Αναλύοντας ένα πολιτικό φαινόμενο: “Ο Μαμντάνι τα έκανε όλα αλλιώς”

Ο Ζοχράν Μαμντάνι εξελίσσεται σε μία εξέχουσα πολιτική φυσιογνωμία της εποχής μας. Νεαρότατος (34 ετών), χωρίς αμερικανική καταγωγή, Μουσουλμάνος, βρίσκεται ένα βήμα πριν εκλεγεί δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ, της Νέας Υόρκης, μ’ ένα πραγματικά ριζοσπαστικό πρόγραμμα και κόντρα σε θεούς και δαίμονες (ο Τραμπ τον χαρακτηρίζει συνεχώς “κομμουνιστή” ενώ ο πόλεμος του κατεστημένου εναντίον του μοιάζει ανηλεής).

Ζητήσαμε από τον Γιάννη Τσίρμπα, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ (διδάκτορα Πολιτικής Επικοινωνίας), να μας σκιαγραφήσει εν συντομία το πολιτικό προφίλ του Μαμντάνι και να μας “υποδείξει” τα σημεία που ξεχώρισαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του.

“Χτύπησε 1εκ πόρτες. Στην κυριολεξία”

Κατά τον Ελληνα καθηγητή “η προεκλογική καμπάνια του Μαμντάνι συνιστά αλλαγή παραδείγματος, χωρίς καμία αμφιβολία. Και από άποψη στρατηγικής και από άποψη των μέσων που χρησιμοποιήθηκαν.

Να δώσω ένα παράδειγμα: Το μέγεθος της κινητοποίησης που έγινε σ’ αυτό που ονομάζουμε grassroots επίπεδο (πόρτα-πόρτα) είναι τεράστιο, πρωτόγνωρο. Χτυπήθηκαν πάνω από 1εκ πόρτες από τους εθελοντές της καμπάνιας του. Μιλώντας για τους εθελοντές, ήταν βασικό εργαλείο της καμπάνιας, δεν ήταν κάτι περιφερειακό. Η στόχευση της εκστρατείας του Μαμντάνι ήταν ξεκάθαρη. “Εντόπισε” ανθρώπους που ήταν είτε απογοητευμένοι είτε δεν ψήφιζαν τα προηγούμενα χρόνια. Ηταν ένα πολύ κεντρικό στοιχείο της καμπάνιας”.

Για τον κ. Τσίρμπα, ο Μαμντάνι “πήγε εντελώς από τα κάτω. Προφανώς χρησιμοποίησε και τα νέα μοντέρνα μέσα (social media, πλατφόρμες κτλ) αλλά εκεί τη διαφορά την έκανε ο λόγος που μεταδόθηκε μέσω αυτών. Ηταν ένας λόγος διαφορετικής ποιότητας και διαφορετικού περιεχομένου από αυτόν που έχουμε συνηθίσει, πιο πρωτότυπος, αν θέλετε.

Πιο άμεσος και λιγότερος πολιτικός με τους κλασικούς όρους της πολιτικής που γνωρίζουμε. Πιο κατανοητός επίσης. Χωρίς να σημαίνει βέβαια αυτό ότι ο λόγος του δεν είχε πολιτικό περιεχόμενο. Ετσι και αλλιώς ο Μαμντάνι είναι βαθύτατα πολιτικοποιημένος αλλά ο ιμάντας μεταφοράς των ιδεών ήταν ένας λόγος πολύ πιο απλός και άμεσος”.

Ρωτάμε τον συνομιλητή μας αν στην εκτόξευσε Μαμντάνι έπαιξε ρόλο η ανθρωπογεωγραφια της πόλης. Μάς απάντησε πώε “η Νέα Υόρκη στο βαθμό που την γνωρίζω, είναι μία μικρογραφία του κόσμου. Το θέμα δεν είναι να ανταποκριθείς συνολικά σε μία ανθρωπογεωγραφία αλλά να βρεις το μέρος εκείνο του εκλογικού σώματος το οποίο μπορείς να κινητοποιήσεις. Το μέρος αυτό πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο, μία κρίσιμη μάζα για να μπορέσεις να επικρατήσεις.

Τέτοιου είδους κόσμο ο Μαμντάνι τον “στόχευσε” με πολύ συγκεκριμένο και στρατηγικό τρόπο, χωρίς στρογγυλέματα και χωρίς δειλία. Η καμπάνια του ήταν πολύ θαρραλέα και σαφής. Ο Μαμντάνι δεν έριξε νερό στο κρασί του και απευθύνθηκε σε ομάδες ανθρώπων που τους συνδέει το γεγονός ότι τα βγάζουν δύσκολα πέρα και αισθάνονται παραμελημένες από το κυρίαρχο σύστημα”.

Και συνέχισε: “Ο Μαμντάνι φαίνεται να συντονίζεται, όπως και ο Νιούσομ, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, με την άποψη που λέει ότι για να αντιπαρατεθεί κανείς με τον Τραμπ χρειάζεται να έχει ο λόγος του μία αντίστοιχη ένταση. Αυτό το κατανοεί ο Μαμντάνι. Δεν μπαίνουν βέβαια στο ίδιο καζάνι τα λεγόμενά του μ’αυτά του Τραμπ αλλά ο υποψήφιος δήμαρχος της Νέας Υόρκης μιλά κρυστάλλινα, καθαρά και με ένταση.

