Ο θρίαμβος του Μαμντάνι ξεσήκωσε οργή και παραλογισμό στο Ισραήλ

Ο νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης δεν άφησε την Παλαιστίνη στην τύχη της, ακόμα και την πιο «δύσκολη» στιγμή. Όταν όλα τα σφυριά των αντιπάλων χτυπούσαν εναντίον του λέγοντάς τον τρομοκράτη, ακόμα και στο κατώφλι της δημαρχίας, ο Ζοχράν Μαμντάνι δεν δίστασε να πει ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα, και η φωνή του να ακουστεί μέσα από την «καρδιά» της χώρας που αποτελεί τον πιο πιστό σύμμαχό του. Μιας πόλης στην οποία επίσης κατοικεί ο μεγαλύτερος εβραϊκός πληθυσμός στον κόσμο.

Γι’ αυτό και η ομιλία νίκης του Μαμντάνι συγκέντρωσε πολλά ανήσυχα βλέμματα στο Ισραήλ, όπου μεταδόθηκε ζωντανά από τηλεόραση και ραδιοφωνία.

Ο εκλογικός του θρίαμβος επετεύχθη παρά το κλίμα τρομοκρατίας εναντίον του από ισραηλινά συμφέροντα, με τη δημόσια συζήτηση να προσπερνά το ερώτημα αν ο ΜΑμντάνι έχει όντως θέσεις επιζήμιες για τους Αμερικανοεβραίους και για τη θέση του Ισραήλ στις Ηνωμένες Πολιτείες, και προχώρησε κατευθείαν στο να εξετάζει πόσο καταστροφικό θα ήταν να κατέχει το αξίωμα του δημάρχου της Νέας Υόρκης ένας ένθερμος επικριτής του Ισραήλ.

Οι δηλώσεις που ήρθαν από το Ισραήλ μετά την επικράτησή του, δείχνουν σε μεγάλο βαθμό πανικό. Με πρώτη αυτή του Αβιγδόρ Λίμπερμαν, ηγέτη δεξιού κόμματος της αντιπολίτευσης και πρώην υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος δήλωσε μέσω εκπροσώπου του: «Το Μεγάλο Μήλο έπεσε» για να συνεχίσει με ένα κάλεσμα προς «τους Εβραίους της Νέας Υόρκης που θέλουν να επιβιώσουν» να μεταναστεύσουν «εκεί όπου ανήκουν — στη γη του Ισραήλ».

Ο Ντάνι Ντανόν, ο Ισραηλινός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη, κράτησε πιο συγκρατημένη στάση, δεσμευόμενος σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι θα συνεργαστεί με τους Εβραίους ηγέτες της Νέας Υόρκης «για να διασφαλίσει την ασφάλεια και την ευημερία τους».

Ο Μαμντάνι ωστόσο, έχει μιλήσει επανειλημμένα για την πρόθεσή του να ενισχύσει τις προσπάθειες της πόλης να προστατεύσει τους Εβραίους της Νέας Υόρκης και να καταπολεμήσει τον αντισημιτισμό, εφόσον εκλεγεί. Επιπλέον, έχει απορρίψει με κάθε τρόπο τις κατηγορίες των αντιπάλων του ότι είναι αντισημίτης, στην προσφιλή τακτική του Ισραήλ και των συμμάχων του να χαρακτηρίζουν αντισημίτη όποιον μιλά για τα εγκλήματά του στη Γάζα.

Αυτό που όμως δεν φαίνεται να μπορούν να αποδεχτούν εύκολα στο Ισραήλ είναι το πώς ο Μαμντάνι κατάφερε να «σπάσει» τους άγραφους, φαινομενικά απαραβίαστες, διαχρονικές σταθερές της αμερικανικής πολιτικής ζωής, σύμφωνα με τις οποίες η υποστήριξη προς το Ισραήλ θεωρούνταν επί δεκαετίες προϋπόθεση για την ανέλιξη σε υψηλά αξιώματα.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Μαμντάνι αρνήθηκε να δηλώσει αν υποστηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει ως εβραϊκό κράτος, λέγοντας ότι πιστεύει πως όλοι οι πολίτες του, ανεξαρτήτως θρησκείας, πρέπει να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα.

