια πικάρει, το «ξεβλάχεμα» σε πλήρη λειτουργία.
Όχι πάντα, κι όχι απαραίτητα, για καλό. Σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο από το σημερινό, μπορεί εύκολα να διακρίνει κανείς τα σπασμένα φρένα. Η ιδιωτικότητα ήταν απλά ένα εμπόδιο στο σόου, συχνά το ίδιο και η αξιοπρέπεια. Είναι σχεδόν γοητευτικό (ή απελευθερωτικό) πόσο λιγότερες ερωτήσεις έκαναν οι άνθρωποι στους εαυτούς τους πριν μιλήσουν δημόσια. Αλλά είναι κι επίσης ξεκάθαρο ότι εκεί φτιάχτηκαν προβληματικά πρότυπα/στερεότυπα (ρατσιστικά, σεξιστικά, ομοφοβικά κτλ.) που επιβιώνουν ως σήμερα – είναι αστείο έστω και να διανοηθούμε την τότε ελληνική τηλεόραση με οποιοδήποτε φίλτρο πολιτικής ορθότητας.
Η χώρα έμαθε να λύνει όλα της τα προβλήματα στα παράθυρα (με τραγική κατάληξη την τηλεοπτική διαπραγμάτευση στην υπόθεση Σορίν Ματέι), το trash όχι απλά απενοχοποιήθηκε αλλά νοηματοδοτήθηκε και σχεδόν επιβλήθηκε, άρχισε να διαμορφώνεται αυτό που ο Πέτρος Τατσόπουλος αποκαλεί «ηδονοβλεπτικός πουριτανισμός». Η τηλεοπτική συσκευή ως μια μεγάλη κλειδαρότρυπα, όχι για να τα ικανοποιεί αλλά για να μας θυμίζει τα απωθημένα μας (αν όχι και για να τα μεγαλώνει).
Σε αυτό το περιβάλλον, αναδείχθηκαν περσόνες σαν του Γιώργου Σταυρόπουλου, που ήθελε να τον λέμε «Mr. Μπούτια» κι έφυγε από τη ζωή πριν λίγες μέρες σε ηλικία 80 ετών. Πρωταγωνιστής στη μεταμεσονύχτια ζώνη καναλιών δεύτερης ταχύτητας εκείνης της εποχής μαζί με άλλες φιγούρες όπως ο «άσπονδος εχθρός» του κι «εθνικός μας σταρ», Ανδρέας Ευαγγελόπουλος, η παρουσιάστρια του Ερωτοδικείου, Βίκυ Μιχαλονάκου, ο πρόεδρος» Πέτρος Λεωτσάκος που παρουσίαζε το Αυτόφωρο, δίπλα του η Πέπη Τσεσμελή, λίγο πιο πέρα στο ζάπινγκ Τα Παιδιά της Νύχτας, Κώστας Μυλωνάς και Ελεάνα Παγουρα, με τους δικούς τους γκεστ όπως ο «Λάσκος».
Μια ζώνη-ατύχημα, ευτυχώς με τους δικούς της όρους και κανόνες. Έδωσε στιγμές που ζουν ακόμα μέσα από τα σόσιαλ, μάλλον γιατί είχε κάτι διάφανα αυθεντικό στον τρόπο με τον οποίο όλοι αυτοί οι outcasts εκμεταλλεύτηκαν τον χώρο που τους δόθηκε κι έστησαν ένα καταστασιακό πανηγύρι κάπου μεταξύ ποιητικού σουρεαλισμού και αγνής κωμωδίας.
Αλλά, αυτές είναι εκ των υστέρων ερμηνείες, λίγο εξοραϊσμένες από τον χρόνο. Η σκληρή αλήθεια, ας μην κρυβόμαστε, είναι ότι το κοινό τους παρακολουθούσε ως freakshow. Το αστείο εξαντλήθηκε γρήγορα, οι πρωταγωνιστές της για δεκαετίες περιφέρονταν ως καρικατούρες σε ματαίες απόπειρες να αναστηθεί το (αν)αρχικό κλίμα του 1995-96. Στο μεταξύ, η πραγματική trash tv γιγαντωνόταν. Με τις μεσημεριανές «κοινωνικές» εκπομπές που άνθρωποι έλυναν τις διαφορές τους στα στούντιο, με την τηλεόραση της Αννίτα Πάνια, με τα ριάλιτι που ήρθαν μαζί με τον 21ο αιώνα.
