Η υποχώρηση του Μόρνου αποκάλυψε το βυθισμένο χωριό Κάλλιο – Συναγερμός για την λειψυδρία

Μεγάλη είναι η ανησυχία για τη διαρκή υποχώρηση των υδάτων της λίμνης του Μόρνου, του βασικού ταμιευτήρα που τροφοδοτεί με νερό την Αττική, με τους επιστήμονες να κρούουν διαρκώς τον κώδωνα του κινδύνου.

Το βυθισμένο χωριό Κάλλιο, λόγω της παρατεταμένης λειψυδρίας, αναδύθηκε από τα νερά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου, με τις εικόνες που κατέγραψε ο φωτογραφικός φακός, να εντυπωσιάζουν.

Οι κάτοικοι κάθε μέρα παρατηρούν τη λίμνη να μειώνεται με γρήγορους ρυθμούς. 

Παράλληλα, τα θαμμένα μέσα στο νερό κτίσματα του χωριού που εγκατέλειψαν αποκαλύπτονται και ξαναζωντανεύουν οι μνήμες από το παρελθόν.

Τμήματα αυτού του οικισμού, σε παλαιότερες ξηρές περιόδους, έβγαιναν στην επιφάνεια. Σήμερα, ωστόσο, προκαλούν δέος οι εικόνες από την υποχώρηση του νερού, καθώς φαίνονται μεγάλα κομμάτια του παλαιού οικισμού.

Το χωριό βρισκόταν αρχικά στον χώρο, στον οποίο δημιουργήθηκε το 1980 η τεχνητή λίμνη που προέκυψε από τη κατασκευή του φράγματος του Μόρνου.

Για τον λόγο αυτό αρκετοί κάτοικοι μετακινήθηκαν κυρίως στην Αθήνα και στο Λιδωρίκι. Όσοι όμως παρέμειναν μετέφεραν το χωριό σε άλλη θέση, πάνω από τις όχθες της λίμνης ενώ ο παλιός οικισμός καλύφθηκε από τα νερά της λίμνης, τα οποία κάλυψαν και τον ναό της Ευαγγελίστριας.

Ωστόσο, παρά το εντυπωσιακό των εικόνων των κτιρίων που αποκαλύπτει η υποχώρηση των υδάτων, αυτό που μένει είναι η ανησυχία για το μέλλον της υδροδότησης της Αττικής.

Πώς ήταν ο Μόρνος έναν χρόνο πριν; – Βίντεο του NEWS 24/7

Το NEWS 24/7 βρέθηκε ακριβώς έναν χρόνο πριν στα περίχωρα της λίμνης του Μόρνου διαπιστώνοντας ιδίοις όμμασι το πρόβλημα με τον κύριο ταμιευτήρα της ΕΥΔΑΠ που τροφοδοτεί το λεκανοπέδιο.

Ήδη από πέρσι, η αυξημένη κατανάλωση νερού κατά 8% από τις αρχές του έτους, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ανομβρία και την έντονη ξηρασία, δημιούργησαν ένα ανησυχητικό πλαίσιο που παρακολουθείται από τους επιστήμονες. Ιδιαίτερα προβληματικό θεωρείται το γεγονός πως η θερμοκρασία βρίσκεται σε άνοδο (1,5 βαθμό πάνω στη βόρεια Ελλάδα), ενώ η χώρα “βίωσε” το πιο θερμό της καλοκαίρι. Παράλληλα, το πρόβλημα οξύνεται διακρώς στα νησιά λόγω του υπερτουρισμού.

Όπως έχει εξηγήσει η ΕΥΔΑΠ, η Αθήνα καταναλώνει κάθε χρόνο 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, τα οποία σε μία καλή υδρολογική περίοδο (από Οκτώβριο έως Μάιο) αναπληρώνονται ως προς τις ποσότητες που χάθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Τα τελευταία χρόνια, τα εισερχόμενα νερά είναι πολύ λιγότερα από τα νερά που εξέρχονται, ενώ την ίδια στιγμή η κατανάλωση μεγαλώνει.

Η ΕΥΔΑΠ ενεργοποίησε ήδη τον εφεδρικό κλάδο της Υλίκης, συνεπικουρικά με το υδατικό σύστημα Εύηνου – Μόρνου που είναι η κύρια πηγή ύδρευσης της Αθήνας. Ακόμη, η ΕΥΔΑΠ ενεργοποίησε παλιότερες γεωτρήσεις που είχαν ενεργοποιηθεί και τις δεκαετίες του ’80 και του ’90.

Τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ που έχει στη διάθεσή του το Orange Press Agency, τα αποθέματα νερού έχουν καταρρεύσει στα 192,8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, τιμή μειωμένη κατά 64% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2024.

Τα επίσημα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ* επιβεβαιώνουν την κρισιμότητα της κατάστασης, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό 15ετίας. Τα αποθέματα νερού στις 12 Σεπτεμβρίου κάθε έτους ήταν (σε εκατ. κυβικά μέτρα):

• 2010: 575,0
• 2011: 537,6
• 2012: 522,1
• 2013: 622,1
• 2014: 549,6
• 2015: 619,0
• 2016: 590,0
• 2017: 496,6
• 2018: 643,6 (Μέγιστο 15ετίας)
• 2019: 567,6
• 2020: 445,8
• 2021: 522,4
• 2022: 599,3
• 2023: 526,9
• 2024: 327,4
• 2025: 192,8 (Ελάχιστο 15ετίας)

Ο Μόρνος σήμερα από ψηλά

Τη ζοφερή κατάσταση του Μόρνου σήμερα αποτυπώνουν και τα εναέρια πλάνα του drone του Orange που δείχνουν το νερό να έχει υποχωρήσει σημαντικά σε σημεία πέριξ της λίμνης.

Το οδοιπορικό ξεκινά από την είσοδο στο Λιδωρίκι και συνεχίζει σε Πεντάπολη, Δωρικό, Κόκκινο. Ο πιο αδιάψευστος μάρτυρας είναι ο τελευταίος σταθμός, το Κάλλιο. Πρόκειται για το χωριό που «θυσιάστηκε» και καλύφθηκε, εν τέλει, ολοκληρωτικά από το νερό, για να δημιουργηθεί το 1980 η τεχνητή λίμνη του Μόρνου.

Η απειλή της λειψυδρίας αποτελεί σε κάθε περίπτωση ένα μεγάλο ζήτημα που σχετίζεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, για την οποία είμαστε ελλιπώς προετοιμασμένοι, ενώ η “ιδιωτικοποίηση” του νερού απειλεί να εμφανιστεί από την “πίσω πόρτα”.