Ο Μαμντάνι δεν δίστασε να πει ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα — όπως άλλωστε έχει κάνει και ο ΟΗΕ και μια σειρά από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στις αρχές της εκστρατείας, φάνηκε απρόθυμος να καταδικάσει το σύνθημα ακτιβιστών «globalize the intifada» («παγκοσμιοποιήστε την Ιντιφάντα»), το οποίο πολλοί Εβραίοι θεωρούν απειλητικό, γιατί το συνδέουν με την τρομοκρατία και τη βία, όταν η συζήτηση φτάνει στην περίοδο των παλαιστινιακών εξεγέρσεων των δεκαετιών του 1980 και του 2000.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας, ο Μαμντάνι αποτέλεσε στόχο σφοδρών επιθέσεων που τον παρουσίαζαν ως συμπαθούντα των τρομοκρατών, ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες του αγώνα, αφού απέφυγε να απαντήσει αν η Χαμάς θα έπρεπε να καταθέσει τα όπλα. Ο ίδιος δήλωσε απλώς ότι πιστεύει πως τόσο η Χαμάς όσο και το Ισραήλ πρέπει να «συμμορφωθούν με το διεθνές δίκαιο», αλλά αργότερα, υπό πίεση, διευκρίνισε ότι καταδικάζει τη Χαμάς.

Ο Μαμντάνι δεσμεύτηκε επίσης, εφόσον εκλεγεί, να συλλάβει τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, βάσει εντάλματος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, αν και ειδικοί σημείωσαν ότι μια τέτοια ενέργεια θα ήταν πιθανότατα παράνομη.

Κάποιοι είδαν σε αυτήν μια ευπρόσδεκτη γενεακή μετατόπιση στην αμερικανική κοινή γνώμη — μια αλλαγή που ίσως ενθαρρύνει ακόμη και τους μετριοπαθείς Δημοκρατικούς να εκφραστούν δημόσια εναντίον του Ισραήλ και υπέρ των Παλαιστινίων, χωρίς να φοβούνται ότι αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει την πολιτική τους καριέρα.

Πώς “υποδέχτηκε” την εκλογή Μαμντάνι το Ισραήλ

Μετά τις δηλώσεις Λίμπερμαν και Ντανόν, αρκετοί σύμμαχοι του Νετανιάχου, όπως ήταν αναμενόμενο, αντέδρασαν στο εκλογικό αποτέλεσμα της Νέας Υόρκης επαναλαμβάνοντας τις πιο σφοδρές επιθέσεις εναντίον του Μαμντάνι.

Όταν ρωτήθηκε για την εκλογή του Μαμντάνι την Τετάρτη, εκπρόσωπος του Νετανιάχου δεν σχολίασε, αλλά εξήρε τη σχέση του Ισραηλινού πρωθυπουργού με τον πρόεδρο Τραμπ.

Ο ακροδεξιός Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ από το ακροδεξιό κόμμα Εβραϊκή Δύναμη, χαρακτήρισε τον Μαμντάνι «υποστηρικτή της Χαμάς, εχθρό του Ισραήλ και δηλωμένο αντισημίτη».

Ο Αμιχάι Χίκλι, Ισραηλινός υπουργός αρμόδιος για τη διασπορά και την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, υπονόησε ότι ο νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης είναι «κάποιος του οποίου οι θέσεις δεν απέχουν πολύ από εκείνες των τζιχαντιστών φανατικών που δολοφόνησαν 3.000 ανθρώπους της» στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

«Η Νέα Υόρκη προχωρά με ανοιχτά μάτια προς την άβυσσο, στην οποία έχει ήδη βυθιστεί το Λονδίνο», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπαινιγμό για τον – επίσης μουσουλμάνο – δήμαρχο της βρετανικής πρωτεύουσας, Σαντίκ Καν.

Μετά τη νίκη του Μαμντάνι, υπήρξε ελάχιστη αυτοκριτική, σημειώνουν οι New York Times. Ο Γκίλαντ Έρνταν, πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον, έγραψε μέσω κοινωνικών δικτύων ότι το Ισραήλ χρειάζεται απλώς «να επαναπροσδιορίσει την εικόνα του στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Πράγματι, επικριτές του δεξιού κυβερνητικού συνασπισμού του Ισραήλ παρατήρησαν ειρωνικά ότι οι αξιωματούχοι αποφεύγουν προσεκτικά να θέσουν υπό αμφισβήτηση τις ίδιες τις πολιτικές που έχουν βλάψει τη θέση της χώρας στις ΗΠΑ.

«Το Ισραήλ οδεύει προς ένα αυταρχικό κράτος», έγραψε η Ξένια Σβέτλοβα, καθηγήτρια και πρώην βουλευτής της Αριστεράς, στα κοινωνικά δίκτυα. Πρόσθεσε ότι οι εξτρεμιστές Εβραίοι έποικοι «σαρώνουν» τις παλαιστινιακές περιοχές στη Δυτική Όχθη, που βρίσκεται υπό ισραηλινή κατοχή, «και ο υπουργός Άμυνας κάνει τα στραβά μάτια. Αλλά τι κάνουμε με το γεγονός ότι ο Μαμντάνι κέρδισε στη Νέα Υόρκη;»

Οι εκλογές στη Νέα Υόρκη δεν ήταν το μόνο θέμα που απασχολούσε τους Ισραηλινούς αξιωματούχους. Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε τη νύχτα ότι τα λείψανα που παρέλαβε από τη Γάζα την Τρίτη ανήκουν στον Ιτάι Σεν, έναν 19χρονο Ισραηλινοαμερικανό στρατιώτη, του οποίου το σώμα παραδόθηκε στον Ερυθρό Σταυρό από τη Χαμάς. Οι σοροί επτά ακόμη ομήρων δεν έχουν ακόμη επιστραφεί.