Όπως Αμερική δηλαδή. Από εκεί εισάγονταν τα νέα δαιμόνια. Οι Αμερικανοί είχαν ήδη ζήσει την πλήρη τηλεοπτικοποίηση της ζωής τους: είχαν παρακολουθήσει λαιβ στο CNN τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, είχαν ζήσει μέσα από τις οθόνες τους τις ταραχές στο ΛΑ το 1992, είχαν δει σε παναμερικάνικο δίκτυο την καταδίωξη του Ο. Τζ. Σίμπσον, είχαν μετατρέψει τη δίκη του σε τηλεοπτικό τσίρκο όπου όλοι έπαιξαν τα φυλετικά ρέστα τους, είχαν χάρισει σε όλο τον πλανήτη το εγχειρίδιο της σκουπιδοτηλεόρασης μέσω του Jerry Springer Show.
Όπως εμείς με τον Mr. Μπούτιας έτσι κι εκείνοι (και κατ’ επέκταση όλος ο πλανήτης που βλέπει Netflix) έκαναν το ίδιο αθώο ταξίδι στα άγρια 90s, με τα δύο επεισόδια του ντοκιμαντέρ …aka Charlie Sheen, διαθέσιμο εδώ και λίγες εβδομάδες στην πλατφόρμα. Ο 60χρονος σταρ, ίσως το πιο χαρακτηριστικό «κακό παιδί του Χόλιγουντ» εδώ και δεκαετίες, κάνει φλας μπακ στη ζωή και την καριέρα του: Από κινηματογραφικός royalty που βρέθηκε ως παιδάκι με τον μπαμπά του, Μάρτιν Σιν, στα ταραγμένα γυρίσματα του Αποκάλυψη Τώρα!, ανερχόμενος σταρ με το Πλατούν και το Wall Street, κατοπιν παραδομένος στην ακολασία. Με απότομες πτώσεις, μεγάλα comebacks, αποτυχημένους γάμους, όλο και πιο βαθύ εθισμό, δημόσια meltdowns απεριόριστης ετεροντροπής.
Το ντοκιμαντέρ είναι ένα προσεκτικά σκηνοθετημένο “tell all”, ένοχα απολαυστικό για όσους είναι εξοικειωμένοι με το πρόσωπο και την περίοδο που καλύπτει, βλ. την φοβερή εμφάνιση της «μαντάμ» Χάιντι Φλάις που τροφοδοτούσε με κολ γκερλ όλο το Χόλιγουντ, αλλά μόνο το όνομα του Τσάρλι διέρρευσε από το πελατολόγιότ της. Δεν πρόκειται περί αγιογραφίας, άλλωστε και να ήθελαν δε θα μορούσαν να το κάνουν, το ντοκ χαμηλώνει όμως τους τόνους όσον αφορά τη διάσταση του Σιν ως κακοποιητή (σύμφωνα με πολλές καταγγελίες) και δεν ασχολείται καν με όσα εξωφρενικά κατά καιρούς έχει πει διαδίδοντας θεωρίες συνωμοσίας π.χ. για το 9/11 ή τα εμβόλια.
Κι εδώ freakshow, σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα μάλιστα. Μόνο που ο πρωταγωνιστής δεν ήταν σε καμία περίπτωση θύμα, αλλά ένα nepo baby που δεν μπόρεσε να διαχειριστεί τη φήμη και το χρήμα που ήρθαν νωρίς, τον καταβρόχθισε η δημοσιότητα και κάποια στιγμή έμειναν κυριολεκτικά μόνοι, αυτός και ο ντίλερ του…
Τσάρλι Σιν και Mr. Εθνικά Μπούτια, δύο πρόσωπα που μάλλον δε θα συναντηθούν σε καμία διαθέσιμη πραγματικότητα, μας γύρισαν με διαφορά λίγων ημερών σε εκείνη την εποχή που άλλαξαν όλα. Στην εποχή που η τηλεόραση ξεπέρασε τα όρια…
Το …aka Charlie Sheen στριμάρει στο Netflix.
Όπως και η σειρά ντοκιμαντέρ Jerry Springer: Fights, Camera, Action