Ο δε Κουόμο, ο έτερος δημοκρατικός υποψήφιος, από την πλευρά του πολιτεύτηκε ως παλιός πολιτικός. Πρόφερε, ας πούμε, επιτήδες λαθεμένα το όνομα του αντιπάλου του, μία υποτίμηση που φαίνεται ότι γίνεται κατά λάθος αλλά φυσικά δεν είναι καθόλου τυχαία. Αυτό του γύρισε μπούμερανγκ όμως γιατί ο Μαμντάνι, όπως είπαμε, είχε ένα καθαρό μήνυμα, οι μέθοδοι αυτές φάνηκαν πολύ παλιές και “φτωχές”.

Ζητάμε από τον κ. Τσίρμπα να μας παρουσιάσει μία από τις προτάσεις του Μαμντάνι που έκαναν τη διαφορά. Τόνισε αναλυτικά ότι “αν έβαζα μία ομπρέλα, έναν τίτλο πάνω από τον Μαμντάνι, αυτή θα ήταν “ριζοσπάστης σοσιαλιστής”. Εχει εντοπίσει, για παράδειγμα, το οικιστικό πρόβλημα της Νέας Υόρκης. Εχουμε δει όλοι μας τα video από διαμερίσματα σ’ αυτήν την πόλη που όταν γίνονται διαθέσιμα στην αγορά τα βλέπουν 1000 και 1500 άτομα σε μία μέρα.

Πολλοί σοβαροί οικονομόλογοι συμφώνησαν με την άποψη του Μαμντάνι ότι μπορεί να υπάρξει προσιτή στέγαση για τους Νεοϋορκέζους. Μίλησε επίσης για προσιτή αγορά των βασικών αγαθών, διατροφικών και άλλων, μέσω κοινωνικών παντοπολείων. Ολα αυτά τα είπε μ’ ένα λόγο που δεν μύριζε ναφθαλίνη. Αντιθέτως, όπως είπαμε, ο λόγος του είναι πολύ σύχρονος και απλός, σ’ αυτό τον βοηθάει βέβαια και η προσωπικότητά του”.

Αν επικρατήσει ο Μαμντάνι, τα φώτα θα στραφούν στον Τραμπ ο οποίος έχει “υποσχεθεί” μείωση της χρηματοδότησης στο Δήμο της Νέας Υόρκης: “Θα έχουμε να κάνουμε με ζητήματα check and balances του αμερικανικού πολιτικού συστήματος¨” υπογραμμίζει ο κ. Τσίμπρας. “Εναν πεντακάθαρο νικητή εκλογών, ο οποίος έχει στήσει ήδη και κάποια δίκτυα επαφών με σοβαρούς, ισχυρούς ανθρώπους θα είναι δύσκολο να τον αποδομήσει ο Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος βέβαια παραμένει απρόβλεπτος και παρορμητικός. Δεν θα έχει όμως κάτι να κερδίσει αμφισβητώντας με το καλημέρα το νέο δήμαρχο. Εκανε κάτι αντίστοιχο στην Αργεντινή, πριν τις εκλογές, και του βγήκε. Στη Νέα Υόρκη, αν και το προσπάθησε, δεν του βγήκε, οι πολίτες δεν “τσίμπησαν”.

Από Νέα Υόρκη… Αθήνα

Πιθανή νίκη του Μαμντάνι βέβαια θα ανοίξει μεγάλη συζήτηση και εντός του Δημοκρατικού Κόμματος: “Αν επικρατήσει ο Μαμντάνι, θα δώσει ένα μάθημα στο Δημοκρατικό Κόμμα για το πώς πρέπει να πορευτεί κανείς πολιτικά στη συγκεκριμένη συγκυρία.

Παράλληλα, θα δώσει και ένα μάθημα στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, ας πούμε, ψάχνουμε εδώ και καιρό για αντιπολίτευση. Η απάντηση ίσως είναι ο καθαρός αριστερός λόγος που έχει σαφή στόχευση. Μέχρι στιγμής οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ έριχναν πολύ νερό στο κρασί τους αλλά αυτό ο Μαμντάνι το άλλαξε. Νομίζω ότι ούτε την Αριστερά ούτε καν την Κεντροαριστερά ευνοεί ο προσεταιρισμός του κέντρου, αυτό είναι ξεκάθαρο πλέον. Στην Ελλάδα υπάρχει ένα θέμα διαφορετικής έντασης του λόγου, πολλοί είναι αυτοί που κάνουν σωστή κριτική στην κυβέρνηση αλλά δεν μπορούν να την κεφαλαιοποιήσουν. Αρα, κάτι πρέπει να αλλάξουν”.

“Μάλλον, η Δεξιά πιο καθαρά” παρατηρούμε.

“Αυτό ισχύει και ίσχυε και διαχρονικά” υποστηρίζει ο καθηγητής του ΕΚΠΑ. “Η βιβλιογραφία αποδεικνύει ότι η Δεξιά έχει έναν πιο πραγματιστικό λόγο και αυτό είναι πάντα ένα συγκριτικό της πλεονέκτημα. Εχει λιγότερες “υποχρεώσεις” απέναντι σ’ ένα ιδεολογικό σύστημα ή παρελθόν. Τώρα δεν έχει πρόβλημα να εφαρμόσει ακόμα και σοσιαλίζουσες πολιτικές, αυτό η σημερινή ελληνική κυβέρνηση το έχει δείξει. Οι απέναντι ψάχνουν να το βρουν ακόμη. Δεν έχει να κάνει όμως μόνο με τη θεματολογία, δεν είναι τόσο απλό, είναι το πως το λες. Και φυσικά σημασία έχει και το ποιος λέει το οτιδήποτε”.