Πολλοί αναλυτές δήλωσαν ότι το επίτευγμα του Μαμντάνι περιέχει διδάγματα για το μέλλον της αμερικανικής πολιτικής που οι Ισραηλινοί ηγέτες θα έπρεπε να λάβουν σοβαρά υπόψη.

«Αυτό που έκανε αποδεικνύει ότι το να αντιτάσσεσαι στο Ισραήλ χωρίς να χαμηλώνεις το βλέμμα μπορεί να αποδειχθεί πολιτικά επικερδές — ή τουλάχιστον όχι επιζήμιο», έγραψε στο ιστολόγιό του ο Σμούελ Ρόσνερ, ειδικός στις σχέσεις Ισραήλ–Διασποράς.

Ο Αμίρ Τίμπον, δημοσιογράφος της αριστερής εφημερίδας Haaretz, τοποθέτησε το αποτέλεσμα της Νέας Υόρκης στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο μιας επιτυχημένης βραδιάς για τους Δημοκρατικούς σε όλη τη χώρα. «Σε μια στιγμή που η θέση του Ισραήλ στο Δημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται σε πρωτοφανές, ιστορικά χαμηλό επίπεδο», είπε, η νίκη του Μαμντάνι έδωσε «ώθηση» στους προοδευτικούς, που είναι οι πιο σφοδροί επικριτές του Ισραήλ εντός του κόμματος.

Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, θα απαιτούνταν αλλαγές τόσο στην πολιτική όσο και στην επικοινωνία, έγραψε ο Τίμπον σε ανάρτησή του: «Η πιθανότητα η τωρινή κυβέρνηση να προσαρμοστεί ή έστω να συζητήσει αυτό το ζήτημα; Μάλλον αστειεύεστε».

Παρά την ανησυχία στο Ισραήλ για τη νίκη του Μαμντάνι, ορισμένοι Παλαιστίνιοι τη θεώρησαν ως πολιτική τομή.

Ελπίδες μεταξύ των Παλαιστινίων

Σε δήλωσή του, ο Μουσταφά Μπαργουτί, ηγέτης της Παλαιστινιακής Εθνικής Πρωτοβουλίας — πολιτικού σχηματισμού στη Δυτική Όχθη — χαρακτήρισε το γεγονός «επανάσταση της νεολαίας και ιστορική μεταμόρφωση».

Η Χανάν Ασράουι, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Πανεπιστημίου Birzeit στη Δυτική Όχθη και πρώην στέλεχος του Οργανισμού για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, χαρακτήρισε τη νίκη του Μαμντάνι «ένα καμπανάκι αφύπνισης για τις ΗΠΑ και τον κόσμο, ιδίως για τους Δημοκρατικούς που εργάστηκαν ενάντια στους ίδιους τους προοδευτικούς τους».

«Είναι ένα μήνυμα ότι ο κόσμος είναι έτοιμος για αλλαγή, κι ότι ολόκληρο το πολιτικό σύστημα πρέπει να καταλάβει πως οι άνθρωποι είναι έτοιμοι για κοινωνική δικαιοσύνη και ένταξη», είπε σε συνέντευξή της. «Πιστεύω ότι αυτό προαναγγέλλει μια νέα εποχή στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ο πάστορας Μούνθερ Ισαάκ, εξέχουσα λουθηρανική μορφή στη Δυτική Όχθη, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα «ενθαρρυντικό», λέγοντας ότι «πολλοί φιλελεύθεροι, όταν διεκδικούν υψηλά αξιώματα, εγκαταλείπουν την Παλαιστίνη. Ο Μαμντάνι αποδεικνύει ότι μπορείς να κερδίσεις χωρίς να κάνεις συμβιβασμούς για την Παλαιστίνη».

Τέλος, ο Άχμαντ Τίμπι, Άραβας βουλευτής του ισραηλινού κοινοβουλίου, εξήρε τον Μαμντάνι σε διαδικτυακή ανάρτηση, αποκαλώντας τον «έναν ηγέτη που ενέπνευσε ολόκληρο το φάσμα των κοινοτήτων της Νέας Υόρκης και νίκησε τους ρατσιστές, τους ισλαμοφοβικούς και τους φανατικούς».

Συγχαίροντάς τον στα αραβικά, πρόσθεσε: «Mabrouk».